Inhoud STAP 1: onderwerpsverkenning van het artikel ‘ computerverslaving’ .............................................. 2 referentie van het artikel: ................................................................................................................ 2 Context van het artikel: ................................................................................................................... 2 Auteurs: ........................................................................................................................................... 3 Mediapsychologie .................................................................................................................................. 4 De structuur: .................................................................................................................................... 4 Een lijstje met: ................................................................................................................................. 5 Een korte synthese........................................................................................................................... 8 STAP 2: Wikiwelkom ............................................................................................................................ 9 Korte Voorstelling van mezelf.......................................................................................................... 9 Welkom pagina ............................................................................................................................... 9 STAP 3: inhoud in lijsten en syntheses .............................................................................................. 10 Lijsten............................................................................................................................................. 10 STAP 4: Beschikking krijgen en meer zoeken .................................................................................... 13 Zijn er publicaties binnen handbereik? ......................................................................................... 13 Internet algemeen ........................................................................................................................ 13 Bestudeerde bron ......................................................................................................................... 14 Kranten/Weekbladen / Magazines ............................................................................................... 14 Vaktijdschriften (Wetenschappelijk)............................................................................................. 14 Bijdrage uit een verzamelwerk ..................................................................................................... 14 Eindwerken .................................................................................................................................... 15 Handboeken, verzamelwerken, monografieën............................................................................. 15 STAP 5: Contextualiseren .................................................................................................................. 16 Organisaties.................................................................................................................................. 16 Statistieken ................................................................................................................................... 17 Juridische context ......................................................................................................................... 18 Politieke context (maatschappelijk / beleid ) ............................................................................... 21 Leerlingen deeltijds onderwijs worden geheimagenten in Doelwit ............................................. 21 Stap 6: Afwerking .............................................................................................................................. 22 Persoonlijk besluit .......................................................................................................................... 22 Bibliografie ........................................................................................................................................ 22 1 Wiki STAP 1: onderwerpsverkenning van het artikel ‘ computerverslaving’ referentie van het artikel: Haagsma, M., Peters, O., & Pieterse, M. (2010). Computergames:vermaak met serieuze consequenties . Geraadpleegd op datum (s.d.)., http://www2.bsl.nl/corp/common/framecreator.asp?ak=welkom&ap=vakb&altp=http ://vb23.bsl.nl/totalecollectie Context van het artikel: Computergames: vermaak met serieuze consequenties Maria Haagsma, Oscar Peters en Marcel Pieterse Artikel kort samengevat: Vanuit het verslavingsveld komen signalen naar voren dat gameverslaving een opkomend probleem is. Vooralsnog wordt gameverslaving door de American Psychiatric Association (APA) echter niet aangemerkt als mogelijk verslavend. Dit betekent dat gameverslaving op dit moment niet ‘bestaat’ binnen de reguliere gezondheidszorg en een behandeling niet altijd wordt vergoed vanuit de zorgverzekering. In dit onderzoek is geïnventariseerd welk specifiek hulpaanbod er bestaat voor gameverslaving in de reguliere verslavingszorg. Uit de resultaten blijkt dat gameverslaving in de praktijk een bestaand gezondheidsprobleem is en dat er een toenemende vraag bestaat naar een hulpaanbod. De preventie en behandeling van gameverslaving is in Nederland nog in ontwikkeling. Er is behoefte aan zowel goed epidemiologisch onderzoek naar de problematiek als de ontwikkeling van preventie- en behandelmethoden. Een