Hylke van Zwollezing Powerpoint door Erwin van Meekeren

Wie geen gekken of bedelaars in zijn familie heeft, is verwekt door een bliksemstraal.
Thomas Fuller
Engels priester en schrijver 1608-1661
Wat kan u verwachten?
 Verantwoording (waarom ik hier mag staan)
 Waarom moeten we t van familie hebben?
 Waarom worden ze zo vaak in de steek gelaten?
 Hoe kunnen we het – allemaal – beter doen?
Waarom mag ik hier staan?
 Praktijkvoering
 Publicaties
 Voordrachten
 St. LIP
 Triade borderline
 Kenniscentrum
 Podium Naastbetrokkenen
 Podium EPA
Familiebeleid I
Endegeest-Parnassia-Scelta

Voorlichtingsavonden
 Individuele ondersteuning
 Ondersteuninggroep i.c.m.
vaardigheidstraining
 Relatie- en gezinstherapie
 KOPP i.s.m. preventie
 Ondersteuning als patient niet in behandeling is
Familiebeleid II
Endegeest-Parnassia-Scelta
 Beleid Scelta (GGNet)
 Binnen 6-8 weken in kaart gebracht/gesproken
 Netwerkfunctionarissen
 Sociale netwerk analyse
Triade Borderline
patiënt
BALANS
hulpverlener
naasten
Triade Borderline
 Stichting Labyrint-In-Perspectief
 Stichting Borderline
 Triade Borderline
Meekeren, E. van en J. de Jong (1999). Het betrekken van de omgeving bij
de behandeling van de borderlinepatiënt. PsychoPraxis
Op komst
CONTEXTUELE PSYCHIATRIE
Praten met families en
naastbetrokkenen over geestelijke
gezondheid en psychische problemen.
Uitgeverij BOOM, 2013
Kenniscentrum PS
www.kenniscentrumps.nl
Best Practise ‘Naastbetrokkenen in de behandeling van
mensen met een persoonlijkheidsstoornis’
 Modelregeling Betrokken omgeving
 Criteria Familiebeleid
 Indicatorenset familiebeleid GGZ
EPA
Wat kan u verwachten?
 Verantwoording (waarom ik hier mag staan)
 Waarom moeten we t van familie hebben?
 Waarom worden ze zo vaak in de steek gelaten?
 Hoe kunnen we het – allemaal – beter doen?
Veel documenten
 Modelregeling Betrokken omgeving
 Criteria Familiebeleid
 Indicatorenset familiebeleid GGZ






