Hoofdstuk 1

Hoofdstuk 1
ICT en organisatieverandering
Omgeving
Organisatie
ICT
Mensen
h1
1
Globale trends 1 Ontwikkeling van de mens
Taal
Schrift
Drukpers
ICT
Revoluties in menselijke ontwikkeling tot één
menselijk web (McNeill & McNeill)
Fundamentele verandering in communicatie,
productie en samenlevingh1
2
ICT en organisatieverandering
Eerst organiseren dan automatiseren of
omgekeerd?
Kan/mag ICT een breekijzer zijn bij
organisatieverandering?
Ken je een voorbeeld van de wisselwerking
tussen ICT en organisatieverandering?
Invoering van complexe ICT wordt vaak
gerealiseerd door technisch georiënteerd
projectmanagement. Wat vind je daarvan?
h1
3
Vervagende
organisatiegrenzen
en herdefinitie
van de
waardeketen
Procesinnovatie tussen
organisaties door inter-
Fase 6
organisatorische systemen
Innovatie van
Fase 5
bedrijfsprocessen
door ICT
Informatiesystemen
Fase 4
zijn gekoppeld
en gebruiken
Meerdere
één database
bedrijfsfuncties
Fase 3
Eén bedrijfsfunctie
ondersteund
ondersteund door
door informatiesystemen
informatiesysteem
Fase 1
Fase 2
h3
h1
4
4
Evolutie van organisaties
Pre industrieel
Klein
Op maat
gemaakt
KlanttevredenPrestatieindicatoren heid
Schaal
Klant
Middelen
Locatie
Ambachtelijkheid
Vaardigheden
Kleinschalig
bij de klant
Industrieel
Post industrieel
Groot
Voor massa gemaakt
Kan beide
Customized
Efficiëncy
Kwaliteit
Innovativiteit
Flexibiliteit
Standaardisatie
Grootschaligheid
Electronische netwerken.
Kerncompetenties
Grootschalig, dichtbij
toeleverancier of bij
arbeidskrachten
Door netwerken kunnen
klanten, toeleveranciers en
medewerkers verspreid
werken. Globalisering
Informatiesystemen sluiten hierbij aan
h1
5
Informatiesystemen in een context
Strategie
Bedrijfsproces
Producten
Klanten
OMGEVING
Informatie
Mensen
Andere
middelen
systeem
h1
6
ICT
Organisatie
ICT
mensen
andere
omgevingsontwikkelingen
Technologisch determinisme
Omgevings determinisme
h1
Organisatorische en strategische keuze
7
ICT als driver
ICT als technologisch determinisme
omgevingsdeterminisme
Organisatie
ICT als enabler
ICT als strategisch of
organisatorisch determinisme ‘social choice’
emergente of interactiebenaderingen
ICT als ‘social construct’
h1
8
Optimistische en utopische
perspectieven op ICT
Efficiëncy, effectiviteit, productiviteit, innovativiteit
Openheid en transparantie
ICT verhoogt arbeidssatisfactie en het gevoel van
geluk en welzijn
ICT verlaagt hiërarchische structuren en
maakt hechtere relaties tussen klanten en
toeleveranciers mogelijk
ICT verhoogt welvaart, ook die van
ontwikkelingslanden en van armen
ICT maakt directe democratie mogelijk
h1
9
Kritische en dystopische perspectieven op ICT
Afhankelijkheid van ICT, opgedrongen ICT
Inflexibiliteit, mislukkingen
Inefficiëncy
Controle
Aantasting van privacy, inbreuk in dagelijks leven
Risico´s
Disinformatie
Haves en have-nots
Deprofessionalisering enh1 dehumanisering
10
Specifieke keerzijdes
E-mail
overload
Internet
Of:
disloyaliteit van klanten, prijsconcurrentie
CRM
stalken van klanten
Wat vertellen
de consultancies
Scoor deze
onskeerzijdes
niet?
naar relevantie
(1 = minder relevant
5 = heel relevant)
ERP
inflexibiliteit
ICT
hoge kosten, lage baten, afhankelijkheid
Jouw (persoonlijke) voorbeelden?
Lessen?
h1
11
h1
12
Concrete voorbeelden van informatiesystemen
Groupware (bijv. Lotus Notes)
documentbeheer, conferencing, email, kennisbeheer
Internet
www, intranet, internet,e-commerce, etc
Enterprise Resource Planning, ERP (bijv. SAP, Oracle)
geintegreerde bedrijfsbrede informatievoorziening
Workflowmanagementsystemen
CRM systemen
Systemen veroorzaken altijd organisatorische
h1
veranderingen
13
Relevante ICT trends
locaal
interorganisatorisch
dataprocessing
ICT
losliggend
geïntegreerd
star
flexibel
binnen
buiten
ondersteunend
strategisch
virtuele organisaties, netwerkorganisaties
h1
14
Relevante ICT trends
virtuele organisaties
netwerkorganisaties
globale operaties
Van Doorne van Bols (NRC, 17 maart 2006)
En belangrijker nog, hij koopt geen productie- en
distributieactiviteiten. De productie besteedt Bols uit aan
Avandis in Zoetermeer, de distributie aan de internationale
groothandel Maxxium. Het nieuwe Bols heeft 25 man in
dienst, die alleen productontwikkeling, marketing en
verkoop doen. ‘..Ik ken geen bedrijf in de drankenindustrie
h1
15
dat al zo werkt. We lopen daarin
voorop..’