landelijke aanpak waarbij instellingen en organisaties samenwerken en kennis uitwisselen maakt de problematiek eerder inzichtelijk en versnelt de ontwikkeling van preventie- en behandelmethoden. Hierbij zal ook de overheid een rol moeten spelen, bijvoorbeeld door financiële steun te verlenen voor onderzoek en de ontwikkeling van preventie- en behandelmethoden. Het artikel komt uit een tijdschrift van verslavings problematiek. Verslaving is een tijdschrift dat de achtergronden van de dagelijkse beroepspraktijk in de verslavingszorg belicht. Het biedt toegankelijke en gedegen informatie over de preventie, de behandeling en de maatschappelijke opvang van verslaafden. Daarnaast besteedt Verslaving aandacht aan de verslavende middelen zelf en aan de omgang met verslaafden. Deze achtergrondinformatie wordt afgewisseld met onderhoudende korte bijdragen, prikkelende discussies, toelichtingen en actuele literatuurinformatie. 2 Voor wie? Verslaving is bestemd voor degenen die professioneel met verslaving en verslaafden te maken hebben. De onderwerpen en thema’s worden zo gekozen dat iedereen die betrokken is bij de behandeling en zorg voor verslaafden, zich daarin herkent. Dat geldt voor maatschappelijk werkers, agogen, vaktherapeuten, psychiaters en andere artsen, verpleegkundigen, psychologen en andere gezondheidswerkers, managers, bestuurders, beleidsmakers, opleiders en onderzoekers, maar ook voor functionarissen bij politie, justitie en reclassering. http://www2.bsl.nl/verslaving/ Auteurs: Wie schreef het artikel? Maria Haagsma, Oscar Peters en Marcel Pieterse Er wordt in het artikel zelf een klein beetje uitleg gegeven over de auteurs. M. Haagsma MSc is promovenda bij de Faculteit Gedragswetenschappen van de Universiteit Twente te Enschede. E-mail: [email protected]. Dr. O. Peters is zakelijk directeur van het Institute for Behavioral Research van de Universiteit Twente te Enschede. Dr. M. Pieterse is universitair docent bij de Faculteit Gedragswetenschappen van de Universiteit Twente te Enschede. Maria Haagsma: In oktober 2008 is Maria Haagsma afgestudeerd aan de opleiding Psychologie binnen het thema Veiligheid en Gezondheid aan de Universiteit Twente. Haar afstudeeronderzoek was gericht op gamegedrag onder Nederlandse mannen. Hierbij is gekeken hoe dit gedrag eruit ziet en welke factoren samenhangen met de mate van gamen. Ook is gekeken naar de prevalentie van en risicofactoren voor gameverslaving. Vanaf 17 november 2008 is ze werkzaam als promovenda aan de Universiteit Twente op de afdeling Psychologie & Communicatie van Gezondheid en Risico. http://www.utwente.nl/gw/pcgr/mw/haagsma.doc/ 3 Oscar Peters: Ik vind niet veel informatie over Oscar Peters. Wat heeft hij nog geschreven? *Mediapsychologie (boek) 191 pagina's | Boom Onderwijs | september 2009 Marcel Pieterse: Marcel Pieterse heeft de opleiding Gezondheidswetenschappen gevolgd in Maastricht. Hierin is hij afgestudeerd op gezondheidsvoorlichting en –opvoeding. Hij deed promotie-onderzoek naar stoppen-met-roken adviezen in de huisartspraktijk. Na zijn promotie werkte hij enkele jaren buiten de universiteit, eerst bij een organisatie-adviesbureau dat zich richt op de gezondheidszorg, daarna als senioradviseur bij het Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie (NIGZ). Sinds juli 2002 is hij weer fulltime in dienst van de UT. Naast het thema roken bestaat zijn expertise uit toegepast onderzoek gericht op het ontwerpen van (gezondheids)communicatieve interventies en gericht op implementatievraagstukken. http://www.utwente.nl/gw/pcgr/mw/pieterse.doc/ De structuur: Ik vind de structuur algemeen wel goed. Er wordt gewerkt met tussentiteltjes zodat het geen doorlopende tekst is. Tussentitels: - Inhoud - Inleiding - Methode - Resultaten - Omvang van het probleem - Cliëntprofiel - Overeenkomsten met ander problematisch middelengebruik - Behandeling 4 - Preventie Conclusie Noten Literatuur Ook is er een tabel aanwezig om iets duidelijker te maken. Dit vind ik goed. Er worden tussen de tekst door ook bronnen geplaatst, maar niet veel. Op het einde van het artikel staat de hele bronnenlijst vermeld onder elkaar. Een lijstje met: Interessante bronnen die je nog wil doornemen (tip : mix van sociaalwetenschappelijke, juridische en statistische bronnen): - Het dwangmatig gebruik van internet Scale (ICB). Meerkerk, G.J., Eijnden, R.J.J.M. van den, Vermulst, A., & Garretsen, H.F.L. (2009). The Compulsive Internet Use Scale (CIUS). Some psychometric properties. Cyberpsychology and Behavior, 12, 1-6. Organisaties: - privékliniek Smith & Jones (Afkickkliniek): Smith and Jones biedt een uitgebreid scala aan behandelprogramma’s, die zijn ontwikkeld voor verschillende soorten mensen met verschillende soorten problemen. De enige overeenkomst tussen deze mensen is dat zij vechten tegen een verslaving en op ongezonde wijze gebruik maken van middelen zoals alcohol, drugs, eten en/of videogames. Ze bieden programma’s voor: • Volwassenen met drugs- en/of alcoholproblemen. • Jongeren en jonge volwassenen met drugs- en/of alcoholproblemen. • Jongeren en jonge volwassenen met depressie en/of gedragsproblemen. • Eetstoornissen : • Gameverslaving • Mensen uit het zakenleven, de muziek-, media-, en modewereld http://www.smithandjones.nl/nl/ieder-mens-is-anders_1.html - academisch ziekenhuis van Mainz - American Psychiatric Association (APA): - Novadic-Kentron: Novadic-Kentron is de gespecialiseerde instelling voor verslavingszorg. http://www.brabantzorg.net/novadic_kentron_vught 5 - Verslavingszorg Noord-Nederland: Dit is een verslavingszorginstelling en geeft hulp en advies over alcohol, drugs en gokken. http://www.vnn.nl/ - Brijder Verslavingszorg: Brijder is een instelling