Gebundelde NGO-bijdragen Nationaal Actieprogramma tegen

Format overzicht paragrafen (actiepunten) Actieprogramma Durban
Inleiding
1
Format overzicht paragrafen (actiepunten) Actieprogramma Durban
U wordt verzocht dit format digitaal in te vullen voor zover dit de voor u relevante onderwerpen betreft/ u hiervoor verantwoordelijk bent. Tevens dient u het format te voorzien van
een voorblad, waarop de gegevens van uw instantie/ organisatie/ departement staan vermeld (zie hierna).
Toelichting format:
Reeds gerealiseerd = aangeven of door Nederland al aan het Actiepunt is voldaan. (Bijvoorbeeld in welke wetgeving, of in welk vastgesteld
beleid, geratificeerde verdragen of gerealiseerde samenwerkingsverbanden, praktijk).
Nog te realiseren = aangeven hoe een actiepunt nog zou kunnen worden gerealiseerd.
Onrealiseerbaar = aangeven waarom een actiepunt onrealiseerbaar is.
Opmerking: Een aantal Actiepunten hebben niet direct betrekking op Staten doch op de Verenigde Naties, Non- Gouvermentele Organisaties of andere organisaties of instellingen.
Deze punten zijn derhalve buiten het format gelaten. In de inleiding en/of conclusies zal evenwel kort en in algemene bewoordingen op (enkele van) deze punten worden ingegaan.
De in het format ontbrekende Actiepunten zijn: 1-3, 6-8, 25,41,43,65, 114,116, 148-156, 159, 179, 180, 189, 190, 191b/c, 193-196, 198a, 199, 203, 209, 211, 214, 219
Ten aanzien van het invullen van het format een opmerking over de koptekst. DE KOPTEKST MOET OOK WORDEN INGEVULD!!!
Koptekst is thans:
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement (onderdeel)
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Verbeterpunten
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
Voorbeeldsituatie 1:
Mevr. E. Schramade formuleert een standpunt betreffende de actiepunten 4 – 10 namens het Ministerie van Justitie. Zij werkt bij de directie CIM.
Format overzicht paragrafen (actiepunten) Actieprogramma Durban
Inleiding
Format: NAP-NL
Ministerie van Justitie/DCIM
Mevr. E. Schramade(4-10))
Actiepunt (*)
Verbeterpunten
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
Voorbeeldsituatie 2: meerdere personen van hetzelfde Ministerie/ organisatie leveren een standpunt, zijn contactpersoon bij een specifiek actiepunt.
B. Het Ministerie van Justitie levert een standpunt aan vanuit diverse directies. Hierbij zijn verschillende contactpersonen betrokken.
De heer Pietersen, DVB behandelt actiepunten 12-15
Mevr. Klaasen, DCIM behandelt actiepunten 20-39
Format: NAP-NL
Ministerie van Justitie/DVB-DCIM
Hr. Pietersen (4-10), mevr. Klaasen (20
Actiepunt (*)
Verbeterpunten
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
VOORBLAD:
Instantie/ Ministerie:
Contactpersoon (contactpersonen)
Achtervang:
(eventuele) Toelichting bij het ingevulde Format:
Adresgegevens/ telefoon/ e-mail
2
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
II. Slachtoffers van racisme, rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat en aanverwante onverdraagzaamheid
Afrikanen en personen van Afrikaanse afkomst (4-24)
4.
participatie personen
Afrikaanse afkomst in
maatschappij van
herkomst
- Politiek
- economisch
- sociaal
- cultureel
De Wet Gelijke Behandeling is gerealiseerd.
Personen van Afrikaanse afkomst zijn nog steeds niet
evenredig vertegenwoordigd in de hiernaast genoemde
gebieden. Hieraan ligt ten grondslag de vooroordelen en
als gevolg daarvan het institutioneel racisme. Als
verklaring wordt gegeven dat het aan betrokkenen zelf
ligt, of wordt er verwezen naar enkele personen die het
wel hebben gemaakt. Wij menen dat in de meeste
gevallen die personen niet als voorbeeld kunnen dienen
omdat hun referentiekader niet overeenkomt met die van
personen van Afrikaanse afkomst. Wij vragen om een
fundamentele, dus met een gedegen en serieus
onderzoek naar het ontstaan van racisme. Wij zijn
bereid binnen dit onderzoek te participeren
Actieplan: paragrafen 99 t/m 100, 103 t/m 108, 112 t/m
114
Ieder lid van de samenleving is verplicht de wetten des
lands te respecteren. Een aantal van deze wetten is
gericht tegen rassendiscriminatie. Nu gebleken is dat de
wet, het racisme niet kan voorkomen, wordt de
Nederlandse overheid opgeroepen via welke wijze dan
ook te zoeken naar de oorzaken van racisme tegen de
nakomelingen van Afrikanen in Nederland. Racisme
wordt nu slechts bestreden wanneer het zich voor heeft
gedaan, via aanmelding en klachtenbureaus. De
overheidsinstanties en andere instanties zullen moeten
werken aan preventie door antiracisme opvoeding op elk
Onrealiseerbaar
3
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
niveau van de samenleving.
De participatie van personen van Afrikaanse afkomst
moet daadwerkelijk plaats gaan vinden. Daartoe moet
de bestaande uitsluiting op basis van verschillende
discriminatie geanalyseerd worden. Er is ondersteuning
nodig om politieke partijen etnisch vriendelijker te
maken. Effectrapportages dienen ingevoerd te worden
om de stand van zaken te toetsen.
5.
investeringen reserveren
(volks)gezondheid,
onderwijs, milieu e.d.
in gemeenschappen
bestaande uit personen
van Afrikaanse afkomst
Met de integrale aanpak van alle doelgroepen is een
aanvang gemaakt.
Ingezetenen van Afrikaanse afkomst in Nederland
hebben het recht op een evenredige investering in hun
gezondheid- en onderwijsbehoeften. De overheid zal
erop moeten toezien dat de gangbare stigmatisering door
vooroordeel en discriminatie, niet verder de positie van
de Nederlanders van Afrikaanse afkomst in onderwijs,
(geestelijke) gezondheid en andere maatschappelijke
gebieden, afbreekt en zodoende hun achterstand, in
vergelijking tot andere Nederlanders vergroot.
In het basisonderwijs worden leerlingen van Afrikaanse
afkomst te veel gestigmatiseerd als kinderen die niet
kunnen leren of niet intelligent zijn. Allocatie van deze
leerlingen naar het IVMBO en VMBO verkleint hun
kansen om hoger op te komen. Dit type onderwijs
herbergt een bovengemiddeld aantal leerlingen van
multi-etnische afkomst, waarbij je kan afvragen of dit
gezien de behandeling op de scholen te maken heeft met
achterstandsonderwijs. Veel leerlingen raken
gedemotiveerd, en als gevolg van desinteresse worden
zij drop-outs of worden meegezogen in het criminele
circuit. Deze doelgroep verdient een eerlijke kans.
Onrealiseerbaar
4
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
De inzet moet dus zijn, investeren in leerkrachten die
kennis hebben van interculturele communicatie, die een
goed invoelings- of inlevingsvermogen hebben om de
leerlingen te kunnen begrijpen en begeleiden. Het
invoeren van mensenrechteneducatie in Hboopleidingen in de publieke sector is van belang.
Allochtonen leerlingen zijn bovengemiddeld
vertegenwoordigd in de laagste vormen van het VO. Dit
niet alleen ten gevolge van objectieve criteria, maar ook
vooringenomenheid van het onderwijzend personeel
speelt hierbij een rol.
De inzet van intermediairs kan een positief effect
hebben zowel richting leerlingen, hun ouders /
opvoeders als ook richting het onderwijzend personeel.
De politiek en het ministerie dienen hun
verantwoordelijkheden uitdrukkelijk te nemen. Een zich
terugtrekkende overheid is niet gewenst. Daar waar de
overheid de uitvoering en het toezicht daarop bij
anderen wil leggen, zal dit dienen te gebeuren binnen
heldere wettelijke kaders.
Er is reeds aandacht voor het genderperspectief.
9.
intensiveren publieke
acties en beleid ten
gunste van vrouwen en
jonge mannen van
Afrikaanse afkomst
Afrikaanse mannen en vrouwen worden zoals reeds
eerder is genoemd op ieder niveau achtergesteld. In de
sport worden zij bij goede prestaties als Nederlanders
beschouwd en bejubeld. Aan de andere kant worden ze
niet geaccepteerd vanwege hun huidskleur, en worden
geassocieerd met het stigma van creëren van
onveiligheid in de omgeving waar ze zich op dat
Onrealiseerbaar
5
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
moment bevinden. In winkels is de focus op hen.
Aanbeveling: Een commissie van Afrikaanse
Nederlanders (inclusief de Afrikaanse nazaten in de
diaspora) samenstellen en middelen beschikbaar stellen
voor het investeren in campagnes voor de beeldvorming
(dat mensen met een zwarte huidskleur niet per definitie
onveiligheid veroorzaken of dieven zijn. Daaronder kan
ook gerekend worden: spots in de media die de
beeldvorming van Afrikanen en Afrikaanse nazaten in
de diaspora Nederland, voormalige (Suriname) en
huidige kolonies op een positieve wijze in beeld
brengen).
Vanwege het onophoudelijke racisme na de slavernij en
het kolonialisme, hebben mannen, vrouwen en kinderen
van Afrikaanse afkomst in Nederland, een moeilijker
positie ervaren bij het beklimmen van de sociaal
economische ladder. De Nederlandse overheid zal ter
opheffing van de achterstelling van deze
Bevolkingsgroep, een speciaal voor hen sociaaleconomisch stimulerend beleid kunnen voeren. Een
soort “Affirmative Action”.
10.
toegang tot onderwijs
voor Afrikanen en
personen van Afrikaanse
afkomst
Er is gestart met het vergroten van de
toegankelijkheid tot de ICT, maar men is vooral in
de intentiefase blijven steken. Het slavernij
monument en instituut zijn opgezet.
Het onderwijs zou niet gebruikt moeten worden om alle
culturele verschillen te bedwingen of isolering van
kinderen van Afrikaanse afkomst te versterken.
Dit kan leiden tot segregatie en het vormen van getto’s
in het onderwijs.
De toegankelijkheid tot het ICT moet worden vergroot.
Het genderperspectief moet meer in acht worden
genomen. Er dient een brede maatschappelijke discussie
over zwarte scholen en bijzondere scholen (voor alle
Onrealiseerbaar
6
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
doelgroepen relevant) plaats te vinden. De feitelijke
geschiedenis dient in het onderwijscurriculum te
worden opgenomen.
Binnen het onderwijs dient uitdrukkelijk aandacht te
zijn voor de geschiedenis en cultuur van alle etnische
groepen. Dit curriculum dient geïnstitutionaliseerd te
worden en moet een duidelijke vertaalslag krijgen in
eindtermen en vakeisen.
11.
Er is reeds sprake van een inspanningsverplichting.
toegang tot en
De gendergelijkheid is erkend.
rechtvaardige
vertegenwoordiging voor
personen van Afrikaanse
afkomst in
publieke en private sector
12.
In het algemeen kan worden gesteld dat er een
Personen van Afrikaanse afkomst zijn nog steeds niet
evenredig vertegenwoordigd in de hiernaast genoemde
gebieden. Hieraan ligt ten grondslag de vooroordelen en
als gevolg daarvan het institutioneel racisme. Als
verklaring wordt gegeven dat het aan betrokkenen zelf
ligt, of wordt er verwezen naar enkele personen die het
wel hebben gemaakt. Wij denken dat in de meeste
gevallen die personen niet als voorbeeld kunnen dienen
omdat omdat hun referentiekader niet overeenkomt met
die van personen van Afrikaanse afkomst verloochenen.
Wij vragen om een fundamentele, dus met gedegen en
serieus onderzoek naar het ontstaan van racisme. Wij
zijn bereid binnen dit onderzoek te participeren
Actieplan: paragrafen 112 t/m 114
Er is doelgericht beleid nodig. Gelijke beloning voor
gelijkwaardig werk is nodig (zie ook artikel 30d).
Zichtbaar moet worden gemaakt dat de personen van
Afrikaanse afkomst, ondanks alle
onderdrukkingsmechanismen, een
grote bijdrage zullen leveren in alle gelederen en
sectoren (relevant voor alle groepen).
Rechtsbescherming op grond van nationaliteit moet
Onrealiseerbaar
7
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
waarborgen toegang tot
rechtssysteem van alle
individuen, in het
bijzonder van Afrikaanse
afkomst
13.
oplossen problemen
m.b.t. eigendom van
voorouderlijk land
14.
implementatie beleid en
maatregel inzake
discriminatie o.b.v.
religie/
geloofsovertuiging
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
gelijkheidsstelsel bestaat. Dit gelijkheidsbeginsel is
weergegeven in de Grondwet, Wet Gelijke
Behandeling en in Artikel 13. Artikel 13 van het
EG-verdrag heeft nieuwe impulsen gegeven.
omgezet worden tot wettelijke bescherming van alle
burgers. Er moet aandacht komen voor de definitie
"burger" op nationaal en EU niveau.
In de Grondwet is het verbod op discriminatie op
basis van religie/geloofsovertuiging neergelegd.
Honderden jaren is de religieuze leefwereld van
Afrikanen gekoloniseerd en gedomineerd door de
katholieke, de christelijke (protestantse, hervormde)
kerken, en de Islam. De Afrikaanse religie werd als
gevolg daarvan miskend of werd in een adem genoemd
met afgoderij. Wij zijn van mening dat er ruimte moet
zijn voor Afrikaanse nazaten als zij hun authentieke
religie willen belijden. Verder zijn wij van mening dat
sinds de 11 september Afrikaanse nazaten die de Islam
belijden net als criminelen worden behandeld.
Wij zullen het toejuichen als niet-witte Nederlanders
(Afrikanen en Afrikanen in de diaspora) in staat worden
gesteld om op basis van respect hun geloof te mogen
belijden. Ook moeten zij toegang kunnen krijgen tot
representatieve ruimten in plaats van afgedankte
kelderboxen of garages.
Er dient gewerkt te worden aan positieve beeldvorming.
Stereotypering en 'victimisering' moeten worden
doorbroken.
Onrealiseerbaar
8
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Inheemse volken (15-23)
15 a
i.o. samenwerking met inheemse volken
alle noodzakelijke maatregelen treffen/
toepassen met betrekking tot het
waarborgen rechten
Nederland zou op nationaal en op
internationaal niveau inheemse juridische
kennis centra en netwerken financieel
Nederland ondersteunt Programme for the moeten ondersteunen zodat inheemse
volken optimaal gebruik kunnen maken
promotion of the Rights of Indigenous
Peoples van het Nederlands Centrum voor van bestaande regelgeving en procedures.
Inheemse Volken.
Nederland zou er bij andere EU-leden op
moeten aandringen ILO Verdrag 169 te
ratificeren.
Er is een algemene aanzet gegeven door
middel van het vastleggen van het nonEr moet meer ruchtbaarheid gegeven
discriminatie beginsel in artikel 13 van
worden aan bestaande maatregelen;
het EG-verdrag.
bestaande verwarrende terminologie dient
te worden hergedefinieerd en men moet
meer bewust worden gemaakt van de
rechten die kunnen worden ontleend aan
CERD en CEDAW .
Nederland heeft ILO Verdrag 169
geratificeerd.
Door jarenlange antropologische werkonderzoekservaringen in de GGZ is er
kennis over drempels en knelpunten
rondom toegankelijkheid van de zorg en
hulpverlening. Onder migrantengroepen
en vluchtelingen vinden zich vele leden
van inheems volken die onzichtbaar zijn
door hun nationaliteit. Marons en
Indianen in Suriname zijn de bekendste
voorbeelden. Ook onder Indonesiërs,
Afrikanen, Brazilianen in Nederland zijn
Onrealiseerbaar
9
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
leden van Inheemse Volken. Molukkers
kunnen zo gezien worden
15 b.
bevorderen kennis en respect voor
inheemse culturen/ erfgoed
16.
toegang tot economische activiteiten
17.
toegang tot opleidingen
18.
Wij bevelen aan dat leden van Inheemse
Volken verborgen onder nationaliteiten
van migranten- en vluchtelingengroepen
in kaart worden gebracht. Hun bijzondere
erfgoed staat vaak onder druk door de
spanning tussen nationaliteit en inheemse
etniciteit.
Nederland moet kennis van en respect
voor inheemse culturen/erfgoed in de
beleidsdialoog met andere landen
nadrukkelijk aan de orde stellen.
Nederland moet het eigen ambassade
personeel op dit punt actief informeren en
motiveren.
Daarnaast actievere voorlichtingen
bewustwording in Nederland hierover
bevorderen.
Nederland moet bij FMO faciliteit creëren
voor kleinschalige financiering van
economische initiatieven van inheemse
volken.
Bevorderen dat inheemse volken actief
worden betrokken bij inrichting
onderwijs. Stimuleren meer-talig, multicultureel onderwijs.
Financiering van specifieke trainingen op
gebied van de rechtspositie van inheemse
volken.
Het is van belang dat de volgende dingen
Onrealiseerbaar
10
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
beleidsmaatregelen/ programma’s inzake
- bupo/ecosoc rechten
- onderwijs
- economische
- bestrijding dubbele discriminatie
gender/racisme
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
worden gereallseerd: een zelfstandig
verblijfsrecht van migrantenvrouwen in
het kader van gezinshereniging, veilige
asielzoekerscentra voor meisjes en
vrouwen, erkenning van het vluchtmotief
van vluchtelingenvrouwen door migratieautoriteiten (bijv. de IND), erkenning van
seksueel/huiselijk geweld tegen vrouwen
in hun thuisland als reden voor
asielverlening, de veilige opvang van
slachtoffers van geweld plus de
financiering (hiervoor beschikbaar te
stellen door de overheid),
mensenrechteneducatie vanuit gender-en
etniciteitperspectief voor
overheidsfunctionarissen (migratieautoriteiten, gevangeniswezen,
beveiligingsdiensten, etc.), de officiële
erkenning van bepaalde etnische groepen
als minderheidsgroep in Nederland (bijv.
Filippijnen) en de vrije keuze voor
slachtoffers van vrouwenhandel om al dan
niet aangifte te doen.
De reguliere politieke en
maatschappelijke organisaties moeten
(zmv)-vrouwen meer benaderen voor
deelname aan het politieke en openbare
leven. De erkenning van diploma’s, meer
betaalbare kinderopvang, maatregelen
tegen discriminatie op de werkvloer en
gelijke beloning tussen mannen en
vrouwen, moeten (hoogopgeleide)
Onrealiseerbaar
11
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
(zmv)-vrouwen in staat stellen volwaardig
te participeren op de arbeidsmarkt (bijv.
niet meer onder hun niveau
functioneren).
Voorts dient sprake te zijn van een grotere
toegankelijkheid van de gezondheidszorg
en maatschappelijke hulpverlening voor
m.n. zmv-vrouwen; opheffing uitsluiting
(als gevolg van de Koppelingswet) van
voorzieningen (ziektekostenverzekering)
voor vrouwen zonder verblijfsstatus bij
niet levensbedreigende behandelingen,
zoals gynaecologische behandeling.
Wij pleiten voor het herzien van de
beperking partnerkeuze in de
vreemdelingenwetgeving, bijv. t.a.v. de
inkomenseis bij gezinsvorming en
gezinshereniging; slachtoffers van
vrouwenhandel, zoals niet-Europese
vrouwen, die teruggestuurd worden naar
hun herkomstland moeten bij terugkeer in
herkomstland verzekerd zijn van
bescherming. Is dit niet het geval dan
moeten zij een asiel- of
vluchtelingenstatus kunnen krijgen ( zo
ook paragraaf
31,50,51,52,53,54,59,62,66,69,133,212).
Onrealiseerbaar
12
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
19.
toetsing grond(wetten), rechtsstelsel en
beleid m.b.t. racisme, e.d.
Het is van het grootste belang dat de
overheid naast wetten, landelijk
programma’s in werking laat treden om
de zowel autochtonen als allochtonen van
kindsaf aan te introduceren in antiracistische opvoeding. Ten behoeve van
de personen van Afrikaanse afkomst zal
de overheid organisaties die zich
bezighouden met detraumatisering en
empowerment, moeten subsidiëren.
20.
verdragen met inheemse volken
eerbiedigen/ erkennen verdragen
Meer aandacht voor juridische
ondersteuning van inheemse volken.
21.
aandacht aanbevelingen inheemse volken
Nederland zou de eigen beleidsnotitie
inheemse volken uit 1993 in 2003 door
een team van inheemse experts moeten
laten evalueren gevolgd door een
nationale conferentie over de
implementatie van het inheemse volken
beleid in samenwerking met mfo’s en
ngo’s.
Nederland bevordert een
Wereldconferentie Inheemse Volken te
houden aan het eind van het VNDecennium van de Inheemse Volken in
december 2004. Tevens grondige
evaluatie van de resultaten van het VNDecennium met volledige participatie van
22 a.
verwezenlijking doelstellingen en
maatregelen m.b.t inheemse volken
volgens Actieprogramma Durban
Onrealiseerbaar
13
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Inheemse Volken.
Idem 21.
22 b.
in samenwerking met inheemse
organisaties: stimuleren acties
ter bestrijding van racisme e.d.
22 c.
bevorderen onderkennen publieke belang
van speciale maatregelen
22 d.
overleg tijdens besluitvormingsproces
23
bestrijding van racisme jegens inheemse
volken en individuen in stedelijke
gebieden
Meer aandacht via ondersteuning
programma’s medefinanciering en
ambassades.
Migranten (24-33)
24.
ontmoedigen racistische uitingen tegen
migranten
Er bestaat reeds wetgeving op dit gebied.
Uitingen van racistische gevoelens
kunnen niet ontmoedigd worden door
wettelijke maatregelen alleen. De
overheid zal legale migranten zo snel
mogelijk van een wettelijke status
Onrealiseerbaar
14
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
moeten voorzien, zodat zij uit de sfeer
van stigma gehaald worden.
Migranten moeten bewust worden
gemaakt van hun rechten.
Vreemdelingenhaat moet effectiever
bestreden worden door publieke
bewustwordingscampagnes. De
koppelingswet moet worden afgeschaft.
Na 11 september 2001 en als gevolg van
de economische recessie, vind het
establishment en de politiek het
gelegitimeerd om migranten als
zondebok te zien. Vergeten moet niet
worden dat er achterliggende oorzaken
zijn waarom mensen hun land verlaten.
Er gaat vaak een geschiedenis aan
vooraf. Een belangrijke constatering is
dat de doorsnee autochtone Nederlander
haar/zijn geschiedenis niet kent. Mensen
m.n. uit Afrika trekken naar Nederland of
Europa omdat zij jarenlang door dit
continent zijn gekoloniseerd, en niet uit
ideële motieven. Natuurlijk komen er
veel als economische vluchtelingen.
Hebben zijn dan niet het recht om hun
geluk te zoeken? Wij vragen om op een
rechtvaardige en genuanceerde manier
migranten te bejegenen en uitvoering te
geven aan de Universele Verklaring van
de Rechten van de Mens.
