Gynaecologie/Verloskunde Een miskraam en dan?

Gynaecologie/Verloskunde
Een miskraam en dan?
Inleiding
Wanneer u meegedeeld wordt dat u een miskraam heeft (gehad), is dat
doorgaans een heel verdrietige en vaak onverwachte boodschap.
Figuur 1
Bij een normale zwangerschap wordt een vruchtzak aangemaakt met daarin
een embryo (zie figuur 1). Bij een zeer vroege miskraam is al vroeg in de
zwangerschap de groei gestopt en is er geen embryo ontwikkeld. Op de
(inwendige) echo is dan alleen lege een vruchtzak zichtbaar. Bij een iets
latere miskraam is de groei verder gekomen en een embryo zichtbaar door
middel van een inwendige echo. Het embryo heeft echter geen hartactie en is
meestal kleiner dan de zwangerschapsduur aangeeft (niet-vitale
zwangerschap ).
Deze vormen van miskraam kunnen ongemerkt verlopen, of soms gepaard
gaan met weinig (bruin) bloedverlies of geringe buikpijn. Gaat de baarmoeder
het zwangerschapsweefsel uitdrijven en opent de baarmoedermond zich, dan
ontstaat krampende pijn en bloedverlies. De kans dat de zwangerschap
eindigt is dan zeer groot. Is het zwangerschapsweefsel volledig uit de
baarmoeder gedreven dan verdwijnt de pijn en het bloedverlies en sluit de
baarmoedermond zich weer. Soms blijft er echter nog weefsel in de holte van
de baarmoeder achter en is de miskraam (nog) niet compleet.
2
Een miskraam is een vaak voorkomend verschijnsel: bij tenminste één op de
tien zwangerschappen treedt een miskraam op. In Nederland krijgen jaarlijks
20.000 vrouwen een miskraam. De kans op een miskraam neemt toe met de
leeftijd. Voor vrouwen beneden de vijfendertig jaar is de kans op een
miskraam bij een zwangerschap ongeveer 1 op 10. Tussen de vijfendertig en
veertig jaar eindigt 1 op de 5 tot 6 zwangerschappen in een miskraam. Tussen
de veertig en vijfenveertig jaar 1 op 3, boven de vijfenveertig jaar de helft van
de zwangerschappen (zie figuur 2). Eén keer een miskraam betekent meestal
geen verhoogde kans bij een volgende zwangerschap op een nieuwe
miskraam. Bij een aantal miskramen achter elkaar raakt de kans op een
miskraam wel hoger (zie herhaalde miskramen).
Figuur 2
Vaginaal bloedverlies en lichte menstruatieachtige pijn kunnen het eerste
teken van een miskraam zijn. Zwangerschapsverschijnselen zoals gespannen
borsten en ochtendmisselijkheid nemen soms af vlak voor een miskraam. Bij
een niet vitale zwangerschap heeft u meestal weinig klachten. Wanneer het
zwangerschapsweefsel wordt uitgedreven door samentrekkingen van de
baarmoeder krijgt u weeënachtige pijn en helderrood bloedverlies. Een
miskraam kan niet worden tegengehouden of worden voorkomen. De pijn en
het bloedverlies nemen geleidelijk toe bij een miskraam en wanneer de
baarmoeder geheel leeg is, weer af.
Een miskraam kan vele oorzaken hebben, meestal is er een afwijking in de
chromosomen die toevallig is ontstaan bij de bevruchting van de eicel. Dit
leidt tot een stoornis in de aanleg van de zwangerschap waardoor de
zwangerschap niet verder kan groeien en wordt afgestoten.
3
In deze voorlichtingsfolder wordt verder niet ingegaan op de oorzaak, maar
gaat de aandacht uit naar het vervolgtraject.