voor verslavingszorg in het westen van Nederland. http://nl.wikipedia.org/wiki/Brijder_Verslavingszorg - Jellinek: De Jellinek biedt behandeling en zorg aan mensen met problemen rond verslaving. http://www.jellinek.nl/over_de_jellinek - Centrum Maliebaan: Instelling voor Verslavingszorg, psychiatrie en kennis/advies over alcohol, middelengebruik en gokken in Utrecht en omstreken http://twitter.com/CentruMaliebaan - Tactus Verslavingszorg: Tactus Verslavingszorg is gespecialiseerd op het terrein van de verslavingszorg. Ze bieden hulp aan mensen die in de problemen komen door alcohol, drugs, medicijnen, gokken en/of eten. http://www.tactus.nl/ - Bouman GGZ: Bouman GGZ is een instelling voor geestelijke gezondheidszorg. Ze bieden advies en hulp aan iedereen die problemen ondervindt door middelengebruik, zoals alcohol, drugs of medicijnen. Maar ook voor vragen en problemen op het gebied van gokken en gamen kunt u bij hen terecht. http://www.boumanggz.nl/ - Novadic-Kentron: Novadic-Kentron is de gespecialiseerde instelling voor verslavingszorg in Brabant. http://www.brabantzorg.net/novadic_kentron_vught - IrisZorg: IrisZorg biedt trajecten voor wonen, werken en verslavingsbehandeling. Ze bieden hulp aan mensen die een steuntje in de rug nodig hebben omdat zij problemen hebben op gebieden als huisvesting, financiën en werk. Een aantal heeft een verslaving aan alcohol, drugs en/of gokken. IrisZorg richt zich ook op preventie 6 en onderzoek om middelenmisbruik, verslavingsproblemen en dakloosheid te voorkomen. IrisZorg is een erkende organisatie voor verslavingsreclassering in het arrondissement Arnhem. http://www.iriszorg.nl/ - Emergis: Emergis is een centrum voor geestelijke gezondheidszorg. Ze bieden kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen de zorg en hulp die bij hen past. Door middel van preventieve cursussen, kortdurende begeleiding of langdurige behandeling. Thuis, via internet, in ambulante centra, beschermende woonvormen of een (poli)kliniek. http://www.emergis.nl/over-emergis - GGZ Noord- en Midden-Limburg: Richten zich op 4 doelgroepen: Het algemene publiek, Mensen die een verhoogd risico lopen psychische aandoeningen te ontwikkelen en hun omgeving, Mensen die al een (onbehandeld) psychisch probleem of verslavingsprobleem hebben, Alle professionele c.q. vrijwilligere intermediairen zoals verpleegkundigen en leerkrachten. http://www.vvgi.nl/ggz/pid-91-taalkeuze1/GGZ+NML+heet+voortaan+Vincent+van+Gogh/Professionals///Preventie+en+info rmatie.html?opt=1 - Mondriaan: Mondriaan is een instelling voor geestelijke gezondheidszorg in Limburg met meer dan 50 locaties. Jaarlijks bieden ze zorg aan meer dan 10.000 mensen. Ze hebben speciale programma’s voor kinderen, jeugdigen, volwassenen en ouderen met psychische of psychiatrische klachten en voor mensen met verslavingsproblematiek. Daarnaast biedt Mondriaan ook forensische psychiatrie. http://www.mondriaan.eu/home/?PHPSESSID=256afb6a83cb8496aea25ec88533227 7 specialisten - Van Rooij Griffiths, M.D. Bauman, K.E. Ennett, S.T. Patton, M.Q. Grüsser, S.M. Thalemann, R. Thalemann, C.N. Albrecht, U. / / Amerikaanse Psycholoog Amerikaanse Psycholoog / / / / / 7 - Salguero, R.A.T. Moran, R.M.B. Meerkerk, G.J. Eijnden, R.J.J.M. Vermulst, A. Garretsen Lemmens, J.S. Valkenburg, P.M. Peter, J. Gentile, D. / / Cyberpsycholoog Cyberpsycholoog Cyberpsycholoog Cyberpsycholoog Mediapsycholoog Mediapsycholoog Mediapsycholoog Mediapsycholoog definities en moeilijke woorden - consequenties: gevolg - geïnventariseerd: ordenen, verzamelen - epidemiologisch onderzoek: (epidemiologisch)= betr. hebbend op een epidemie - clusteren: samenbrengen in groepen met gemeenschappelijke eigenschappen of kenmerken, indelen - pathologisch gokken: (pathologisch)= ziekelijk - impulscontrolestoornis: (impuls)= wat door een zenuw als gevolg van een prikkel overgebracht wordt. - diagnosticeren: de diagnose opmaken van, vaststellen - preoccupatie: datgene wat de geest bezighoudt, zorg - autismespectrumstoornis: verzamelnaam voor autisme en daaraan verwante stoornissen zoals asperger en PDD-NOS. - respondenten: (respondent)= iemand die antwoordt op een circulaire of bij een enquête, persoon - obsessieve-compulsieve stoornis: dwangmatig en onontkoombaar, dwangneurose - detoxgroep: (detox)= afdeling van een verslavingszorgcentrum waar binnenkomende verslaafden eerst een periode verblijven om clean te worden. - gecategoriseerd: (categoriseren)= indelen - prevalentie: (prevalent)= overwegend - definiëren: bepalen, vastleggen - proactieve benadering: (proactief)= niet reagerend, maar anticiperend Een korte synthese Vanuit het verslavingsveld komen signalen naar voren dat gameverslaving een opkomend probleem is. Vooralsnog wordt gameverslaving door de American Psychiatric Association (APA) echter niet aangemerkt als mogelijk verslavend. Dit betekent dat gameverslaving op dit moment niet ‘bestaat’ binnen de reguliere 8 gezondheidszorg en een behandeling niet altijd wordt vergoed vanuit de zorgverzekering. In dit onderzoek is geïnventariseerd welk specifiek hulpaanbod er bestaat voor gameverslaving in de reguliere verslavingszorg. Uit de resultaten blijkt dat gameverslaving in de praktijk een bestaand gezondheidsprobleem is en dat er een toenemende vraag bestaat naar een hulpaanbod. De preventie en behandeling van gameverslaving is in Nederland nog in ontwikkeling. Er is behoefte aan zowel goed epidemiologisch onderzoek naar de problematiek als de ontwikkeling van preventie- en behandelmethoden. Een landelijke aanpak waarbij instellingen en organisaties samenwerken en kennis uitwisselen maakt de problematiek eerder inzichtelijk en versnelt de ontwikkeling van preventie- en behandelmethoden. Hierbij zal ook