Onrealiseerbaar
15
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
26.
bescherming positie van migranten in
overeenstemming met UVRM en
internationale mensenrechteninstrumenten
Op internationaal niveau geven diverse
mensenrechten verdragen die Nederland
heeft ondertekend (waaronder IVUR,
IVBPR, EVRM) bescherming aan de
positie van migranten. Voorts heeft
Nederland in 1992 het VN-verdrag voor
de bescherming van de rechten van de
migrerende werknemers en hun gezinnen
ondertekend en is Nederland sinds 1954
partij bij het VN-Vluchtelingenverdrag
UNDHR uit 1949.
Het VN-verdrag voor de bescherming
van de rechten van de migrerende
werknemers en hun gezinnen van 1990
dient door Nederland te worden
geratificeerd. De Europese Commissie
heeft reeds in 1994 lidstaten opgeroepen
het verdrag te ratificeren. Nederland
heeft tien jaar geleden het verdrag
ondertekend, maar is niet voortvarend
met de ratificatie van het verdrag.
Spoedige ratificatie van het verdrag door
Nederland, wellicht als initiator naar
andere terughoudende EU-landen is
gewenst.
Op nationaal niveau bieden art. 1 GW en
andere Grondwetsartikelen bescherming.
Gelijke behandeling op grond van ras en
etnische afstamming is uitgewerkt in de
AWGB.
Voorts dient Nederland het Kaderverdrag
Nationale Minderheden goed te keuren
en te ratificeren.
Verbeterpunten:
Nederland dient zich ook in de huidige
tijd en naar de toekomst te houden aan
letter en tekst van het VN
Vluchtelingenverdrag en bijbehorend
protocol.
Deze paragraaf verzoekt staten om de
mensenrechten van alle migranten
ongeacht hun status te beschermen. Het
gebruik van het lidwoord “de” laat zien
dat het om alle erkende mensenrechten
gaat. De vermelding “ongeacht de
Onrealiseerbaar
16
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
immigratiestatus” suggereert dat het niet
uitmaakt of de migrant in kwestie legaal
of illegaal verblijf houdt in de betrokken
staat. Dit laatste echter is vermoedelijk
toch niet de bedoeling van de opstellers.
Over het algemeen wordt het woord
“migrant” gebruikt voor erkende, legale
migranten. Bovendien worden
vluchtelingen ook in het actieprogramma
nog weer als een aparte groep
beschouwd. Dit doet echter niet af aan
het feit dat àlle mensenrechten van
migranten als beschermwaardig worden
genoemd. Het gaat dus niet om een
selectie van een aantal meest
fundamentele rechten. En dat betekent
dat ook sociale rechten, die regelmatig
als minder zwaarwegend worden
beschouwd, zijn inbegrepen. Helaas
schort er nog wel het een en ander aan de
bescherming van juist de sociale rechten.
Een voorbeeld is het recht op arbeid, dat
niet voldoende beschermd is zolang naast
rechtmatigheid van het verblijf de
beschikking over een
tewerkstellingsvergunning geëist wordt.
Zolang bij verandering van baan binnen
drie jaar een nieuwe
tewerkstellingsvergunning wordt
verlangd is ook de vrije keuze van arbeid
onvoldoende beschermd.
27.
goede informatie over migranten
Aan een Vrouwen Ontmoetingsproject in
Utrecht, waarbij oorspronkelijk
Onrealiseerbaar
17
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
verstrekken en voor een positieve
beeldvorming zorgen
Nederlandse vrouwen wekelijks
“buitenlandse” vrouwen ontmoeten,
werken zo’n 200 vrijwilligsters mee, zij
bezoeken zo’n 300 “buitenlandse"
vrouwen per week. Alvorens zij aan de
slag gaan volgen zij een
introductiecursus, met onder andere
landen van herkomst, de godsdiensten en
racisme/beeldvorming als ingrediënten.
Deze kadervrouwen die aan de hand van
Nederlandse taal wekelijks de ontmoeting
aangaan geven eerlijke goede informatie
door. Bij de ontmoetingen komt de
negatieve beeldvorming ook steevast aan
de orde.
Nog te realiseren
Twee Marokkaanse mannengroepen zijn
voorts in Utrecht wekelijks een uur aktief.
Zo’n twintig Marokkaanse mannen praten
wekelijks een uur met een opbouwwerker.
De beeldvorming de pijn die daardoor
dagelijks veroorzaakt wordt is een vast
aandachtspunt. Hierover wordt in alle
Utrechtse kerkelijke media regelmatig
gepubliceerd, ook in landelijke kerkelijke
bladen en in samenhang met de KRO, de
NCRV en de IKON . Ondanks het feit
dat Nederland ontkerkelijkt is wordt er
via de wekelijkse bezoeken, veel mensen
bereikt en toch veel aan positieve
beeldvorming gewerkt.
28.
gezinshereniging migranten
In Nederland wordt aan zowel
De plannen om de inkomenseis voor
Onrealiseerbaar
18
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Nederlanders als aan niet-Nederlanders
(die in Nederland verblijven) een
inkomenseis gesteld als zij een
huwelijkspartner uit het buitenland naar
Nederland halen.
buitenlandse bruiden en buitenlandse
bruidegommen (gezinsvorming) te
verhogen betekent een ongelijke
behandeling – op grond van afkomst, dan
wel het behoren tot een
minderheidsgroep- van personen die in
Nederland verblijven. Bovendien staat
het stellen van een inkomenseis
überhaupt op gespannen voet met het
VN-Vrouwenverdrag, zolang vrouwen in
Nederland struktureel 15% minder
verdienen dan mannen.
Er zijn voorts inburgeringscursussen
ingesteld.
De voornemens om de leeftijdsgrens van
gezinsvormers te verhogen, d.w.z. hoger
dan de in Nederland geldende huwbare
leeftijd van 18 jaar, is in strijd met de
EVRM (mn. art 12 en 14). Wat betreft de
verplichte inburgeringscursus voor
buitenlandse huwelijkspartners moet met
name worden bekeken naar vrouwen met
kinderen. Er is onvoldoende
kinderopvang voor betreffende vrouwen,
zodat zij noodgedwongen afhaken.
In dit alles moet verandering worden
gebracht.
Er dient een zelfstandig verblijfsrecht
voor partners te komen. Er dient een
verband worden gelegd met CEDAW.
Er moeten geen onnodige barrières
worden opgeworpen, maar er dienen
meer maatregelen i.v.m. een positieve
Onrealiseerbaar
19
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
uitwerking op het integratieproces te
worden genomen.
29.
concrete maatregelen inzake uitbannen
racisme e.d. jegens
(migranten)werknemers en ter
bevordering van hun positie
in het arbeidsproces
Waar het de instroom van migranten op
de arbeidsmarkt betreft geldt de Wet
SAMEN. De Wet SAMEN is een
wettelijk instrument dat als doel heeft om
de instroom van allochtonen op de
arbeidsmarkt te bevorderen en
werkgevers aan te sporen om beleid op
dat terrein te ontwikkelen. Naast de Wet
SAMEN zijn er de afgelopen jaren van
overheidswege vaak in samenwerking
met het bedrijfsleven verscheidene
projecten geïnitieerd (o.a. MKB-project
en convenanten met grote
ondernemingen) met het doel om de
instroom van allochtonen op de
arbeidsmarkt te bevorderen en uitsluiting
tegen te gaan.
Wat betreft wettelijke bepalingen ter
bescherming tegen discriminatie op de
arbeidsmarkt kunnen werknemers onder
ander beroep doen op de AWGB, die
gelijke behandeling ongeacht ras of
afkomst regelt.
Voorts hebben veel bedrijven mede
dankzij de Arbo-wetgeving beleid om
Er zou een effectrapportage met
betrekking tot de inburgeringcursussen
moeten komen.
Nederland dient tijdig te zorgen voor een
juiste implementatie van EG-richtlijn
2000/43 inzake gelijke behandeling
ongeacht ras of etnische afkomst. De
regering dient het VN-Verdrag voor de
bescherming van migrerende
werknemers en hun gezinsleden te
ratificeren.
De positie van zelforganisaties bij het
ontwikkelen en uitvoeren van
werkgelegenheidsmaatregelen moet
versterkt worden. Zij dienen meer
inspraak te krijgen.
Bij projecten gericht op verbetering van
de werkgelegenheid van allochtonen
moet beter op de resultaten gelet worden.
Maatregelen en wetten moeten beter
worden uitgevoerd en nageleefd.
Het MKB-project en de andere projecten
zijn inmiddels afgelopen. Evaluatie van
deze initiatieven dient plaats te vinden.
Daarnaast is het zaak, zeker nu de
economie terugloopt, om alternatieven te
ontwikkelen en voort te bouwen op de
Onrealiseerbaar
20
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
ongewenst gedrag op de werkvloer aan te relatieve successen van deze initiatieven
pakken. Veel bedrijven beschikken
en de continuïteit daarvan te waarborgen
daarnaast over gedragscodes en
klachtenregelingen.
De functie van de BAM wordt per 1 jan.
2003 opgeheven waardoor het
Er is onderzoek verricht naar de
minderhedenbeleid binnen het werk van
bruikbaarheid van psychologische tests,
de CWI’s geen prominente plek meer
die een vast onderdeel uitmaken van de
heeft. Dit is een slechte zaak zeker
selectieprocedure op de arbeidsmarkt, bij gezien in het licht van de economische
het testen van etnische minderheden.
ontwikkelingen en de aflopende
projecten. Het minderhedenbeleid dient
De functie van de Bedrijfsadviseurs
behouden te blijven. De expertise die bij
Minderheden (BAM), waarbij bedrijven
de BAM door de jaren heen is
geadviseerd en ondersteund worden bij
opgebouwd dient behouden te blijven en
het voeren van o.a. diversiteitbeleid is een benut te worden.
aantal jaren geleden ingevoerd. De functie
van de BAM is een aantal keren
De CWI’s functioneren slecht, zij hebben
geëvalueerd en steeds positief beoordeeld. te weinig aandacht voor moeilijk
bemiddelbare werkzoekenden en daar
Ondanks de stijging van de
vallen veel autochtonen onder. CWI’s
arbeidsdeelname en het opleidingsniveau dienen zich dan ook meer te richten op
van zowel minderheidsgroepen als
allochtone werkzoekenden.
vrouwen uit etnische minderheden,
hebben vrouwen uit etnische
Bij de WAO is er sprake van
minderheidsgroepen nog steeds een
institutionele discriminatie bij
achterstandspositie op de Nederlandse
controleartsen. Artsen zijn zich er niet
arbeidsmarkt. De Commissie AVEM
bewust maar door hun werkwijze worden
(Commissie
met name allochtone WAO’ers
Arbeidsdeelname Vrouwen uit Etnische
getroffen. Er moet meer aandacht komen
Minderheidsgroepen) is in 2001 ingesteld voor verschillen in ziektebeleving.
om onderzoek te doen, waarom het
bestaande beleid juist deze groepen
Veel allochtonen hebben een
gesubsidieerde baan (een ID- of Winvrouwen niet bereikt, en wat er nodig is
Onrealiseerbaar
21
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
baan). Maar allochtonen die aan zo’n
baan beginnen, worden te weinig
voorgelicht over de mogelijkheden en
onmogelijkheden van zo’n baan.
Voorlichting moet een prominente en
Meldpunten (ADB's) zijn ingesteld die bij structurele plaats krijgen in de
klachten hulp aan (migranten)werknemers bemiddeling van mensen met een
gesubsidieerde baan.
kunnen bieden. Er is een
stimuleringsregeling ADB's geweest die
Allochtone werknemers verdienen
ertoe diende tot een grotere
professionalisering van die ADB's over te minder dan autochtone werknemers.
Deze loonverschillen werken door in de
gaan.
pensioenen. Daar moet rekening mee
worden gehouden en er moeten
oplossingen worden ontwikkeld die
voorkomen dat mensen straks op de
bijstand zijn aangewezen.
om hen wel te bereiken. Dat heeft
geresulteerd tot het advies ‘ AVEM :
Aanbevelingen op maat’.
Gesubsidieerde arbeid verdwijnt steeds
meer. Hierdoor worden veel allochtonen
getroffen. Dit is een slechte zaak.
Onderzoek laat zien dat er nog steeds
grote verschillen zijn tussen allochtonen
en autochtonen waar het gaat om
beloning (deze verschillen werken ook
door in de pensioenen). Maatregelen om
de beloningsverschillen op te heffen zijn
nodig. Ook dient er aandacht te worden
besteed aan het verbeteren van de
arbeidsrechtelijke positie van migranten.
Migranten zijn namelijk
oververtegenwoordigd in flexibele
Onrealiseerbaar
22
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
arbeidsrelaties en in lagere functies. De
negatieve effecten van de teruglopende
economie zal met name deze groep
treffen. Dit dient voorkomen te worden
zeker nu de werkloosheid onder
allochtonen 3 à 4 keer zo hoog is als
onder autochtonen. In de Arbowetgeving wordt discriminatie impliciet
begrepen onder agressie en geweld. Aan
te bevelen is om discriminatie expliciet te
benoemen zodat de Arbo-diensten,
arbeidsinspectie en Ondernemingsraden
daar expliciet aandacht aan besteden bij
het uitoefenen van hun bevoegdheden.
De werking van de Wet SAMEN dient te
worden verbeterd evenals de werking van
gedragscodes en klachtenregeling.
Tevens is het zaak om betere
selectiemethoden en richtlijnen te
ontwikkelen om uitsluiting van
allochtonen te voorkomen en tegen te
gaan. Tenslotte is het noodzakelijk om de
werknemers die klagen over
discriminatie te beschermen tegen
victimisatie.
Er kan geklaagd worden over
discriminatie bij meldpunten. Deze
dienen echter meer zichtbaar te worden
gemaakt. Er moet sprake zijn van een
effectieve verbreding van het draagvlak
op het lokale niveau. Er dient gewaakt te
worden voor een “opkomende racisme
Onrealiseerbaar
23
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
industrie” (bij racisme industrie is er
sprake van enorme
belangenverstrengeling waarbij zeer
zeker niet het belang van
racismebestrijding wordt gediend, maar
het meer gezien moet worden als een
vorm van zelfverrijking waarbij het
eigenbelang prevaleert ten koste van het
belang van de slachtoffers van racisme).
Voorts dient er sprake te zijn van een
Inspanningsverplichting naar doelgericht
beleid. Er moet systematische aandacht
voor racisme en vreemdelingenhaat zijn
binnen alle opleidingen. Er moeten
competenties worden bijgebracht om
adequaat op racisme te reageren.(TIYE)
Er dient een goed vervolg te komen voor
de huidige Wet SAMEN, in de vorm van
een wet die echt de participatie
bevordert, quota voorschrijft,
intersectioneel is en wordt gehandhaafd.
Hierbij dient in aanmerking te worden
genomen dat de huidige Wet SAMEN
niet goed functioneerde en onvoldoende
werd nageleefd.
De aanbevelingen van de Commissie
AVEM dienen opgevolgd te worden:
Er dient dualiteit op maat te zijn in
inburgeringprogramma’s voor de
doelgroep. Om de capaciteiten van
diverse vrouwen uit etnische
Onrealiseerbaar
24
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
minderheidsgroepen zo goed mogelijk te
kunnen benutten dient het systeem van
internationale
diplomawaardering in een vroegtijdig
stadium ingebed te worden in
inburgeringtrajecten en dienen EVCprocedures verder ontwikkeld en
geïmplementeerd te worden.
Voorts zijn van belang de verbetering
van kinderopvang, integraal casemanagement, het bereiken van vrouwen
uit de doelgroep, de regie van het een en
ander, de monitoring en de evaluatie.
Zie Advies “Aanbevelingen op maat”.
30 a.
ontwikkelen en implementeren beleid en
actieplannen inzake
harmonisatie en tolerantie tussen
migranten en gastheermaatschappijen
In Utrecht wordt jaarlijks een Open Huis
georganiseerd om de Utrechtse
geïnteresseerden bij de les te houden. Het
afgelopen jaar met het thema:
onverzoenlijkheid en Barmhartigheid met
informatie over verschillende
tolerantiegraden. Op wijkniveau in de
stad werken vrouwen ontmoetingsproject
(VOP) wijkkontactvrouwen mee met de
bestaande wijknetwerken, waarbij
samenwerking tussen Nederlanders en
Marokkanen en Turken steeds op de
agenda staat.
30 b.
Er is een Immigratiestelsel tot stand
Er dient meer oog te zijn voor een
Onrealiseerbaar
25
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
toetsing immigratiewetten -beleid en –
praktijken aan internationale
verplichtingen
gekomen.
gendergevoelig beleid.
30 c.
bevorderen integratie migranten in
sociale, culturele, politieke en
economische leven
In Utrecht worden meer dan 200
gemengde ontmoetingen per week
georganiseerd. Hierbij wordt gezorgd
voor een reële inbedding van diverse
deelnemende groepen. Zeker heeft dat
wekelijks uitwerking op de
sociale,culturele, politieke en
economische ontwikkeling van zowel de
oorspronkelijk Nederlandse als de nieuwe
Nederlandse vrouwen.
De uitvoering van de wet ?? moet
worden aangescherpt. Ook de
samenleving als geheel dient hierbij
betrokken te worden.
In Utrecht wordt wekelijks een
ontmoeting van zo’n twintig
Marokkaanse mannen en een Nederlandse
medewerker gerealiseerd. Wekelijks komt
het nieuws van de dag aan de orde, dit
werkt zeker ook uit op de economische
inburgering.
In Utrecht wordt een keer per zes weken
een maal met elkaar gedeeld, waarbij door
een persoon zijn levensverhaal vertelt.
Hier nemen zo’n 35 mensen aan deel. Dit
verhoogt de politieke betrokkenheid en de
participatie binnen de wijken.
Voorts is antidiscriminatie wetgeving die
positief werkt gerealiseerd.
Onrealiseerbaar
26
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
30 d.
Er zijn tolken ingezet.
rechtsbescherming migranten in hechtenis
Nog te realiseren
Er moeten bevoegde tolken worden
ingezet naar relevante normen van
internationaal recht.
Een dubbele straf moet niet aanvaard
worden (denk aan het uitzetten van
migranten na een gevangenisstraf).
Sinds 2001 is de Vreemdelingenwet 2000 Gedragscodes dienen te worden
opgesteld en ingezet en er dient een
van kracht in Nederland.
optimale samenwerking tussen politie en
ambtenaren plaats te vinden.
Discriminatoir optreden van
functionarissen kan zowel strafrechtelijk
Zowel in de strafrechtelijke sfeer als
als door middel van eigen
binnen de interne klachtenprocedures
klachtenprocedures aan de kaak gesteld
worden veelal termijnen overschreden.
worden.
Daarnaast besteden de diensten met name Een adequatere procesbewaking is
noodzakelijk.
binnen de opleiding aandacht aan
Scholing op het gebied van diversiteit
diversiteit.
dient met name binnen de opleidingen
plaats te vinden. Ook na de opleiding
Er zijn voor dit doel speciale cursussen
dient er middels cursussen en scholing
opgezet.
van politie- en immigratieambtenaren
aandacht te zijn voor diversiteitsbeleid en
de vertaling daarvan in de dagelijkse
praktijk.
30 f.
Buitenlandse diploma’s worden onder
Diploma erkenning is van belang. Het
erkenning diploma’s, beroepskwalificaties andere in het kader van de
traject dient zo kort mogelijk te zijn.
e.d. migranten
inburgeringcursus gewaardeerd (daarbij
worden de buitenlandse diploma’s
Elders verworven competenties
vergeleken met Nederlandse diploma’s). (diploma’s en werkervaring) dienen te
30 e.
handelingen politie- en
immigratieautoriteiten
Onrealiseerbaar
27
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
worden herkend en erkend.
Er is een procedure om diploma’s te
waarderen de vraag is echter of de kriteria Het toetsingskader voor het waarderen
die bij deze procedures gebruikt worden
van competenties dient inzichtelijker te
deugdelijk zijn.
worden. Controle hierop is noodzakelijk.
De procedure duurt doorgaans nog veel
te lang. Het gehele traject dient helder en
snel te worden.
Aanvullende (taal-)cursussen dienen
mogelijk te worden gemaakt.
30 g.
alle mogelijke maatregelen treffen ter
bevordering dat alle migranten al hun
mensenrechten ten volle kunnen
uitoefenen
Nederland heeft het VN-verdrag voor de
bescherming van de rechten van de
migrerende werknemers en hun gezinnen
van 1990 ondertekend. Voorts is gelijke
behandeling inzake loon, onderwijs,
gezondheidszorg geregeld in de AWGB.
Het bijstaan bij de uitoefening van
rechten vindt onder andere plaats door het
beschikbaar stellen van gefinancierde
rechtsbijstand, en in stand houden van
organisaties zoals LBR en ADB’s.
Er is onderzoek verricht naar de
arbeidsrechtelijke positie van allochtonen.
Uit dit onderzoek blijkt dat de lonen van
allochtonen achterblijven op die van
autochtonen. Aan wetgeving op het
gebied van de sociale zekerheid en
voorzieningen ontlenen etnische
minderheden in principe evenveel rechten
Gelijke beloning van zmv (zwarte,
migranten, vluchtelingen)- vrouwen is
van belang.
Nederland dient het VN-verdrag voor de
bescherming van de rechten van de
migrerende werknemers en hun gezinnen
te ratificeren. Onlangs nog heeft de
regering laten weten dat niet te willen
doen omdat het verdrag ook rechten
toekent aan illegale arbeidsmigranten.
Hierop dient te worden ingespeeld.
Gelijke behandeling inzake sociale
zekerheid dient vastgelegd te worden
door implementatie van EG-richtlijn
2000/43 inzake gelijke behandeling
ongeacht ras of etnische afkomst
Allochtonen worden in vergelijking met
Onrealiseerbaar
28
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
autochtonen onderbetaald voor
vergelijkbare arbeid. Deze
beloningsverschillen zijn in strijd met
Religieuze uitingen worden door de
wetgeving en dienen ook opgeheven te
Nederlandse wetgeving en de
internationale verdragen beschermd. In de worden. Periodiek dient gecontroleerd te
worden in hoeverre deze verschillen nog
jurisprudentie van de rechter en de
Commissie Gelijke Behandeling zijn een bestaan en in welke sectoren dit
voorkomt.
aantal uitspraken gedaan inzake het
Voorts zijn allochtonen over het
dragen van een hoofddoek op de
werkplek en het verrichten van het gebed algemeen ondervertegenwoordigd in
waarbij de vrijheid van godsdienst nader hogere functies. Hier moet verandering in
komen. De overheid dient ook hierin het
uitgewerkt is.
voortouw nemen.
Er is Antidiscriminatie wetgeving ten
behoeve van gelijken beloning van werk
In deze paragraaf wordt herhaald dat het
(EU richtlijnen)
om alle mensenrechten van migranten
gaat, er staat zelfs expliciet dat zij “al
hun mensenrechten” volledig moeten
kunnen uitoefenen. Zie hierover de
opmerkingen bij paragraaf 26. Voor wat
betreft de uitoefening van de
mensenrechten kan het recht op arbeid
opnieuw als voorbeeld dienen. Er is in
veel gevallen nog steeds sprake van een
achterstand op de arbeidsmarkt. Deze uit
zich in hindernissen bij instroom,
beperkingen op de doorstroom naar
hogere functies, problemen van allerlei
soort op de werkvloer en een grotere
uitstroom uit betaalde arbeid dan bij
zogenaamde autochtone Nederlanders het
geval is.
en plichten als autochtonen.
