Kwaliteit van zorg

Kwaliteit van zorg
Orde van geneesheren Antwerpen, 4 mei 2013
Dirk Dewolf, adjunct-kabinetschef Vlaams minister Jo Vandeurzen
Visie van de Vlaamse
overheid
Schema
1. Is onze Vlaamse gezondheidszorg kwaliteitsvol?
Ook WGO en EU zoeken het antwoord.
2. Hoe de visie van de Vlaamse overheid over
kwaliteit van zorg evolueerde van 1997 tot 2013.
3. Ook de zesde staatshervorming heeft een
impact op het beleid inzake kwaliteit van zorg.
4. ICT en eHealth als noodzakelijke voorwaarde
voor verbetering van de kwaliteit van zorg op
het niveau van de praktijkvoering.
Kwaliteit van gezondheidszorgsysteem
WGO
• Tallinn-charter (WGO-Europa, juni 2008)
“Health systems need to demonstrate good
performance”
“We, the Member States, commit ourselves to
promote transparency and be accountable for
health system performance to achieve
measurable results”
Kwaliteit van gezondheidszorgsysteem
WGO
• KCE Reports 196A (m.m.v. RIZIV en WIV) over
performantie van Belgisch
gezondheidszorgsysteem (2012)
• Doeltreffendheid van de zorg: gemengd beeld
– erg goed qua overlevingskansen bij kanker
– bezorgdheid op het vlak van de geestelijke gezondheid
(op een na hoogste aantal zelfdodingen in Europa,
met zeer grote regionale verschillen). Meer gegevens
zijn nodig.
– een hoog en toenemend niveau van onvrijwillige
ziekenhuisopnames.
Kwaliteit van gezondheidszorgsysteem
WGO
Aangepastheid van de zorg: vrij teleurstellend
– hoge en stijgende cijfers voor borstkankerscreening buiten de
doelgroepen,
– een matige opvolging van de richtlijnen (antibiotica,
diabetespatiënten),
– een stijgend aantal keizersneden met grote variabiliteit tussen
de ziekenhuizen.
Veiligheid van de zorg: bemoedigende resultaten want
afnemende trends qua
– blootstelling aan medische straling, de ziekenhuisbacterie
MRSA, ziekenhuismortaliteit na een heupfractuur,
– stabiele incidentie van postoperatieve sepsis en het
voorschrijven van anticholinerge antidepressiva aan bejaarden.
– De incidentie van doorligwonden neemt echter toe.
Kwaliteit van gezondheidszorgsysteem
WGO
Continuïteit en coördinatie van de zorg: gemengde
resultaten
– een goede relationele continuïteit met dezelfde arts,
– een gemiddeld en toenemend cijfer voor
multidisciplinaire raadpleging voor kankergevallen,
– een lage dekking van het Globaal Medisch Dossier
– een hoge heropname in psychiatrische ziekenhuizen.
Patiëntgerichtheid kon slechts deels worden
beoordeeld.
EU-richtlijn
patiëntenrechten bij grensoverschrijdende gezondheidszorg
• Implementatie van de Richtlijn in de nationale
wetgeving in oktober 2013
• Om een weloverwogen beslissing voor
grensoverschrijdende gezondheidszorg te kunnen
maken zullen de lidstaten ervoor moeten zorgen dat
patiënten uit een andere lidstaat relevante informatie
kunnen krijgen over:
– de veiligheids- en kwaliteitsnormen,
– op welke zorgaanbieders deze kwaliteitsnormen en
richtsnoeren van toepassing zijn,
– de bepalingen over het toezicht op en de beoordeling van
zorgaanbieders in functie van deze normen.
EU-richtlijn
patiëntenrechten bij grensoverschrijdende gezondheidszorg
• De zorgaanbieders zullen relevante informatie
moeten kunnen verstrekken over, onder meer:
- mogelijke behandelingen en de beschikbaarheid
ervan,
- de kwaliteit en de veiligheid van de gezondheidszorg
die zij verlenen,
- duidelijke facturen en duidelijke informatie over de
prijzen,
- hun vergunnings- of registratiestatus,
- hun verzekeringsdekking of andere individuele of
collectieve vormen van bescherming met betrekking
tot de beroepsaansprakelijkheid.