de overheid een rol moeten spelen, bijvoorbeeld door financiële steun te verlenen voor onderzoek en de ontwikkeling van preventie- en behandelmethoden. STAP 2: Wikiwelkom Korte Voorstelling van mezelf Hallo, Ik ben Talitha Haelewyn en ik ben 19jaar. Ik zit in mijn eerste jaar Sociaal werk in het Katho Kortrijk. Ik werk mee aan een project "Problemen op het internet" samen met mijn groepsleden: Elien Delanoeye, Eline Vanmeenen, Joachim De Meyer, Brecht Ceenaeme, Julie D'hondt en Sharon Cappelle. De rol die ik heb in ons project is informatie opzoeken over "problemen op het internet" en een leuke dag te organiseren met toffe en actieve activiteiten voor maatschappelijk kwetsbare jongeren, samen met mijn projectgroep. Met het thema "problemen op het internet" kom je vaak mee in aanraking, daarom sprak dit thema me ook heel erg aan. Samenwerken aan een project zag ik meteen zitten. Je leert iedereen en jezelf ook beter kennen. Samen zullen we ons best doen om zo een fanatastische dag te kunnen beleven. Mvg Talitha Welkom pagina Groep INTRO Wie zijn wij en wat doen wij ? Wij zijn 7 leerlingen uit het eerste jaar Sociaal Werk te Kortrijk en vormen samen een projectgroep. De bedoeling is dat we jonge en nieuwe ideeën zoeken binnen het onderdeel persoonsgerichte vorming voor jongeren uit een voortraject. We hebben gekozen om 9 rond het thema 'problemen op het internet' te werken omdat dit aansluit bij de leefwereld van de jongeren. Jongeren komen vaak in aanraking met het internet en vooral dan met sociale netwerksites. Aan de hand hiervan willen we deze jongeren informeren en adviseren over hoe je veilig met zulke sites moet omgaan. We vinden het ook belangrijk dat er een link wordt gelegd met het werkveld. Uiteindelijk zullen we met onze projectgroep effectief een vorming uitwerken in een voor - of namiddagvullende activiteit. Wie is Groep INTRO ? Groep INTRO is een professionele organisatie voor : Leerplichtsonderwijs Vorming Opleiding Arbeidstrajectbegeleiding werkervaring Voor al wie moeilijk(er) aansluiting kan vinden bij onze samenleving biedt Groep INTRO een gedifferentieerd en veelzijdig aanbod van activiteiten. Vorming en begeleiding zijn voor Groep INTRO de kernopdrachten. Aansluitend vervullen ze ook een belangrijke signaalfunctie voor situaties van achterstelling en uitsluiting. Groep INTRO gebruikt verschillende werksoorten om haar opdracht te volbrengen. Groep INTRO realiseert voortrajecten en brugprojecten om de doelgroep voor te bereiden op de arbeidsmarkt. Voortrajecten zijn er voor jongeren uit het deeltijds onderwijs, de deeltijdse vorming of Syntra die nog niet in staat zijn om een contractuele relatie op de arbeidsmarkt aan te gaan. Het voortraject is een schakel in een arbeidsmarktgerichte totaaltraject. Het finale doel is de gekwalificeerde uitstroom naar reguliere tewerkstelling. STAP 3: inhoud in lijsten en syntheses 3.1.Lijsten 3.1.1. Specialisten Marie-Dominique Simonet 10 Hoe ik haar op het spoor kwam: Minister bevoegd voor het leerplichtonderwijs in de Franse gemeenschap, dit heeft te maken met ons thema deeltijdsonderwijs. Functie: Minister bevoegd voor het leerplichtonderwijs in de Franse gemeenschap Contactgegevens: Surlet de Chokierplein 15 1000 BRUSSEL Telefoon: + 32 (0)2/801 78 11 Fax: 02/801.78.38 E-mail: [email protected] http://simonet.cfwb.be Mogelijke vragen: - Is er een verschil tussen de Franse gemeenschap en Vlaamse gemeenschap in verband met het leerplichtonderwijs? - Zijn er veel Vlaamse jongeren die school volgen in de Franse gemeenschap om zo beter de twee talen te beheersen? - Bent u voorstander van Belgische scholen(voor Vlamingen en Walen) of bent u tevreden met het huidig systeem? Hilde Bouckenooghe 11 Hoe ik haar op het spoor kwam: Ze is coördinator van Groep intro in Kortrijk. In ons project werken we rond Groep Intro. Functie: Ze is coördinator van Groep Intro in Kortrijk. Contactgegevens: Passionistenlaan 1a 8500 Kortrijk Telefoon: 056/20.20.05 Fax: 056/21.92.32 Mogelijke vragen: - Welke opleidingen hebt u gevolgd? - Waarom hebt u gekozen voor deze job? - Is dit de job die je altijd al wou uitvoeren? Haagsma Maria Hoe ik haar op het spoor kwam: Ze is 1 van de schrijvers van mijn artikel. Functie: Ze is afgestudeerd aan de opleiding Psychologie binnen het thema Veiligheid en Gezondheid. Contactgegevens: Telefoon: 053 - 489 6053 053 – 489 4470 (secretaresse) Fax: 053 – 489 2388 E-mail: [email protected] 12 Mogelijke vragen: - Waarom koos je voor deze richting? - Heb je nog artikels geschreven? - Vind je dat gameverslaving meer voorkomt dan vroeger? STAP 4: Beschikking krijgen en meer zoeken 4.1. Zijn er publicaties binnen handbereik? 1. Ga van de publicaties in de bronnenlijst na of ze ter beschikking zijn in je campusbibliotheek, andere bibliotheken binnen Libis, de openbare bibliotheek in de buurt van de school of in de openbare bibliotheek van je gemeente, je werk, je stageplaats… Als je een publicatie vindt in de campusbibliotheek herneem je de zoekactie niet in een andere bieb. Je eindigt met voor elke bron een vindplaats overzichtelijk in een tabel weergegeven. Er zijn geen publicaties ter beschikking. 2. Plaats een sterretje naast de referentie (om te tonen dat jij dit document bestudeert). / 3. Neem enkele trefwoorden over uit de achterflap en de inhoudstafel en voeg ze toe aan je trefwoordenlijst. Vergeet je trefwoordenlijst niet alfabetisch te ordenen. Er zitten geen nederlandse boeken tussen mijn bronnen. 