Onrealiseerbaar
29
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Zie ook Artikel 11.
30 h.
implementeren imigratiebeleid- en
programma’s ter aanpak van situaties van
huiselijk geweld
Het wettelijk kader bestaat in de vorm van Nodig is een zelfstandige verblijfsrecht
relevante artikelen in het CEDAW.
voor vrouwen; ieder gezinslid dient een
zelfstandige status te krijgen en binnen
het algemeen beleid dient speciale
aandacht voor zmv-vrouwen te zijn.
De zogeheten afhankelijke
verblijfsvergunning (gedurende 3 jaar)
voor partners van buiten de EU brengt
het gevaar met zich mee dat met name
vrouwen in een afhankelijke positie van
hun partner komen te staan. De huidige
mogelijkheid om vrouwen een
zelfstandig verblijfsvergunning te
verlenen indien binnen drie jaar is
aangetoond dat de vrouw is mishandeld,
is een beschermingsfactor. Mishandeling
is echter een dermate zware humanitaire
omstandigheid, dat deze reden op
zichzelf voldoende moet zijn voor het
verlenen van een zelfstandige
verblijfsvergunning (en niet de eis moet
worden gesteld: ‘ in combinatie met
andere schrijnende factoren”).
De onduidelijkheid die bestaat over de
(financiering van) de opvang van
mishandelde vrouwen die binnen de
driejaarstermijn hun partner verlaten en
nog geen zelfstandige
Onrealiseerbaar
30
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
verblijfsvergunning hebben, moet
worden weggenomen. Daarnaast moet
voorzien worden in de behoefte aan een
betere informatievoorziening en
duidelijker voorlichting voor vrouwen
opdat zij beter in staat worden gesteld om
informatie in te winnen over hun
rechtspositie, zo mogelijk ook voor hun
komst naar Nederland.
Via deelname aan (klinische)
expertplatform stichting Interculturele
GGZ zien wij toename van huiselijk
geweld bij moslimparen en
moslimgezinnen. Door het verharde
klimaat na 11/9 en het Fortuineffect
komen moslimmannen veel meer in
aanraking met racisme in het publieke
domein (inclusief hun werk). Een aantal
daarvan ontlaadt die krenkingen door
(psychisch en lichamelijk) geweld op hun
partners, echtgenotes en kinderen uit te
oefenen.)
Aanbeveling:
Via snowball- inventarisatie van
gevalsbeschrijvingen intensiteit en
omvang van deze toename in kaart
brengen. Deze resultaten verspreiden
onder GGZ professionals.
31.
genderkwesties vrouwelijke migranten
Gender gelijkheid is bij de grondwet
Er dient meer aandacht geschonken te
gewaarborgd. Gelijkheid van rassen idem. worden aan een gender en etniciteit
Onrealiseerbaar
31
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Maar deze worden afzonderlijk
geanalyseerd waarbij de
intersectionality/accumulatieve effect van
verschillende discriminatie gronden
buiten beschouwing worden gelaten. We
bepleiten voor een gender en etniciteits
analyse waarin de twee bij elkaar gevoegd
kunnen.
analyse in de beleidsontwikkeling, er
moet een effect rapportage worden
gebaseerd op gender en etniciteit, terwijl
hierbij ook andere beleidsterreinen
betrokken moeten worden.
In de ambtsberichten komt de positie van
vrouwen aan de orde, maar de
bespreking is vaak summier, en het blijkt
De positie van vrouwen in de
niet of gevoelige situaties met betrekking
asielprocedure heeft sinds het advies van tot de positie van vrouwen steeds de
de Emancipatieraad uit 1996 meer
revue hebben gepasseerd.
aandacht gekregen. Tevens is
Er dient steeds systematisch , consequent
werkinstructie 148 verschenen over de
en eenduidig aandacht te worden besteed
genderinclusieve benadering in de
aan de positie van vrouwen. Het is een
asielprocedure. Bij gelegenheid van de
aanbeveling om de genderrichtlijnen
inwerkingtreding van de
zoals bv. de UNHCR heeft opgesteld, bij
Vreemdelingencirculaire 2000 is de
deze voorgestelde systematiek te
werkinstructie 148 daarin opgenomen.
betrekken. Ook de UNHCR-trainingskit
Volgens de beleidsbeschrijving wordt aan over gender kan voor het Nederlands
de positie van vrouwen standaard
beleid en de (begeleiding van de )
aandacht besteed. Dit beperkt zich in
uitvoering daarvan waardevolle
eerste instantie tot asielrelevante vragen, handvatten bieden.
met als gevolg dat de ambtsberichten
Besnijdenis dient een specifiek onderdeel
toegesneden zijn op de vraag of er
van de TBV’s te moeten zijn.
aanleiding kan zijn voor het verlenen van Volgens het Vluchtelingenverdrag, het
een verblijfsvergunning voor bepaalde
huidige beleid en de jurisprudentie is
tijd. Het opstellen van ambtsberichten
huiselijk geweld als zodanig geen
geschiedt door het Ministerie van
asielgrond. Het betreft handelingen in de
Buitenlandse Zaken, dat in het
privé-sfeer en geen vervolging in de zin
ambtsbericht niet alleen een aparte
van het Vluchtelingenverdrag. In zeer
paragraaf ‘vrouwen’ opneemt, maar ook ernstige gevallen van huiselijk geweld,
in andere paragrafen de vrouw een
moet de mogelijkheid worden geboden
Onrealiseerbaar
32
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
genderinclusieve benadering geeft.
tot verblijf in Nederland wegens
klemmende redenen van humanitaire
aard. De Vluchtelingencirculaire 2000 is
op dit punt nog onvoldoende helder
De vrouwelijke asielzoeker dient de
keuze te worden gegeven om voor een
vrouwelijke gehoormedewerker en/of
tolk te kiezen. Op het standaardformulier
voor het nader gehoor, dient de
vermelding van het geslacht van de
gehoormedewerker en tolk te worden
opgenomen
Adequate kinderopvang is in de
aanmeldcentra en onderzoekscentra
nodig tijdens gehoor van hun ouders.
Bij het gehoor van minderjarige meisjes
moet de inzet van een vrouwelijke
gehoormedewerker en een vrouwelijke
tolk regel zijn.
Bij de opleiding van gehoormedewerker
moet meer aandacht worden besteed aan
gender-sensitiviteit.
In het arbeidsmigratiebeleid en
illegalenbeleid wordt vrijwel geen
rekening gehouden met genderkwesties.
32.
gelijke economische mogelijkheden en
Zie ook paragraaf 18.
De rasrichtlijn dient geïmplementeerd te
worden. Daarbij dient met name aandacht
Onrealiseerbaar
33
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
verantwoordelijkheden migranten/ andere
leden maatschappij
Nog te realiseren
te worden besteed aan de bescherming
tegen victimisatie. Beloningsverschillen
dienen aangepakt te worden.
Ondeugdelijke selectiemiddelen op de
arbeidsmarkt moeten worden
tegengegaan. Werkloosheid onder
allochtonen dient verder te worden
bestreden. Voorts dient er een gelijk
toegang tot de arbeidsmarkt te worden
gerealiseerd waarbij deugdelijke
selectiemiddelen worden gehanteerd.
33.
sociale voorzieningen
Vluchtelingen (34-36)
34.
voldoen aan verplichtingen internationaal
recht inzake vluchtelingen, asielzoekers
en ontheemde personen
Het vreemdelingenrecht heeft in
Nederland vorm gekregen. Er heeft een
inventarisatie plaats gevonden in relatie
tot het CEDAW.
Ten aanzien van vluchtelingen wordt
minder duidelijk aangegeven dan ten
aanzien van migranten (zie de
opmerkingen bij de paragrafen 26 en
30g) dat alle mensenrechten beschermd
moeten worden. Nu deze 34ste paragraaf
echter stelt dat staten aan hun
mensenrechtelijke verplichtingen moeten
voldoen met betrekking tot
vluchtelingen, asielzoekers en ontheemde
personen komen we in feite op hetzelfde
uit. Mensenrechten uit verdragen zoals
met name het Internationaal Verdrag
inzake Burger- en Politieke Rechten en
het Internationaal Verdrag inzake
Economische, Sociale en Culturele
Rechten gelden namelijk voor een ieder
Onrealiseerbaar
34
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
die zich onder de rechtsmacht en/of op
het grondgebied van de betrokken staat
bevindt. Hoewel men kan discussiëren
over de vraag hoe ver de verplichtingen
van de overheid precies gaan is hiermee
duidelijk dat ieder mens onder de
rechtsmacht en/of op het grondgebied
van Nederland deze rechten dient te
kunnen genieten. Waar asielzoekers niet
of nauwelijks arbeid mogen verrichten en
het recht op een adequate
levensstandaard (lees: het recht op
opvang) aan diverse – zelfs rechtmatig in
Nederland verblijvende – groepen van
vreemdelingen wordt onthouden moet de
vraag gesteld worden of Nederland wel
voldoende doet om aan de internationale
verplichtingen tegemoet te komen.
(Vluchtelingen hebben op grond van
algemene mensenrechtenverdragen het
recht om te werken)
Er moet aandacht komen voor de impact
van het nieuwe "Centraal Identificatie
Systeem EURODAC (15/01/2003 in
werking getreden), voor personen die
voor 15 januari 2003 al de procedure
gestart waren en in een ander lidstaat al
een aanvraag hadden ingediend
Met betrekking tot het klachtrecht dient
het Optional Protocol CEDAW te
worden geratificeerd.
Onrealiseerbaar
35
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
35.
tegengaan racisme e.d. jegens
vluchtelingen in overeenstemming met
internationaal recht
Deze thematiek komt in Utrecht jaarlijks
aan de orde.
Racismebewustwordingscursussen
worden jaarlijks aan vrouwen gegeven. Er
zijn heel wat wekelijkse contacten met
vluchtelingen.
36.
bescherming gevluchte en ontheemde
vrouwen en meisjes
In Utrecht komt deze vlucht- en
ontheemdenproblematiek een aantal
malen per jaar op de agenda. Door
deskundigen zijn de opvangnetwerken
met maatschappelijk werksters etc.
optimaal.
De veiligheid van vrouwen en meisjes in
de asielopvang staat momenteel op de
politieke agenda in Nederland. In
opdracht van het COA onderzoeken
stichting Pharos en TransAct de
veiligheidsbeleving van vrouwen en
meisjes in asielzoekerscentra. Er wordt
ook onderzocht hoe vaak seksueel geweld
voorkomt. De resultaten worden verwacht
in mei 2003.
Veiligheid in asielzoekerscentra is ook
een van de onderwerpen waar de
Taskforce Vrouwen, Veiligheid en
Conflict zich mee bezig zal houden.
(Begroting SZW 2003). Het thema is
echter wel een beetje een vreemde eend in
de bijt, de andere onderwerpen zijn
internationaal georiënteerd. Dit brengt het
Nog te realiseren
Geweld gebaseerd op gender moet
erkend worden als vluchtmotief en
asielgrond. Voorts dient sekse
gerelateerd geweld in de jurisprudentie
als asielgrond te worden erkend.
Om te voorkomen dat nieuwe
beleidsplannen en maatregelen de positie
van vrouwen en meiden nog verder
verzwakken is het van belang om
voorafgaand aan nieuwe plannen een
Emancipatie Effect Rapportage (EER) uit
te voeren. Het gebruiken van de EER om
nieuw beleid toe te passen om in een
vroeg stadium. Nieuw beleid ten aanzien
van de terugkeercampussen en de
permanente centra komt in aanmerking.
Ook is het van belang onderzoek te doen
naar projecten, maatregelen en
activiteiten die de veiligheid binnen
centra bevorderen. Het verspreiden van
‘good practices’ kan centra helpen hun
veiligheidsbeleid verder vorm te geven.
Andere maatregelen:
-Beperk de termijn waarbinnen mensen
in de grootschalige opvang zitten.
Onrealiseerbaar
36
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
risico met zich mee dat veiligheid in
asielzoekerscentra een ondergeschoven
kindje wordt.
-Neem in de vestigingscriteria van
nieuwe centra criteria op wat betreft de
verlichting, gescheiden sanitair,
bereikbaarheid met openbaar vervoer en
een aparte vrouwenruimte.
-Een onderzoek naar de wenselijkheid en
haalbaarheid van seksegescheiden
opvang.
-Opstellen van veiligheidsprotocollen ten
aanzien van seksuele intimidatie en
geweld.
-Verplicht instellen vertrouwenspersonen
bevordering van de empowerment van
vrouwen en meiden, o.a. goede
voorlichting over rechten.
-Projecten en maatregelen ter
bevordering van de empowerment van
vrouwen en meiden, o.a. goede
voorlichting over rechten.
Andere Slachtoffers (37-58)
37.
registratie en toegang tot nodige
In dit kader willen we verwijzen naar het
verdrag van 1951 betreffende status van
Onrealiseerbaar
37
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
documenten die hun juridische identiteit
weergeven
(terugdringen mensenhandel)
38.
waarborgen bescherming slachtoffers van
mensenhandel
39.
toegang tot onderwijs
(Roma, Zigeuners, Sinti, voor andere
rondtrekkende personen)
40.
bestrijding van racisme e.d. van
Roma, Zigeuners, Sinti, rondtrekkende
personen ondervinden
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
vluchtelingen, en naar Protocol 1967.
(Bescherming van Mensenrechten)
Het onderbrengen van de categoriale
begeleidingsstructuur aan woonwagen- en
zigeunerkinderen (de voormalige
‘OWWZ-projecten’) in het Gemeentelijke
Onderwijs Achterstandenbeleid (GOA) is
nog niet in die zin gerealiseerd dat deze
groepen zichtbaar zijn/blijven voor het
inzetten voor de ook voor hen bestemde
middelen.
Aanbeveling: voorheen vestigde BZK/
GSB hierop de aandacht bij gemeenten
(deze groepen in hun beleid te betrekken).
Nu is er op centraal overheidsniveau geen
enkele sturing meer (noch BZK, noch
VWS). Een centrale regie functie
(monitoring) blijft noodzakelijk t.a.v.
deze kleinere, verspreide groepen (zie ook
paragraaf 40).
De betreffende groepen worden binnen de
Nederlandse wet erkend als etnische
groepen ( ‘national minority’) en hebben
dientengevolge in gelijke mate recht op
bescherming als andere groepen.
Door het samenstellen van een
beleidsnotitie (vergroting participatie
Roma families in Nieuwegeinse
samenleving) in 1996 en door zijn
begeleiding van het Roma Netwerk
professionals zijn er meer mogelijkheden
om de schoolgang van Roma kinderen te
verbeteren.
Aanbeveling:
Er zijn geen cultuursensitieve testen en
testers (overgang LO naar VO)
beschikbaar om de specifieke
leerachterstanden eigen aan Nederlandse
Roma cultuur in kaart te brengen en om
leerkrachten in VO te faciliteren en te
ondersteunen. Deze zouden ontwikkeld
moeten worden.
Met de vergaande afbouw van de separate
voorzieningen van deze groepen, zijn ten
gevolge van de getalsverhoudingen tussen
de verschillende etnische groepen, hun
problemen sterk naar de achtergrond
verdwenen, ondanks dat hun
Zie ook ondertekening Nederland van het maatschappelijk positie niet significant
Europese Kaderverdrag voor de
verbeterd is. Het is noodzakelijk dat t.b.v.
Bescherming van Nationale minderheden, deze groepen binnen het
Onrealiseerbaar
38
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
in 2000.
antidiscriminatiebeleid facetbeleid wordt
ontwikkeld.
De taal, Romanes, is erkend (Nederlandse
ondertekening in 1996 van het Europees
Handvest voor Regionale en
Minderhedentalen, opgenomen in deel II);
evenwel niet toegepast voor
onderwijsdoeleinden
‘ECRI strongly urges the local authorities
to ensure that members of the Roma and
sinti communities are thoroughly
involved at all stages of the drawing up of
such policies (at the local level)’; ‘… it
stresses the role of the central government
in overseeing developments and taking
corrective action as necessairy’ - p. 15,
ECRI (2001) 40.
In tegenstelling tot het eerste countryreport van Nederland voor de ECRI
(1998) staan zij inmiddels wel als
‘kwetsbare groepen’ genoemd in de
tweede rapportage (2001): ‘participation Zie ook: Monitor Racisme en Extreem
in primary and secundary education
Rechts, de vierde rapportage (Anne Frank
remains very low, and their
stichting en RUL, 2001).)
unemployment rate extremely high’;
‘level of societal prejudice is also still
considerable high’, ‘tense relations
between caravandwellers on one side, and
local governments, housing associations
and local population on the other’ - p. 14,
ECRI (2001) 40.
Onrealiseerbaar
39
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
42.
bewustwording stimuleren t.a.v. racisme
e.d. die Roma, Zigeuners, Sinti, en
rondtrekkende personen ondervinden
FORUM ondersteunt Sinti en Roma
initiatieven en zelforganisaties (LSO,
Roma Emancipatie Organisatie) worden
ondersteund, themadagen en trainingen
voor Sinti en Roma worden georganiseerd
(o.a. voor jongeren: in 2001, Roemenië in
samenwerking met Minorities of Europe,
en in 2002 in Tsjechische Republiek in
samenwerking met de Anne Frank
stichting, en over Onderwijs in
Nederland, 2002), evenals publicaties
over betreffende doelgroepen (2002) en
adviezen over innovaties
woonwagenbeleid.)
Er wordt deelgenomen aan de
Questionnaire Council of Europe MG-SROM (2001) 24 inzake onderzoek onder
west- en midden en oost Europese landen
‘On the free movement of Travellers
(such as Sinti and Roma), gereed in 2003:
groot tekort aan standplaatsen, o.a. voor
de jongere generaties, en aan tijdelijke
(‘doorgangs’)plaatsen.
Zie paragraaf 40.
44.
beleid formuleren o.b.v
statistische gegevens t.a.v. racisme e.d.
die Roma, Zigeuners, Sinti en
rondtrekkende personen ondervinden
Eveneens deelname FORUM, LSO en
Roma (-intermediairs) aan onderzoek
Raad van Europa omtrent ‘Roma-women:
access to public health’ (2001), o.a. in
Nederland, met deelname Roma/Sinti
vrouwen aan workshop aan tussentijdse
evaluatie (Wenen, 2002; EUMC/CoE),
met verwachte presentatie van het
onderzoeksrapport in maart 2003.
Resultaten van het onderzoek van de
Raad van Europa aanbieden aan
betreffende departementen - vertalen in
lokale beleidsaanbevelingen
Onrealiseerbaar
40
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
45.
aanpakken problemen van racisme e.d.
t.o.v. personen van Aziatische afkomst
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Wij stellen met voldoening vast dat
personen van Aziatische afkomst,
ondanks het racisme, de
rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat
en aanverwante onverdraagzaamheid
waarmee zij eeuwenlang te kampen
hebben gehad, een grote bijdrage hebben
geleverd en blijven leveren aan het
economische, sociale, politieke,
wetenschappelijke en culturele leven van
de landen waarin zij leven.
46.
In artikel 1 van de Grondwet staat het
bescherming mensenrechten en
gelijkheidsbeginsel en het verbod van
fundamentele vrijheden van minderheden discriminatie. Nederland is partij bij het
Internationaal Verdrag inzake Burger en
Politieke Rechten, Artikel 26 herbergt het
recht op gelijke behandeling en artikel 27
kent rechten toe aan etnische,
godsdienstige en linguïstische
minderheden.
47.
bescherming rechten van minderheden
48.
Om deze erkenning actief te houden,
erkenning gevolgen van discriminatie,
hetgeen moeite genoeg kost, want het
marginalisering en sociale uitsluiting.
blijft zware materie waar veel ontkenning
tegen bestaat, worden in Utrecht jaarlijkse
maatregelen m.b.t. werkgelegenheid,
racisme-bewustwordingscursussen
huisvesting en onderwijs voor etnische
georganiseerd voor een breed scala aan
minderheden
doelgroepen.
Op juridisch gebied biedt de AWGB, de Er dient structurele financiering te komen
49.
maatregelen m.b.t. werkgelegenheid,
wet SAMEN, de Arbo-wet, een aantal
van adequaat toegeruste brede ADB’s.
Onrealiseerbaar
41
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
huisvesting, gezondheidszorg, onderwijs,
soc. voorzieningen, ook ter bestrijding
van meervoudige discriminatie
arbeidsrechtelijke bepalingen in burgerlijk
wetboek en de strafrechtsbepalingen
De Modelgedragscode Rijksoverheid
mogelijkheden om discriminatie juridisch dient geïmplementeerd te worden en
te bestrijden.
regelmatig te worden geëvalueerd om
inzicht te verkrijgen in de werking ervan
Er bestaan diverse expertisecentra ter
in de praktijk.
bestrijding van discriminatie waaronder
Er dienen brede gedragscodes in alle
het LBR, E-QUALITY, LBL, het
overheidsinstellingen ingevoerd te
kenniscentrum homoseksualiteit, het
worden. Deze gedragscodes dienen
LECD, en het expertisecentrum van de
regelmatig te worden gecontroleerd op
politie.
naleving en tevens dienen ze regelmatig
te worden geëvalueerd.
Voorts dient in alle overheidsinstellingen,
Met de inwerkingtreding van de
diversiteitbeleid te worden
Kwaliteitswet zijn schoolbesturen sinds
geïmplementeerd en regelmatig
augustus 1998 verplicht een
gecontroleerd en geëvalueerd.
klachtregeling vast te stellen en in te
voeren. Volgens de voorgestelde
Er dienen betere alternatieven te worden
wetgeving kunnen ouders en leerlingen
ontwikkeld voor de aflopende
klachten indienen over gedragingen en
beleidsmaatregelen en convenanten.
beslissingen of het nalaten daarvan van
het bevoegd gezag en personeel. Er is op Er moet worden toegezien op het naleven
landelijk niveau gekozen voor één
van de Wet SAMEN eventueel door
klachtregeling in het primair en
middel van invoering van sancties, het
voortgezet onderwijs.
geven van voorlichting en het raadplegen
Discriminatieklachten worden hierin ook en faciliteren van NGO’s. De Wet
expliciet benoemd (gelijk aan artikel 2
SAMEN loopt in 2003 af. Deze wet is de
van de AWGB).
enige wettelijke regeling die toeziet op
het bevorderen van de arbeidsparticipatie
Op het terrein van de arbeidsmarkt is de
van allochtonen. In de praktijk laat de
functie van de BAM ingevoerd. Voorts
werking van deze Wet nog veel te wensen
zijn er een aantal projecten geïnitieerd
over. Een beter werkende wet SAMEN
waaronder het project met het MKB en er dan wel een effectievere alternatief moet
Onrealiseerbaar
42
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
zijn convenanten gesloten met grote
ondernemingen. Er is een
Modelgedragscode Rijksoverheid
aangenomen. Voorts zijn er in
verschillende bedrijven gedragscodes
ingevoerd. Op Regionaal niveau zijn er
verschillende initiatieven ontplooid om de
arbeidsmarktpositie van minderheden te
versterken.
worden ontwikkeld. Toezicht op de wet
SAMEN en haar opvolger dient te worden
verbeterd.
