Sensorische integratie bij volwassenen

Sensorische
integratie bij
Jongeren na
hersenschudding
Roxanne van der Star
Aline Ham
Inhoud presentatie
•
•
•
•
•
•
Wat is sensorische integratie (SI)
Hoe ontstaan SI klachten
Hoe uiten SI klachten zich in de verschillende zintuigen
Hoe verloopt de SI behandeling in grote lijnen
Randvoorwaarden voor de SI behandeling
Wat kun je verwachten van SI therapie
Wat is sensorische integratie
(SI)
 Sensorische integratie is het verwerken van
prikkels die van de zintuigen komen.
 De zintuigen:
 proprioceptief (spieren en gewrichten)
 vestibulair (zwaartekracht en beweging)
 visueel, auditief, tactiel (tast), smaak en reuk.
voorbeelden
Een Filmpje
• https://youtu.be/_6ZKvOA3FfI
Een stripverhaal
• http://www.sophiarevalidatie.nl/nieuws/lees-inoverspoeld-door-nah-hoe-revalidatie-voor-een-nieuwebegin-zorgt#.WLAg_zJx_Vo
Hoe ontstaan SI klachten
• Door een accident ontstaat een hersenschudding
en zijn de spieren van het lichaam
aangespannen.
• Dit gebeurt door de schouders op te trekken,
later door de romp strak te houden en nog later
door de benen gespannen te houden.
• Doordat men de spieren zo strak houdt, voelt het
lijf het lichaamsgewicht en lichaamsbewegingen
niet meer zo goed.
Hoe ontstaan SI klachten
• Hierdoor krijgen de hersenen geen goede
informatie over de bewegingen.
• Men moet daardoor meer nadenken over de
dagelijkse bewegingen. De bewegingen gaan
niet meer altijd automatisch.
• Dat is vermoeiend en kost iemand veel energie
en ‘denkruimte’
Hoe uiten SI klachten zich
• Op sommige dagen is die ‘denkruimte’ er nog
wel en lukt het wel om allerlei activiteiten te
doen.
• Omdat men bij gewone bewegingen zo moet
nadenken is het heel lastig om twee dingen
tegelijk te doen.
• Men moet zich dan concentreren op één ding,
anders gaan beide dingen mis.
Hoe uiten SI klachten zich
• Doordat het lijf andere en/of verkeerde
informatie geeft, kost het meer
aandacht/energie om te weten waar je lichaam
is/ om te voelen.
• Dit kost zoveel ‘denkruimte’ dat je andere
dingen sneller vergeet en dus vergeetachtig bent.
Propriocepsis
• Door de hoge spierspanning voelt het lijf niet
meer goed.
• De sensoren van de spieren kunnen de prikkels
van de zintuigen daardoor niet dempen.
• Daarom kan het gebeuren dat prikkels van de
zintuigen niet goed worden verwerkt.
Vestibulair
• Het vestibulaire systeem is ontregeld.
• Hierdoor wordt iemand duizelig of draaierig als
hij bukt (met het hoofd naar de grond
beweegt), het hoofd draait (bv. tijdens wassen
en aankleden), als hij bewogen wordt (bv. in de
auto of geduwd worden in de rolstoel) of bij
het opstaan ’s-morgens uit bed.
• Hierbij kan misselijkheid voorkomen en de
klachten kunnen overgaan in hoofdpijn.
Tast
• Het gevoel (de tast) kan ook overprikkeld zijn.
• Iemand kan vaak niet tegen aanraking. Dat wil
zeggen alleen tegen stevige aanraking.
• Ook heeft men vaak last van een ander gevoel
in een lichaamshelft.
• Of voelt men tintelingen in handen of voeten.
• Sieraden worden niet meer verdragen en
iemand heeft voorkeur voor wijde of juist
strakke kleding.
Auditief
• Geluiden kunnen ook bij iemand aankomen als heel
onaangenaam.
• Vaak worden achtergrond geluiden net zo hard
ontvangen als de geluiden die dichtbij plaatsvinden.
• Verder is het ook lastig om een gesprek te blijven
volgen in een drukke ruimte (restaurant, verjaardag).
• Het lijkt alsof men zich bevindt in een chaos van harde
denderende geluiden. Dit is heel storend en
vermoeiend.
Auditief
• Geluiden veroorzaken een constante alertheid
en soms ook een extreme schrikreactie.
• Of het kan gebeuren dat iemand op een voor
anderen onverwacht moment ineens heel boos
en geïrriteerd reageert.
• Reactie kan zijn dat iemand (letterlijk) vlucht uit
de situatie waarin men zich bevindt.
Visueel
• Visuele prikkels worden ook niet goed verwerkt.
• Mensen hebben last van licht (zonlicht, tl licht
koplampen) en andere, met name bewegende,
visuele prikkels.
• Hierbij moet je denken aan TV, computer,
mensen die langslopen in de gang, de omgeving
als zij bij het autorijden naar buiten kijken,
omkijken op de fiets of bij het oversteken.
Visueel
• Ook lezen lukt maar kort omdat de letters gaan
dansen of de ogen draaien weg.
• “Rommel” in de kamer (of bv. een supermarkt,
marktplein, winkelstraat) kan storend werken
omdat het veel visuele prikkels geeft.
• Het is belangrijk om te weten dat:
• Zintuigprikkels op elkaar inwerken.
• Alle zintuigelijke prikkels stapelen zich op in
een denkbeeldige emmer. Bij teveel prikkels
stroomt deze over. Daardoor kunnen het
verschillende zintuigelijke prikkels zijn die dan
de spreekwoordelijke druppel zijn.
Hoe verloopt de behandeling in grote
lijnen?
• 1. Intake
• 2 a. Compensatietechnieken aanleren
b. Bewustwording
• 3. Demping van over registratie
• 4. Wennen aan sensorische prikkeling binnen
gecontroleerde situaties
• 5. Belasting en belastbaarheid.
COMPENSATIE
PRIKKELOPBOUW
INTERDISCIPLINAIR
• PSYCHOLOGIE
mindfulness
• Gericht op hier-en-nu-ervaring, gewaar zijn in het
huidige moment
• Herkennen en accepteren van de realiteit met
positieve en negatieve ervaringen
• Vrij worden van conditionering van onbewuste
patronen en bewust worden hoe emotionele
gewoonten ons leven bepalen
• Een levenshouding
• De aandachts oefeningen worden door PFT en
(soms ET )gegeven binnen ons centrum
MINDFULNESS
Oefening doen (diepzitten)
Wat kunnen jullie doen?
• Signaleren van de klachten
• Ga op tijd naar huisarts
• Doorverwijzen naar een SI therapeut
• Door verwijzen naar ontspannings/mindfulness
therapeut
• Eventueel door verwijzen naar revalidatie arts
• Belasting/belastbaarheid, prikkels voorkomen