Wat als er een -niet vitale zwangerschap is geconstateerd, hoe gaat het
verder? Uw arts zal diverse opties met u bespreken:
1)
U kunt rustig afwachten tot de miskraam zelf op gang komt. Daar is
niets op tegen en niet gevaarlijk voor uw gezondheid. Het is moeilijk te
zeggen hoe lang het duurt voordat de miskraam spontaan op gang komt. Deze
onzekerheid maakt dat veel vrouwen na een bepaalde periode van afwachten
toch kiezen voor een actieve benadering zoals genoemd onder 2 en 3. Ook kan
het zijn dat de eenmaal opgetreden miskraam niet compleet is, zodat alsnog
gekozen moet worden voor de opties onder 2 en 3.
2)
Een zuigcurettage. Daarbij wordt mbv een dunne zuigbuis de inhoud
van de baarmoeder leeggezogen, eventueel na oprekken van de
baarmoederhals. U kunt daarna kortdurend bloed verliezen zoals bij een
menstruatie en u kunt wat krampen voelen. De ingreep vindt plaats onder
narcose of met een ruggenprik. Dit is bedoeld als pijnstilling bij
baarmoederkrampen. Mogelijke complicaties bij zuigcurettage zijn bloeding,
perforatie van de baarmoeder en ontsteking van de baarmoeder. Deze treden
gelukkig zelden op. Heel zeldzaam treden er na een curettage verklevingen op
in de baarmoeder waardoor de menstruatie uitblijft en de vruchtbaarheid
nadelig wordt beïnvloed. Deze verklevingen kunnen vaak wel weer met een
operatieve ingreep opgeheven worden.
Als u een rhesus negatieve bloedgroep heeft krijgt u anti D immunoglobuline
(anti-D) (zie Bloedgroep, rhesusfactor en irregulaire antistoffen).
Soms is medicamenteuze voorbehandeling nodig bij een zuigcurettage. Door
de voorbehandeling wordt de baarmoederhals weker en is het eenvoudiger de
zuigbuis in te brengen met daardoor minder kans op complicaties. U krijgt dan
van uw arts 2 tabletten Misoprostol van 200 microgram die u zelf 3 tot 4 uur
voor de ingreep vaginaal mag inbrengen. Soms is het zo dat u het vruchtje al
kwijtraakt voordat de zuigcurettage heeft plaatsgevonden. In dat geval zal er
een inwendige echo worden gemaakt om te zien of de baarmoeder echt leeg is
en of curettage alsnog nodig is.
4
3)
Medicamenteus opwekken van een miskraam door middel van
Misoprostol. Misoprostol is van oorsprong een maagtablet die
baarmoederkrampen als bijwerking heeft. Misoprostol is niet geregistreerd als
middel voor het opwekken van een miskraam. Het gebruik ervan voor deze
indicatie is echter wel wereldwijd door alle officiële instanties geaccepteerd
en het wetenschappelijk bewijs van effectiviteit (kans van slagen) en
veiligheid is voldoende geleverd. U krijgt van uw arts 4 tabletten van 200
microgram (dus in totaal 800 microgram) die u zelf vaginaal dient in te
brengen of desgewenst kan de arts dit doen. Het is heel normaal als u kort na
het inbrengen de tabletten alweer verliest of dat u ze later nog aantreft. Dit is
niet erg en komt doordat de omhulsels van de tabletten niet oplossen terwijl
de werkzame bestanddelen van de tabletten heel snel door het lichaam
worden opgenomen. Misoprostol zorgt vervolgens voor het uitdrijven van het
zwangerschapsproduct uit de baarmoeder. In de meeste gevallen treedt dan
binnen 24 – 48 uur een complete miskraam op. Deze verloopt met bloedverlies
en buikkrampen. Het is moeilijk te voorspellen met hoeveel bloedverlies en
pijn het gepaard gaat. Dit wisselt per persoon. Vaak is het te vergelijken met
een zware menstruatie. Het is ook moeilijk te voorspellen hoe lang het proces
duurt maar in de praktijk mag een miskraam in volle gang niet langer dan een
dag duren. Wel kan er nadien nog dagen tot enkele weken een weinig vaginaal
bloedverlies optreden, soms ook met verlies van een stolsel.