Contract compliance en voorkeursbeleid
dient gestimuleerd te worden.
De uitwerking van de richtlijnen voor het
gebruik van psychologische tests bij
selectieprocedures dient gefaciliteerd te
worden.
Bij de implementatie van de Ras- en de
kaderrichtlijn dient aandacht te worden
besteed aan de samenloop van de
verschillende discriminatiegronden
waarbij met name gelet moet worden op
het bieden van gelijke
beschermingsniveau
Implementatie van de klachtregeling op
grond van de Kwaliteitswet is gebeurd
maar deze klachtenregeling is meer
gericht op andere discriminatiegronden
(seksuele intimidatie en mishandeling).
Implementatie gericht op discriminatie op
grond van ras op alle niveaus van zowel
formeel als niet-formeel onderwijs moet
specifieker gebeuren met bijbehorend
trainingsaanbod voor scholen
(bijvoorbeeld ontwikkelen gedragscodes
en herkennen van discriminatie en
racisme).
Onrealiseerbaar
43
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Navraag bij het ministerie van OC&W
wijst uit dat er geen landelijk of regionaal
meldpunt is voor klachten over
discriminatie in het onderwijs. Het aantal
klachten en de gronden zijn dus
onbekend. Inventarisatie is zeer
essentieel.
Klachtenprocedures binnen het onderwijs
zijn 'dode letters', ze worden nauwelijks
gebruikt. Er zijn hiervoor verschillende
oorzaken te benoemen. Procedures zijn
nauwelijks bekend, slachtoffers vrezen
victimisatie en bij het personeel heerst de
angst iets op te roepen. Meer aandacht
voor het bestaan van de codes is
noodzakelijk en personeel dient
uitdrukkelijk getraind te worden.
Klachtenprocedures beperken zich nog te
vaak tot seksuele intimidatie. Voor alle
gevallen van ongewenst gedrag,
waaronder racisme en discriminatie, moet
een meldingsplicht bij de
Onderwijsinspectie komen. De OI dient
ook toe te zien op de naleving en het
gebruik van procedures.
De in het onderwijs gebruikte
(psychologische) tests zijn doorgaans
ongeschikt voor gebruik bij leden van
etnische groepen. Ontwikkeling van
nieuwe tests is noodzakelijk. Echter ook
testers dienen competent te zijn. Curricula
Onrealiseerbaar
44
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
50.
genderperspectief in actieprogramma’s’;
toegang tot economische en productieve
ontwikkeling
Er bestaat gelijkheid voor de wet.
51.
participatie van vrouwen in
besluitvormingsproces t.b.v. uitbanning
racisme e.d.
De Nota integratie in het perspectief van
immigratie, 2002, is opgesteld.
52.
Er is een emancipatie-effectrapportage
economisch en sociaal beleid/ programma (EER) gerealiseerd.
onderwerpen aan genderanalyses
De regering heeft ter gelegenheid van de
Nationale rapportage (aan het parlement)
over implementatie van CEDAW besloten
om een speciaal thematisch deel te maken
over de positie van migrantenvrouwen,
met een advies van de Adviescommissie
Vreemdelingenzaken over vrouwen in het
vreemdelingenrecht en
Nog te realiseren
binnen de opleidingen dienen te worden
aangepast.
Een ‘intersectionality’ analyse in beleid in
diverse sectoren is noodzakelijk.
Adequate maatregelen moeten genomen
worden, in het bijzonder op arbeidsmarkt,
in het onderwijs en beroepsopleiding (zie
Tiye International publicatie: "Bridging
the Gap")
Zie ook par. 18
Bij integratiebeleid wordt bij overleggen
met minderhedenorganisaties wel gelet op
of ze ook jongeren vertegenwoordigen,
maar vaak niet of ze ook vrouwen
vertegenwoordigen. Tevens is van belang
dat ook specifiek vrouwenorganisaties
worden uitgenodigd.
Zie ook paragraaf 18.
Bij plannen op het gebied van het
migratie- en integratiebeleid dient de EER
te worden toegepast.
Minimaal dienen de aanbevelingen van de
Adviescommissie Vreemdelingenzaken te
worden uitgevoerd.
Zie ook paragraaf 18.
Onrealiseerbaar
45
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
vreemdelingenbeleid. Dit laatste rapport
is inmiddels verschenen en zal nog
worden gevolgd door een
kabinetsstandpunt en parlementaire
behandeling.
53.
zeggenschap vrouwelijke slachtoffers van
racisme e.d.
54 a.
erkennen dat seksueel geweld onder
internationaal humanitair recht een
misdaad tegen de menselijkheid/
oorlogsmisdaad kan vormen
Zie ook par. 18
Alle vormen van seksueel geweld moeten
worden onderzocht. Er moeten adequate
maatregelen voor alle geweldsvormen,
inclusief incest genomen worden.
In de praktijk hangt veel af van de INDambtenaren die het lang niet herkennen of
erkennen. Probleem is o.a. dat
getraumatiseerde vrouwen vaak niet
direct met hun ervaringen met betrekking
tot seksueel geweld naar buiten komen.
Indien sprake is van traumatiserende
ervaringen (o.m. ondervonden seksueel
geweld) kan het voor de psychische
toestand van de asielzoeker zeer belastend
zijn om deze feiten te vertellen. Het dient
aanbeveling om voor gehoren waarin
traumatiserende ervaringen aan de orde
komen een gespreksprotocol op te stellen.
Zie ook paragraaf 18.
54 b.
vervolgen, straffen van misdaden tegen
de menselijkheid en oorlogsmisdaden
55.
Er zijn contacten met Unesco, VN-
Empowerment van ouders is van belang.
Onrealiseerbaar
46
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
47
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
bescherming kinderen tegen racisme e.d.
Organisaties die zich bezig houden met
rechten van het kind: Amnesty, Novib
(zie www.rechtenvanhetkind.nl) of de
website van het SIM. Er is een Verdrag
van Kinderrechten.
Scholen moeten hierbij inhoudelijk meer
betrokken worden en leerkrachten moeten
worden getraind in het omgaan met
racisme.
Onrealiseerbaar
Opname dient verplicht te worden door
opname in de eindtermen en
vakleerplannen.
56.
kinderrechten; gelijke
nationaliteitsrechten voor vrouwen
57.
waarborgen rechten gehandicapten
In artikel 13 wordt verwezen naar die
grond.
Mannen en vrouwen dienen dezelfde
rechten inzake nationaliteit te krijgen.
Vertaalslag Verdrag meer effectueren op
relevante artikelen.
Er dienen maatregelen genomen te
worden om volledige integratie te
bevorderen.
III Maatregelen inzake preventie, onderwijs en bescherming gericht op de uitbanning van racisme, rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat en aanverwante onverdraagzaamheid op
nationaal, regionaal en internationaal niveau (58-64)
58.
implementeren maatregelen en beleid
De Nederlandse overheid is op dit terrein
vooral ad-hoc bezig. Er worden politieke
uitspraken gedaan en campagnes
gefinancieerd. In het verleden was het
ministerie van onderwijs op dit terrein
actief. Er is echter sprake van een
terugtredende overheid, die weliswaar
verschillende overleggen mogelijk maakt
( bijv. NPRD.), maar daarbinnen zelf nog
maar weinig partij is.
Een actievere opstelling van de nationale
overheid op verschillende niveaus:
De overheid dient internationale
verplichtingen (CERD) na te komen.
Er dient meer beleidsmatig overleg met
NGO’s op terrein van aanpak racisme en
andere vormen van discriminatie te
komen. Welke richting wil de overheid in
slaan en wat wordt daarbij verwacht van
de NGO’s, op welke wijze wordt de
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
mening van NGO’s structureel
meegenomen in beleidsafwegingen.
De terugtredende (landelijke) overheid
laat zich met name in het onderwijs
gelden. Daar waar de overheid enige jaren
geleden nog een sturende en/of
enthousiasmerende rol had, dmv
bijvoorbeeld de projectgroep ICO en het
toekennen van projectsubsidies, is zij nu
volledig afwezig in de discussie over de
toekomst van ICO in Nederland. De
overheid moet haar positie opnieuw
innemen.
59.
mainstraiming genderperspectief
De overheid moet op lokaal, regionaal en
landelijk niveau zorg dragen voor een
minimum ondersteuningsaanbod voor de
burgers en in overleg met die
ondersteuningspartners een actieve rol
spelen in het verder ontwikkelen van een
infrastructuur.
In de periode 1998 – 2002 heeft in
In veel van de genoemde plannen moet de
Nederland elk departement minimaal drie stap van papier naar praktijk nog gemaakt
taakstellingen moeten opstellen en
worden. Het risico is groot dat deze stap
uitvoeren om het departementaal
uiteindelijk niet wordt gezet. Emancipatie
emancipatiebeleid te stimuleren.
heeft geen hoge prioriteit. Daarom is het
Daarnaast is er in juni 2001 het advies
belangrijk dat het nieuwe kabinet weer
Gender mainstreaming, een strategie voor gebruik maakt van het instument
kwaliteitsverbetering verschenen. Op
Taakstellingen Emancipatiebeleid.
basis van dit interdepartementaal advies
Het risico dat het blijft bij papieren beleid
heeft het Kabinet een Plan van Aanpak
wordt vergroot door de vrijblijvendheid
opgesteld. Onderdeel daarvan zijn: het
van de voorstellen. Mainstreaming staat
Onrealiseerbaar
48
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
60.
nationale programma’s t.b.v. slachtoffers
van racisme e.d.
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
instellen van een visitatiecommissie, het
ontwikkelen van een instrument voor
gender sensitieve budgeting en op te
stellen rapportages gender mainstreaming
van elk departement. Deze rapportages
zijn in oktober 2002 aan de Tweede
Kamer aangeboden. Verder zijn er
handleidingen gemaakt over
Mainstreaming en de Emancipatie-Effect
Rapportage.
en valt met het committent van de top en
het draagvlak van de lagen daaronder ten
aanzien van emancipatie. Dit committent
is niet altijd even groot. Daarom moeten
er harde afspraken worden gemaakt.: bv.
dat een Checklist Emancipatie standaard
onderdeel uitmaakt van de
beleidsvorming. Voor het vergroten van
committent draagvlak en voor deskundige
en praktische input zijn onafhankelijke
maatschappelijke organisaties
noodzakelijk.
Zie ook par. 18.
Grootscheepse publiekscampagnes zijn
duur en het nut er van is te betwijfelen.
Als een dergelijke aanpak al wordt
overwogen, dan alleen in nauwe
samenwerking met de NGO’s. Zo kan in
ieder geval worden gegarandeerd dat
enthousiast geworden burgers, of burgers
met vragen ergens terecht kunnen.
Een nationale campagne zou meer moeten
worden gericht op het ondersteunen van
kleinschalige praktische initiatieven met
een goed georganiseerde ondersteuning
vanuit de NGO-sector.
Racismebestrijding is een zaak van kleine
stapjes en dichtbij de mensen waarbij de
NGO’s kunnen zorgen voor overdracht
van ervaringen en voorkomen dat het wiel
Binnen een aantal sectoren zijn afspraken drie keer wordt uitgevonden. Een zelfde
randvoorwaarde geldt ook voor
en procedures vastgelegd ter
Er is sprake geweest van een soort
nationaal/internationaal programma
rondom het Europese Jaar tegen Racisme
in 1997. Daarbinnen werden op brede
schaal kleinschalige initiatieven
ondersteund. Daarnaast zijn er vooral op
ad-hoc basis campagnes opgezet. Het nut
van deze publiekscampagnes, gericht op
verandering van houding en gedrag,
wordt echter ernstig betwijfeld. Niet in de
laatste plaats omdat de overheid nogal
eens verzuimd heeft om bij de opzet en
uitwerking er van samen te werken met de
NGO’s in het veld. Zelfs het vermelden
van een contactadres is nogal eens
vergeten.
Onrealiseerbaar
49
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
61.
participatie
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
ondersteuning van slachtoffers van
racisme e.d.
internationale samenwerking.
Migranten hebben indien zij over
Nederlands burgerschap beschikken,
formeel, volledige toegang tot het
Nederlandse politieke stelsel.
Daarenboven hebben migranten zonder de
Nederlandse nationaliteit, indien zij meer
dan 5 jaar in Nederland verblijven, sinds
1985 stemrecht op lokaal niveau. Vele
migranten hebben de Nederlandse
nationaliteit verkregen, mede omdat de
Nederlandse overheid in de jaren 90 dat
heeft aangemoedigd en de regels niet
streng zijn op dat gebied. Politieke
partijen zijn actief op zoek naar
allochtone volksvertegenwoordigers. Ook
wordt door middel van inspraakorganen
aan etnische groepen de mogelijkheid
gegeven om met de overheid te
overleggen over het minderhedenbeleid.
Dit overleg heeft een wettelijke basis. Om
marginalisering en uitsluiting in
Structurele discriminatie is vooralsnog
een groot maatschappelijk probleem,
hetgeen o.a. leidt tot uitsluiting op de
arbeidsmarkt en segregatie binnen het
onderwijs en binnen buurten. Het gevolg
is dat tal van groepen in onvoldoende
mate meedelen in welvaart en welzijn.
Slechts summier zijn er nationale
programma’s en waar die zijn, laat vaak
de implementatie te wensen over.
Er moet een grotere participatie komen
van allochtonen in het politieke en
juridische systeem.
Onrealiseerbaar
50
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
maatschappelijke sectoren te vermijden is
antidiscriminatiewetgeving aangenomen
en wordt er een antidiscriminatiebeleid
gevoerd.
62.
maatregelen t.a.v. bescherming van
vrouwen en meisjes
In Utrecht is men hier zeer nadrukkelijk
mee bezig. Sommige “buitenlandse”vrouwen participeren steeds meer rondom
de school van de kinderen, rondom de
wijk en rondom de eigen schoolopleiding.
Dit geldt ook voor buitenlandse mannen.
Een in Utrecht gerealiseerd eetlevensverhaalproject leidt ook tot een
verhoogde participatie van Turkse en
Marokkaanse vrouwen.
Nederland voert een
antidiscriminatiebeleid zowel tegen
rassendiscriminatie als tegen discriminatie
op grond van geslacht. In het kader
daarvan zijn diverse wetten (onder meer
de Algemene Wet Gelijke Behandeling)
aangenomen en diverse internationale
verdragen ondertekend en worden diverse
organisaties ondersteund op het gebied
van de bestrijding van rassendiscriminatie
en discriminatie op grond van geslacht.
Voorts wordt geweld tegen vrouwen
bestreden door het strafrecht en worden
organisaties ondersteund die slachtoffers
van vrouwenmishandeling opvangen.
Door racisme ingegeven geweld wordt
hierdoor ook bestreden.
Het meeste is al gerealiseerd op wettelijke
en institutioneel niveau maar waar het aan
schort is de uitvoering.
Hoewel in de Algemene Wet Gelijke
Behandeling allerlei discriminatiegronden
samen genoemd worden onder de
overkoepelende term ‘gelijke
behandeling’, is er geen oog voor
intersectionele discriminatie. De gronden
op basis waarvan de wet discriminatie
verbiedt, gaan afzonderlijk op. Wanneer
een zmv-vrouw bv te maken krijgt met
ontslag, en zij vermoedt dat dit te maken
heeft met het feit dat zij een zwarte vrouw
is, toetst de Commissie Gelijke
Behandeling of bewezen kan worden dat
zij op een van de gronden geslacht, ras,
Onrealiseerbaar
51
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Internationale instrumenten/mechanismen nationaliteit of religie gediscrimineerd
zijn ondertekend en geratificeerd.
werd bij het ontslag. Dat er waarschijnlijk
meerdere gronden tegelijk een rol spelen,
wordt hiermee dus niet zichtbaar.
Internationale verdragen moeten meer in
verband met elkaar worden gebracht
(racisme bestrijden is geen ad hoc actie)
Uitgangspunten van het beleid dienen te
zijn: de intersectie van gender en etniciteit
(gender en ras/etniciteit analyse).
63.
Er is een wettelijk kader (Vw 2000, Vb
Ontwikkeling gedragscodes bedrijfsleven 2000, Ve 2000, Gemeentewet, etc.).
ter bestrijding van mensenhandel en
bescherming slachtoffers daarvan
64.
bestrijding vrouwen- en kinderhandel
slachtoffers mensenhandel
De wettelijke bepalingen relevant voor
vrouwenhandel zijn te vinden in de Vw
2000 en bijbehorend
Vreemdelingenbesluit en
Vreemdelingencirculaire 2000, het
Wetboek van strafrecht, en in de
gemeentewet. Van de internationale
regelingen is naast art. 6 van het VNVrouwenverdrag het VN protocol inzake
mensenhandel van belang.
De Nationaal Rapporteur Mensenhandel,
ingesteld in 2000, zal de uitvoering en de
Zie ook paragraaf 18.
De werking van de “B7 regeling” heeft
een spanningsveld met het
Vrouwenverdrag; deze dient te worden
opgeheven.
Het gender aspect moet meer benadrukt
worden in de cijfers van de Nationale
Rapporteur Mensenhandel.
Er moet meer aandacht worden besteed
aan de opvang van slachtoffers van
vrouwenhandel.
Minderjarige slachtoffers moeten direct
een voogd toegewezen krijgen, om de
belangen van het kind zo goed mogelijk te
beschermen. De samenwerking tussen de
Vreemdelingenpolitie, de IND en de Raad
voor de Kinderbescherming dient te
worden verbeterd om de bestaande
knelpunten op te lossen.
Het is noodzakelijk dat er, een landelijke
Onrealiseerbaar
52
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
effecten van het Nederlands beleid tegen
mensenhandel in kaart brengen en
jaarlijks de regering rapporteren. In 2002
verscheen het eerste rapport.
uitvoeringsrichtlijn komt. Deze richtlijn
moet in samenspraak met hulpverleners
worden opgesteld.
Onrealiseerbaar
A. NATIONAAL NIVEAU
1.
Wetgevende, gerechtelijke, regelgevende, bestuurlijke en andere maatregelen ter voorkoming van en bescherming tegen racisme, rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat en
aanverwante onverdraagzaamheid (66- 91, te beginnen met 66-74)
66.
formuleren en implementeren NAP
Dit is gaande.
67.
wetgevende, bestuurlijke en preventieve
maatregelen t.a.v. slachtoffers van
racisme e.d.:
met name:
-migrerende werknemers
-werknemers in de huishouding
-slachtoffers mensenhandel
Artikel 1 Grondwet waarborgt het
gelijkheidsbeginsel en formuleert het
verbod op discriminatie. Sinds 1996 is in
Nederland de AWGB van kracht die o.a.
onderscheid (direct en indirect) op grond
van ras op de arbeidsmarkt verbiedt. Op
grond van de AWGB kan de CGB via
een verzoekprocedure een oordeel geven
over zaken.
Voorts is er de Wet.
Geweld tegen personen valt onder de
bevoegdheid van politie en OM, en het
wetboek van Strafrecht.
Het NAP dient geïmplementeerd te
worden.
Zie ook paragraaf 18.
Het VN-verdrag voor de bescherming van
de rechten van de migrerende werknemers
en hun gezinnen van 1990 (aangenomen
door de VN bij resolutie 45/158 op 18
december 1990). dient door Nederland
met voortvarendheid te worden
geratificeerd.
De Wet SAMEN verloopt in 2003.
Noodzakelijk is de verlenging en, gelet op
de relatief slechte naleving, dient de wet
op verscheidene punten te worden
aangepast.
Er dient adequaat geanticipeerd te worden
Het VN-verdrag voor de bescherming van op de negatieve gevolgen van het
de rechten van de migrerende werknemers toepassen van ‘verkeerde”
psychologische tests. In het kader van de
en hun gezinnen van 1990 is door
53
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Nederland ondertekend.
implementatie van de Rasrichtlijn dient in
een vroeg stadium een betere
bescherming te worden geboden tegen
victimisatie.
Er is een Bureau tegen Mensenhandel
opgericht.
De B7 maatregel is opgesteld.
Het Internationaal Verdrag bescherming
Migranten en hun gezinnen dient
geratificeerd te worden.
Er dient meer gelet te worden op
kwaliteit.
De arbeidsrelatie au pair moet gelijk zijn
aan die van een huishoudelijke kracht.
Er moeten mogelijkheden zijn tot het
verlenen van de asielstatus.
Werknemers in de huishouding zijn erg
onbeschermd. Migratie voor
huishoudelijke arbeid mag alleen in het
kader van Au-pair werk, en dat valt niet
onder het normale arbeidsrecht. Vanuit
genderperspectief verdient het de
voorkeur dat de au-pair overeenkomst als
arbeidsovereenkomst wordt beschouwd.
Daarnaast zou het de bescherming van aupairs tegen misbruik van gastgezinnen ten
goede komen. Een beleid dat de
verblijfsvergunning aan au-pairs onder
het beleid voor toelating van arbeid laat
Onrealiseerbaar
54
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
68.
In 1967 heeft Nederland het IVUR
wetgevende/ bestuurlijke maatregelen om geratificeerd. Vervolgens zijn er
(in)directe rassendiscriminatie e.d.
verscheidene bepalingen in het Wetboek
van Strafrecht opgenomen die
discriminatie en het aanzetten tot
discriminatie strafbaar maken. Ook de
verspreiding van racistische voorwerpen
(te denken valt aan boeken en
geluidsdragers) is strafbaar gesteld.
Discriminatie in het kader van een beroep
(bijvoorbeeld het handelen als
discotheekhouder of verhuurder van
woonruimte) is apart strafbaar gesteld.
Zie alle onderdelen van art. 137 van het
Wetboek van Strafrecht en artikel
429quater van het Wetboek van
Strafrecht.
Nog te realiseren
vallen heeft niet tot gevolg dat er meer (of
minder) au-pairs worden toegelaten.
Overige huishoud-migratie wordt niet
toegestaan omdat er zogenaamd
prioriteitengenietend aanbod zou zijn
binnen de Europese Economische ruimte,
maar in praktijk is dat niet het geval zeker
met betrekking tot live-in-hulp. Dit vindt
dus geheel in de illegaliteit plaats, met
alle uitbuiting van dien.
Indirecte discriminatie moet goed
gedefinieerd worden (juiste
begripsbepaling). De definitie in de
Richtlijn correspondeert niet met "Sex
Equality Law". Het knelpunt omgekeerde
bewijslast moet worden bestudeerd.
Er is een wettelijk kader (zie verder:
richtlijn Re: Burden of Proof, 97/80).
69.
wetgeving mensenhandel, smokkel van
Zie paragraaf 18.
