Systeemanalyse: Joint Application Development Caroline Leplat Adraan Watteeuw Jeroen Gernay Wat is JAD? JAD = Joint Application Development JAD definitie: Joint Application Development (JAD) is een management proces die er voor zorgt dat een informatie systeem efficiënt werkt en dat de informatie technologie ontwikkelt samen met de gebruikers. Doel van JAD Een project definiëren, een oplossing verzinnen en het project blijven volgen totdat het compleet is. JAD filisofie JAD is gebaseerd op 4 simpele ideeën: De mensen die een job doen hebben het beste inzicht in die job Mensen die getraind zijn in informatie systemen hebben het beste inzicht erin en weten ook wat hun mogelijkheden zijn. Informatie systemen en bedrijfsprocessen werken nooit alleen, ze zijn altijd een deel van een groter systeem. Mensen die werken in de deel processen krijgen zo een beter inzicht in de rol van hun rol in het totale proces. De beste informatie systemen worden ontwikkeld wanneer al deze groepen samen werken aan een project als gelijken. JAD Bereik JAD moet het gehele ontwikkelproces van een systeem volgen. Het JAD is meestal een 3 tot 6 maand goed gedefinieerd proces. Voor grote projecten is het aangewezen dat het project incrementeel benaderd wordt en dat er aparte JAD’s gebruikt worden voor elk deel. Evolutie van JAD JAD begon z’n populariteit te winnen in de jaren 80, wanneer de mensen het begonnen te gebruiken als middel om verschillende dingen te beschrijven. Soms werd enkel één onderdeel van JAD gebruikt maar toch werd het nog steeds JAD genoemd. Toen de populariteit van JAD steeg, werd ook het gebruik uitgebreid en werd het in alle fasen van ontwikkelproces gebruikt i.p.v. enkel maar in de fase waar de functionele gezocht worden. Basiscomponenten / wie is er allemaal bij JAD betrokken Sponsor: dit is de projectuitvoerder die het project ondersteunt, de systeemeigenaar. Die persoon moet hoog genoeg geplaatst zijn om beslissingen te nemen om de nodige bronnen te leveren en om het project te ondersteunen. Project leider: Gewoonlijk de leider van het ontwikkelingsteam dat projectvragen beantwoord over het verloop, coördinatie of de toegankelijke bronnen van het project. Zij mogen deelnemen aan de sessie zolang ze de andere deelnemers niet beïnvloeden. Facilitator / sessie leider: de leider van de sessie, die zorgt dat de agenda gevolgd wordt. Hij moet ervoor zorgen dat de zaken die oplosbaar zijn tijdens de vergadering opgelost raken en de taken die op het eind van de vergadering verdeeld moeten worden, moet hij verdelen en opvolgen. Hij heeft enkel een rol als verdeler en mag de deelnemers niet beïnvloeden. Notulist: noteert en publiceert de gang van zaken tijdens de sessie. Hij neemt geen deel aan de vergadering. Deelnemers: de gebruikers die rechtstreeks de invloed van het project zullen voelen, ze zijn experten in hun werkgebied. Zij geven de input van de sessie. Observeerders: meestal project ontwikkelaars. Zij volgen de sessie op de achtergrond. JAD Charter De project sponsor en de projectleider ontmoeten elkaar om de problemen/uitdagingen, het doel van de JAD groep te bespreken. Er moet gedefinieerd worden wat wel en niet binnen het bereik van het project ligt. De projectleider en de sponsor moeten schatten welke bronnen nodig zullen zijn voor het project en moeten een eerste tijdslijn ontwerpen. Uiteindelijk moeten ze ook beslissen wie er allemaal in het JAD-team zal zitten. Dit doen ze aan de hand van een schema zoals hieronder staat. Checklijst om een JAD op te starten 1. Definieer het project De projectleider spreekt samen af met de sponsor om een JAD charter te maken. 2. Vorm het JAD-team De projectleider en de sponsor stellen het JAD-team samen en zorgen ervoor dat alle partijen vertegenwoordigt zijn. Je zal een project sponsor, projectleider, gebruikers uit de branche en een systeemanalist nodig hebben. Een JAD-team zou uit 8 of minder leden moeten bestaan, het is moeilijk efficiënt te werken met meer dan 15 leden. 3. Eerste JAD-bijeenkomst Bij de eerste bijeenkomst kan je volgende punten op de agenda zetten: Bespreek de probleemdefinitie en het doel. Zorg dat er een consensus is over beide onderwerpen. Informeer elk lid van de nieuwe groep over wat een JAD-team is zodat ze het doel, de rollen en hoe een JADsessie werkt begrijpen. Stel de JAD groep verwachtingen en verantwoordelijkheden op. Leg vast wanneer, waar en hoe vaak het team samen zal komen. Leg de rollen van Projectsponsor, projectleider, notulist, … vast waar nodig. Blijf ongeveer elke week een JAD vergadering houden zolang je geen consensus hebt over een ontwerp. 