4. Zoek uit of er van je geselecteerde auteurs andere werken aanwezig zijn in minstens twee voor jou bereikbare bibliotheken. Noteer titels verwant met het thema. Let vooral op de auteurs die in je artikel meer dan eens aangehaald worden. Doorgaans zijn deze ‘sterauteurs’ relevant voor je onderwerp. / 4.2. Internet algemeen ivo (2009). Nieuwe verslavingen in zicht. (PDF-document). geraadpleegd op 8 januari 2011, op http://www.ivo.nl/UserFiles/File/Publicaties/200905%2063%20Nieuwe%20Verslavingen.pdf 13 4.3. Bestudeerde bron Dit heb ik niet kunnen doen omdat er geen bronnen tussen waren die ik terug vond. Het zijn bijna allemaal Engelse bronnen. 4.4. Kranten/ Weekbladen / Magazines Antonissen, D. (2006, 30 november). Stekker moet uit voor het eten. Het Laatste Nieuws, p.9. Eetezonne, W. (2008, 25 maart). Internetverslaving wordt gezondheidsprobleem. De morgen, p.8. “Jongen (15) in ziekenhuis door computerverslaving”, (2008, 14 januari). Het Volk, p.89. Martynowski, J. (2005, 13 augustus). Jeugd beseft niet hoe verslavend computer is. Het Belang Van Limburg, p.2. Masschelin, J. (2005, 16 augustus). Computerverslaving teistert jongeren. Het Laatste Nieuws, p.5. 4.5. Vaktijdschriften (Wetenschappelijk) 2 artikels uit dit tijdschrift (gerefereerd): De Poot, D. & Moerkerke, T. (2010). Knack/Weekend Knack, p 20 Martens, K. (2010). Knack/Weekend Knack, p 30 4.6. Bijdrage uit een verzamelwerk Lepeltak, J.C. & Bronkhorst, J.B.M (2010). Computerverslaving, reeks kinderen & adolescenten., Problemen & risicosituaties (pp. 142-161). 14 4.7. Eindwerken Werbrouck, S. (2010). Rekrutering via sociale netwerksites. (Ongepubliceerd) eindwerk Bachelor in de toegepaste psychologie. KATHO IPSOC, Kortrijk (België). Bacquaert,J. (2010). Maatschappelijk kwetsbare jongeren in relatie met de digitalisering : Een aanknopingspunt voor vzw Lejo. (Ongepubliceerd) Eindwerk Bachelor Sociaal Werk. KATHO IPSOC, Kortrijk (België) Corne, K. (2001). Het participatief werken met maatschappelijke kwetsbare jongeren: sociale competenties uitbouwen.(Ongepubliceerd) Eindwerk Bachelor in het Maatschappelijk Werk. KATHO IPSOC, Kortrijk (België). Depoorter, S. (2004). Kan het project jeugdadviseurs een meerwaarde bieden aan maatschappelijk kwetsbare jongeren? Vanuit het oogpunt van preventie in het JIAC in Menen.(Ongepubliceerd) Eindwerk Bachelor in het Maatschappelijk Werk. KATHO IPSOC, Kortrijk (België). Verhamme,H. (1997). Stemt het beeld dat in een samenleving over pedofielen leeft overeen met een mogelijk profiel dat van hen kan opgemaakt worden? Beperkte studie vanuit de Dienst Gerechtelijke Politie te Kortrijk, Afdeling Jeugd- en Zedenzaken. (Ongepubliceerd) Eindwerk Bachelor in het Maatschappelijk Werk. KATHO IPSOC, Kortrijk (België). 4.8. Handboeken, verzamelwerken, monografieën Adraenssens,P. (2010). Laat ze niet schieten! : Geef de grens een plaats in het leven van jongeren. Tielt: Lannoo. Celie, L. (2008). Luister nu eens naar mij!: Ondergesneeuwde gevoelens bij kinderen en jongeren. Leuven: Van Halewyck. Loots,C. & Schaumont,C.(2007). Kwetsbare jongeren: een uitdaging voor de samenleving en voor het salesiaanse opvoedingsproject. Oud-Heverlee: Don Boscovormingcentrum. Van Welzenis, I. (1991). Eindevaluatie van de Outwardbound/Citybound-projecten voor maatschappelijke kwetsbare jongeren: Algemene beschouwingen en conclusies. Leuven: Onderzoeksgroep jeugdcriminologie. Vettenburg,N. & Walgrave,L. (1988). School en probleemgedrag: Kansen en risico’s: Onderzoek in opdracht van de Minister van Onderwijs. Leuven: KUL. 15 STAP 5: Contextualiseren 5.1. Organisaties Ik heb dit soort organisatie gekozen omdat dit over kinderen gaat die al veel meegemaakt hebben. Deze kinderen slepen dit altijd wel mee in hun leven. Ze zullen altijd kwetsbaarder zijn in hun leven dan andere kinderen. Zo sta je ook even stil wat er allemaal gebeurt. Terre des Hommes Wat doet Terre des Hommes? Terre des Hommes stopt uitbuiting van kinderen in ontwikkelingslanden. Met projecten op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg en microkrediet maken we kansarme kinderen weer kansrijk. Terre des Hommes steunt in vier werelddelen meer dan 300 projecten die worden bedacht, opgezet en uitgevoerd door lokale projectpartners. De projecten sluiten dus nauw aan bij de problemen van de lokale bevolking. Naast de directe hulp aan jonge slachtoffers van uitbuiting richten we ons op het verbeteren van de levensomstandigheden van kansarme kinderen. Wie of wat is Terre des Hommes? Terre des Hommes is een kinderhulporganisatie die in 1965 is opgericht door een groepje enthousiaste vrijwilligers. Inmiddels steunen we wereldwijd meer dan 300 projecten op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg en zelfstandigheid. Speciale aandacht gaat uit naar kinderen met een handicap, kinderen die in aanraking komen met aids en slachtoffertjes van uitbuiting. De projecten worden bedacht, opgezet én uitgevoerd door lokale partnerorganisaties. Wat verstaat Terre des Hommes onder kinderuitbuiting? Onder kinderuitbuiting verstaat Terre des Hommes: - kinderarbeid (slavernij) - kinderprostitutie - kindersekstoerisme - kinderhandel (met als doel kinderen seksueel te exploiteren) Hoe besluit Terre des Hommes welke projecten worden ondersteund? Alle projecten die Terre des Hommes ondersteunt, voldoen aan een aantal criteria: De projecten richten zich direct of indirect op kinderen. De organisatie en uitvoering van het project moeten altijd in handen zijn van een lokale organisatie. Het project moet vallen binnen de zes aandachtsgebieden van Terre des Hommes: gezondheid, onderwijs, zelfstandigheid, kinderen met een handicap, aids, uitbuiting. Het project moeten plaatsvinden in de landen waar Terre des Hommes zich op concentreert. 