RISICO’S IN BEELD WORKSHOP RISICOMANAGEMENTINSTRUMENT RISICO’S IN BEELD INTRODUCTIE • Voorstellen • Programma: - inleiding - praktijk: uitwerking - terugkoppeling - ingevuld, en nu? - afronding RISICOMANAGEMENT • geheel van activiteiten en maatregelen gericht op beheersen van risico’s • continue proces • strategische, tactisch, operationeel • “evidence-based” RISICO’S (1) In definitietermen: risico is het effect van onzekerheid op doelstellingen RISICO’S (2) • ONZEKERHEID: voorvallen die je nu niet voorziet, maar wel voorstelbaar zijn. Niet: wat je ziet/kan zien aankomen RISICO’S (3) • DOELSTELLINGEN: van de organisatie. Dus bredere focus dan (alleen) financiën RISICO’S (4) • EFFECT: kans en impact RISICOMANAGEMENT IN DE PRAKTIJK ISO 31000 RISICOMANAGEMENT IN DE PRAKTIJK: ISO principes RISICOMANAGEMENT: • voegt waarde toe en zorgt voor behoud van waarde • is integraal deel alle processen organisatie • is onderdeel van de besluitvorming • benoemt onzekerheid expliciet benoemd • is systematisch, gestructureerd en tijdig • is gebaseerd op beste beschikbare informatie • is op maat gesneden • houdt rekening met menselijke en culturele factoren • is transparant en sluit niemand uit • is dynamisch, iteratief, reageert op verandering • ondersteunt continue verbetering organisatie RISICOMANAGEMENT IN DE PRAKTIJK: ISO kader RISICOMANAGEMENT IN DE PRAKTIJK: ISO proces WAAROM RISICOMANAGEMENT • Art. 14 en 15 Code Goed Bestuur (integere bedrijfsvoering en risicomanagement) • RJ660 Onderwijsinstellingen (406: rapportage in het jaarverslag over aanwezigheid en werking interne risicobeheersings- en controlesysteem) • BW 2, titel 9, 391: Jaarverslag beschrijft voornaamste risico’s en onzekerheden en geeft aandacht aan beleid inzake afdekken risico’s en aan gelopen financiële risico’s MAAR VOORAL • Omdat u uw doelstellingen wilt bereiken HET MODEL (1) • Helpt bij identificatie, prioritering (analyse) en beoordelen toereikendheid beheersingsmaatregelen (beheersing) • Is geen rekentool (beheersing > geld) • “Werkt” bij de gratie van uw inschatting HET MODEL (2) OMVAT ZES DOMEINEN: - Onderwijs & identiteit, personeel, organisatie, PR & communicatie, huisvesting en financiën - Ieder met onderliggende bouwstenen (zoals onderwijskwaliteit, toezicht, facilitaire dienstverlening, planning & control etc.) RESULTAAT (1) RAPPORTAGE TOTAAL EN/OF PER DOMEIN IN WOORDEN EN MET HEATMAP IN RELATIE MET PDCA (TAARTDIAGRAM) BEELD INZAKE RISICO’S EN TOEREIKENDHEID MAATREGELEN • RISICOPROFIEL AFZET TEGEN VERMOGEN/FINANCIËN EN DAAR UITSPRAKEN OVER DOET • • • • RESULTAAT (2) - Overzicht middelgrote en urgente risico’s, adequaat afgedekt zonder beheersmaatregel - Overzicht alle niet adequaat afgedekte risico’s - Risicomanagement: 60% of meer urgente en middelgrote risico’s afgedekt: afdoende - Risicoprofiel irt vermogen: idem voor risico’s met financiële impact op korte termijn (< 1jaar) BEHEERSING < 60% RELEVANTE MIDDELGROTE EN URGENTE RISICO’S Als die op korte termijn (< jaar) kunnen leiden tot financiële tegenvaller: - Werken naar betere beheersing - Ter overbrugging: tijdelijke ophoging bufferliquiditeit DE PRAKTIJK TIPS (1) Bedoeling: invullen alsof er geen beheersmaatregelen zijn Optie: Als bestuurder weten of je beheersmaatregelen afdoende zijn Bestuurder/AD vult in, ev. info van derden (collega, staf) TIPS (2) • Vul alles in (wat je weglaat, heeft ook consequenties) • Invullen kost veel tijd, knip het in aantal delen • Bedenk per domein eigen risico’s om ev. toe te voegen • Soms lastig scoren (dilemma’s): common sense MIST U WAT? • Instrument is groeimodel: samen bouwen aan optimalisering DOMEIN ONDERWIJS EN IDENTITEIT - Onderwijskwaliteit, Identiteit, Leerlingendiensten en administratie, ICT en automatisering DOMEIN PERSONEEL - HRM DOMEIN ORGANISATIE - Fiscale en juridische dienstverlening, - Toezicht DOMEIN PR EN COMMUNICATIE - Communicatie en stakeholdermanagement DOMEIN HUISVESTING - Huisvesting en facilitaire dienstverlening DOMEIN FINANCIËN - Planning & control Financiële administratie Inkoop en contractmanagement Projectbeheer en administratie UITWERKING DOMEIN RECAPITULATIE/ TERUGKOPPELING • Wat staat nog open, is nog geen antwoord op • Wat is belangrijk met elkaar te delen • Wat zijn uw ervaringen • Wat wilt u de PO-raad meegeven ter verbetering van het instrument INGEVULD, EN DAN? DIALOOG MAATREGELEN DRAAGVLAK MONITORING NOOIT AF (DE WERKELIJKHEID VERANDERT OOK) • HERHAAL DE INVULLING • TENSLOTTE: DE MENS ACHTER DE MAATREGELEN • • • • • DE MENSELIJKE FACTOR Arco van de Ven RA, hoogleraar Bestuurlijke informatievoorziening UvT: de discussie moet gaan over de kwaliteit van het management, niet over de kwaliteit van de regels. AFSLUITING (FILMPJE GRONINGER MUSEUM) NAMENS DE PO-RAAD hartelijk dank en veel succes!