4. JAD vergaderingen – Planning, analyse, ontwerp fase Analyseer het huidige proces, schematiseer het. Identificeer problemen/uitdagingen in het huidige proces. Brainstorm naar oplossingen voor deze problemen en/of uitdagingen. Benchmark andere organisaties voor mogelijke oplossingen. Overweeg aankopen t.o.v. bouwen. Communiceer met je klanten naar problemen en ideeën. Evalueer de lijst met ideeën. Determineer een actieplan Maak een tijdsschema met een takenlijst, wie doet wat tegen wanneer. Presenteer het projectontwerp aan de projectsponsor en de gebruikers en zorg dat je hun akkoord krijgt. Communiceer, communiceer, communiceer. 5. JAD vergaderingen – Ontwikkeling, uitvoering, afsluitfase Hou elke 2 weken een vergadering om zeker te zijn dat de ontwikkeling op het juiste pad blijft. Agenda: hoe deden we het met onze doelen? Bespreek problemen en uitdagingen. Maak de beslissingen in groep. Zet doelen voor de volgende vergadering Verdeel de taken Hoe weet je of je JAD succesvol is? Vragen die je je moet stellen? Is er een goede opkomst naar de vergaderingen? Zijn alle partijen betrokken/bewust van de beslissingen die genomen worden? Heb je het echte onderliggende probleem opgelost? Aanvaarden je klanten de oplossing? Is de oplossing op tijd beschikbaar? Succes factoren Een duidelijk doel die alle teamleden delen, het project charter. Een team waarin vertegenwoordiging is van alle gebieden die met dit project betrokken zijn. Elke persoon in de groep heeft een gelijke verantwoordelijkheid en beslissingsmacht. Elke persoon is waardevol. Luister tijdens het JAD naar iedereen zijn ideeën en bezorgdheden. Ideeën evalueren tijdens een brainstorm sessie zal het creatieve proces stoppen, het beste idee kan dan misschien nooit gezegd zijn uit angst om afgeschoten te worden. Het is belangrijk dat iedereen deelneemt. Spoor zwijgzamere leden aan om hun ideeën naar voor te brengen, ze hebben vaak de beste ideeën. Laat niet toe dat 1 of 2 leden alles gaan domineren. Dit is de verantwoordelijkheid van de sessieleider. Luister als anderen spreken, onderbreek niet en babbel ook niet (uit nevengesprekken komen vaak zeer goede ideeën, die wil je niet missen). Zorg ervoor dat je belangrijke zaken kan bijhouden dat niet tot het bereik van het project behoren. Hou geen vergaderingen om te vergaderen. Vergader enkel als er iets belangrijk te bespreken valt. Zorg dat er niet meer dan 3 of 4 weken tussen de vergaderingen zijn, je zal het momentum verliezen. Vergeet niet, elke ontmoeting is een motivatie voor het team om zijn opgelegde taken af te werken. Het is namelijk niet leuk om naar een vergadering te komen wanneer je taken niet af zijn. Beslissingen worden altijd via consensus bereikt. Je bent er om een win/win situatie te creëren… win/verlies oplossingen zijn niet geod genoeg. Je kan een consensus bereiken door iedereen 3 opties te geven: Duim omhoog ik ga akkoord Duim omlaag ik ga niet akkoord Duim in het midden ik kan dit idee wel ondersteunen Valkuilen Sponsors zijn niet echt toegewijd, geen bronnen. Onduidelijke doelen, gebrek aan richting. Te veel of te weinig leden. Niet genoeg communicatie met buitenstaanders die beïnvloed worden door beslissingen. Tijdschema’s worden niet nageleefd. Het project groeit buiten de origineel gezette projectgrenzen. Als dit echt nodig is, is het tijd dat het project charter herschreven wordt. Vergaderingen zijn niet goed georganiseerd Geen agenda Agenda wordt niet gevolgd De vergadering begint en eindigt niet tijdig Je hebt het gevoel dat er niks bereikt is, oude onderwerpen komen telkens opnieuw aan bod 1 of 2 leden domineren de discussies. JAD Voordelen Communicatie, communicatie, communicatie dit zorgt voor een kortere ontwikkeltijd, wat dan weer voor een verminderde productiekost zorgt Bouwen van consensus Verbetering van de kwaliteit van het ontwerp – samengestelde kennis = betere oplossingen Helpt het team om te focussen en gefocust te blijven Helpt je dat de juiste job gedaan is op het juiste moment Bronvermelding http://www.utexas.edu/hr/is/pubs/jad.html#charter http://www.umsl.edu/~sauter/analysis/JAD.html