MINISTERIE VAN ONDERWIJS EN VOLKSONTWIKKELING UNIFORM HEREXAMEN VWO VAK: NEDERLANDS (SAMENVATTING) DATUM: 22 JULI 2013 CORRECTIEVOORSCHRIFT Alinea’s I a b II III IV V a b a b VI VII VIII IX X XI XII XIII a b a a a b c XIV XV XVI XVII a b a b Hoofdgedachten Du Quesnays vergelijking van de economische kringloop met de bloedsomloop inspireerde eertijds de economie. Door het besef dat de economie thans losstaat van de realiteit, raadplegen economen opnieuw de biologieboeken. Alineagrens Zo zag Darwin volgens Frank beter dan Smith het nadeel van competitie voor de groep. Anders dan Smith meent Frank dat concurrentie de groep niet ten goede komt. Dit is zichtbaar in de natuur. Evenzo is concurrentie voor mensen nadelig. In de sportwereld wordt concurrentie ingetoomd ter bescherming van de sport. Dat zou volgens Frank ook in de economie moeten, omdat wedijver nadelig werkt. Ook banken derven winst door massale investeringen in efficiënte computersystemen. Alineagrens Litaer vindt de ecologie ook belangrijk. De instabiliteit van de economie houdt hem bezig. Lietaer vergelijkt de monetaire economie met een ecosysteem. Daarin moet er evenwicht zijn tussen efficiëntie en veerkracht. De economie lijkt op een kwetsbare monocultuur waar die balans ontbreekt. Om crises te voorkomen is diversiteit van banken de oplossing, meent Wagner. Volgens Litaer leidt de grote efficiëntie tot problemen in de financiële sector. Dit systeem is winstgevend maar erg kwetsbaar. Na bankencrises focussen overheden op meer groei en efficiëntie … … terwijl de veerkracht door diversiteit moet worden vergroot. Alineagrens Economie staat evenals biologie niet op zichzelf en moet integraal aangepakt worden, meent Daly. Anders dan economen denken, leidt efficiëntie tot meer verbruik. Het irreële vermogen van banken was gebaseerd op economische groei, die uitbleef. Economen focussen op hernieuwde groei. Volgens Daly biedt groei door grotere onkosten geen oplossing. Alineagrens Volgens voorstanders van een verband tussen economie en biologie, is validiteit niet alleen via cijfers te meten. Titel: “De mens heeft een te zwaar gewei” Ondertitel: “Crisislessen uit de natuur” Auteur: Frank Mulder Bron: DE GROENE AMSTERDAMMER, 6 februari 2013 Punten 2 3 1 2 2 2 2 2 2 2 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 3 2 2 2 2 1 3 1 Totaal 1 1 ___ 60