Interactie van ICT systemen met context
taken
processen
cultuur
ICT
project
structuur
macht
CT project als organisatieverandering
mensen
h1
16
Opties bij invaliditeit
Probeer validiteit te verbeteren
A Verander de organisatie zodat die bij het
nieuwe systeem past
Accepteer invaliditeit
D Verander niets en laat de invaliditeit
voortduren
B Verander het systeem zodat het beter bij
de organisatie past
E Stop de systeemimplementatie en breek
het project af
C Verander zowel het systeem als de
organisatie zodat ze naar elkaar toegroeien
h1
17
Verschillende visies op
organisaties
één beslisser
1 DMU
meer beslissers en
belangen
Onderhandelingen
h1
18
Stakeholder typologie (Mitchell et al. 1997)
Macht
Rechtmatigheid
Slapend
Dominant
Gevaarlijk
Sterk
Afgescheiden
Afhankelijk
Vragend
Urgentie
Non-stakeholder
h1
19
Organisatieveranderingsstrategieën
educatie
participatie
faciliteren
onderhandelingen
dwang
Fasen van Lippitt
unfreezing
moving
h1
refreezing
20
Stijlen van veranderingsmanagement
Schaal van verandering
Stijl van
veranderingsmanagement
Afstemming
Geleidelijke
aanpassing
Stapsgewijze
transformatie
Bedrijfsbrede
radicale
transformatie
Samenwerkend
Participatieve evolutie
Charismatische transformatie
Gedwongen evolutie
Dictatoriale transformatie
Raadplegend
Directief
Dwingend
h1
21
Drie veranderingsbenaderingen
Traditioneel ICT-project
(first order technological
change)
Technochange
(ICT in samenhang met
organisatieverandering)
Organisatieveranderingsprogramma’s zonder
technologie
Doel
Invoeren van een ICT-systeem Verbetering van de effectiviteit
binnen randvoorwaarden van
van de organisatie.
tijd en geld.
Oplossing
Nieuwe ICT
Nieuwe ICT samen met andere Interventies gericht op mensen,
organisatorische aanpassingen. structuren, culturen.
Voorbeeld
Vervang oud systeem door
nieuw systeem
Herstructureer inkoopfunctie,
met e-procurement worden
uitgevoerd.
Maak organisatie innovatiever
ICT is onderdeel van
veranderingsprogramma
Organisatieontwikkeling
Leiderschap om project te
managen
Leiderschap verandering te
realiseren.
ICT-experts werken samen met
business
Afwezig
Systeem binnen
randvoorwaarden op te
leveren.
Goedkeuren van project en het
Rol van
businessmanag beoordelen van
tussenproducten.
ers
Centraal
Rol van ITexperts
Benadering
Kwaliteit van de
Succesfactoren Kwaliteit van de ICTprojectmanager en technologie businessmanagers en de ICT
h1
Verbetering van bijvoorbeeld de
cultuur, de klantgerichtheid of de
effectiviteit.
Effectiviteit van de
businessmanagers
22
Specifieke trends
Enkele voorbeelden
Banken
electronic banking, anywhere, anytime,
outsourcing, shared service centers, kostenfocus, enorme
dynamisering van markt.
Uitgevers:
publiceren via Internet, combineren van
kanalen, customized publishing, opnieuw ontdekken wat
uitgeven is.
Diversiteit aan
managementvragen
Gezondheidszorg: electronische patientendossiers,
ketenbenadering, concurrentie, mondige patient.
algemeen:
op organisatie,
Nieuwe bedrijfstakken: google,impact
ebay, amazon,
e-auctions,
intermediaries
klanten en strategie
Heb je met ze te maken? Video.
Netwerkeffecten,
h1
versioning, lock-in effecten, customization
23
Discussievragen
•Wat zijn voor jouw organisatie relevante ICT trends?
•Welke ICT management vraagstukken zijn op dit
moment relevant?
•Wat zijn de belangrijkste ICT gerelateerde kansen
•Wat zijn de belangrijkste ICT gerelateerde problemen?
•In welke fase van ICT systemen zit men?
•Wat voor soort systemen?
•Denk je dat je organisatie fundamenteel verandert door
ICT?
h1
24
Stellingen
Door gebruik van ICT neemt arbeidssatisfactie toe
Mensen kunnen effectiever werken door ICT
Organisaties halen door ICT een hogere productiviteit
Mijn kwaliteit van leven wordt door technologie
verhoogd
‘continuous partial
attention’ (Stone)
h1
25
Managementvragen m.b.t. ICT
Hoe kunnen we de effectiviteit en de
efficiency met ICT verhogen?
Welke ICT vraagt onze strategie? Wat doet
de concurrentie?
Hoe ga ik om met ICT professionals?
Hoeveel besteden we aan ICT?
Hoe kunnen we de acceptatie van ICT
bevorderen?
h1
26
Jij en ICT
Dominante rol Manager Adviserend
VerantIntensieve
Niets
met ICT in m.b.t. ICT woordelijk gebruiker
portefeuille
voor ICT
activiteiten
Bedrijfstak
(expert)
4
7
4
17
o
h1
27