Onrealiseerbaar
55
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
migranten
70.
toetsen constitutionele, wetgevende en
bestuurlijke maatregelen
om gelijkheid indiv. Slachtoffers racisme
e.d. te beschermen
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
In het begin van de jaren zeventig zijn
strafrechtelijke bepalingen in de wet
opgenomen om discriminatie tegen te
gaan (zie vraag 68). In 1983 is artikel 1
van de Grondwet geïntroduceerd, dat
discriminatie o.a. op grond van ras
verbiedt. Dit artikel waarborgt het
gelijkheidsbeginsel. In 1994 is de
Algemene wet gelijke behandeling van
kracht geworden, die het maken van
onderscheid, o.a. op grond van ras,
verbiedt. Tevens zijn er non-discriminatie
bepalingen op arbeidsrechtelijk terrein in
het burgerlijk wetboek. Ook in de
Nederlandse strafwet worden
verschillende vormen van onderscheid en
discriminatie verboden.
Daarnaast zijn op het gebied van de
arbeid de Arbo-wet en de Wet SAMEN
van belang.
De Algemene wet gelijke behandeling
moet aangepast worden aan Europese
wet- en regelgeving op het gebied van
discriminatie. Met name zou aandacht
moeten worden geschonken aan
victimisatie.
In 1999 is de AWGB geëvalueerd.
Verder wordt verwezen naar artikel 13
EG Verdrag als wettelijke basis.
71.
bestrijding discriminerend gedrag
politiebeambten e.a.
De Aanwijzing Discriminatie geeft aan
dat klachten die doen vermoeden dat een
politieambtenaar een discriminatoir feit
Er zou nog wetgeving moeten komen om
racisme via internet verder tegen te gaan
(met name internationaal).
Ook moet de strafwet worden aangepast:
voor structurele discriminatie is sprake
van een verhoging van de strafmaat,
waarvoor een wetsvoorstel in de Tweede
Kamer ligt. Dit wetsvoorstel zou zo
spoedig mogelijk moeten worden
aangenomen en geïmplementeerd.
De Grondwet, het strafrecht en de Wet
SAMEN en de overige genoemde
wetgeving zouden nader moeten worden
getoetst en geëvalueerd.
19 juli 2003: wettelijke basis niet alleen in
nationale regelgeving geïmplementeerd
maar ook conform de nota Kansen krijgen
en pakken.
Misdragingen van politiebeambten en
ander wetshandhavend personeel waarbij
sprake is van discriminatie / racisme,
Onrealiseerbaar
56
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
heeft gepleegd, behandeld dient te worden
overeenkomstig de klachtregeling van de
politieregio. Die is gebaseerd op de
Politiewet uit 1993. Naast of in plaats van
een disciplinaire maatregel is ook een
strafrechtelijke afdoening mogelijk.
Misdragingen door politiebeambten en
ander wetshandhavend personeel in ambt
begaan worden door de Nederlandse
Strafwet in artikel 137g en artikel
429quater strafbaar gesteld en
gesanctioneerd.
De meeste van dergelijke gevallen
worden echter voor de Nationale
Ombudsman gebracht. Hierbij wordt
echter slechts een behoorlijkheidsoordeel
gegeven over het optreden van het
desbetreffende politiekorps als zodanig en
niet de desbetreffende beambten. Tevens
volgt er geen strafoplegging.
dienen vaker voor de strafrechter te
worden gebracht opdat een strafoplegging
kan plaatsvinden.
Zie ook antwoord op paragraaf 30.
Zie ook antwoord op paragraaf 30.
72.
bestrijding racial profiling bij vervolging
van strafbare feiten
De Vreemdelingenwet 2000 herbergt in
artikel 50 een ongewenste
interpretatieruimte. De Vreemdelingenwet
uit begin jaren tachtig kende de
mogelijkheid om bij een redelijk
vermoeden van vreemdelingschap mensen
aan te houden om hun papieren te
controleren. In de praktijk werden
Onrealiseerbaar
57
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
opvallend veel mensen op basis van
huidskleur staande gehouden. Onder druk
van migrantenorganisaties werd het
criterium in de Vreemdelingenwet uit
1994 vervangen door het criterium
concrete aanwijzingen. Het criterium
‘redelijk vermoeden’ was namelijk te
ruim en zou leiden tot discriminatoire
acties. Echter bij de aanpassing van de
huidige Vreemdelingenwet 2000 werd op
verzoek van de toezichthoudende
instanties het oude ‘redelijk vermoeden’
weer door de regering voorgesteld.
Uiteindelijk is gekozen voor het criterium
‘feiten en omstandigheden die, naar
objectieve maatstaven gemeten een
redelijk vermoeden van illegaal verblijf
opleveren’. Dit criterium ligt ergens
tussen ‘concrete aanwijzingen’ en
‘redelijk vermoeden’ in. De omschrijving
neigt echter meer richting ‘redelijk
vermoeden’ dan richting ‘concrete
aanwijzingen’. Toepassing zal vooral
afhankelijk zijn van de invulling van de
‘objectieve feiten en omstandigheden’.
Gezien de sterke wens van de kant van de
politie en KMAR (Koninklijke
Marechaussee) zal deze voorwaarde wel
ruim ingevuld gaan worden. De tekst laat
ook deze ruimte voor interpretatie.
Uiteindelijk zullen de rechters het
criterium moeten verduidelijken. Hierbij
moeten zij weer meer richting "concrete
Onrealiseerbaar
58
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
aanwijzing" uitgaan.
De recentelijk ingevoerde Wet preventief
fouilleren biedt ruimte om op
discriminatoire wijze uitgevoerd te
worden. Risicogebieden worden
aangewezen door de gemeente waarbij
een ieder wordt staande gehouden en
gefouilleerd. Echter, er is reeds
versoepeling van het doel een ieder
staande te houden en te fouilleren
opgetreden, daar politiemensen op
zogenaamde a-selectieve wijze mensen in
een aangewezen risicogebied er tussen uit
kunnen halen om te fouilleren. De aselectieve component is niet te
waarborgen zonder maatregelen te treffen
waarbij politiemensen bewust worden
gemaakt van beeldvormingsprocessen die
op een ieder van ons invloed hebben en
op grond bijvoorbeeld beeldvorming
trainingen voor politiemensen.
73.
bescherming privacy van persoonlijke
genetische informatie tegen gebruik voor
racistische/ discriminerende doeleinden
74 a.
bevorderen diversiteit en tegengaan
racisme in politiekorps, autoriteiten
strafrechtssysteem
Op grond van de Wet SAMEN is de
Nederlandse politie gehouden om op basis
van de samenstelling van de
beroepsbevolking streefcijfers vast te
stellen voor het percentage allochtonen
De overheersende cultuur op de
werkvloer bij de Nederlandse politie is
een ‘witte, heteroseksuele, autochtone
mannen’ cultuur die weinig ruimte biedt
voor divers personeel. De uitstroom van
Onrealiseerbaar
59
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
onder de werknemers en een
meerjarenplan vast te stellen voor de
instroom van allochtonen. In het verleden
hield het Infopunt Kleurrijk Korps zich
bezig met diversiteitbeleid binnen de
politie. Dit infopunt en bijbehorende
werkzaamheden zijn in 2001 opgegaan in
het Landelijk Expertise Centrum
Diversiteit (LECD) van de politie. Er
wordt advies gegeven door het expertise
centrum aan de korpsen over diversiteit.
De medewerking van het
korpsmanagement is daarbij
onontbeerlijk.
Er wordt door de politiekorpsen actief
gepoogd de diversiteit op de werkvloer te
vergroten door daarop gerichte werving
en selectie.
allochtonen is bijzonder groot en er kan
zelfs worden gesproken van een draaideur
effect. Er is weinig inzet vanuit het
korpsmanagement voor een gedegen en
effectief diversiteitsbeleid. De inzet
vanuit het korpsleiding dient te worden
vergroot. Ten behoeve van diversiteit
dient er een cultuuromslag plaats te
vinden op de werkvloer bij de politie die
door het korpsmanagement wordt
gedragen.
Per politieregio is er een contactpersoon
en LECD/ helpdesk.
Het landelijk Bureau Discriminatiezaken
(LBD) dat in september 2002 is gestart,
zal zorgdragen voor de noodzakelijke
implementatie van antidiscriminatiebeleid
bij de politie en biedt daarin
ondersteuning aan politiekorpsen.
74 b. i.
terugdringen racistisch geweld:
In de publieke sector dient op
leidinggevend niveau meer diversiteit te
ontstaan.
Wat betreft de effectrapportage dienen
indien er veel overlap is, qua structuur en
inhoud keuzes te worden gemaakt.
Opmerking: het LECD heeft geen
duidelijke link met het maatschappelijk
middenveld, waaronder NGO’s met hoge
concentratie slachtoffers.
Van belang is een structurele financiering De Wet SAMEN moet worden verlengd
van adequaat toegeruste brede ADB’s,
of er moet worden gezorgd voor een
Onrealiseerbaar
60
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
d.m.v. educatie
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
naast het implementeren van brede
gedragscodes in alle
overheidsinstellingen, de regelmatige
controle op naleving en de evaluatie
daarvan. Voorts moet aandacht worden
geschonken aan het implementeren van
het diversiteitsbeleid in alle
overheidsinstellingen, waarbij ook een
regelmatige controle op naleving en
evaluatie moet plaatsvinden.
tenminste gelijkwaardig wettelijk middel
na afloop van de werking van de Wet
SAMEN. Toezicht op de naleving van de
wet SAMEN en haar opvolger dient te
worden verbeterd.
Voorts moet contract compliance worden
gestimuleerd, naast het voorkeursbeleid.
Richtlijnen voor het gebruik van
psychologische tests bij
Er moet worden toegezien op het
selectieprocedures moeten worden
navolgen van de wet SAMEN eventueel. gefaciliteerd.
door middel van de invoering van
Interculturalisatie binnen het onderwijs
sancties, voorlichting, het raadplegen en
moet verplicht worden gesteld, d.m.v.
faciliteren van NOG.
opname ervan in eindtermen en het
instellen van een toetsingscommissie.
In de loop der jaren is door verschillende Deze verplichting moet gelden voor alle
NGO's educatief materiaal ontwikkeld om onderwijstypen en zeker voor alle
jongeren het belang van
docentenopleidingen.
verdraagzaamheid en respect bij te
brengen. Projecten als Wereldschool voor Van belang is een overheid die het als
het Primair Onderwijs en School Zonder haar verantwoordelijkheid ziet om de
Racisme bij het Landelijk Bureau ter
ontwikkeling van goed en actueel
bestrijding van Rassendiscriminatie maar educatief materiaal als structurele taak op
ook de Anne Frank Stichting en Stichting te pakken.
Vredeseducatie hebben producten als o.a.
lesmateriaal bij de tentoonstelling
Een overheid die het als haar
'Grenzeloos Geweld' of de Tolerantietest verantwoordelijkheid ziet om de
ontwikkeld. Zie materiaal wat op tijm.nl
ontwikkeling van goed en actueel
of in het LBR Zoekboek wordt
educatief materiaal als structurele taak op
aanbevolen.
te pakken is van groot belang.
Gewerkt moet worden aan een overheid
Onrealiseerbaar
61
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
die het als haar verantwoordelijkheid ziet
om scholen te begeleiden bij het
interculturaliseren van het onderwijs
(nadere specificering wet op onderwijs).
Ook moet worden gelet op een
intensievere begeleiding van scholen bij
het implementeren van deze projecten.
74 b. ii
terugdringen racistisch geweld:
d.m.v. aanpakken vooroordelen
Er is in het verleden veel gedaan m.b.t.
aanpakken van vooroordelen met name in
het jongerenwerk en het onderwijs.
Helaas zien we dat veel materiaal niet
meer up to date is (bijvoorbeeld de
gevolgen van 11 september) en ook te
weinig aandacht wordt besteed aan
onderlinge vooroordelen. Voorts is er op
gebied van volwasseneneducatie maar
weinig goed en actueel materiaal te
vinden.
Video en begeleidend materiaal over
vooroordelen voor de
volwasseneneducatie (op verschillende
niveaus) moet ontwikkeld worden.
Er zijn tal van programma’s ontwikkeld,
met name gericht op de jeugd aangezien
zij oververtegenwoordigd zijn in de
bekende dadergroep.
Goed materiaal alleen is niet voldoende
maar er zou ook moeten worden gekeken
hoe vooroordelen bespreekbaar kunnen
worden gemaakt bijvoorbeeld d.m.v.
trainingsprogramma’s “Reageren op
racistische vooroordelen” voor docenten,
studenten, buurt-, jongeren en
welzijnwerkers.
Trainingsprogramma’s “Reageren op”
zouden een onderdeel van de reguliere
beroepsopleidingen moeten worden.
Een organisatie in Utrecht scherpt via
jaarlijkse trainingen de gevoeligheid van
zijn vrijwilligers aan (eerst zelf zien om
het te kunnen terugdringen). Via
wekelijkse contacten komen heel wat
Het updaten van de bestaande
programma’s blijft noodzakelijk.
Daarnaast moet vastgesteld worden, dat
een deel van de jongeren niet of
nauwelijks beïnvloedbaar is met de
Onrealiseerbaar
62
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
74 b.iii.
terugdringen racistisch geweld:
d.m.v. samenwerking instituties/org.
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
gewelds-burencontacten aan bod.
bestaande programma’s, voor hen zullen
nieuwe methodieken moeten worden
ontwikkeld.
Het monitoren/terugdringen van racistisch
geweld is maar deels gerealiseerd.
ADB’s/LBR registreren en de Anne Frank
Stichting brengt een jaarlijkse monitor
racistisch geweld uit.
De registratie is in Nederland gebrekkig
georganiseerd. ADB’s registreren zo goed
en zo kwaad als dat gaat (met weinig
mensen). Er is geen alomvattend systeem
waarbij verschillende partners (ADB’s,
landelijke NGO’s, politie/justitie, welzijn,
onderwijs, etc) een rol spelen. Dat zou
moeten worden opgezet om te komen tot
een zo reëel mogelijke inschatting van het
probleem. Op verschillende niveaus
moeten taskforces worden opgezet om tot
betere afstemming te kunnen komen en
alternatieven te ontwikkelen richting een
effectieve aanpak van het probleem.
In internationaal verband wordt op
structurele basis racistisch geweld
gemonitord sinds 2001 door het Dutch
Montoring Centre (DUMC) als National
Focal Point in Nederland; het maakt
daarmee deel uit van het Racisme en
Xenofobie (RAXEN) –netwerk van het
Europees Waarnemingscentrum in
Wenen.
74 b.iv
terugdringen racistisch geweld:
d.m.v. waarborgen wetten
Met NGO’s van de doelgroepen dient te
worden samengewerkt om samenwerking
te realiseren tussen onderwijs, politie,
justitie, e.d. en om knelpunten te
analyseren en aanbevelingen/advies te
formuleren om deze knelpunten op te
lossen.
Er is strafwetgeving die racistisch geweld De Aanwijzing Discriminatie wordt in
tegengaat (zie paragraaf 68; openlijk
2003 herzien. Van belang is dat de politie
geweld is strafbaar gesteld in het wetboek de richtlijnen strikter toepast.
van Strafrecht onder artikel 141.
Racistisch geweld is strafbaar gesteld in
Op grond van de Aanwijzing
artikel 137Sr).
Discriminatie behoort in geval van een
Onrealiseerbaar
63
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
commuun delict, zoals artikel 141 Sr, de
discriminatoire achtergrond van het delict
in het requisitoir te worden benadrukt en
als strafverzwarende omstandigheid in de
eis te worden meegenomen. De eis dient
zodoende met 25 % te worden verhoogd.
In de praktijk gebeurt het menigmaal dat
het OM alleen de openlijke
geweldpleging ten laste legt en in het
requisitoir niet rept over de
discriminatoire achtergrond. Hierdoor
vindt geen verhoging van de eis plaats.
Dit is menigmaal het geval indien een
Het OM heeft het Landelijk Expertise
zaak niet door de OvJ belast met
Centrum Discriminatie (LECD) ingesteld, discriminatiezaken wordt behandeld.
dat tot doel heeft het OM te ondersteunen Kennis van discriminatie is onvoldoende
in de vervolging van racistische delicten. bij de Officieren van Justitie en
Het LBR en de Landelijke Vereniging
terugkoppeling tussen deze officieren en
van ADB’s hebben een onderzoek
de OvJ discriminatiezaken is onvoldoende
ingesteld naar de effectiviteit van de
en in vele gevallen afwezig.
Aanwijzing Discriminatie.
Tevens wordt in discriminatiezaken te
laag gestraft in verhouding tot commune
delicten. Vaak worden zaken met een
voorwaardelijke straf en lage geldboete
afgedaan. De dreiging die van
strafrechtelijke vervolging zou moeten
uitgaan is daarmee in discriminatiezaken
nihil.
De top van het Openbaar Ministerie, het
College van Procureurs-Generaal, heeft
voor het laatst in 1997 een Aanwijzing
doen uitgaan naar het OM en de politie,
waarin gesteld wordt dat meldingen van
racisme zeer serieus moeten worden
genomen. Regel is dat een proces-verbaal
moet worden opgemaakt. In de praktijk
schort het hier echter aan, omdat de
politie vaak geen kennis van deze regel
heeft dan wel andere prioriteiten stelt.
De Aanwijzing Discriminatie moet
verlengd worden.
Onrealiseerbaar
64
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Geef bekendheid aan het CERD-verdrag.
Maak een intersectionele analyse.
Stimuleer politici en andere opinieleiders
om betere voorbeelden te geven met hun
houding tegen racistische uitingen en
geweld
74 b. v.
terugdringen racistisch geweld:
d.m.v. verzamelen gegevens
Door de discriminatiemeldpunten worden
klachten over racisme geregistreerd. Aan
de hand van deze registratie wordt er
ieder jaar een rapport uitgebracht met een
landelijk overzicht van deze klachten.
Klachten hebben betrekking op
discriminatie en niet zozeer op racistisch
geweld en er wordt bij de
klachtenregistratie niet aangegeven hoe
ernstig het voorval was
Voorts is er een “Monitor Racisme en
extreemrechts” dat regelmatig maar niet
ieder jaar uitkomt en waarin een overzicht
wordt geboden van racistisch en
extreemrechts geweld. Een overzicht
wordt uitgegeven door de Universiteit van
Leiden.
Voorts is er de onafhankelijke
onderzoeksgroep Kafka die alle
racistische incidenten zo veel mogelijk
probeert bij te houden.
Er wordt wel wat geregistreerd maar
onvoldoende systematisch. Meer
systematiek is geboden. Ook zou de
politie op dit gebied meer moeten doen.
Onrealiseerbaar
65
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
74 b. vi
terugdringen racistisch geweld:
Racistisch geweld roept in Nederland
grote maatschappelijke weerzin op.
In de Aanwijzing Discriminatie is een
adequaat justitieel optreden vastgelegd,;
het mankeert echter aan de handhaving
van deze regels.
Niet bij alle vormen van racistisch geweld
wordt justitieel adequaat opgetreden. Een
betere implementatie van de Aanwijzing
is noodzakelijk.
In het algemeen kan gesteld worden, dat
burgers uiterst terughoudend zijn in hun
optreden bij geweld in het publieke
domein. Het is van belang, de algemene
weerbaarheid te vergroten.
Over de effecten bij de (potentiële)
slachtoffers van racistisch geweld is
nauwelijks iets bekend. Onderzoek hierna
en het instellen van toegesneden
slachtofferhulp is noodzakelijk.
d.m.v. ondersteuning slachtoffers
Ook potentiële slachtoffers bewust maken
van hun rechten.
Omgekeerde bewijslast invoeren en vaker
inzetten.
Onrealiseerbaar
66
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Ratificatie en doeltreffende tenuitvoerlegging van relevante internationale en regionale juridische instrumenten inzake mensenrechten en
non-discriminatie (75- 83)
75.
ratificeren internationale
mensenrechteninstrumenten
artikel 14 VUUR, slotopmerking CERD
en intrekken voorbehouden
76.
opmerkingen aanbevelingen CERD en
totstandbrenging nationale
‘monitoring’
De Staat schakelt verscheidene instanties
in, zoals NGO's, om rassendiscriminatie
in Nederland te voorkomen of de situatie
te verbeteren. In concrete zin worden er
echter instrumenten onbenut gelaten. Zo
is de situatie op de arbeidsmarkt nog
steeds pijnlijk. De Wet SAMEN probeert
wel de deelname van allochtonen in het
arbeidsproces te bevorderen, maar het
gaat hierbij om
inspanningsverplichtingen, en niet om
resultaatsverplichtingen.
Ratificatie CERD (IVUR).
Durban verklaring en actie programma.
77.
partij worden bij IVESCR BUPO
(facultatieve protocollen)
78. a.
ondertekenen ratificeren, toetreden:
Verdrag inzake de voorkoming en de
Gedacht kan worden aan striktere
wetgeving. Contract compliance zou een
idee zijn: hierbij eist de overheid bij het
gunnen van opdrachten van de
wederpartij dat hij zich aan wet- en
regelgeving houdt die de deelname van
allochtonen in het arbeidsproces
bevorderen.
Racismebestrijding is geen ad hoc issue.
Racisme loopt door alle sectoren en
niveaus heen. Vereist is een adequate en
integrale aanpak vanuit een gender en
etniciteit perspectief en daaraan
gekoppeld diversiteit (zie ook toelichting
eerder over
mensenrechtenbenaderingswijze).
Onrealiseerbaar
67
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
bestraffing van genocide, van 1948
78 b.
ondertekenen ratificeren, toetreden,
ten uitvoer leggen:
Verdrag van de Internat.
Arbeidsorganisatie (ILO) betreffende
migrerende arbeiders (herzien), van 1949
(nr. 97)
78 c.
ondertekenen ratificeren, toetreden,
ten uitvoer leggen:
Verdrag tot bestrijding van de handel in
mensen en de exploitatie van prostitutie,
van 1949
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Er dienen effectievere maatregelen te
worden genomen zodat ook deze
arbeiders vrij verkeer van personen
hebben in de EU.
Nederland heeft dit verdrag niet
geratificeerd.
Voorstel: brede maatschappelijke
discussie over het issue legalisatie
prostitutie.
Plus- en minpuntenanalyse inzake
rechtsbescherming en veiligheid maken.
78 d.
ondertekenen ratificeren, toetreden,
ten uitvoer leggen:
Verdrag betreffende de status van
vluchtelingen van 1951, en het Protocol
daarbij van 1967
78 e.
ondertekenen ratificeren, toetreden,
ten uitvoer leggen:
Verdrag ILO, van 1958 (nr. 111)
Onrealiseerbaar
68
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
78 f.
ondertekenen ratificeren, toetreden
ten uitvoer leggen:
Verdrag nopens de bestrijding van
discriminatie in het onderwijs,
aangenomen op 14 december 1960 door
de Algemene Conferentie van UNESCO
78 g.
ondertekenen ratificeren, toetreden
ten uitvoer leggen:
IVDV van 1979, + facultatieve protocol
van 1999
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Ratificatie VN-Vrouwenverdrag (1991).
Kamerdebat over nationale rapportages
a/h CEDAW-cté in New York.
Ratificatie Facultatief Protocol (2002).