16 Het probleem moet vanuit meerdere invalshoeken worden aangepakt. Dus niet alleen medische zorg bieden, maar ook voorlichting geven om bepaalde aandoeningen te voorkomen. Contactgevens: Stichting Terre des Hommes Nederland Zoutmanstraat 42-44 2518 GS Den Haag telefoon: (070) 310 5000 fax: (070) 310 5001 e-mail: [email protected] Terre des Hommes werkt in Nederland samen met ruim 800 vrijwilligers. Een groot deel van hen werkt in een van de Terre des Hommes-winkels. Hier verkopen ze tweedehands goederen en cadeau-artikelen. De opbrengsten gaan rechtstreeks naar een project van Terre des Hommes. Zoals medische hulp aan kinderen uit de sloppenwijken van Peru of hulp bij de bouw van een klaslokaal in India. Terre des Hommes heeft momenteel 27 winkels. De winkels zijn een belangrijke bron van inkomsten. We willen daarom de komende jaren in alle provincies van Nederland een kringloopwinkel beginnen. Naast het werken in de winkels weten vrijwilligersgroepen met bijzondere en creatieve acties ieder jaar honderdduizenden euro's op te halen voor specifieke projecten. Terre des Hommes vzw (2010). Terre des Hommes vzw. Geraadpleegd op 7 januari 2011, Op http://www.terredeshommes.nl/projecten/1 5.2. Statistieken Werkloosheid, jonger & ouder dan 25jaar. 700 600 500 400 Werkloosheid, brutogegevens in duizenden, einde periode 300 Jonger dan 25 jaar 200 vanaf 25 jaar 100 0 1 Aantal woorden (organisatie + referentie) = 441 17 Nationale bank van België(2011). Arbeidsmarkt: werkloosheid. Geraadpleegd op 8 januari 2011, op http://www.nbb.be/belgostat/DataAccesLinker?Lang=N&Dom=2&Table=43 5.3. Juridische context 1. Wet van 8 april 1965, vóór de hervormingen van 15 mei en 13 juni 2006 Wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming (B.S. 15.IV.1965, err. 19.V.1965) Laatst gewijzigd bij: W.10.VIII.2005(B.S.2.IX.2005), 2 . Wet van 8 april 1965, na de wijzigingen van 15 mei en 13 juni 2006 Wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade. Toelichting bij deze hervorming Dit betreft de Wet van 8 april 1965 zoals gewijzigd tot op heden met inbegrip van de wijzigingen aangebracht door de: Wet van 15 mei 2006 tot wijziging van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het Wetboek van strafvordering, het Strafwetboek, het Burgerlijk Wetboek, de nieuwe gemeentewet en de wet van 24 april 2003 tot hervorming van de adoptie (B.S.2.VI.2006), zoals gewijzigd door de wet van 27 december 2006(B.S.28.XII.2006), inw.28.XII.2006; Wet van 13 juni 2006 tot wijziging van de wetgeving betreffende de jeugdbescherming en het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd (B.S. 19.VII.2006). Inwerkingtreding wijzigingswetten 1) Algemeen: gefaseerde inwerkingtreding, en uiterlijk op 1 januari 2009. 2) gefaseerde inwerkingtreding op 16/10/06: Het Koninklijk besluit van 28 september 2006 tot uitvoering van de wet van 15 mei 2006 tot wijziging van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het Wetboek van strafvordering, het Strafwetboek, het Burgerlijk Wetboek, de nieuwe gemeentewet en de wet van 24 april 2003 tot hervorming van de adoptie en tot uitvoering van de wet van 13 juni 2006 tot wijziging van de wetgeving betreffende 18 de jeugdbescherming en het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd(B.S.29.IX.2006). 3) gefaseerde inwerkingtreding op 2/04/07 en 1/10/07 Koninklijk besluit van 25 februari 2007 tot bepaling van de data van inwerkingtreding van sommige bepalingen van de wet van 15 mei 2006 tot wijziging van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het Wetboek van Strafvordering, het Strafwetboek, het Burgerlijk Wetboek, de nieuwe gemeentewet en de wet van 24 april 2003 tot hervorming van de adoptie en van de wet van 13 juni 2006 tot wijziging van de wetgeving betreffende de jeugdbescherming en het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd (B.S. 2.III.2007). Federale omzendbrief Ministeriële omzendbrief van 28 september 2006 nr. 1/2006 betreffende de wetten van 15 mei 2006 en 13 juni 2006 tot wijziging van de wetgeving betreffende de jeugdbescherming en het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd(B.S.29.IX.2006) Landelijke coördinaties regelgeving inzake jeugddelinquentie Gecoördineerde wetten op 1 april 2007 Samenwerkingsakkoorden hervormd jeugdrecht Samenwerkingsakkoord herstelrechtelijk aanbod Decreet van 25 mei 2007 houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie betreffende de organisatie en financiering van het herstelrechtelijk aanbod, vermeld in de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade (B.S. 29.VI.2007). Samenwerkingsakkoord van 13 december 2006 tussen de Federale Staat, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, het Waals Gewest, de Duitstalige Gemeenschap en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie betreffende de organisatie en financiering van het herstelrechtelijk aanbod bedoeld in de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming en het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd. Memorie van toelichting bij het decreet van 25 mei 2007 houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie betreffende de organisatie en financiering van het herstelrechtelijk aanbod bedoeld in de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade(B.S. 29.VI.2007) Downloads (stukken Vlaams Parlement): Decreet, toelichting en adviezen: 19 Verslag bespreking: Samenwerkingsakkoord Ouderstage Decreet van 25 mei 2007 houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie betreffende de organisatie en financiering van de ouderstage, zoals vastgelegd in de wet betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade (B.S.2.VII.2007). Samenwerkingsakkoord van 13 december 2006 tussen de Federale Staat, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie betreffende de organisatie en financiering van de ouderstage, zoals vastgelegd in de wet betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade. Memorie van