Evolutie in Vlaams beleidsdenken
• 1997: eerste Vlaams kwaliteitsdecreet vertrekt
vooral vanuit relatie overheid – voorziening:
– Kwaliteitscoördinator
– Kwaliteitsthema’s en indicatoren (verplicht of vrij
te kiezen):
• Onthaal en bejegening van patiënt
• Geneesmiddelendistributie
• Preventie van ziekenhuisinfecties
– Kwaliteitsprojecten en verbeteracties (PDCAcyclus)
Evolutie in Vlaams beleidsdenken
• 2003: gecoördineerd kwaliteitsdecreet voor
gezondheids- en welzijnssector
– Kwaliteitshandboek (kwaliteitsbeleid en zelfevaluatie)
– Elk ziekenhuis moet verbeteracties opzetten in 4
domeinen:
• Evaluatie van de klinische performantie
– Mortaliteit, decubitus, valincidenten, ongeplande heropnames
– Ongeplande transfers, trombo-embolische verwikkelingen,
infecties, geneesmiddelendistributie,
• Evaluatie van de operationele performantie
– Planning OK, wachttijden, sterilisatieprocedure,…
• Evaluatie gebruikerstevredenheid
• Evaluatie medewerkerstevredenheid
Evolutie in Vlaams beleidsdenken
• 2009: regelluw kader en andere actoren op voorgrond
• Pionierende ziekenhuizen en ziekenhuiskoepels
gangmakers voor accreditatie (NIAZ, Joint Commission)
• Klinische kwaliteitsindicatorenset (QI) opgebouwd door
artsen, koepels, overheid, kenniscentra:
–
–
–
–
–
–
Moeder-kind
Orthopedie
Cardiologie
Oncologie
Ziekenhuisbreed
Geestelijke gezondheidszorg
Evolutie in Vlaams beleidsdenken
• Nieuwe kwaliteitsaspecten in Vlaamse
regelgeving kwaliteitszorg:
– Grensoverschrijdend gedrag
– Taal van de zorgverlener aangepast aan
zorggebruiker
– Goed bestuur in de zorgvoorziening
• Bredere focus van de beleidsaandacht voor
kwaliteit van zorg: woonzorgcentra en
eerstelijnsgezondheidszorg
Zesde staatshervorming
• Gemeenschappen o.m. bevoegd voor bepalen
van erkenningsnormen voor ziekenhuizen en voor
organisatie eerstelijnsgezondheidszorg
• Erkenningsnormen = minimaal niveau van
kwaliteit van zorg (aspecten van kwaliteit op vlak
van structuren en processen)
• Revisie van ziekenhuisnormen (wat moet in regels
en wat niet?)
• Budgetneutraliteit van nieuwe ziekenhuisnormen
eHealth
• Protocolakkoord sedert 29.04.13 over samenwerking
tussen federale overheid, gemeenschappen en
gewesten
• Actieplan met projecten:
– Gegevensdeling tussen zorgverstrekkers mogelijk maken
(volgens aanvaarde standaarden) via hub of Vitalink
– Medische terminologie standaardiseren voornamelijk
volgens SNOMED CT (Systematized Nomenclature of
Medicine Clinical Terms) wat beslissingsondersteuning
toelaat door koppeling met zorgpaden en kennisbronnen
– Veralgemeend e-voorschrift
– Uniform evaluatie-instrument voor zorgbehoevendheid
eHealth
• Actieplan met projecten:
– Toepassing van “only once”-principe moet
administratieve vereenvoudiging toelaten
– Beveiligde communicatie tussen
zorgvertrekkers/zorginstellingen via de
eHealthbox, ook tussen zorgvertrekkers en
overheid
– Communicatie tussen artsen en ziekenfondsen
vergemakkelijken (o.m. derdebetalersregeling)
Slotbeschouwing
• Overheden zijn kaderscheppend voor klimaat van
verbetering in de kwaliteit van zorg op het niveau van
de zorgaanbieder of zorgverstrekker; zij dragen zelf
verantwoordelijkheid voor performantie van
gezondheidszorgsysteem
• Voornaamste nieuwe initiatieven komen van de
zorgvoorzieningen, kenniscentra en de zorgverstrekkers
zelf
• Benchmarking van zorgvoorzieningen zal onder
internationale druk tot stand komen
Slotbeschouwing
– Transparantie van ziekenhuizen over het eigen
kwaliteitsbeleid en de resultaten ervan en over de
uitkomst van de externe audits is een logische
volgende stap in voortschrijdend proces
– Media en patiëntenverenigingen zullen rol in
kwaliteitsdebat opeisen
– Op het niveau van de individuele zorgverstrekker
is het beschikken over performante ITtoepassingen de opstap naar nog meer aandacht
voor kwaliteit van zorg
Quote
“A lack of transparency
results in distrust and a
deep sense of insecurity”