Emancipatie Effect Rapportage om
Schaduwrapportage vrouwen- en mensen- tegenstrijdigheden tussen Ned.
rechtenorganisaties bij de
Wetgeving, beleid en praktijk op te
regeringsrapportages.
sporen.
Vrouwen in het Parlement houden
toezicht dat de regering de aanbevelingen
van het CEDAW-cté daadwerkelijk
opvolgt .
78 h.
ondertekenen ratificeren, toetreden,
ten uitvoer leggen:
IVRK + twee protocollen uit 2000
Verdrag ILO ( van 1973, nr. 138 en van
1999, nr. 182)
78 i.
ondertekenen ratificeren, toetreden, ten
uitvoer leggen:
Verdrag van ILO van 1975 (nr. 143)
Het actieprogramma vraagt van staten om
partij te worden bij diverse verdragen. Bij
conventie no. 143 van de Internationale
Arbeidsorganisatie betreffende
migrerende werknemers (genoemd onder
i) is Nederland geen partij. Meer dan eens
zijn oproepen gedaan dit verdrag alsnog
Onrealiseerbaar
69
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
te ratificeren. De IAO-conventie kon
volgens de Nederlandse overheid niet
geratificeerd worden omdat volgens dit
verdrag maar twee in plaats van drie jaar
een tewerkstellingsvergunningseis mag
worden gesteld. Het verschil in termijnen
is klein en bij de
tewerkstellingsvergunningseis kunnen uit
mensenrechtelijk oogpunt ook
vraagtekens worden geplaatst. De IAOconventie kan wel degelijk geratificeerd
worden.
78 j.
ondertekenen ratificeren, toetreden, ten
uitvoer leggen:
Verdrag ILO van 1989 (nr. 169) en van
1992
78 k.
ondertekenen ratificeren, toetreden, ten
uitvoer leggen:
Internationale Conventie inzake
bescherming van de rechten van alle
migrerende werknemers en hun
gezinsleden van 1990
Deze Conventie dient geratificeerd te
worden.
Het actieprogramma vraagt van staten om
partij te worden bij de Internationale
Conventie van 1990. Nederland is hierbij
geen partij.
De Internationale Conventie van 1990
kon niet geratificeerd worden, zo luidde
het argument van de Nederlandse
overheid, omdat gelijke behandeling in de
sociale zekerheid juist teruggedraaid zou
worden. De desbetreffende bepaling in
het verdrag opent echter ruim de
Onrealiseerbaar
70
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
mogelijkheid voor wettelijke
beperkingen. Het verdrag kan daarom
gewoon geratificeerd worden.
78. l.
ondertekenen ratificeren, toetreden, ten
uitvoer leggen:
Statuut van het ICC van 1998
78. m.
ondertekenen ratificeren, toetreden, ten
uitvoer leggen:
-Verdrag van de VN tegen Transnationale
Georganiseerde Misdaad,
-Het Protocol inzake de preventie,
bestrijding en bestraffing van
mensenhandel
- Verdrag en Protocol tegen de smokkel
van migranten (…) tot aanvulling van het
Verdrag van 2000
79.
Verklaring, Alg. Verg. resolutie 36/55
van 25 november 1981
80.
toepassing Verdrag van Wenen inzake
consulaire betrekkingen van 1963
81.
Afspraken Tampere TOP 1999 inzake
verbieden rassendiscriminatie en
vreemdelingenzaken e.d.
discriminatie van vreemdelingen,
migrerende werknemers
DCIM beleid valt nu onder het ministerie
Integratie en Minderhedenbeleid onder
ministerie van Justitie
werkt stigmatiserend en discriminerend
bevorderend.
Onrealiseerbaar
71
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
(vergunning/huisvesting,
gezondheidszorg/toegang tot rechter)
van Justitie.
Om gelijke rechten en behandeling voor
alle burgers te waarborgen en hun
daarmee samenhangende effectieve
maatschappelijke participatie (=integratie)
moet DCIM weer onder ministerie
BZK vallen. (TIYE)
82.
bestrijding straffeloosheid bij misdaden
racisme e.d.
Er is strafwetgeving (zie paragraaf 68);
Nederland heeft voorts het IVUR
geratificeerd (zie paragraaf 68).
Onrealiseerbaar
Nederland ondersteunt voorts het werk
van de internationale straftribunalen.
Nederland heeft op 17 juli 2001 het
Statuut van het Internationaal Strafhof
geratificeerd. Op 11 juni 2001 is er een
gemeenschappelijk standpunt ingenomen
door de EU lidstaten1.
De Europese Unie spant zich in om het
proces van bekrachtiging en van
omzetting van het Statuut van Rome in
de nationale wetgevingen van de
ondertekenende landen voortgang te doen
vinden.
Tevens is zij actief met betrekking tot de
bevordering van de aanvaarding van het
Statuut in zoveel mogelijk staten. Met
1 Gemeenschappelijk standpunt 2001/443/GBVB van de Raad van 11 juni 2001 betreffende het Internationaal Strafhof [Publicatieblad L 155 van 12.06.2001]
72
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
name brengt zij dit te berde in
onderhandelingen met derde landen, dan
wel in het bestek van politieke dialogen.
Voorts zijn de lidstaten onderling
overeengekomen hun ervaringen
aangaande de tenuitvoerlegging van het
Statuut van Rome uit te wisselen.
Daarenboven steunt de Unie de
totstandbrenging van een adequaat
planningmechanisme om de oprichting
van het Hof voor te bereiden.
De maatregelen van de EU worden
gecoördineerd door de Raad, die vaststelt
dat de Commissie zo nodig
communautaire maatregelen aanneemt om
de doelstellingen te bereiken die in het
onderhavige Gemeenschappelijk
Standpunt zijn omschreven. De lidstaten
dienen wat hen zelf betreft er op toe te
zien dat hun optreden in
overeenstemming met het Statuut van
Rome is.
83.
naleving Verklaring ILO van 1998
Maatschappelijke organisaties waaronder
Amnesty benaderen bedrijven om nadere
invulling te geven aan ILO-normen. De
normen worden nader uitgewerkt in
gedragscodes en in
antidiscriminatiebeleid. Daarnaast spelen
ze een belangrijke rol bij de nadere
invulling van het sociale aspect van
MVO.
Bedrijven dienen meer gestimuleerd te
worden om de normen in hun beleid te
vertalen. De overheid dient daarbij een
actieve rol te spelen en zelf het goede
voorbeeld te geven.
Onrealiseerbaar
73
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Vervolging van plegers van racistische handelingen (84- 89)
84.
effectieve maatregelen ter bestrijding van
criminele handelingen ingegeven door
racisme e.d.
Er is strafwetgeving (zie pargraaf 68). Bij
commune delicten met racistische
elementen is het racisme een
strafverzwarende grond. In de praktijk is
de politie niet alert op dit soort
bijkomende strafverzwarende gronden en
men vergeet ze in een proces-verbaal te
noemen.
Politie moet meer worden geactiveerd,
zodat zij alert is op racisme als
strafverzwarende grond bij commune
delicten.
Artikel 12 Sv. geeft slachtoffers de
mogelijkheid vervolging te vragen bij het
Gerechtshof, indien de overheid niet wil
vervolgen.
Indien de officier van justitie op de
hoogte is van het discriminatoir element
wordt vaak gekozen om toch alleen het
commune delict aan te voeren. Hierover
vindt geen terugkoppeling plaats met de
officier van justitie belast met
discriminatiezaken.
Reeds bij een aangifte of klacht dient de
politie waakzaam te zijn op
discriminatoire elementen in een
In de Nederlandse strafwet zijn criminele voorvallen opdat deze in het proceshandelingen van discriminatoire aard
verbaal worden opgenomen. De politie
verboden gesteld in de artikelen 137 c t/m blijft hierin grotendeels in gebreke. Indien
137g en artikel 429quater.
ook de officier van justitie niet alert is op
Op grond van de Aanwijzing
discriminatoire elementen, wordt
Discriminatie behoort in geval van
discriminatie niet als verzwarende
commune delicten de discriminatoire
omstandigheid meegenomen.
achtergrond van het delict in het
Reeds in het begin stadium dienen politie
requisitoir te worden benadrukt en als
strafverzwarende omstandigheid in de eis mensen te worden getraind op het
herkennen van discriminatoire elementen
te worden meegenomen. De eis dient
zodoende met 25 % te worden verhoogd. in commune voorvallen.
Onrealiseerbaar
74
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Zaken waarin discriminatie een rol speelt
dienen ter attentie van de officier van
justitie belast met discriminatiezaken te
worden gebracht. Discriminatoire
elementen dienen altijd als
strafverzwarende omstandigheid te
worden meegenomen in geval van
commune delicten.
De totstandkoming van het EUKaderbesluit inzake bestrijding racisme
en xenofobie 2001/0270(CNS) dient
bevorderd te worden; hierin wordt het
recht in verschillende EU Lidstaten
geharmoniseerd.
85.
onderzoek naar racisme bij
strafrechtelijke vervolging, politie geweld
en strafrechtelijke sancties”
86.
bestrijden racisme van neofascisten en
hun invloed op jongeren: bestrijding
middels onderwijs, media sport
Het Openbaar ministerie heeft het
Landelijk Expertise Centrum
Discriminatie (LECD) aan het eind van de
jaren negentig van de vorige eeuw
opgezet. Dit Centrum verzamelt gegevens
over vervolging van zaken waarin
discriminatoire elementen spelen. Er is
een aanzet gemaakt tot het trekken van
conclusies op basis van deze gegevens.
Meer onderzoek is nodig, met betrekking
tot de verzamelde gegevens van het
LECD dienen conclusies te worden
getrokken en er moet op worden
gereageerd met adequate middelen.
In de loop der jaren is door verschillende
NGO's materiaal ontwikkeld ter
ontmoediging van de opkomst van en ter
bestrijding van neofascistische,
gewelddadige nationalistische
Een overheid die het als haar
verantwoordelijkheid ziet om de
ontwikkeling van goed en actueel
educatief materiaal en een
trainingsaanbod als structurele taak op te
Er moet onderzoek plaatsvinden naar
verbanden tussen strafrechtelijke
vervolging, politiegeweld en
strafrechtelijke sancties.
Onrealiseerbaar
75
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
ideologieën. Er zijn trainingen ontwikkeld
voor jongerenwerkers en readers ter
verspreiding uitgegeven. Helaas is dit
materiaal weinig up to date en wordt
derhalve weinig gebruikt. Projecten als
Wereldschool en School Zonder Racisme
hebben tot doel meningen en ideeën van
kinderen en jongeren bespreekbaar te
maken in een open, veilig pedagogisch
klimaat. Derhalve bruikbaar bij het
bestrijden van racisme van neofascisten
en hun invloed op jongeren.
pakken.
Nederland voert een
antidiscriminatiebeleid. In het kader
daarvan worden organisaties ondersteund
die zich verzetten tegen neofascistische en
gewelddadige nationalistische
ideologieën. Voorts bestaat er de traditie
in Nederland dat aanhangers van zulke
ideologieën geïsoleerd worden in het
maatschappelijke en politieke debat. Ook
kan de verspreiding van zulke ideologieën
via het strafrecht worden aangepakt.
87.
wetgeving “vervolgen/ straffen”
oorlogsmisdaden, in het bijzonder in
relatie tot discriminatie
2
Bulletin EU 7/8-1999
Nederland is partij bij deze verdragen De
Europese Unie hecht eminent belang aan
de vier verdragen van Genève en
beschouwt het als grondslagen van het
internationaal humanitair recht.2
Vaak schieten de ingezette middelen
tekort. Aanscherping is dan ook nodig.
Een probleem apart is het gebruik van het
internet door racisten. Binnen haar eigen
grenzen kan Nederland in hoge mate
effectief optreden, echter bij
grensoverschrijdend internetaanbod en –
gebruik, zijn de mogelijkheden t.g.v. het
ontbreken van internationale afstemming
nauwelijks mogelijk.
Onrealiseerbaar
76
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
88.
strafbaarstellen en vervolgen
mensenhandel en bescherming
slachtoffers
89.
vervolging rassendiscriminatie en
initiatieven van bestrijding van racisme
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Er is wetgeving (zie paragraaf 68),
waarvan de toepassing echter verbeterd
kan worden (zie paragraven 74.b.iv en 84)
. Er wordt ingespeeld op nieuwe
ontwikkelingen, met name die binnen
Europa.
Overheidsfunctionarissen werkzaam in
het strafrechtsysteem dienen scholing te
krijgen over antidiscriminatiebeleid,
antidiscriminatiewetgeving en
jurisprudentie.
Er vindt monitoring ter bestrijding van
discriminatie plaats door het DUMC en
EUMC.
Bij de politie ontbreekt tot op heden een
expertise centrum dat, gelijk het LECD
voor het Openbaar Ministerie, kan
voorzien in advisering, ondersteuning en
informatie op het terrein van
discriminatie. Weliswaar is in het najaar
van 2002 het Landelijk Bureau
Discriminatiezaken (LBD) bij de politie
van start gegaan, echter dit bureau is tot
op heden en in de nabije toekomst niet
toegesneden op de deze taak. Van belang
is dat zo spoedig mogelijk een expertise
centrum in het leven wordt geroepen om
in de urgente taak van advisering,
ondersteuning en informatievoorziening
op het terrein van discriminatie te
voorzien. Uit de ervaringen met het
LECD van het OM is in de afgelopen
jaren gebleken dat hieraan grote behoefte
en noodzaak bestaat wil discriminatie in
de samenleving op effectieve wijze
worden bestreden. Het Openbaar
ministerie en de politie vervullen daarbij
Het Openbaar Ministerie kent sinds 1998
het Landelijk Expertise Centrum
Diversiteit. Vanuit dit centrum wordt het
OM ondersteund, geadviseerd en van
informatie voorzien betreffende
discriminatiezaken.
Onrealiseerbaar
77
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
een belangrijke en onmisbare taak.
Wellicht kan het LBD deze taak alsnog op
zich nemen dan wel een dergelijke
expertise worden ondergebracht bij het
Expertise Centrum Diversiteit van de
politie.
Oprichting en versterking van onafhankelijke, gespecialiseerde nationale instellingen en bemiddeling (90-91c)
90.
status nationale
mensenrechteninstellingen, speciaal op
het terrein van de bestrijding van racisme
De Nederlandse overheid financiert op
verschillende niveaus het bestaan van een
nationale infrastructuur op het terrein van
de bestrijding van rassendiscriminatie. Op
lokaal/regionaal niveau zijn ADB’s actief,
op landelijk niveau onder meer het LBR.
Deze organisaties treffen elkaar met
zekere regelmaat in
samenwerkingsverbanden, soms vrijwillig
(ENAR), soms op initiatief van de
overheid (NPRD).
De status van deze infrastructuur kan
worden verbeterd. Niet alleen door een
duidelijke taak en positie (wettelijke
verankering), maar ook door een
duidelijke visie vanuit de overheid op
zaken als het basisvoorzieningenniveau,
de relatie met overheidsbeleid, gewenste
kwaliteitsnormen en een beleid met
betrekking tot projectmatige
ondersteuningsmogelijkheden.
De verdeling van de financiering van
basisvoorzieningen vanuit verschillende
overheid (lokaal, regionaal en landelijk)
staan een verdere
stroomlijning/afstemming in de weg.
91. a.
samenwerking bevorderen tussen
Zie paragraaf 90.
Zie paragraaf 90.
Onrealiseerbaar
78
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
nationale mensenrechteninstellingen en
andere nationale instellingen, speciaal op
het terrein van racisme e.d.
91. b.
Zie paragraaf 90.
deelname slachtoffers van racisme aan die
nationale mensenrechteninstellingen
belast met de bestrijding van racisme e.d.
91.c.
Zie paragraaf 90.
ondersteunen internationale
samenwerking van nationale instellingen
belast met de bestrijding van racisme e.d.
2.
Beleid en praktijk
Verzameling en disaggregatie van gegevens, onderzoek en studie (92-98)
92.
statistische gegevens over slachtoffers
racisme e.d.
Door diverse instellingen worden
statistische gegevens verzameld met
betrekking tot de positie van etnische
minderheden in Nederland. Deze
gegevens worden ook gepubliceerd.
Instanties die zulke gegevens verzamelen
en publiceren zijn Centraal Bureau voor
de Statistiek (CBS) en het Instituut voor
Sociaal-economisch Onderzoek.
Voorts zijn er door diverse instituten
onderzoeken uitgevoerd naar de positie
van migranten op diverse
maatschappelijke gebieden waarbij er
statistische gegevens worden verzameld.
92.a
disaggregatie i.o.m. wetgeving
Identificatie van een persoon als zijnde
behorend tot een etnische minderheid
Nog te realiseren
Zie paragraaf 90.
Zie paragraaf 90.
Onrealiseerbaar
79
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
geschiedt op basis van het geboorteland
van de ouders. Deze mensen worden
allochtoon genoemd. Cijfers van het CBS
zijn gebaseerd op gegevens afkomstig uit
de Gemeentelijke Basisadministratie waar
geboorteland van ouders als criterium
wordt genomen om iemand in te delen. Er
is dus geen sprake van zelfidentificatie.
Alleen bij leden van een etnische
minderheid die tot de derde generatie
behoren moet zelfidentificatie aan de pas
komen, maar deze mensen worden door
het CBS niet tot een etnische minderheid
gerekend.
Het ISEO voert om de vier jaar een
survey uit gebaseerd op een steekproef uit
het Gemeentelijke Basisadministratie.
Mensen zijn dan vervolgens vrij om wel
of niet mee te werken aan de survey.
Gegevens worden volgens informatie niet
misbruikt.
92.b.
verzamelen statistische gegevens en
informatie
Gegevens worden verzameld om de
positie van allochtonen of etnische
minderheden in kaart te brengen. Aan de
hand van deze gegevens kan onder meer
worden nagegaan of er maatschappelijke
achterstanden zijn en of het
minderhedenbeleid effect heeft.
Inzake paragrafen 92b – 97 zijn er zeer
veel onderzoeksresultaten en -data.
In Nederland wordt veel informatie
verzameld. Maar er is nauwelijks sprake
van vrijwillige, consensuele en op
participatie gestoelde strategieën om bij
het proces van verzamelen, ontwikkelen
en gebruiken van informatie. Hoewel veel
onderzoek op basis van vrijwilligheid
plaatsvindt.
Het maken van rapportages door de
Onderwijsinspectie over alle
Onrealiseerbaar
80
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
discriminatieklachten en voorvallen en
het centraal rapporteren hierover door de
Onderwijsinspectie zou verplicht moeten
worden gesteld. Dit zou bijdragen aan een
beter inzicht op de problematiek.
Ordenen, analyseren en kijken wat nog
toepasbaar is en tot gerichte actie
overgaan, rekening houdend met de kloof
tussen beleid en praktijk. (Zie handleiding
Overbrug de kloof tussen beleid en
praktijk'' TIYE 2002/december).
92.c.
rekening houden met economische en
sociale indicatoren bij punt 92.b.
93.
methoden verzamelen/ analyseren van
gegevens verbeteren
94.
Op verschillende maatschappelijke
gebieden worden er gegevens verzameld
over etnische minderheden. Dus wordt er
ook rekening gehouden met diverse
sociale indicatoren op basis waarvan
maatschappelijke achterstanden
geconstateerd kunnen worden.
In Nederland wordt er onderzoek verricht
naar de positie van allochtonen. De
overheid ondersteunt dit en neemt ook
vaak het initiatief om zulke onderzoeken
te laten uitvoeren. Er zijn ook diverse
organisatie en academische instellingen
die onderzoek op het gebied van etnische
minderheden verrichten. Onderzoek naar
positie van etnische minderheden vindt
plaats binnen diverse maatschappelijke
terreinen. Zo worden er indicatoren
ontwikkeld.
Er is in Nederland een
Er moet meer onderzoek komen naar de
Onrealiseerbaar
81
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
opstellen beleid en programma’s ter
bestrijding van racisme e.d. op basis van
onderzoek en rekening houdende met
gender-aspect en betrokkenheid
slachtoffers
antidiscriminatiebeleid. Dit beleid is
gebaseerd op de opvatting dat
discriminatie in Nederland niet mag
voorkomen, maar dat het nog wel
voorkomt. Deze opvatting wordt gesteund
door onderzoek uitgevoerd met name in
het verleden. De vraag is of het gevoerde
beleid gebaseerd is op concreet
kwantitatief en kwalitatief onderzoek. In
Nederland is dat nauwelijks het geval.
Ook wordt er weinig rekening gehouden
met de prioriteiten van de potentiële
slachtoffers zelf.
actuele stand van zaken rond
rassendiscriminatie in Nederland. Ook
moeten de prioriteiten van de slachtoffers
beter geïnventariseerd worden zodat daar
in het beleid rekening kan worden
gehouden.
96.
Publieke en private instellingen gender en
etnisch vriendelijk maken.
Sociale en economische bijdrage van
ZMV vrouwen meer visualiseren en
kapitaliseren.
Het monitoren/terugdringen van racistisch De registratie is in Nederland gebrekkig
geweld is maar deels gerealiseerd.
georganiseerd. ADB’s registreren zo goed
ADB’s/LBR registreren en de Anne Frank en zo kwaad als dat gaat (met weinig
Stichting brengt een jaarlijkse monitor
mensen). Er is geen alomvattend systeem
racistisch geweld uit.
waarbij verschillende partners (ADB’s,
landelijke NGO’s, politie/justitie, welzijn,
onderwijs, etc) een rol spelen. Dat zou
moeten worden opgezet om te komen tot
een zo reëel mogelijke inschatting van het
probleem. Op verschillende niveaus
moeten taskforces worden opgezet om tot
betere afstemming te kunnen komen en
alternatieven te ontwikkelen richting een
effectieve aanpak van het probleem.
Er is Focal point E-QUALTITY/
Expertise centum Gender en etniciteit
95.
periodieke monitoring racistische
handelingen
in publieke/private sector
Adequate maatregelen nemen; op sociaal
economisch gebied/ regulering van de
informele economie en atypisch werk,
Onrealiseerbaar
82
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
studies naar oorzaken en
verschijningsvormen migratie
97.
studies naar oorzaken uitsluiting
migranten
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Een algemeen onderzoek naar
institutionele discriminatie (vormen van
uitsluiting weerspiegeld in wetten, beleid,
beleid, instellingen en praktijken) is er
nog niet gedaan. Ook op deelterreinen
(waaronder o.a. onderwijs, politie, en
gezondheidszorg) is er ook nog geen
onderzoek gedaan. Alleen op het terrein
van de arbeidsmarkt is dit element als
zodanig wel in onderzoeken
meegenomen.
Wel zijn er onderzoeken gedaan naar de
positie van migranten in het algemeen.
Een algemeen onderzoek naar (het
bestaan van) institutionele discriminatie is
van groot belang om ook deze vorm van
discriminatie te kunnen bestrijden.
Er dient ook onderzoek te worden gedaan
naar het bestaan van institutionele
discriminatie op deelterreinen.