toelichting bij het ontwerp van decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie betreffende de organisatie en financiering van de ouderstage, zoals vastgelegd in de wet betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade. Downloads (stukken Vlaams Parlement) Decreet, toelichting en adviezen: Verslag bespreking : Samenwerkingsakkoord artikel 7,7° Wet van 13 juni 2006 Decreet van 25 mei 2007 houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen tussen de Federale Staat, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, het Waals Gewest, de Duitstalige Gemeenschap en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie betreffende de inwerkingtreding van artikel 7, 7° van de wet van 13 juni 2006 tot wijziging van de wetgeving betreffende de jeugdbescherming en het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd(B.S. 29.VI.2007). Samenwerkingsakkoord van 13 december 2006 tussen de Federale Staat, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, het Waals Gewest, de Duitstalige Gemeenschap en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie betreffende de inwerkingtreding van artikel 7, 7° van de wet van 13 juni 2006 tot wijziging van de wetgeving betreffende de jeugdbescherming en het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd Memorie van Toelichting bij het Decreet van 25 mei 2007 houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, het Waals Gewest, de Duitstalige Gemeenschap en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie betreffende de inwerkingtreding van artikel 7, 7° van de wet van 13 juni 2006 tot wijziging van de wetgeving betreffende 20 de jeugdbescherming en het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd; Downloads (stukken Vlaams Parlement): Decreet, toelichting en adviezen: Verslag bespreking : Samenwerkingsakkoord zorgtraject jongeren met psychiatrische problematiek "Overwegende de uitdaging om voor de uitbouw van de GGZ-hulpverlening voor deze doelgroep van jongeren met een psychiatrische problematiek (...)een optimalisering van de zorg op maat en van de continuïteit in de zorg aan te bieden waardoor lacunes in het zorgaanbod kunnen gedetecteerd en ingevuld worden; Overwegende dat de uitbouw van een zorgtraject voor deze doelgroep enkel mogelijk is mits een goede organisatie en afstemming tussen de bevoegde actoren ": Protocol van 22 februari 2007 gesloten tussen de Federale Regering en de overheden bedoeld in de artikelen 128, 130, 135 en 138 van de Grondwet, over de organisatie van een zorgtraject voor jongeren met een psychiatrische problematiek die vallen onder de toepassing van artikel 36, 4° en artikel 52 van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade, als onderdeel van een globaal zorgprogramma voor kinderen en jongeren (B.S.26.VI.2007) Juriwel (2010). Jeugdbeschermingswet. Geraadpleegd op 9 januari 2011, op http://www.juriwel.be/smartsite.net?id=10269 5.4. Politieke context (maatschappelijk / beleid ) Leerlingen deeltijds onderwijs worden geheimagenten in Doelwit 28/04/10 16u31 Alle trajectbegeleiders van het nascholingsproject '@TrActief' hebben vandaag Doelwit gespeeld in het bijzijn van Vlaams minister van Onderwijs Pascal Smet (sp.a). Doelwit is een spannend spel rond wonen, werken, opleiding en maatschappelijke participatie voor jongeren uit het deeltijds onderwijs. Al spelenderwijs worden ze gegidst door de administratieve doolhof die hen te wachten staat. De jongeren kruipen in de huid van geheimagenten die allerlei opdrachten moeten uitvoeren om hun doel te bereiken. In welke organisatie kun je terecht voor vorming: het is een van de opdrachten voor de geheimagenten. Ze maken kennis met organisaties en instellingen rond wonen, werken, opleiding en maatschappelijke 21 participatie die hen helpen in hun speurtocht. Het spel is bedoeld voor het deeltijds secundair onderwijs, de leertijd en de centra deeltijdse vorming. "Veel jongeren uit deze systemen zijn schoolmoe en dit spel is een ideale manier om in groep kennis uit te wisselen. Vandaag krijgen hun trajectbegeleiders een eerste kennismaking. Doelwit kan met twintig jongeren tegelijk gespeeld worden in verschillende variaties", verduidelijkt projectleider Karolien Nouwen van het Centrum Informatieve Spelen dat het spelconcept ontwikkelde op vraag van het nascholingsproject '@TrActief'. (belga/ypu) Sp.a (2010). Leerlingen deeltijds onderwijs worden geheimagenten in Doelwit. Geraadpleegd op 9 januari 2011, op http://www.demorgen.be/dm/nl/1344/Onderwijs/article/detail/1099130/2010/04/28/ Leerlingen-deeltijds-onderwijs-worden-geheimagenten-in-Doelwit.dhtml Stap 6: Afwerking 6.1. Persoonlijk besluit Als ik de uitleg kreeg voor de wiki vond ik dit echt een moeilijke opdracht. In het begin dat ik eraan moest werken vond ik dit nog steeds. Ik probeerde van alles uit, en vraagde wat rond. Ik kreeg in het begin ook veel hulp van mijn projectgroep. Het refereren vindt ik nog steeds moeilijk. Ik moet dit nog veel trainen, want soms moet ik nog de powerpoint bijhalen. Ik heb geleerd om bestanden, foto’s en teksten toe te voegen. Dit zal me zeker bijblijven. Ik heb overal een beetje info opgezocht. Ik vind het zeer tof dat ik de kans kreeg om een wiki te maken. Ik ben trots op ons resultaat. Bibliografie Adraenssens,P. (2010). Laat ze niet schieten! : Geef de grens een plaats in het leven van jongeren. Tielt: Lannoo. Antonissen, D. (2006, 30 november). Stekker moet uit voor het eten. Het Laatste Nieuws, p.9. Bacquaert,J. (2010). Maatschappelijk kwetsbare jongeren in relatie met de digitalisering : Een aanknopingspunt voor vzw Lejo. (Ongepubliceerd) Eindwerk Bachelor Sociaal Werk. KATHO IPSOC, Kortrijk (België). Bouman GGZ, (2010). Behandeling. Geraadpleegd op 2 januari 2011, op http://www.boumanggz.nl/behandeling/ Celie, L. (2008). Luister nu eens naar mij!: Ondergesneeuwde gevoelens bij kinderen en jongeren. Leuven: Van Halewyck. 