Vrije val Belgische economie lijkt voorbij

De Tijd, 24/01/2009
CONJUNCTUUR Vertrouwen ondernemers en consumenten stijgt onverwacht
Vrije val Belgische
economie lijkt voorbij
• (tijd) - De crash van de economische activiteit in België en de eurozone lijkt achter de rug. Het Belgische ondernemersvertrouwen stijgt onverwacht in januari en de activiteit van de Europese industrie en dienstensector houdt iets beter stand dan in december. Economen reageren voorzichtig en waarschuwen dat het te vroeg is om van het begin van een
opleving te spreken.
dan in december, blijkt uit een peiNa de talloze onheilsberichten
van de jongste maanden werden ling bij de aankoopdirecteurs.
gisteren enkele beter dan verwach- STI MULERI NGSMAATREGELEN
te macro-economische cijfers geBlijkbaar begint de conjunctuur
publiceerd. De indicator van het
te profiteren van de renteverlaginBelgische ondernemersvertrouwen steeg tot -27,7punten. In de- gen van de Europese Centrale
cember had de conjunctuurbaroBank, de ontspanning van de intermeter van de Nationale Bank een bankenmarkt en de relanceplanrecordlaagte van -31,3punten be- nen van de regeringen. Ook de tereikt. Economen voorspelden voor rugval van de olieprijs helpt.
januari een terugval tot -33 punten.
Maar het is voorbarig om van
De vooruitgang is te danken aan een economische opleving te sprede verwerkende nijverheid. Die ken, beklemtonen economen. Ze
zag de bestellingen herstellen en
het productietempo versnellen. verwijzen naar enkele tegenvallende details in de peiling van de NaBovendien daalden de voorraden. tionale Bank. De capaciteitsbenutHet is al de tweede keer in drie da- ting in de industrie zakte in het
gen dat er goed nieuws komt over vierde kwartaal tot 74,7 procent,
de Belgische economie, want dins- het laagste peil in 15jaar. Voorts
dag bleek dat ook het consumen- bleef het economisch klimaat in de
tenvertrouwen is toegenomen.
handel verslechteren, omdat de
De industrie en de dienstensec- omzet en de bestellingen dalen.
tor van de eurozone krijgen even'Er komt nog veel slecht econoeens wat ademruimte. De activiteit misch nieuws op ons af', waardaalt nog altijd, maar minder snel schuwt RBC-econoom Bart Van
Craeynest. 'Pas in de lente komt er
geleidelijk beterschap: Steven Vanneste van Fortis onderstreept dat
een structurele oplossing voor de
problemen van de financiële sector
noodzakelijk is om het vertrouwen
duurzaam te herstellen. Economen
verwachten dat de recessies in België en Europa nog drie tot zes
maanden zullen duren.
WV
~ Belqisch ondernemersvertrouwen
in punten
~Bron:ThomsonFinanciaIDatastream
10
De Tijd, 24/01/2009
CONJUNCTUUR Economen reageren voorzichtig op meevallende Belgische en Europese conjunctuurindicatoren
Herstelondernemersvertrouwen
betekent niet einde van recessie
• (tijd) - De recessie in België en de eurozone is nog niet voorbij en we
kunnen dus zeker niet spreken van een economische heropleving. Dat is
de unanieme reactie van economen op de onverwachte stijging van het
ondernemersvertrouwen. De meevallende indicatoren suggereren wel dat
het eerste kwartaal iets minder dramatisch wordt dan het vierde kwartaal
van vorig jaar.
Belgiëziet eindelijk wat licht aan schuwen voor euforie. 'Er komt verlagen de belastingen. Ook de
het einde van de tunnel. De indi- nog veel slecht nieuws. Wij ver- fors gedaalde olieprijs heeft een
cator van het Belgische onder- wachten een heel slecht eerste gunstige invloed.
Maar Vanneste waarschuwt.
nemersvertrouwen steeg in janua- kwartaal', onderstreept Van Craeynest. De Pover signaleert dat het 'Een duurzaam herstel van het verri onverwacht tot -27,7punten.
trouwen vereist een structurele opDe vermindering van het pessi- huidige ondernemersvertrouwen
misme is uitsluitend te danken aan overeenstemt met een economi- lossing van de problemen van de fide industrie. De verwerkende nij- sche krimp van 3 procent op jaar- nanciële sector. Het lage onderverheid ziet de bestellingen her- basis. Het langetermijngemiddel- nemersvertrouwen weegt op de
bedrijfsinvesteringen en dus ook
stellen, het productietempo ver- de van de vertrouwensindicator
op de economische groei:
snellen en de voorraden dalen. bedraagt -8,5 punten.
ING-econoom Philippe Ledent
Het ziet ernaar uit dat de econoMaar haar capaciteitsbenutting
zakte eind vorig jaar tot het laagste vreest dat het ergste nog moet ko- mische activiteit pas in de zomer
peil in 15jaar. In de handel bleef men. 'De industrie werd somber- weer begint te groeien. Volgens de
het vertrouwen afkalven door de der over de vraagvooruitzichten en gemiddelde prognose van de vier
dalende omzet en bestellingen en de werkgelegenheid. In februari grootbanken krimpt de Belgische
de bouw trappelde ter plaatse.
of maart zal het ondernemers- economie dit jaar met 1,4 procent.
