Feiten en fabels over voeding

W
I S S E L W E R K I N G
F E B R U A R I
2 0 1 3
Waar of niet waar?
Feiten en fabels over vo
Onder nierpatiënten doen
verschillende beweringen over
voeding de ronde. Maar welke
zijn nu eigenlijk feit en welke
zijn fabel? Diëtist Monique
Hoogerwerf reageert op veel
gehoorde stellingen.
40
Vitaminen gaan verloren door de
straling in de magnetron
Brood met minder zout is goed voor
de bloeddruk
FABEL! Doordat de ‘kooktijd’ in de magnetron kort is en er minder kookvocht
is, blijven de vitaminen in het product
behouden. Wat ook behouden blijft is
het kalium en dat is natuurlijk wel een
aandachtspunt voor nierpatiënten.
FEIT! Het eten van minder zout is sowieso goed voor uw bloeddruk. Nu zijn
er speciale broden met minder zout op
de markt waarin men extra kalium heeft
verwerkt. Uit onderzoek is gebleken dat
minder zout en meer kalium (dat ook
in groente en fruit zit) goed is voor de
bloeddruk. Nu zijn er nierpatiënten die
juist op kalium moeten letten. Als je
weet dat je met 1 snee van dit speciale
brood 75 mg kalium extra binnenkrijgt
moet daar wellicht rekening mee gehouden worden.
Rauwkost is gezonder dan gekookte
groente
FABEL! De vitamine C die in groente
zit, gaat met langer koken wel voor
een groot deel verloren, maar als je de
rauwe groente te lang bewaart, loopt
het vitaminegehalte in het product ook
terug. Wat betreft volume kan je van
gekookte groente meer op dan van
rauwe groente en krijg je netto wellicht
evenveel vitamines binnen. Rauw en
gekookt voedsel afwisselen dus.
Er wordt wel beweerd dat voedingsstoffen uit rauwe groente minder goed
worden opgenomen in de darmen, ook
dat is een FABEL.
Als je bloedarmoede hebt moet je
biefstuk eten
FABEL! Deze fabel berust op het feit dat
biefstuk, net als andere vleessoorten,
veel ijzer bevat en als het niet helemaal
gaar gebakken is bloederig overkomt en
zou helpen tegen bloedarmoede. Als het
hemoglobinegehalte (Hb) in het bloed
bij nierpatiënten echter laag is (dat is
bloedarmoede) kan dit met voeding
niet worden verholpen. Punt is dat er
dan ook een tekort van het hormoon
erythropoëtine bestaat. Iets wat een
normaal functionerende nier voldoende
produceert, maar waardoor de bloedaanmaak bij nierpatiënten verminderd
is. Er is dan extra hormoon nodig om
het hemoglobinegehalte van het bloed
op peil te houden en daar kan geen
biefstuk tegenop.
Zoete drop is beter dan zoute drop
FABEL! Bij zoete drop wordt gedacht
dat er geen of minder zout in zit dan
in zoute drop en daardoor beter is. Dat
is niet waar. Verder zit er in zoete en in
zoute drop een stof, namelijk glycyrrhizide (zoethoutextract) dat een bloeddrukverhogend effect heeft. Met mate
gebruiken dus.
Van een hoog fosfaatgehalte krijg je
ontzettende jeuk
Tegenwoordig zijn er speciale broden met minder zout op de markt waarin men extra
kalium heeft verwerkt. Als je weet dat je met één snee van dit speciale brood 75 mg.
kalium extra binnenkrijgt, moet je daar wel rekening mee houden.
FEIT! Een hoog fosfaatgehalte kan bij
nierpatiënten meer jeukklachten geven.
Je kunt echter ook jeukklachten hebben zonder dat het fosfaatgehalte in
eding
Zoete of zoute drop, voor de bloeddruk
allebei even slecht.
Heerlijk die biefstukjes, maar om het hemoglobinegehalte van het bloed op peil te
houden is extra hormoon nodig en daar kan geen biefstuk tegenop.
het bloed hoog is. Dit heeft dan te
maken met een teveel aan afvalstoffen
in het bloed dat ook jeukklachten kan
veroorzaken. Daar is vaak niet veel aan
te doen. Het fosfaatgehalte kan met
voeding en de nodige fosfaatbinders
uiteraard wel onder controle worden
gekregen.
meende destijds dat de combinatie van
fruit met een melkproduct niet gelukkig
is, omdat de vitamine C van het fruit
slechter door het lichaam zou worden
opgenomen door de calcium van het
melkproduct. Iets wat mij vanuit de
opleiding altijd is bijgebleven. Nu werd
ik er door collega’s op geattendeerd dat
bij hen deze interactie niet bekend is.
Bij nader onderzoek kon ik er ook niets
meer over terugvinden. De regel was
als FABEL gepresenteerd, maar is dus
eigenlijk een FEIT. Fabel blijft wel dat je
met yoghurt en fruit ‘alles’ binnen krijgt,
want een warme maaltijd kan het echt
niet vervangen.
Monique Hoogerwerf,
Diëtist Meander Medisch Centrum
Amersfoort
Ieder pondje komt door het mondje
FEIT! Alles wat je aan calorieën te veel
eet en niet verbruikt, sla je op als extra
vetreserve. De dialysepatiënten weten
dat ook ieder pondje dat tussen de
dialyses erbij komt door het mondje
gaat, maar dan in de vorm van vocht.
Als u weinig tot niets meer plast, zal al
het vocht wat u gebruikt in het lichaam
blijven. Dat vocht moet met een dialyse
weer uit uw lichaam gehaald worden.
Yoghurt met vers fruit is gezond en
lekker en je hebt alles in één keer
binnen
FEIT! Deze regel is in februari 2012
al eens aan bod gekomen als FABEL,
maar moet gerectificeerd worden. Ik
Met de combinatie van yoghurt met vruchten is niets mis, maar het is geen vervanging
van een warme maaltijd. Foto’s: NVN.
41