4havo-start - Clzvaklokalen.nl

Geschiedenis
= het doen en denken van mensen in het
verleden.
In welke perioden, maatschappijtypen en
tijdvakken kun je geschiedenis indelen?
maak 3 lijstjes!
• Jaarrekeningen: verschillende kalenders
– Wij gebruiken de christelijke jaartelling
4
Bronnen:
• Bruikbaarheid en betrouwbaarheid zijn
belangrijk.
– Hiervoor moet je eerst een vraag stellen.
Waarvan kan betrouwbaarheid en
bruikbaarheid afhankelijk zijn?
-……….
-……….
-……….
Tijd- en plaatsgebondenheid?
Gebruik beeldbron als historische bron:
kijkwijzer blz. 277
7
Maak opdracht:
9 en 12b
Afsluiten: vraag 3
Hoofdstuk 1: Van vuistbijl tot sikkel
• Prehistorie: kennis hierover afhankelijk
van archeologie
• Wat bepaalt het einde van de prehistorie?
Onderverdeling prehistorie:
1. Steentijd
1. Paleolithicum (oude steentijd)
2. Mesolithicum (midden steentijd)
3. Neolithicum (nieuwe steentijd)
2. Bronstijd
3. IJzertijd
Australopithecus
“Prehistorie en Historie zijn
streekgebonden begrippen”
Leg uit…
Wat is het verschil tussen de
Evolutietheorie en het Creationisme?
Paragraaf 1.1
Opdracht 4:
a. New Archeology?
Opdracht 4:
a. New Archeology: niet alleen beschrijven
van prehistorische culturen. Maar ook
het reconstrueren van het leven in de
Prehistorie door middel van het
achterhalen van ontwikkelingen.
Opdracht 5
a. Titel?
b. Suggestie?
Opdracht 6
Groepen jagers-verzamelaars egalitair?
Waarom?
Opdracht 6:
Egalitair = geen sprake van een duidelijke
hiërarchie.
Waarom? Was niet nodig omdat de groepen
zo klein waren./ iedereen had dezelfde taak
(zorgen voor voedsel).
Opdracht 7
a. Kennis sociale en religieuze kenmerken
beperkt. Waarom?
b. X
Opdracht 8
a. vraag: Wat is er dankzij archeologisch
onderzoek bekend over de levenswijze
van jagers-verzamelaars in het Nabije
Oosten?
Human Family Tree
http://www.youtube.com/watch?v=m7qtzGtz
To4
Paragraaf 1.2 Ontdekking van de landbouw.
Mens leefde in begin Steentijd in kleine
nomadische groepjes van jagers
verzamelaars.
Carrying capacity is in de economie van
de
jagers-verzamelaars uiterst beperkt.
(= draagkracht van een gebied / oftewel
maximale bevolkingsdichtheid waarbij het
natuurlijk evenwicht tussen milieu en
menselijke bevolking in stand blijft.)
• Mobiliteit is een levensvoorwaarde*. Men
trekt van kamp tot kamp om in
verschillende seizoenen van verschillende
ecologische zones te profiteren.
*Alleen de meest sterke mensen overleven.
• Voor succesvolle reproductie waren de
groepen te klein en dus zocht men contact
met andere groepen om huwelijkspartners
te kunnen uitwisselen.
In periode Neolithicum vindt de domesticatie
van planten en dieren plaats.
Ontstaan landbouw
(afhankelijk van klimaat)
Voor het eerst ontstaan in Vruchtbare Halve
Maan gebied(zie bron 14)
Landbouw leidt tot de mogelijkheid meer
monden te voeden met evenveel grond, of
evenveel monden met minder grond.
Waarom ontstaan landbouw?
• Schaarste: bevolkingsdichtheid neemt toe,
of natuurlijke hulpbronnen nemen af.
• De wens om surplus te produceren.
Overgang naar landbouw alleen mogelijk in
daartoe gunstig klimaat en geologische
omstandigheden. Aan de marges van het
Euraziatische continent bloeit landbouw op.
•
•
8000 v. Chr. – Nabije Oosten
6500 V.Chr. – Europa
Groei 2 economische stelsels:
• veeteeltnomaden: natuurlijke hulpbronnen
worden geëxploiteerd.
• Sedentaire landbouwers: investeren.
Landbouw vergroot de carrying capacity.
• Gevolg: natuurlijke vegetatie op veel
plaatsen vervangen door cultuurgewassen
(door de mens).
– Gevolg: de complexiteit van het ecosysteem
neemt af – leidt tot afnemende stabiliteit van
het systeem.
Gordon Childe – 1928 – Oase Theorie
Eind laatste IJstijd: Nabije Oosten werd zo
droog dat mensen en dieren naar de
plaatsen trokken waar water voorradig was:
hier gingen ze over op het domesticeren van
gewassen en dieren om te overleven.
• Tweede helft van de 20ste eeuw kwam er
steeds meer kritiek op deze theorie.
Neolitische (Landbouw) Revolutie
Sedentaire Revolutie als gevolg
(mensen gaan op een vaste plaats wonen)
Verandering:
• grootte van de groepen mensen
• onderkomens van de mensen
• werktuigen
• Gebruiksvoorwerpen
OPDRACHT: 2, 7 en 9