Familie in de langdurige zorg
Mantelzorgers van mensen met psychische problemen
Mantelzorg zonder zorgen
Het verlenen van mantelzorg en het verband met psychische stoornissen
Mantelzorg, over de hulp van en aan mantelzorgers
De zorg blijft: een onderzoek onder familieleden en andere
relaties van mensen met (langdurige) psychische problemen
 Familiebeleid in de GGZ: moeilijkheden en mogelijkheden.
Tijd doorgebracht
Patient
Thuis in
eigen omgeving
Therapie
Tijd doorgebracht (per week)
Patient
Thuis in
eigen omgeving
167u en 15 min
Therapie
45 min.
Wisselwerking
Patient gestoord
omgeving verstoord
Patient
Omgeving gestoord
individu verstoord
De Waal, Bioloog
De mens is een sociaal dier
Empathie als evolutionair gegeven:
‘Wij zijn voor geprogrammeerd om elkaar de helpende hand te
reiken’
Agneta Fischer, psycholoog
‘Volgens recente emotietheorieën is een emotie een
reactie op een gebeurtenis of persoon die ons raakt
(motivationele relevantie)’
‘Emoties zijn dus altijd gericht op
iets of iemand (intentionaliteit)’
Paul Cobben Filosoof
‘Menszijn is ondenkbaar buiten de gemeenschap. En
het leven in een gemeenschap heeft altijd met
erkenning te maken, want je wordt in- of uitgesloten’
‘Je wordt alleen ingesloten als je op een of andere
manier bij de groep hoort’
‘Daarom is die groep
zo belangrijk’
Neurobiologen
Genen geven kansen en
genen geven risico’s
Zonder de omgeving zijn ze
niets
patiënt
BALANS
hulpverlener
naasten
Perspectief patient
Mensen functioneren het beste in een omgeving die:
 Veilig en betrouwbaar is
 Voldoende vrijheid geeft
 Hen erkent/steunt (ziet en hoort)
Naastbetrokkenen zijn in staat:
 Informatie aan te dragen
 Steun te bieden (mits ze zelf op de been blijven)
Perspectief Naastbetrokkenen
 Veel emoties: verdriet, stress, radeloosheid
(over)bezorgdheid, onmacht en schuldgevoelens, onzekerheid
en angst
 Rouw
 Onbegrip van omgeving
 Een enorme behoefte aan informatie & advies
 moeilijk om consequent te zijn en grenzen te stellen
 op eieren lopen
 Overbelasting!!
Perspectief behandelaar
Naastbetrokkenen zijn:
 Nodig voor de diagnostiek
 Nodig voor de behandeling
 Potentieel negatieve/positieve invloed
 Ondersteuning behandeling (complementair!)
 Nodig mbt preventie
 Overbelasting/ziekte
 Kinderen
Wat kan u verwachten?
 Verantwoording (waarom ik hier mag staan)
 Waarom moeten we t van familie hebben?
 Waarom worden ze zo vaak in de steek gelaten?
 Hoe kunnen we het – allemaal – beter doen?
5 B(oosdoeners)’s
Bang
 Veel mensen in de spreekkamer
 Moeilijke mensen met moeizame relaties
 Afschuiven naar systeemtherapeut
 Betuttelen of aantasten autonomie van patient
Beschaving
Westerse beschaving: individualisme!
onafhankelijkheid autonomie
Zelfredzaamheid in verbondenheid
Systeemtherapie
 Vaak niet goed vertegenwoordigd
 Niet altijd goede pers
 Negeren van individuele pathologie
Beschuldigen
ook impliciet/onbewust
 Verwaarlozende
 Bemoeizuchtige
 Misbruikende
 Overbezorgde
 Incompetente
 Zelf gestoorde
Ouders/opvoerders
Brein (individu)
Psychologisch
 Intrapsychische conflict (Freud!)
Neurobiologisch
 ‘Wij zijn ons brein’ (Swaab!)
Wat kan u verwachten?
 Verantwoording (waarom ik hier mag staan)
 Waarom moeten we t van familie hebben?
 Waarom worden ze zo vaak in de steek gelaten?
 Hoe kunnen we het – allemaal – beter doen?
in denken!
Bang
Beschaving
Beperkingen systeemtherapie
Beschuldigen
Brein
-
in denken!
Bang
Opleiding
Beschaving
Beperkingen systeemtherapie
Opleiding
Beschuldigen
Opleiding
Brein
Opleiding
Samenwerking
Familie
Professionals
Patient
Alle betrokkenen hebben een opdracht…
 Patient
 Openstaan (voor de triade dialoog)
 Actief familie uitnodigen en betrekken
 ‘Vergeven’
 Familie
 Openstaan (voor de triade dialoog)
 Patient overtuigen
 Openstaan voor kritiek & willen veranderen
 Professionals
 Openstaan (voor de triade dialoog)
 Opleiding
 Neutrale positie/loyaliteit
 Hier-en-nu
Behandelaars wel, familie niet?
 Aanhoudende scholing
 Relatie centraal/ tegenoverdracht
 Voortdurende besprekingen
BHP, intervisie, als team functioneren
De systeemtherapeuten
Aan de bak!
 Gedrag wordt gezien als een element in de circulaire
wisselwerking en patroonvorming in de gezinsrelaties
 Traditionele gerichtheid op het individu is vervangen
door een gerichtheid op de relatie tussen familieleden.
 In de gesprekskamer let de therapeut vooral op de
emotionele sfeer in het gesprek en het effect van wat
wordt gezegd op de andere systeemleden.
Management
 Enthousiasmeren & uitdragen
 Faciliteren
 Opleidingen
 Supervisie
 Logistiek
 Financieren
 ‘Controleren’
De opleiders voorop!
Psychoeducatie
Ingebed in wetgeving (zoals de Kwaliteitswet,
WGBO, de wet BIG); onlosmakelijk onderdeel
van de behandeling.
 Kennisvermeerdering; hoe patient en verwanten met
de gevolgen van ziekte en handicap kunnen omgaa
 Ontwikkeling van (sociale) vaardigheden en
probleemoplossend vermogen
 Doel ook: behoud en opbouw van een sociaal
betekenisvol netwerk en toekomstperspectief voor
patient en familie.
Leer boek psychotherapie (Colijn e.a.)
De context van de psychotherapie (Rober)
De psychotherapeutische interventie dient te ontstaan uit
de samenwerking en dialoog tussen
therapeut – patient - sociale context
 Direct aan het begin!
 Opstarten; evaluatie en bij vastlopen
 Minder afhankelijk (th)
Eenvoudiger gezegd…
 Leren praten met familie
 Begrip krijgen
 Uitleg geven
 Verbondenheid herstellen
 Leren praten met familie (open dialoog)
 Begrip krijgen (andere perspectief)
 Uitleg geven
 Verbondenheid herstellen
Slotbetoog
Patient
Behandelaar
Contextueel denken
Er zijn ook andere naastbetrokkenen
omgeving behandelaar doet er ook toe
management
Patient
Behandelaar
opleiding
Voorwaarden…
Individueel
Team
Management
Patient
Behandelaar