Tekst Hans Locher

Tekst Hans Locher
Hoofdstuk 3 inhoud, vorm en functie.
Van de Waals driehoek
De twee initiatieven van een kunstenaar:
- ik wil iets maken
- ik wil iets bekijken
waarbij iets het onderwerp of de inhoud is. Maken en
kijken zijn een vorm. De wil wijst naar een doel of functie.
De driehoek
het gebied binnen de driehoek staat symbool voor het kunstwerk, met de hoeken als
markering voor vorm, inhoud en functie. De driehoek is geschikt doordat je niet precies vast
kan stellen waar de ene hoek begint en de ander ophoudt. De 3 aspecten krijgen een eigen
benoeming terwijl ze een geheel vormen en door elkaar heen lopen. De 3 aspecten staan naar
buiten dit duidt op de omringende wereld
Eend/konijn
Inhoud, vorm en functie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een nieuwe benoeming
van het ene aspect heeft gevolgen voor de anderen.
Picture theorie van W.J.T. Mitchell de tekening is niet bedoeld om te functioneren als
kunstwerk en illustratie van een eend of konijn. Maar een voorbeeld van dubbelzinnige
visuele constructies. Waarmee een hoofdzaak van het proces van waarnemen kan worden
gedemonstreerd. De voorbeelden van dubbelzinnige beelden en de tekst van Mitchell behoren
tot de omringde wereld.
De inhoud: het iets dat de anonieme tekenaar heeft willen zichtbaar maken, is hier dus niet de
voorstelling en dus ook geen opvallend aspect van vorm, dat in hoge mate samenvalt met de
functie. Vormen zoals compositie en detaillering zijn daaraan ondergeschikt.
De verloochening van petrus
Bekijken en interpreteren is een bewegend proces. Dat begint met veronderstellingen te
aanzien van inhoud, vorm en functie. De tekst bij het schilderij verduidelijkt de vorstelling.
Door de driehoek word je ervan bewust dat de verloochening van Petrus alleen de inhoud van
het schilderij kan zijn in zoverre als deze daarin een waarneembare vorm heeft gekregen.
De dood van Marat
1793
Jacques –Lous David
Tiltel van het schilderij laat weten dat het Marat is. Voor hem staat een schrijftafel dus het is
duidelijk dat hij bezig was met schrijfwerk. Naast de hand met veer ligt op de grond een mes
met bloedsporen. En vlak onder zijn sleutelbeen zie je de snee.
Het is duidelijk dat het voorval wanorde teweeg heeft gebracht. En dat het opvat hoe ordelijk
echt gepresenteerd is.
Het sterven is goed zichtbaar maar de wond waaraan hij gestorven zou zijn is nauwelijks
zichtbaar. Ook de zwarte achtergrond verduidelijkt de aandacht op Marat. Het schilderij heeft
een indringende aanwezigheid en functioneert allereerst eerst als een esthetisch object met een
strenge eigen schoonheid.
Verder doordringen tot het schilderij door de driehoek van waal te gebruiken. Moet je kijken
wat er rondom de driehoeken ligt. Wat het schilderij laat zien is het resultaat van keuzes.
Onderzoek Jorg Traeger, William Vaughan en Helen Weston.
Wie was hij?
franse revolutie
inhoud
Idealisering Marat
Gemaakt in opdracht
nationale conventie.
Verwijzen naar de
klassieke grondleggers
van de nieuwe
denkbeelden
Bedoelde functie:
eerbetoon aan Marat
Vorm
functie
Gekozen vorm
Lange traditie uitbeelden van dode 
halfblood uit voorbeelden van klassieke
helden.
Jean-Paul Marat is geen fictief persoon maar een reëel persoon. Hij speelde een belangrijke
rol in de franse revolutie. Hij was een van de voorstanders van de doodstraf franse koning en
veel voorstanders van de monarchie.
Marie- Anne Charlotte de Corday nam wraak op Marat.
David was goed op de hoogte van de omstandigheden van de moord maar toch heeft hij in
allerlei opzichten het beeld veranderd. Hij heeft Marat vermemeld door hem bijvoorbeeld op
dat moment bezig te laten zijn met het opsturen van geld aan de weduwen van gesneuvelde
soldaten. Ook is niets te zien van zijn huidziekte.
Het werk de dood van marat kan worden geassocieerd met uitbeeldingen van de graflegging
van christus, de beweging van een held uit de mythologie van de klassieke oudheid.
De dood van marat werd nadrukkelijk geschilderd als een pendant van de dood van le peletier.
Het schilderij kreeg het zelfde formaat.
Inhoud en betekenissen.
Kritisch commentaar van Herzog: kunstwerken worden bekeken als container. Waardoor de
vorm en de inhoud van elkaar onderscheiden worden. Ook roept de term inhoud een
eenvormige gesloten en geheel door de maker bepaalde essentie op. Er is geen plek voor de
interpretatie van de kijker.
Schrijver is het daarmee oneens, hij hoeft niet telkens een container te openen. Noch zijn het
vooral betekenissen waarvan hij in zijn geest een voorstelling moet maken. Het vormt een
geheel.
Inhoud vorm en functie zijn zoals gezegd relatieve onderscheidingen die voordurend door
elkaar heen slaan. Zij kunnen misschien het effectiefs worden opgevat als drie veerschillende
maar overlappende noemers van wat verschijnt.
Vergelijking met Simon Schama
In de film van Simon Schama wordt het verhaal bekeken vanuit de geschiedenis en context.
En bij de tekst wordt het schilderij bekeken met de driehoek van Waal, dus vanuit de vorm,
functie en context. Bij de film wordt een duidelijk beeld gegeven van de omging en de tijd
waarin het gemaakt is en dat is eigenlijk de uitleg voor het schilderij. Bij de tekst moet je zelf
onderzoeken wat de vorm, inhoud en functie is, los van de context.