Bestand downloaden

Tijdvakken
Tijd van Monniken en ridders (500 – 1000) / vroege middeleeuwen
K.A.
* de verspreiding van het christendom in Europa
* het ontstaan en verspreiding van de islam
* vervanging van de landbouw-stedelijke samenleving door een
autarkische landbouwsamenleving in West-Europa door middel van het
hofstelsel en horigheid
* het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur
Verval Romeinse Rijk door:
- geen geld en manschappen voor het leger
- generaals die om de macht streden (burgeroorlogen)
- invallen van de Germanen
Gevolg: - afname landbouw > hongersnoden
- romanisering van de Germanen
- Romeinse adel mengt met nieuwe Germaanse rijken
Feodalisme
feodum = Latijn voor lenen
Koning
(leenheer)
Hertog
(leenman)
Graaf
(leenman)
Ridder
(leenman)
Ridder
(leenman)
Hertog
(leenman)
Graaf
(leenman)
Ridder
(leenman)
Ridder
(leenman)
Graaf
(leenman)
Ridder
(leenman)
Ridder
(leenman)
Bischop
(leenman)
Klooster
(leenman)
De leenheer geeft de leenman land (leen), macht en bescherming in
ruil voor raad en daad (advies) bij rechtspraak en hulp in oorlog.
Klooster
(leenman)
Ontstaan in W-Europa van het Frankische Rijk
* Clovis: eerste belangrijke Frankische vorst
introductie van vazallen:
- militair > buit als beloning
- ambtenaar > belonig door vorst
* Karel Martel: introductie van feodalisme
vanwege strijd tegen Arabieren
* Karel de Grote: uitbouw feodalisme
800 keizer door Paus Leo III
Rijk bedreigd door invallen
Noormannen
- 911 Rollo leenman van de vorst
5e eeuw Europa: - agrarisch-urbane samenleving wordt autarkisch
Germaanse elite - gr.gr.bz. (domein)
vrijen = boeren met eigen grond – pacht betalen
slaven worden horigen – pacht betalen
Het economisch systeem van het domein heet: HOFSTELSEL
Het domein bestond uit:
* vroonland (= hoeve van de heer)
* saalland (= land van de heer)
* hoeveland (= land bewerkt door horigen)
Bestuur van het domein:
* heer stelt rentmeester aan (= lage adel)
- int belasting
- spreekt recht (boetes opleggen)
* rentmeester heeft heerlijke rechten
bv. houden van (deel van) boetes en belasting
Wonen op het domein:
* edelman en gezin
* rentmeester en gezin
* vrije boeren
* horigen
Bewerken van de grond:
* hoeveland bewerkt door horigen – pacht in natura
* saalland bewerkt door horigen – herendiensten
Vrije boeren verrichten geen herendiensten, maar:
* betalen belasting (vaak in natura)
* dienen als soldaat
Doel van het hofstelsel:
* autarkische zijn = zelfvoorzienend
Opkomst Christendom
- verspreiding door: missionarissen en stichting van kloosters
|
|
Bonifatius
grootgrondbezit
Willibrord
feodalisme / hofstelsel / horigheid
sociale functie / onderwijs
administratie
verspreiding geloof
Opkomst Islam
Mohammed > Koran > belangrijkste godsdienst op Arabisch schiereiland
verschillende stromingen > Soennieten / Sjiieten
- verspreiding door jihad > via Noord-Afrika naar Spanje
- 732 slag bij Poitiers > Karel Martel > begin van Reconquista
Belang Islam voor Europese wetenschap?
- Arabieren vertalen Griekse geschriften
- doen aan wetenschap (cifr = nul, astrolabium)
- in Spanje Arabische teksten vertaald in Latijn