22 CentruMaliebaan, (2010). CentruMaliebaan. Geraadpleegd op 2 januari 2011, op http://twitter.com/CentruMaliebaan Corne, K. (2001). Het participatief werken met maatschappelijke kwetsbare jongeren: sociale competenties uitbouwen.(Ongepubliceerd) Eindwerk Bachelor in het Maatschappelijk Werk. KATHO IPSOC, Kortrijk (België). Danda, M. (2002). Veilig internetten. Privacy en beveiliging op het web. Depoorter, S. (2004). Kan het project jeugdadviseurs een meerwaarde bieden aan maatschappelijk kwetsbare jongeren? Vanuit het oogpunt van preventie in het JIAC in Menen.(Ongepubliceerd) Eindwerk Bachelor in het Maatschappelijk Werk. KATHO IPSOC, Kortrijk (België). De Poot, D. & Moerkerke, T. (2010). Knack/Weekend Knack, p 20 Eetezonne, W. (2008, 25 maart). Internetverslaving wordt gezondheidsprobleem. De morgen, p.8. Emergis, (2010). Over Emergis. Geraadpleegd op 2 januari 2011, op http://www.emergis.nl/over-emergis GGZ, (2010). Preventie en informatie. Geraadpleegd op 2 januari 2011, op http://www.vvgi.nl/ggz/pid-91-taalkeuze1/GGZ+NML+heet+voortaan+Vincent+van+Gogh/Professionals/Preventie+en+infor matie.html?opt=1 Haagsma, M. (2010). Haagsma, M.C. (Maria) MSC. Geraadpleegd op 2 januari 2011, op http://www.utwente.nl/gw/pcgr/mw/haagsma.doc/ Haagsma, M., Peters, O., & Pieterse, M. (2010). Computergames:vermaak met serieuze consequenties . Geraadpleegd op datum (s.d.)., http://www2.bsl.nl/corp/common/framecreator.asp?ak=welkom&ap=vakb&altp=http ://vb23.bsl.nl/totalecollectie IrisZorg, (2010). Over IrisZorg. Geraadpleegd op 2 januari 2011, op http://www.iriszorg.nl/ ivo (2009). Nieuwe verslavingen in zicht. (PDF-document). geraadpleegd op 8 januari 2011, op http://www.ivo.nl/UserFiles/File/Publicaties/200905%2063%20Nieuwe%20Verslavingen.pdf Jellinek, (2010). Hulp & Voorlichting (Alcohol, Drugs & Gokken). Geraadpleegd op 2 januari 2011, op http://www.jellinek.nl/over_de_jellinek “Jongen (15) in ziekenhuis door computerverslaving”, (2008, 14 januari). Het Volk, p.89. 23 Juriwel (2010). Jeugdbeschermingswet. Geraadpleegd op 9 januari 2011, op http://www.juriwel.be/smartsite.net?id=10269 Lemmens, J, S. (2007). Gameverslaving. Onderzoek naar gameverslaving. Amsterdam: Paul Roosenstein. Lepeltak, J.C. & Bronkhorst, J.B.M (2010). Computerverslaving, reeks kinderen & adolescenten., Problemen & risicosituaties (pp. 142-161). Loots,C. & Schaumont,C.(2007). Kwetsbare jongeren: een uitdaging voor de samenleving en voor het salesiaanse opvoedingsproject. Oud-Heverlee: Don Boscovormingcentrum. Martens, K. (2010). Knack/Weekend Knack, p 30 Martynowski, J. (2005, 13 augustus). Jeugd beseft niet hoe verslavend computer is. Het Belang Van Limburg, p.2. Masschelin, J. (2005, 16 augustus). Computerverslaving teistert jongeren. Het Laatste Nieuws, p.5. Meerkerk, G.J., Eijnden, R.J.J.M. van den, Vermulst, A., & Garretsen, H.F.L. (2009). The Compulsive Internet Use Scale (CIUS). Some psychometric properties. Cyberpsychology and Behavior, 12, 1-6. Mondriaan, (2010). Welkom bij Mondriaan. Geraadpleegd op 2 januari 2011, op http://www.mondriaan.eu/home/?PHPSESSID=256afb6a83cb8496aea25ec88533227 7&PHPSESSID=256afb6a83cb8496aea25ec885332277 Nationale bank van België(2011). Arbeidsmarkt: werkloosheid. Geraadpleegd op 8 januari 2011, op http://www.nbb.be/belgostat/DataAccesLinker?Lang=N&Dom=2&Table=43 Novadic-Kentron, (2010). Netwerk voor verslavingszorg. Geraadpleegd op 2 januari 2011, op http://www.brabantzorg.net/novadic_kentron_vught Pieterse, M. (2010). Pieterse, Dr. M.E. (Marcel). Geraadpleegd op 2 januari 2011, op http://www.utwente.nl/gw/pcgr/mw/pieterse.doc/ Simonet, M.D., (2010). Ministre de l'Enseignement obligatoire et de Promotion sociale. Geraadpleegd op 2 januari 2011, op http://simonet.cfwb.be/ Smith and Jones, (2010). When it’s time for a change. Geraadpleegd op 2 januari 2011, op http://www.smithandjones.nl/nl/ieder-mens-is-anders_1.html Sp.a (2010). Leerlingen deeltijds onderwijs worden geheimagenten in Doelwit. Geraadpleegd op 9 januari 2011, op 24 http://www.demorgen.be/dm/nl/1344/Onderwijs/article/detail/1099130/2010/04/28/ Leerlingen-deeltijds-onderwijs-worden-geheimagenten-in-Doelwit.dhtml Staflue, B. (2010). Verslaving. Geraadpleegd op 2 januari 2011, op http://www2.bsl.nl/verslaving/ Tactus, (2010). Verslavingszorg. Geraadpleegd op 2 januari 2011, op http://www.tactus.nl/ Terre des Hommes vzw (2010). Terre des Hommes vzw. Geraadpleegd op 7 januari 2011, Op http://www.terredeshommes.nl/projecten/ Van Welzenis, I. (1991). Eindevaluatie van de Outwardbound/Citybound-projecten voor maatschappelijke kwetsbare jongeren: Algemene beschouwingen en conclusies. Leuven: Onderzoeksgroep jeugdcriminologie. Verhamme,H. (1997). Stemt het beeld dat in een samenleving over pedofielen leeft overeen met een mogelijk profiel dat van hen kan opgemaakt worden? Beperkte studie vanuit de Dienst Gerechtelijke Politie te Kortrijk, Afdeling Jeugd- en Zedenzaken. (Ongepubliceerd) Eindwerk Bachelor in het Maatschappelijk Werk. KATHO IPSOC, Kortrijk (België). Vettenburg,N. & Walgrave,L. (1988). School en probleemgedrag: Kansen en risico’s: Onderzoek in opdracht van de Minister van Onderwijs. Leuven: KUL. VNN, (2010). Verslavingszorg Noord Nederland. Geraadpleegd op 2 januari 2011, op http://www.vnn.nl/ Werbrouck, S. (2010). Rekrutering via sociale netwerksites. (Ongepubliceerd) eindwerk Bachelor in de toegepaste psychologie. KATHO IPSOC, Kortrijk (België). Wikipedia, (2008). Brijder verslavingszorg. Geraadpleegd op 2 januari 2011, op http://nl.wikipedia.org/wiki/Brijder_Verslavingszorg 25