Op het terrein van de gezondheidszorg
heeft TPO op initiatief van het
expertplatform stichting Interculturele
GGZ te Amsterdam, in opdracht van GGZ
Nederland een onderzoek uitgevoerd naar
de toegankelijkheid van de GGZ voor
migranten en vluchtelingen: De
rapportage van het onder heet “De andere
stem” en is in februari beschikbaar bij
GGZ Nederland. De resultaten bevestigen
bange vermoedens. Er is in veel gevallen
een kloof van onbegrip en misverstanden
tussen GGZ professionals en klanten met
een migratieachtergrond. In PSY (GGZ
Nederland) deze maand staan twee
stukken die dit onderzoek belichten en
gebruiken. Ook het advies van de Raad
voor Volksgezondheid aan het Kabinet uit
2000 bracht de ontoegankelijkheid van de
(geestelijke) gezondheidszorg in voor
migranten scherp in beeld.
Aanbeveling:
Maak gebruik van de aanbevelingen van
Onrealiseerbaar
83
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
beide onderzoeksrapporten om
verschillende vormen en niveaus van
uitsluiting van gelijkwaardige zorg te
verminderen.
98.
opnemen statistische informatie in
rapporten aan de VN
In de Nederlandse rapportages aan de
Commission on the Elimination of Racial
Discrimination zijn statistische gegevens
opgenomen over deelname van etnische
minderheden in Nederland aan de
Nederlandse maatschappij.
Aantal statistische gegevens in CERDrapportage zou uitgebreider kunnen en
meer intersectioneel getint.
Actiegericht beleid en actiegerichte plannen, inclusief positieve actie om non-discriminatie te waarborgen, met name in relatie tot toegang tot sociale voorzieningen,
werkgelegenheid, huisvesting, onderwijs, gezondheidszorg et cetera (99-102)
99.
ontwikkelen en uitwerken actieplannen
ter bevordering van diversiteit, gelijkheid,
billijkheid, sociale rechtvaardigheid e.d.
In het verleden zijn er verschillende
actieprogramma’s geweest, vaak gericht
op het verbeteren van de
arbeidsmarktpositie van migranten. Ook
in Europees Jaar tegen Racisme van 1997
is gewerkt aan de hand van een plan, in
samenwerking met de NGO’s. Deze
exercitie is ook een goed voorbeeld.
Momenteel is het proces gaande om te
komen tot een Nationaal Actieplan.
De overheid kan, naast het definiëren van
een minimuminfrastructuur, in overleg
met NGO’s, komen tot een meerjaarlijks
vast te stellen actieprogramma met
prioriteiten, doelstellingen,
kwaliteitseisen en bijbehorend budget
waarmee kan worden geïnitieerd/
gestimuleerd.
Na het opstellen van een Nationaal
Actieplan dient op deelterreinen een
In de afgelopen jaren is door middels van actiegericht actieprogramma te worden
Convenanten getracht meer migranten en gemaakt .
vrouwen aan het werk te krijgen. bv.
84
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Ruim baan voor Minderheden, Kom en
Convenant Herintredende vrouwen. De
meeste convenanten en ook de Wet
SAMEN lopen af in 2003. Als vervolg op
de Wet overweegt het Ministerie van
SZW het instellen van een
expertisecentrum diversiteitsmanagement.
Er zijn verschillende aktieplannen
ontwikkeld in het verleden.
Voordat men nieuwe aktieplannen maakt,
is het van belang om de resultaten en
effectiviteit van de oude maatregelen te
analyseren.
In het verleden was er sprake van
"inspanningsverplichting" zoals
met Wet samen. Wat we bepleiten is meer
doelgerichtheid, specifieke
targets/target cijfers. Alleen met intenties
en inspanningsverplichting
zonder targets en sancties komen we niet
verder, bleek uit de akties van
het verleden.
Accent niet meer op
inspanningsverplichting maar op
doelstellingsgerichte en targetgerichte
Inventarisatie en analyse gender- en
etniciteit- assesment.
Als het gaat om de arbeidsmarktpositie
van zmv-vrouwen is het onder andere van
belang dat er diverse en betaalbare
kinderopvang komt en goede en
betaalbare verlofregelingen zijn. Verder is
het van belang dat het concept Elders
Verworven Competenties wordt
uitgewerkt en toegepast.
Onrealiseerbaar
85
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
100.
op basis van statistische informatie
opstellen van Nationale programma’s ter
bevordering van de toegang tot sociale
basisvoorzieningen
Alle inwoners die legaal in Nederland
verblijven hebben toegang tot sociale
basisvoorzieningen zoals
basisgezondheidszorg, basisonderwijs en
adequate huisvesting. Ook kinderen
zonder verblijfsvergunning hebben
toegang tot het onderwijs.
Nog te realiseren
101.
opstellen Nationale programma’s ter
bevordering van de toegang tot de
gezondheidszorg
102.
bevorderen huisvesting en
stadsontwikkelingprojecten ter
voorkoming van sociale uitsluiting en
marginalisatie
Werkgelegenheid (103- 108)
103.
bevorderen en ondersteunen oprichten en
Ondernemerschap: maatwerk bieden op
grond van andere factoren dan
Onrealiseerbaar
86
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
drijven van ondernemingen door
slachtoffers van racisme
Nog te realiseren
etniciteit, maar bij. Vooropleiding,
startpositie (SER advies), Gelijke
behandeling meer waarborgen.
Werkgelegenheidspositie verbeteren,
echter accent niet alleen op
laagopgeleiden, ook erkennen elders
verworven competenties.
Nodig is een integrale aanpak op alle
niveaus en een mensenrechten
benaderingswijze en
effectieve voorwaarden bij het
verstrekken van middelen (subsidies).
Afstemming met diverse relevante
internationale conventies, e.d.
Gelijke beloning voor gelijkwaardig werk
voor alle burgers.
De relatie tussen armoede, racisme en
sociale uitsluiting op de politieke agenda
plaatsen.
104. a.
werkplekken vrij van discriminatie
De Arbo-wetgeving verplicht werkgevers
om beleid te ontwikkelen om ongewenst
gedrag op de werkvloer tegen te gaan. De
arbeidsinspectie heeft de taak om hierop
toe te zien en evt. maatregelen te treffen
tegen nalatige werkgevers. In het
verlengde hiervan zijn tal van
Openlijke erkenning door de overheid en
sociale partners en een publiek debat over
het feit dat discriminatie op de werkvloer
een veelvoorkomend verschijnsel is;
gedragscodes, klachtenregelingen en
antidiscriminatiebeleid in alle
overheidsinstellingen moeten nog
Onrealiseerbaar
87
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
gedragscodes en klachtenregelingen
ingevoerd. Ook de Rasrichtlijn regelt deze
materie. In het verleden zijn
voorlichtingscampagnes op TV geweest.
geïmplementeerd worden; voorts moet
regelmatig controle plaatsvinden op
naleving en evaluatie en het bedrijfsleven
moet gestimuleerd worden om hetzelfde
te doen.
(104a t/m 108: Zie vorige stukken, onder
andere onder doelgroepen).
Van belang is het verspreiden en
implementeren van
voorlichtingsmateriaal en van de training
“Voorkomen en bestrijden van
discriminatie op de werkvloer”; de
implementatie van art.13 richtlijnen; het
ontwikkelen en implementeren van
effectieve maatregelen om victimisatie te
voorkomen en tenslotte de bestrijding en
het bespreekbaar maken van discriminatie
door het tot integraal onderdeel te maken
van management- en beroepsopleidingen,
van functionerings- en
beoordelingsgesprekken en er regelmatig
aandacht aan te besteden in gewone teamen werkoverleggen.
De positie van de Ondernemingsraden
dient versterkt te worden omdat zij een
positieve invloed kunnen hebben op de
handhaving maar ook op de vormgeving
van antidiscriminatiebeleid op de
werkvloer. Vertrouwenspersonen en
klachtencommissies ontbreekt het vaak
aan deskundigheid op het gebied van
antidiscriminatie. Ook hebben zij binnen
de organisaties een zwakke positie
Onrealiseerbaar
88
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
waardoor zij niet adequaat kunnen
optreden tegen ongewenst gedrag binnen
de bedrijven. Discriminatie dient expliciet
te worden genoemd in de Arbo-wet zodat
de arbeidsinspectie en andere betrokkenen
bij hun toezichthoudende taak meer
aandacht besteden aan
antidiscriminatiebeleid op de werkvloer.
Zeker waar het gaat om structurele
vormen van discriminatie is een integrale
aanpak nodig. Onderzoek heeft laten zien
dat ondanks het bestaan van
klachtenregelingen, werknemers daar
vaak geen beroep (durven) op te doen.
Wellicht zal een wettelijke regeling van
het klachtrecht van de werknemer daar
verandering in kunnen brengen. Daarbij
moet bescherming tegen victimisatie
centraal staan.
Er dient meer voorlichting te worden
gegeven over antidiscriminatiebeleid.
Diversiteitsbeleid dient bevorderd te
worden evenals het voeren van
Maatschappelijk Verantwoord
Ondernemen waarbij aandacht wordt
besteed aan de sociale kant van MVO.
104. b.
bevorderen economische groei
104. c.
werkgelegenheid verbeteren voor
achtergestelde groepen
Vanaf 1998 t/m 2001 is er een sterke
daling van de werkloosheid onder
allochtonen geweest. Deze daling is mede
te danken aan de specifieke maatregelen.
Er moet worden toegezien op een
verbetering van de navolging van de Wet
SAMEN, eventueel door middel van de
invoering van sancties, voorlichting, het
Onrealiseerbaar
89
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Deze daling is echter ook toe te schrijven
aan de sterke economische groei die deze
periode kenmerkt.
raadplegen en faciliteren van de
controlefunctie van NOG. De overheid
dient hierbij een voorbeeldfunctie te
vervullen.
De Wet SAMEN trad in werking. 1999 en
2000 waren topjaren wat betreft het aantal
gedeponeerde verslagen. De wet werkt
niet goed, er schort het een en ander aan
het toezicht op en de handhaving van de
wet.
De Wet SAMEN moet worden verlengd
of er moet worden gezorgd voor een
tenminste gelijkwaardig wettelijk middel
na afloop van de werking van de wet,
toezicht op de naleving van de wet
SAMEN en haar opvolger dient te worden
Verschillende projecten zijn opgezet die
verbeterd. De overheid moet zich richten
in mindere of meerdere mate succesvol
op het behoud of de herinrichting van de
zijn geweest en geleid hebben tot
functie BAMer;
instroom van minderheden op de
Men moet de uitwerking richtlijnen voor
arbeidsmarkt.
gebruik van psychologische tests bij
selectieprocedures faciliteren; het
Gunstig is het MKB-convenant: sprake is diversiteitsbeleid in arbeidsorganisaties
van een succesvolle bemiddeling van
moet worden gestimuleerd door een
rond de 60.000 allochtone werkzoekenden voorbeeldfunctie overheid, regelmatige
in het MKB.
controle op naleving en evaluatie en in het
bijzonder aandacht voor: toetsen van
Ook van belang zijn het Raamconvenant werving- en selectieprocedures en
Grote Ondernemingen (vanaf juni 2000), doorstroombeleid m.b.t. discriminatie
KOM – projecten (Krachtig ondernemen dienen plaats te vinden; het
met Minderheden, vanaf 1999),
voorkeursbeleid dient geïmplementeerd te
Werkstageprojecten voor nieuwkomers in worden; evtl. kan sprake zijn van een
het kader van inburgering en SPAGaanvullend aanbod van taalcursussen
projecten van SZW
‘Nederlands op de werkvloer’,
(Stimuleringsprojecten allochtone
‘empowerment/weerbaarheid’ voor
groepen).
etnische minderheden, supervisie of
In het verleden hebben de zogenaamde
andere opleidingen.
BAMMER’s (bedrijfsadviseuren
Onrealiseerbaar
90
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
minderheden) een belangrijke bijdrage
geleverd om de instroom van allochtonen
te bevorderen. Ondanks de grote
successen is er onlangs in het kader van
de reorganisatie van de CWI voor
gekozen om de functie van de BAMer af
te schaffen.
De daling van de werkloosheidscijfers is
niet gepaard gegaan met de versterking
van de arbeidsrechtelijke positie van de
migranten. De beloningsverschillen zijn
nog sterk aanwezig. Migranten hebben
vaak tijdelijke arbeidscontracten of
andere vormen van flexibele
arbeidsovereenkomsten. Migranten zijn
niet vertegenwoordigd in alle
functieniveaus binnen de
arbeidsorganisaties. Etnische
minderheden moeten een gelijkwaardige
arbeidsrechtelijke positie verkrijgen.
Overheidsbeleid dient om die reden
gericht te zijn op versterking van die
positie. Bij een slechte economische
conjunctuur zullen etnische minderheden
eerder met de negatieve gevolgen ervan
(bijv werkloosheid) te maken hebben.
De positie van zelforganisaties bij het
ontwikkelen en uitvoeren van
werkgelegenheidsmaatregelen moet
versterkt worden. Zij dienen meer
inspraak te krijgen.
Bij projecten gericht op verbetering van
de werkgelegenheid van allochtonen moet
beter op de resultaten gelet worden.
Maatregelen en wetten moeten beter
worden uitgevoerd en nageleefd.
Het MKB-project en de andere projecten
Onrealiseerbaar
91
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
zijn inmiddels afgelopen. Evaluatie van
deze initiatieven dient plaats te vinden.
Daarnaast is het zaak, zeker nu de
economie terugloopt, om alternatieven te
ontwikkelen en voort te bouwen op de
relatieve successen van deze initiatieven
en de continuïteit daarvan te waarborgen
De functie van de BAM wordt per 1 jan.
2003 opgeheven waardoor het
minderhedenbeleid binnen het werk van
de CWI’s geen prominente plek meer
heeft. Dit is een slechte zaak zeker gezien
in het licht van de economische
ontwikkelingen en de aflopende
projecten. Het minderhedenbeleid dient
behouden te blijven. De expertise die bij
de BAM door de jaren heen is opgebouwd
dient behouden te blijven en benut te
worden.
De CWI’s functioneren slecht, zij hebben
te weinig aandacht voor moeilijk
bemiddelbare werkzoekenden en daar
vallen veel autochtonen onder. CWI’s
dienen zich dan ook meer te richten op
allochtone werkzoekenden.
105.
bescherming werknemersrechten
106.
negatieve gevolgen vermijden van
discriminerende praktijken op de
De AWGB biedt in art. 8 expliciet
De naleving van wettelijke verplichtingen
bescherming tegen victimisatie. Het
moet worden bevorderd door structurele
Burgerlijk Wetboek doet dat ook al wordt financiering van adequaat toegeruste
Onrealiseerbaar
92
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
werkplek
discriminatie op grond van ras niet
expliciet genoemd. Wel biedt de bepaling
tegen kennelijk onredelijk ontslag de
mogelijkheid om tegen een discriminatoir
ontslag te ageren. Daarnaast dient bij het
toetsen van een verzoek tot het verlenen
van een ontslagvergunning aandacht te
worden besteed aan het tegengaan van
discriminatie.
brede ADB’s.
107.
niet-discriminatoire praktijken op de
werkplek bevorderen
Er zijn wettelijke kaders geschapen om
discriminatie te voorkomen: bijvoorbeeld
de AWGB, wet SAMEN, antidiscriminatie-wetgeving in burgerlijk en
strafrecht en de Arbo-wet.
Ook is van belang dat de CERDrapportage op tijd en volledig wordt
opgesteld.
Aandacht moet worden besteed aan
discriminatie en ontslag dat gebaseerd is
op discriminatie. Geen bescherming
wordt geboden tegen bijvoorbeeld het
overplaatsen van de klager naar een
andere afdeling naar aanleiding van een
klacht. De praktijk laat zien dat dit vaak
voorkomt en dat niet de dader maar het
slachtoffer met deze negatieve gevolgen
te maken heeft. Hiertegen moet
bescherming worden geboden waarbij
ook de mogelijkheid van het tenietdoen
van de maartregel moet bestaan. Bij de
implementatie van de Rasrichtlijn moet
dit punt aandacht krijgen.
Nog aandacht kan worden besteed aan de
bestrijding en het bespreekbaar maken
van racisme/discriminatie: deze thema's
moeten tot integraal onderdeel worden
gemaakt van management- en
beroepsopleidingen en van scholingen
Voorts zijn van belang
voor OR-leden en Kaderleden, van
Minderhedenakkoorden van de Stichting functionerings- en
van de Arbeid (zoals “Meer minderheden beoordelingsgesprekken; ook dient er
met mogelijkheden” (2001) waarin ook
aandacht aan te worden besteed in
maatregelen tegen discriminatie en voor
gewone team- en werkoverleggen.
Onrealiseerbaar
93
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
het bevorderen van diversiteit worden
aanbevolen.
Ook hebben plaats gevonden
voorlichtingsactiviteiten van werkgevers
en vakbonden zoals bijvoorbeeld
“Ondernemers doen meer”, de meldweek
“Racisme op de werkplek” van FNV en
LBR in 1997, FNV -brochures “Het
begint met een grapje” en “De meest
gestelde vragen over racisme op de
werkvloer”,
Gerealiseerd zijn verscheidene
gedragscodes en klachtenregelingen voor
sectoren zoals LTO, ABUuitzendorganisaties, Horeca en voor
individuele arbeidsorganisaties.
Nog te realiseren
Voorts moet nog worden gerealiseerd: het
implementeren van een diversiteitsbeleid
in overheidsinstellingen en
arbeidsorganisaties, regelmatige controle
op naleving en evaluatie; het
implementeren van gedragscodes,
klachtenregelingen en
antidiscriminatiebeleid in alle
overheidsinstellingen, publieke en
particuliere arbeidsorganisaties en een
regelmatige controle op naleving en
evaluatie.
Effectieve maatregelen om victimisatie te
voorkomen moeten worden ontwikkeld en
geïmplementeerd; er dient een structurele
financiering van adequaat toegeruste
Bedrijven worden door allerlei
brede ADB’s plaats te vinden en er dient
maatschappelijke organisaties
sprake te zijn van een evenredige
ondersteund om een diversiteitsbeleid
participatie van etnische minderheden in
binnen hun organisatie in te voeren en een vakbonden, OR’s en PV’s en
antidiscriminatiebeleid waaronder
werkgeversverenigingen op alle niveaus.
gedragscodes te implementeren. Er zijn
helpdesks en allerlei informatiepunten
Maatschappelijk Verantwoord
waar bedrijven terechtkunnen voor
Ondernemen kent de laatste jaren een
informatie en ondersteuning bij bijv. het sterke opleving. De overheid dient hierop
voldoen aan de verplichting van de Wet
in te spelen en bedrijven te stimuleren om
SAMEN.
MVO te voeren met extra aandacht voor
het sociale aspect daarvan. Het gezegde
Ook zijn er verschillende initiatieven
over de versterking van de positie van
ontplooid om bedrijven die zich in
Ondernemingsraden,
positieve zin op dit terrein onderscheiden vertrouwenspersonen en
Onrealiseerbaar
94
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
108.
voorzien in toegang tot bestuurlijke en
wettelijke procedures om acties te kunnen
nemen tegen racisme e.d. > op alle
werkplekken
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
extra in het zonnetje te zetten door
toekenning van een prijs of door deze als
‘best practice’ eruit te lichten.
klachtcommissies is hier ook van
toepassing. Hetzelfde geldt voor datgene
wat gezegd is over klachtenregelingen en
bescherming tegen victimisatie.
Slachtoffers van discriminatie kunnen
terecht bij ADB’s voor het indienen van
een klacht en voor het verkrijgen van
ondersteuning bij een evt. procedure bij
de CGB. Ook kunnen zij terecht bij de
CGB voor de behandeling van hun klacht.
De CGB is wat dat betreft zeer
toegankelijk en laagdrempelig.
De klachten die de ADB’s en de CGB
bereiken zijn maar een topje van de
ijsberg. Bovendien bevinden de
slachtoffers zich vaak in de fase dat de
arbeidsrelatie reeds afgelopen is of
aflopend is. Meer voorlichting dient te
worden gegeven over de mogelijkheden
die de gelijke behandelingswetgeving
biedt om op te komen tegen discriminatie.
Ook dient er meer voorlichting te worden
gegeven over andere mogelijkheden die er
bestaan om conflicten in een vroeg
stadium te onderkennen en te beslechten
waarbij het slachtoffer van discriminatie
niet opdraait voor de negatieve gevolgen
die evt. kunnen ontstaan.
Vertrouwenspersonen, Arbeidsinspectie
en OR kunnen in een vroeg stadium
optreden en een bemiddelende rol spelen.
Gezondheid, milieu (109- 111)
109.
recht op genot van het hoogst mogelijke
(109 – 111 geclusterd)
Onrealiseerbaar
95
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
niveau van geestelijke en lichamelijke
gezondheid, zonder discriminatie
Nog te realiseren
Aanbevelingen, actiepunten e.d.
formuleren.
Vertaalslag naar adequaat beleid. Bijv,
m.b.t. onderzoeksresultaten"Racisme op
de werkplek in de gezondheidszorg'.
Problemen niet onnodig een etnisch etiket
opplakken.
Ad hoc, korte termijn, wisselend,
probleem bevestigend beleid, leidt niet tot
duurzame oplossingen, zoveel mogelijk
maatschappelijke problemen aanpakken;
bevordert mainstreaming
"minderhedenbeleid".
110. a.
monitoring en uitbannen racisme e.d. in
de gezondheidszog
110. b.
toegang tot en de diversiteit in de
gezondheidszorg
110. c.
samenwerking aan verbetering
gezondheidssituatie van
gemarginaliseerde gemeenschappen
110. d.
samenwerking m.b.t. onderzoek over de
gevolgen van medische behandelingen en
gezondheidsbeleid op verschillende
gemeenschappen
110. e.
Er is bij een antiracismeorganisatie een
cursus en een training geweest met
betrekking tot discriminatie en zorg.
Er zijn bij antiracismeorganisaties
Er moet met organisaties in de GGZ-zorg
reguliere contacten met organisaties in de een convenant worden afgesloten.
zorg in verband met discriminatie en zorg.
Er is samenwerking tussen
antiracismeorganisaties, GGZ enGGD
over de positie van de migrant binnen de
zorg.
Er wordt door antiracismeorganisaties
Onrealiseerbaar
96
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
voorkoming en bestrijding HIV/AIDS
samengewerkt met de GGZ over de
discriminatie van HIVpatienten en
migranten.
Nog te realiseren
111. a.
niet discriminatoire maatregelen voor een
veilige en gezonde omgeving.:
- toegang tot openbare informatie
daarover
111. .b.
niet discriminatoire maatregelen voor een
veilige en gezonde omgeving:
- in het besluitvormingsproces
111. c.
niet discriminatoire maatregelen voor een
veilige en gezonde omgeving:
- Uitwisselen technologische kennis en
best practises
111. d.
niet discriminatoire maatregelen voor een
veilige en gezonde omgeving;
- herstelmaatregelen besmette gebieden
Gelijke deelname aan de politieke, economische, sociale en culturele besluitvorming (112-113)
112.
stimuleren deelname van slachtoffers van
racisme e.d. in alle stadia van
economische, culturele en sociale
besluitvorming
Vooroordelen bij maatschappelijke
instellingen verminderen door doelgericht
beleid.
