Ontspanningstherapie

Ontspanningstherapie
Willen we als mens op een goede wijze leven dan moeten we ons in het algemeen aanzetten
om een inspanning te leveren. Zelden gaat iets vanzelf. Inspannen is bijna een voorwaarde om
te kunnen leven. Denk maar aan: boodschappen doen, traplopen, fietsen, eten, werkzaamheden
verrichten e.d. Echter altijd maar blijven inspannen is niet goed, we zouden snel opgebrand zijn.
Immers inspannen kost energie. Het is dus ook nodig om tijd te nemen om het rustiger aan te
doen, te ontspannen. Het zou mooi zijn als er een evenwicht is tussen spanning en ontspanning.
Echter het is steeds weer een zoeken naar dat evenwicht. De mens wordt immers steeds weer
geconfronteerd met prikkels van buitenaf en van binnenuit. Van buitenaf door de eisen van de
omgeving (werk, inkomen, leefomgeving) en van binnenuit door wat we van onszelf allemaal
“moeten” (de eisen die we aan ons zelf stellen).
Ontstaan van klachten
Normaal gaat het natuurlijk allemaal vanzelf en is er balans: het lichaam kan alle prikkels goed
verwerken. Maar vaak kunnen de prikkels zo hoog oplopen (ontslag, ruzie, ziekte, onzekerheid,
onvrede over het leven) dat een normale verwerking mislukt. Dan kunnen klachten ontstaan.
Waar deze klachten optreden wordt voor een deel bepaald door de “zwakste schakel”. De
ontstane “ziekte” kan weer gaan fungeren als een nieuwe bron van spanning. En als deze
spanning niet goed verwerkt wordt kan er uiteindelijk ook een gedragsverandering optreden.
Waarom de een wel en de ander met dezelfde soort prikkels geen klachten heeft komt door het
verschil in persoonlijkheid (wat voor type mens ben je van oorsprong), eigenschappen (hoe heb
je jouw persoonlijkheid in de loop van jouw leven ontwikkeld), lichamelijke toestand (algemene
gezondheid) en sociale omstandigheden (leefsituatie, omgevingsfactoren).
Ontspanningstherapie
Binnen de behandeling met ontspanningstherapie wordt inzicht gegeven in de factoren die een
bijdrage geleverd kunnen hebben aan de hoeveelheid binnengekomen prikkels en de niet
adequate verwerking ervan. Hierbij gaat het niet zozeer om diep in te gaan op de onderliggende
problematiek, maar meer om een luisterend oor te zijn. Immers de patiënt weet vaak zelf al wat
er aan de hand is. Als er adviezen gegeven worden dan moeten die aansluiten op de
mogelijkheden die de patiënt heeft om zijn situatie bij te stellen in de gewenste richting.
Bewustwording
Via ontspanningstherapie kan er een bewustwording op gang gebracht worden tussen de
emotie, door de prikkel opgewekt, en de lichamelijke verwerking daarvan. Via deze
bewustwording leer je beter jouw eigen lichaam te voelen en er controle op uit te oefenen. Je
leert de reacties, die je anders “overkomen”, te reguleren. Door deze bewustwording leer je ook
om de overmaat aan prikkels te beperken of er anders mee om te gaan. Je leert om ze op een
meer adequate wijze te verwerken, zodat ze niet meer die belaste reactie kunnen uitlokken.
Vanuit dat leerproces zul je merken dat ook jouw gedrag verandert. Immers een anders omgaan
met het lichaam, geeft een andere leefwijze, je gaat je anders gedragen dan voorheen.
Autogene training
Zelf gebruik ik meestal de “autogene training” (methode ontwikkeld door Dr. J. Schulz).
De patiënt leert hierbij:
- spanningsreacties in het lichaam waar te nemen en daar adequaat met ontspanning op te
reageren
- het lichaam op een efficiënte manier te laten functioneren en “zuinig” met energie om te gaan
- inzicht en begrip te verkrijgen in het verband tussen overmaat aan prikkels en ziekte
- dat hij zelf verantwoordelijk is voor het proces van zelfgenezing
- zijn klachten te minderen met een zelf toe te passen ontspanning.
Twan Niesten, 2007