Niet alleen in België maar ook in vertrouwen zeker weer dalen. Het Daarmee wordt 2009 net niet het
de eurozone verbetert het econo- is mogelijk dat we onder het diep- slechtste jaar sinds de Tweede Wereldoorlog, want in 1975 zakte de
misch klimaat. De indicator van de tepunt van december zakken.
economische activiteit met l,S proEuropese aankoopdirecteurs steeg
PANIEKNIVEAU
cent. De Europese Commissie is
onverwacht met 0,3 punt tot
Ook Steven Vanneste is somber. duidelijk somberder en ziet de Bel38,5punten. Maar aangezien de in'We stijgen lichtjes tegenover het gische economie met 1,9 procent
dicator nog steeds onder 50 punten
paniekniveau van eind vorig jaar. krimpen.
noteert, blijft de activiteit van de
Maar we kunnen nog niet over een
industrie en dienstensector dalen.
WV
duurzaam herstel van het vertrouOPTIMISME
~ Belqisch consumentenvertrouwen
Enkele economen reageren wen spreken:
De meeste economen verwachin punten 0
voorzichtig optimistisch op de cijfers. 'Ik zie twee positieve ontwik- ten dat de Belgische en Europese
kelingen', zegt Jacques De Pover, economieën in het eerste kwartaal
~
_
-10
econoom van Dexia. 'Het hogere wat minder krimpen dan in het
.••••••••.••••.\
-20
productietempo wijst op een her- vierde kwartaal van vorig jaar. De
stimuleringsmaatregelen
van
de
stel van de industriële productie en
~
de voorraden dalen sterk.' KBC- overheden beginnen de economieconoom Bart Van Craeynest voegt sche activiteit te ondersteunen.
==========-30
De Europese Centrale Bank vereraan toe dat het dieptepunt mislaagde
haar
basisrente
sinds
oktoschien achter de rug ligt.
-40
Maar beide economen waar- ber van 4,25 tot 2 procent, de inter08FMAMJJASOND09
bankenmarkt herleeft en de rege- ~
Bron: Thomson Financial Dalastream
ringen verhogen hun uitgaven en
~ Belqisch ondernemersvertrouwen
~ Economische activiteit eurozone
PMI-indicator in punten
08 F MAM
~
Bron: Thomson
J JAS
Financial
-10
50
-20
45
-30
40
-40
0 N D 09
Datas1ream
55
35
08FMAMJJASOND09
~Bron:Bloomberq
De Tijd, 24/01/2009
'~
"ft
COMMENTAAR
Serge Mampaey
Chef Geld & Beleggen
Fonkelend licht
De Belgische ondernemers zijn
deze maand voor het eerst sinds
lang iets optimistischer
over de
economie. Eerder deze week bleek
ook dat de Belgische consument
de toestand ondanks de dagelijkse doemberichten iets rooskleuriger inziet. De - weliswaar zeer beperkte - verbetering van het vertrouwen
is
geen
Belgisch
fenomeen. In Duitsland stijgt het
vertrouwen van de investeerders al
drie maanden op rij, ook al gaan de
beurzen nog steeds steil naar beneden. En in de hele eurozone werden de inkoopdirecteurs, die een
goed zicht hebben op de toekomst, iets optimistischer.
Hoewel de wereldeconomie op
een hoopje ellende lijkt, schuilen in
die puinhoop de
kiemen van herstel. Want heel
wat factoren die
door de bedrijfsleiders vorig jaar
nog naar voren
werden geschoven als medeoorzaken van de
crisis, zijn intussen
volledig gekeerd.
Eén: de olieprijs
is teruggevallen van 146 naar 45
dollar per vat, en ook andere
grondstoffen werden fors goedkoper. Twee: de Amerikaanse dollar
is in minder dan een jaar met een
vijfde gestegen tegenover de euro,
wat onze export ondersteunt. Drie:
de centrale banken hebben wereldwijd hun rentetarieven fors laten zakken waardoor ook de kredieten voor consumenten goedkoper werden. Vier: de interbankenleningen, die tot voor kort
volledig waren geblokkeerd, beginnen langzaam weer te stromen. Zeker nu de Europese Centrale Bank
(ECB) sinds deze week een straftarief oplegt voor banken die hun
geld bij de ECB parkeren in plaats
van aan collega's uit te lenen, lijkt
het geld weer zijn weg te vinden
naar de markt. En vijf: ook met de
"
gemiddelde koopkracht gaat het
goed, want dankzij de gekelderde
inflatie en de indexsprong(en) van
2008 zijn de lonen meer gestegen
dan de prijzen in de winkel.
Al deze objectieve factoren zijn
echter niet genoeg om het tij te keren. Er moet ook een ommekeer
plaatsvinden in de hoofden van de
ondernemers, consumenten en beleggers. Alleen wie in de toekomst
gelooft, zal investeren, niet beknibbelen op zijn aankopen, of met vertrouwen weer voor de lange termijn beleggen. De psychologie is
een van de belangrijkste factoren van een economie.
Daarom is het
hoopvol dat de
bedrijfsleiders
toch al een klein
lichtje zien fonkelen aan het einde
van de tunnel. Het
ondernemersvertrouwen loopt
traditioneel voor
op het vertrouwen van de gezinnen. Dat vooral de
deelindicator van
de verwerkende
nijverheid in België steeg, is dubbel goed nieuws,
want ook de industrie loopt voor op andere economische sectoren zoals de handel
ofde bouw.
Volgens
veel economische
handboekjes moet een trend zich
drie maanden na elkaar manifesteren om van een ommekeer te kunnen spreken. Zover zijn we nog
niet. Er komt zeker nog een vloedgolf slecht nieuws op ons af. Maar
we mogen er ons niet collectief
door laten geselen. Indien we ook
oog krijgen voor de ondersteunende factoren en er ook naar handelen, kunnen de economie en de
beurzen weer uit de afgrond klimmen, en kan de neerwaartse spiraal
worden doorbroken.
Hoewel
de economie
op een hoopje
ellende lijkt,
schuilen in
die puinhoop
de kiemen
van herstel.
~
Reageren?
~
www.tijd.be/commentaar