Colofon - GGD Gelderland-Zuid

Prikkelgevoeligheid
Colofon
bij baby’s en jonge
kinderen
GGD Gelderland-Zuid
Postbus 1120, 6501 BC Nijmegen
[email protected]
Iwww.ggdgelderlandzuid.nl
informatie voor ouders
Ieder kind heeft een bepaalde gevoeligheid. Tot 4 jaar zijn alle kinderen
eigenlijk hoog gevoelig. Zij ervaren de wereld enkel en alleen via hun
zintuigen. Denken bestaat voor hen nog niet, voelen wel. Baby’s en
jonge kinderen reageren daarom vaak heftig op prikkels. Soms zo heftig
en/of vaak dat er sprake kan zijn van ‘overprikkeldheid’. In deze folder
leest u er meer over.
Aan welke prikkels staat een
kind bloot?
Prikkels komen binnen door middel van
de zintuigen: de ogen zien, de oren
horen en de mond kan proeven en
ruiken. De huid is ook een belangrijk
zintuig. Met de huid voel je of een stof
bijvoorbeeld ruw of zacht is. Naast
deze zintuigen bestaat er ook nog
zoiets als het inlevingsvermogen. Het
vermogen om bijvoorbeeld de emoties
van anderen aan te voelen of om sfeer
te ervaren.
Wanneer is een kind overprikkeld?
Het is niet altijd duidelijk wanneer
een kind overprikkeld is. Er zijn
verschillende signalen die daarop
kunnen wijzen, bijvoorbeeld huilen,
druk of juist teruggetrokken gedrag
en niet kunnen slapen. Maar ook
het afwenden van het gezicht of het
frunniken aan kleding kunnen signalen
zijn. Al heel jong zie je soms grote
verschillen tussen kinderen. Als ouder
krijgt u zelf steeds meer zicht op de
manier waarop uw kind omgaat met
prikkels.
Verschillend voor ieder kind
Het is belangrijk dat u zich bewust
bent van alle prikkels die uw kind te
verwerken krijgt. Denk bijvoorbeeld
aan de tv, radio of computer,
felgekleurd speelgoed of speelgoed
dat geluid maakt. Of aan kleding
met ruwe stof of aan hapjes eten met
een grove structuur. Het zijn allemaal
prikkels. Voor ieder kind is de mate
waarin prikkels worden ervaren en
de hoeveelheid prikkels die het kan
verwerken, verschillend.
2
Tips bij gevoeligheid of
overprikkeling
Als u denkt dat uw kind last heeft van
overprikkeling, kunnen onderstaande
tips u mogelijk helpen meer rust te
brengen:
1.Breng een duidelijke dagindeling
aan voor uw kind. Voorspelbaarheid
brengt heel veel rust. Maak
zoveel mogelijk gebruik van vaste
gewoontes en rituelen. Bijvoorbeeld
altijd uit hetzelfde bordje eten op
dezelfde plek aan tafel. Een vaste
volgorde bij het naar bed brengen.
Bijvoorbeeld: pyjama aan, verhaaltje
op de bank, naar boven, de knuffels
uitzwaaien en dan naar bed.
2.Zorg ervoor dat uw kind zich
lichamelijk goed voelt. Op jonge
leeftijd is veel onrust te wijten
aan signalen van het lichaam.
Bijvoorbeeld honger of dorst,
moeheid, kou of een vieze
luier waardoor jeukende billen,
enzovoort. Prikkelgevoelige kinderen
kunnen hier sterk op reageren en
zijn sneller uit balans.
3.Verwijder het meeste speelgoed
en eventuele mobiles uit de box of
directe omgeving van uw kind. Vaak
is één speeltje waar het kind zich op
kan richten, genoeg.
kan een negatieve wisselwerking
ontstaan. Soms kan het verstandig
zijn om dan de zorg voor uw kind
over te laten aan uw partner of
uw kind weg te brengen naar een
vertrouwde plek, bijvoorbeeld bij
opa en oma. Om een goede ouder te
kunnen zijn, moet u ook goed voor
uzelf zorgen.
7.Zorg voor voldoende geborgenheid.
Lichamelijk contact heeft vaak een
kalmerende werking. Als een kind
echter al overprikkeld is, kan het
zijn dat het juist met rust gelaten
wil worden en geeft lichamelijk
contact meer overprikkeling.
8.Ga dagelijks naar buiten.
Buitenlucht en buiten zijn helpt bij
het ontladen van prikkels.
4.Beperk de geluiden die uw kind
hoort. Een radio of tv op de
achtergrond kan overprikkelend
werken. Maar ook een hard tikkende
klok kan al een extra prikkel zijn.
5.Zorg voor prettig zittende kleding.
Wees alert op knellende kleding
of schoenen en op prikkende
materialen, zoals labels of knopen.
6.Let op uw eigen stemming. Een kind
kan hiervoor erg gevoelig zijn en
deze zelfs van u overnemen. Als u
niet goed in uw vel zit, merkt een
kind dat en reageert daarop. Zo
Meer informatie
Mocht u nog vragen hebben, neem dan
contact op met het consultatiebureau.
Dat kan via het bedrijfsbureau van
de afdeling Jeugdgezondheidszorg
telefoonnummer 088 - 144 71 11,
tijdens werkdagen van 08.30 tot
14.00 uur. Meer informatie over
‘hoogsensitieve’ kinderen vindt u op:
• www.de-praktijk.org
• www.wijzeouders.nl
• www.hooggevoelig.nl
• www.lihsk.nl
3
Jeugdgezondheidszorg
Regio Nijmegen
T088 - 144 71 11
[email protected]
I www.ggdgelderlandzuid.nl
4
JGZ.124.11
Postbus 1120, 6501 BC Nijmegen