Indien 24 uur na het toedienen van de Misoprostol nog “niets” gebeurd is
(geen bloedverlies, geen krampen), wordt eventueel aanbevolen nogmaals 4
Misoprostol tabletten vaginaal toe te dienen.
Wanneer moet u na een miskraam of een curettage medische hulp inroepen?
Het is verstandig om in de volgende situaties de arts of verloskundige te
waarschuwen:
• Bij hevig bloedverlies (langdurig en meer dan een gewone
menstruatie). Zeker bij klachten van sterretjes zien of
flauwvallen moet u medische hulp inroepen.
• Bij aanhoudende klachten. Als u krampende pijn en/of hevig
bloedverlies blijft houden kan dit wijzen op een incomplete
miskraam. Er is dan nog een rest van de zwangerschap in de
baarmoeder aanwezig. Een (nieuwe) curettage kan dan nodig
zijn.
5
•
•
Bij koorts. Een temperatuur van 38/ C of hoger kan wijzen op
een ontsteking in de baarmoeder, die eventueel behandeld moet
worden met antibiotica
Bij ongerustheid.
U kunt dan contact opnemen van maandag tot en met vrijdag van 08.30 tot
17.00 uur via telefoon (015) 260 42 07 en van 17:00 - 08:00 uur, 015 - 260 32
30 .
Herstel en nacontrole na een miskraam
Het lichamelijk herstel na een spontane miskraam of een curettage is meestal
vlot. Gedurende één tot zes weken kunt u wat bloedverlies en bruinige
afscheiding hebben. Het is verstandig met gemeenschap (samenleving) te
wachten tot het bloedverlies voorbij is. Het zwanger worden op zich wordt
door een miskraam niet bemoeilijkt en medisch is het niet nodig te wachten
met opnieuw proberen zwanger te raken. De volgende menstruatie treedt na
ongeveer vier tot zes weken op.
•
Na een spontane of medicamenteus opgewekte miskraam:
U krijgt een controle afspraak na 1 week om te kijken of de miskraam
inderdaad compleet is opgetreden. Soms is er dan nog een restje
aanwezig. Afhankelijk van de grootte hiervan en uw klachten wordt
dan besloten af te wachten, te curetteren of u opnieuw medicijnen te
geven. Desgewenst krijgt u na 6 weken nog een vervolgafspraak om
na te praten, eventuele vragen te beantwoorden etc.
•
Na zuigcurettage
U krijgt een telefonische afspraak na 2 weken en eventueel een
controleafspraak 6 weken na de curettage. Dan wordt geëvalueerd
hoe het met u gaat en worden eventuele vragen beantwoord.
•
Psychologische / geestelijke hulp
In alle gevallen kunt u gebruik maken van psychologische of
geestelijke begeleiding door psychologen ( Mw. Lansbergen) of onze
geestelijke verzorgers). Uw behandelend arts kan u doorverwijzen.
6
Een volgende zwangerschap
Een volgende zwangerschap verloopt in de meeste gevallen goed, ook bij
vrouwen die meer dan één miskraam hebben doorgemaakt. Als u zwanger wilt
worden is het sowieso verstandig gezond te leven. Een miskraam is niet te
voorkomen, wel kan het geruststelling geven om voor een volgende
zwangerschap af te spreken dat de arts een (inwendige) echo maakt.
Tot slot
Mocht u nog vragen hebben na het lezen van deze folder, aarzel dan niet om
deze te stellen aan uw gynaecoloog.
7
Gasthuis Delft
Diaconessenhuis Voorburg
Behandelcentrum Westland
Gezondheidscentrum De Reef
Reinier de Graafweg 3-11
Fonteynenburghlaan 5
Middelbroekweg 2a
Kiekendiefstraat 17
2625 AD Delft
2275 CX Voorburg
2671 ME Naaldwijk
2496 RP Den Haag
Tel 015 260 30 60
Tel 070 340 1100
Tel 0174 63 77 00
Tel 015 270 68 00
foldernr.204765
www.reinierdegraaf.nl
Versie februari 2014
8