Oorzaken en factoren van achterstelling
Onrealiseerbaar
97
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
en armoede liggen ook buiten de
doelgroepen zelf, niet alleen de oorzaak
bij de instromende kant leggen, ook de
barrières in de ontvangend samenleving
als geheel aan de kaak stellen.
113.
stimuleren deelname van slachtoffers van
racisme e.d. tot de maatschappelijke
besluitvorming op alle niveaus
Racisme op individueel, symbolisch en
institutioneel niveau bestrijden.
Allochtonen in Nederland hebben toegang Allochtonen hebben achterstanden op de
arbeidsmarkt en ook blijft de politieke
tot de maatschappelijke besluitvorming
participatie van allochtonen achter.
op alle niveaus mits zij in bezit zijn van
Overheidsoptreden ter bevordering van de
de Nederlandse nationaliteit. Mensen
politieke participatie en de
zonder de Nederlandse nationaliteit
arbeidsmarktpositie van allochtonen blijft
hebben toegang tot lokale politieke
nog steeds geboden.
besluitvorming als zij meer dan vijf jaar
in Nederland verblijven. Voorts heeft de
staat allerlei initiatieven genomen om de
arbeidsmarktparticipatie van allochtonen
te vergroten. In het kader van deze
initiatieven (WBEAA, Wet Samen,
convenanten) spoort de staat de
particuliere sector/het bedrijfsleven aan
mensen van buitenlandse afkomst aan te
nemen.
Rol van politici en politieke partijen (115)
115.
sleutelrol politici en politieke partijen in
de bestrijding van racisme e.d.
Het Handvest dient ook te worden
ondertekend door de overige partijen in
Nederland en dient opnieuw onder de
aandacht te worden gebracht. Ook dient te
Er is wel het Handvest “Europese
politieke partijen voor een niet-racistische worden geëvalueerd in hoeverre politieke
De meeste politieke partijen lijken geen
interne antiediscriminatiecode te hebben.
Onrealiseerbaar
98
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
samenleving”. Dit handvest doet een
oproep aan politieke partijen om op een
verantwoordelijke manier om te gaan met
zaken die te maken hebben met
rassendiscriminatie. Hierbij gaat het
zowel om de partijorganisatie als
activiteiten naar buiten toe. In Nederland
hebben diverse partijen dit Charter
ondertekend: D66, PvdA, VVD,
GroenLinks en CDA..
partijen op de hoogte zijn van het bestaan
ervan van de partijen die het in de praktijk
toepassen.
Sociale uitsluiting en (democratisch)
burgerschap hoog op de politieke agenda
(vooral gelet op de Conventie en de
toekomst van Europa).
Effectieve implementatie van
fundamentele mensenrechten:
mensenrechten educatie bevorderen,
effectiever bevorderen van gelijke
behandeling en kansen, het accent niet
alleen op nieuwkomers en lager opgeleide
"oudkomers" leggen maar ook hoger
opgeleiden hebben enorme knelpunten
met het glazen plafond en de ijzeren
muur.
M.b.t. inburgering; de doelgroep is al
genoeg benoemd als factor van falen, ook
de inburgeringinstellingen en
arbeidsmarkt- en relevante
opleidingsinstellingen moeten worden
getoetst op effectiviteit en kwaliteit.
Onrealiseerbaar
99
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
3.
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Op dit moment worden er beperkte
financiële middelen ter beschikking
gesteld ten behoeve van voorlichting op
het gebied van racisme. Tevens zijn er
een aantal mediacampagnes geweest.
Voorlichting over het voorkomen en
bestrijden van rassendiscriminatie dient
middels de bestaande en nog verder uit te
breiden infrastructuur op grotere schaal te
gebeuren. Hiervoor dienen meer
financiële middelen ter beschikking te
worden gesteld.
Educatie en bewustmaking (117-119)
117.
financiële middelen beschikbaar stellen
voor antiracisme voorlichting via educatie
en mediacampagnes
Er zijn maatregelen in de preventieve
sfeer genomen.
Mediacampagnes, als vorm van
voorlichting, blijven noodzakelijk maar
zijn alleen functioneel indien deze in
samenwerking met de organisaties die
werkzaam zijn op het terrein van
discriminatiebestrijding worden
vormgegeven en ingezet. Essentieel is
daarbij dat wordt aangegeven waar men
terechtkan met vragen en klachten.
Een probleempunt is dat mediacampagnes
niet of nauwelijks helpen bij de
verandering van houding/gedrag.
In de campagne dient er sprake te zijn van
een duidelijke methodiek, die zich over
een langere termijn spreidt. Geen hapsnap-campagnes maar campagnes met een
duidelijke follow-up en evaluatie.
Veel investeren in bestrijden
Onrealiseerbaar
100
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
achterstellings- en
uitsluitingsmechanismen van doelgroepen
die slachtoffer zijn of kunnen zijn van
racisme (in demografisch opzicht vrij
jonge doelgroepen).
In dit kader dient de overheid de
Covention of the Child(1989) en de
Optional Protocols (2000) te ratificeren
en/of te implementeren.
118.
in educatie: objectief beeld Afrikaanse
geschiedenis weergeven
“Wij stellen met voldoening vast dat
personen van Afrikaanse afkomst,
ondanks het racisme, de
rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat
en aanverwante onverdraagzaamheid
waarmee zij eeuwenlang te kampen
hebben gehad, een grote bijdrage hebben
geleverd en blijven leveren aan het
economische, sociale, politieke,
wetenschappelijke en culturele leven van
de landen waarin zij leven"; (iblz. 69 van
het Actieprogramma, punt 3. Educatie en
bewustmaking, paragraafnummer 118),
Educatie is met name van belang voor de
bewustwording en het zelfbeeld.
Het hieronder genoemde onderwerp
betreffende het Nederlandse
Slavernijverleden dient hoog op de
politieke agenda van de (nieuwe) regering
te komen te staan en er dient snelle actie
te worden uitgestippeld zoals in het
Nationaal Actieplan wordt voorgesteld.
Wij ervaren het Nederlandse
Slavernijverleden als misdaad tegen de
mensheid, uitgevoerd in het verleden door
de Nederlandse regering.
De parafen 3 (Educatie en bewustmaking)
en 4.B.IV (Aanbreng van doeltreffende
Dit punt komt aan bod bij de Vrouwen
rechtsmiddelen, verhaal,
ontmoetingsproject introductiecursus en
bij de Racisme-bewustwordingstrainingen herstelbetalingen, vergoedende en andere
maatregelen op nationaal, regionaal en
van een NGO uit Utrecht.
internationaal vlak) moeten derhalve
worden aangevuld met het onderwerp
“Erkenning van het Nederlandse
Slavernijverleden en Herstelbetalingen”.
Onrealiseerbaar
101
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Dit komt overeen met hetgeen dat op de
Durban-conferentie van september 2001
werd afgesproken betreffende een
Nationaal Actieplan. (EARN)
Er dient een fonds te worden opgezet dat
in ieder geval de link of band met het
slavernijverleden als hoofddoel heeft. Het
belang van dit fonds dient voldoende
zichtbaar en voldoende erkend te zijn. Dit
houdt in dat een fonds voor herstel van
situaties uit het slavernijverleden nooit zal
moeten komen uit een algemeen fonds.
Wat betreft het beheer van dit fonds het
volgende:
Op nationaal niveau: NINSEE draagt in
samenspraak met GAC-NL de zorg voor
de nationale coördinatie en
belangenbehartiging vanuit Nederland
(daarbij een duidelijke rol en inspraak
gevend aan de nazaten tav de wijze
waarop het fonds wordt ingezet) en ziet
toe op de afdracht van de herstelbetaling
(van o.m. de Nederlandse overheid) naar
het internationaal te beheren fonds bij het
Global Afrikan Congres (GAC);
hiertegenover ziet NINSEE in
samenspraak met GAC-NL ook toe op het
aandeel dat de nakomelingen in
Nederland uit de herstelbetalingen krijgen
toegewezen.
Op internationaal niveau: beheert het
Global Afrikan Congres een
Onrealiseerbaar
102
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
internationaal fonds dat bestaat uit de
herstelbetalingen vanuit de verschillende
landen (overheden) die in het verleden
verantwoording hebben gedragen voor de
slavernij.
Daarbij moet de onderstaande punten
mede in acht. worden genomen:
- De nadruk dient gelegd te worden op de
nationale inspanningen en deze verdienen
prioriteit; NINSEE zal dus in
samenspraak met GAC-NL eerst krachtig
op nationaal niveau het voortouw moeten
nemen voordat het vraagstuk op
internationaal niveau wordt ingebracht.
- De beheerorganisatie dient een
duidelijke afspiegeling te zijn van de
belangen die eraan verbonden zijn.
- Vanuit het fonds dient een belangrijk
deel besteed te worden aan
bewustwording op nationaal niveau; dit
streven moet door het overdragen van het
beheer naar internationaal niveau niet
verloren gaan.
Er dient een onderzoek naar de invloed
van de viering van het St. Nicolaas feest,
(een nationale feestdag) in Nederland
voor Nederlanders van Afrikaanse
afkomst te worden ingesteld. In dit
onderzoek zullen tevens de argumenten
voor de eventuele afschaffing van deze
feestdag dienen te worden meegenomen.
Bij dit onderzoek dienen het LBR, het
Onrealiseerbaar
103
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
LPS, het NINSEE en alle andere
organisaties die de nazaten representeren
betrokken worden.
119.
Slavenrouteproject
Slavenrouteproject komt ook bij iedere
introductiecursus en racisme
bewustwordingstraining aan de orde van
een NGO uit Utrecht.
Het hieronder genoemde onderwerp
betreffende het Nederlandse
Slavernijverleden dient hoog op de
politieke agenda van de (nieuwe) regering
te komen te staan en er dient snelle actie
te worden uitgestippeld zoals in het
Nationaal Actieplan wordt voorgesteld.
Wij ervaren het Nederlandse
Slavernijverleden als misdaad tegen de
mensheid, uitgevoerd in het verleden door
de Nederlandse regering.
De parafen 3 (Educatie en bewustmaking)
en 4.B.IV (Aanbreng van doeltreffende
Onrealiseerbaar
104
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
rechtsmiddelen, verhaal,
herstelbetalingen, vergoedende en andere
maatregelen op nationaal, regionaal en
internationaal vlak) moeten derhalve
worden aangevuld met het onderwerp
“Erkenning van het Nederlandse
Slavernijverleden en Herstelbetalingen”.
Dit komt overeen met hetgeen dat op de
Durban-conferentie van september 2001
werd afgesproken betreffende een
Nationaal Actieplan. (EARN)
Wij Afrikanen in de diaspora (nazaten
van Afrikanen, als u wilt) verwachten van
de regering van de democratische
rechtsstaat Nederland de bekrachtiging
van afspraken gemaakt tijdens de racisme
conferentie in Durban. We verwachten,
nee we eisen dat er hard gaat worden
gewerkt aan het actieprogramma van de
Conferentie van Durban en in het
bijzonder aan:
Een documentatiecentrum van de
transatlantische slavenhandel en slavernij.
Dit centrum moet worden gevestigd in
Amsterdam-Zuidoost en wel zodanig
gepositioneerd word dat het een cultureel
erfgoed wordt. Een cultureel erfgoed
zoals bijvoorbeeld het Anne Frankhuis en
Van Gogh Museum, instituten die
nationaal en internationaal bekendheid
genieten. Dit centrum zou uiteraard
afdelingen in het hele land krijgen, vooral
Onrealiseerbaar
105
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
in de grote steden, Rotterdam, Den Haag,
Utrecht waar Afrikanen in de diaspora
ruim vertegenwoordigd zijn.
Plaatsing van dit centrum in AmsterdamZuidoost is zeer van belang, omdat in dit
stadsdeel de grootste groep nazaten
(Antillianen en Surinamers) van de
slachtoffers van de slavernij woonbaar
zijn. Mission Statement moet onder
andere zijn van een
`empowermentcentrum’ waarbij vooral
jongeren terechtkunnen voor allerlei
relevante informatie. Ook moet het
centrum zo multimediaal worden
ingericht (dus met alle audiovisuele en
andere moderne middelen). Het moet een
plek waar jongeren echt hun ei kwijt
kunnen en met natuurlijk de benodigde
professionals (affiniteit met de doelgroep
verplicht).
Dit centrum zou informatie, in de ruimste
zin van het woord, moeten bevatten
omtrent transatlantische slavernij,
slavenhandel en kolonisatie in het
algemeen en van Nederland in het
bijzonder, Afrikaans geschiedenis van
voor de slavernij, Afrikaanse taal en taal
invloeden etc. Kortom men zou bij dit
centrum terecht moeten kunnen voor alle
informatie vanuit een Afrocentrisch
perspectief betreffende Afrikanen(in de
Onrealiseerbaar
106
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
diaspora). Het moet dus een educatief
karakter binnen de samenleving moeten
krijgen voor Afrikanen en andere
etniciteiten binnen Nederland.
De enige juiste rechtvaardige
compensatie voor deze onmenselijke
vorm van mensenhandel en slavernij die
geleid hebben tot een ware holocaust,
zou de zo gevreesde herstelbetaling
moeten zijn, maar aangezien dit (nu nog)
zoveel verzet oproept is dit naar onze
mening niet te veel gevraagd.
Er dient een fonds te worden opgezet dat
in ieder geval de link of band met het
slavernijverleden als hoofddoel heeft. Het
belang van dit fonds dient voldoende
zichtbaar en voldoende erkend te zijn. Dit
houdt in dat een fonds voor herstel van
situaties uit het slavernijverleden nooit zal
moeten komen uit een algemeen fonds.
Wat betreft het beheer van dit fonds het
volgende:
Op nationaal niveau: NINSEE in
samenspraak met GAC-NL draagt de zorg
voor de nationale coördinatie en
belangenbehartiging vanuit Nederland
(daarbij een duidelijke rol en inspraak
gevend aan de nazaten tav de wijze
waarop het fonds wordt ingezet) en ziet
toe op de afdracht van de herstelbetaling
(van o.m. de Nederlandse overheid) naar
het internationaal te beheren fonds bij het
Onrealiseerbaar
107
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Global Afrikan Congres (GAC);
hiertegenover ziet NINSEE in
samenspraak met GAC-NL ook toe op het
aandeel dat de nakomelingen in
Nederland uit de herstelbetalingen krijgen
toegewezen.
Op internationaal niveau: beheert het
Global Afrikan Congres (GAC) een
internationaal fonds dat bestaat uit de
herstelbetalingen vanuit de verschillende
landen (overheden) die in het verleden
verantwoording hebben gedragen voor de
slavernij.
Daarbij moet de onderstaande punten
mede in acht. worden genomen:
- De nadruk dient gelegd te worden op de
nationale inspanningen en deze verdienen
prioriteit; NINSEE zal dus in
samenspraak met GAC-NL eerst krachtig
op nationaal niveau het voortouw moeten
nemen voordat het vraagstuk op
internationaal niveau wordt ingebracht.
- De beheerorganisatie dient een
duidelijke afspiegeling te zijn van de
belangen die eraan verbonden zijn.
- Vanuit het fonds dient een belangrijk
deel besteed te worden aan
bewustwording op nationaal niveau; dit
streven moet door het overdragen van het
beheer naar internationaal niveau niet
verloren gaat.
Er dient een onderzoek naar de invloed
Onrealiseerbaar
108
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
van de viering van het St. Nicolaas feest,
(een nationale feestdag) in Nederland
voor Nederlanders van Afrikaanse
afkomst te worden ingesteld. In dit
onderzoek zullen tevens de argumenten
voor de eventuele afschaffing van deze
feestdag dienen te worden meegenomen.
Toegang tot onderwijs zonder discriminatie (121-124)
121.
toegang tot onderwijs
In Nederland hebben alle kinderen, zowel
meisjes als jongens, een leerplicht. Ze
hebben allen toegang tot het onderwijs
met inbegrip van gratis basisonderwijs.
Het is daarentegen niet dat iedereen tot
alle typen onderwijs toegang heeft (artikel
23 van de Grondwet). Echter voor
volwassenen is er geen garantie op een
leven lang leren en onderwijs.
Onderwijs gebaseerd op respect voor
mensenrechten, diversiteit en
verdraagzaamheid, zonder enige vorm
van discriminatie. In Nederland is men
verplicht om leerlingen voor te bereiden
op de multiculturele samenleving met
aandacht voor normen en waarden, in de
eigen cultuur, andere culturen en in
historisch perspectief (Wet op
Onderwijs). Helaas blijkt uit onderzoek
dat slechts een derde van de scholen hier
structureel aandacht aan besteden.
Interculturalisatie dient opgenomen te
worden in de wet- en regelgeving. Ten
behoeve van de interculturalisatie dient de
overheid een kwaliteitsimpuls te geven.
Een overheid die het als haar
verantwoordelijkheid ziet om scholen te
sturen in hun
interculturaliseringstrajecten.
Onrealiseerbaar
109
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
Mogelijkheid tot laagdrempelig en
goedkoop onderwijs (met uitzicht op door
staat erkende) diploma's voor
volwassenen.
Vooroordelen aanpakken pluspunten uit
School zonder Racisme i.s.m. relevante
doelgroep organisaties promoten.
Onderwijsleerplannen toetsen op
discriminatie-elementen.
Er moet specifiek aandacht zijn voor
antisemitisme op scholen, alsmede aan
antisemitische uitingen jegens Joodse
leerlingen. Het gaat daarbij nu vooral om
de overgang van anti-Israel opmerkingen
naar antisemitische opmerkingen en de
versmelting ervan. Dit niet alleen
toegespitst op Joodse leerlingen of op
klassen waar Joodse leerlingen in zitten
oftewel aandacht voor antisemitisme in
het totale curriculum.
122.
toegang tot opleidingen ‘recht en
praktijk’: segregatie tegengaan
Wettelijk is de toegang tot het onderwijs
voor iedereen gegarandeerd.
In de praktijk is met name binnen het
basis- en middelbaar onderwijs segregatie
opgetreden. Deels is dit het gevolg van
het Nederlandse onderwijssysteem, de
segregatie in buurten en de vaardigheden
en intelligentie van jongeren. Echter voor
een groot deel spelen hierbij ook
discriminatoire motieven van ouders en
Segregatie binnen het onderwijs is niet
geheel te voorkomen, gelet op de
demografische gegevens. Tevens biedt het
huidige onderwijssysteem wettelijke
mogelijkheden tot segregatie. Vooralsnog
is niet te verwachten, dat het systeem
ingrijpend gewijzigd zal worden.
110
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
onderwijzend personeel een rol.
Belemmerende factoren voor een
optimale toegang dienen weggenomen te
worden. Van overheidswege zijn hier
duidelijke regels en daaraan gekoppeld
toezicht noodzakelijk.
Segregatie is moeilijk tegen te gaan
binnen het Nederlands onderwijssysteem.
Echter niet ontkend kan worden, dat een
deel van de segregatie te wijten is aan de
zogenaamde witte vlucht, en dat deze
vlucht mede het gevolg is van
vooroordelen en discriminatoire
opvattingen en denkbeelden.
Coaching van docenten van zwarte
scholen is noodzakelijk. Enerzijds om de
kwaliteit van het onderwijs te bewaken en
anderzijds als erkenning van het gegeven,
dat hun werk gemiddeld genomen
zwaarder is. Kwaliteitseisen aan
lerarenopleidingen zijn noodzakelijk.
123. a.
wetgeving verbod op discriminatie op
basis van ras, huidskleur e.d. in het
onderwijs
Met de inwerkingtreding van de
Kwaliteitswet zijn schoolbesturen sinds
augustus 1998 verplicht een
klachtregeling vast te stellen en in te
voeren. Volgens de voorgestelde
wetgeving kunnen ouders en leerlingen
klachten indienen over gedragingen en
beslissingen of het nalaten daarvan van
het bevoegd gezag en personeel. Er is op
landelijk niveau gekozen voor één
Implementatie van de klachtregeling is
gebeurd maar meer gericht op andere
gronden (seksuele intimidatie en
mishandeling). Implementatie gericht op
discriminatie op alle niveaus van zowel
formeel als niet-formeel onderwijs moet
specifieker gebeuren met bijbehorend
trainingsaanbod voor scholen
(bijvoorbeeld ontwikkelen gedragscodes
en herkennen van discriminatie en
Onrealiseerbaar
111
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
klachtregeling in het primair en
voortgezet onderwijs.
Discriminatieklachten worden hierin ook
expliciet benoemd (gelijk aan artikel 2
van de AWGB).
racisme).
Navraag bij het ministerie van OC&W
wijst uit dat er geen landelijk of regionaal
meldpunt is voor klachten over
discriminatie in het onderwijs. Het aantal
klachten en de gronden zijn dus
onbekend. Inventarisatie is zeer
essentieel.
Het verbod van het maken van
onderscheid o.g.v. ras in het onderwijs
staat geformuleerd in de art 7 jo art 1
AWGB.
123. b.
toegang tot onderwijs voor alle kinderen
Het Nederlandse onderwijssysteem heeft
een opendeur-beleid en gelijke condities
voor deelname van alle leerlingen in de
leerplichtige leeftijd (vijf tot zestien jaar).
Een kind moet naar school uiterlijk op de
eerste dag van de nieuwe maand na zijn
of haar vijfde verjaardag. De volledige
leerplicht duurt tot en met het schooljaar
waarin de jongere zestien jaar wordt.
Toch beginnen vrijwel alle Nederlandse
kinderen hun schoolcarrière op vier jaar.
123. c.
toegang tot kwalitatief goed onderwijs
voor alle kinderen
Het Nederlandse onderwijssysteem heeft
een opendeur-beleid en gelijke condities
voor deelname van alle leerlingen in de
leerplichtige leeftijd (vijf tot zestien jaar).
Een kind moet naar school uiterlijk op de
eerste dag van de nieuwe maand na zijn
of haar vijfde verjaardag. De volledige
leerplicht duurt tot en met het schooljaar
waarin de jongere zestien jaar wordt.
Toch beginnen vrijwel alle Nederlandse
Een opvallend verschijnsel van het
Nederlandse onderwijsbestel is de
verzuiling. Veel onderwijsinstellingen
hebben een bepaalde signatuur. Dit kan
een bepaalde levensbeschouwelijke
grondslag zijn of een pedagogisch
concept. De toegang tot deze bijzondere
scholen kan voor kinderen van ouders met
andere levensbeschouwelijke grondslag
dan die van de school, ontzegd worden.
Onrealiseerbaar
112
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
kinderen hun schoolcarrière op vier jaar.
Dit kan betekenen dat de toegang tot
kwalitatief onderwijs naar keuze niet
gewaarborgd is.
Wellicht kan artikel 23 van de Grondwet
herzien worden.
123. d.
meten onderwijsprestaties van
achtergestelde kinderen
Het Nederlandse onderwijs maakt
veelvuldig gebruik van diverse
leerlingvolgsystemen (zowel didactisch
als pedagogisch). De meeste scholen voor
primair onderwijs maken gebruik van het
Cito-leerlingvolgsysteem. Dit LVS
bestaat eveneens uit toetsen voor kinderen
uit groep 1 en 2 zodat de didactische
situatie meetbaar is. Zodra de
leerprestaties van kinderen achterlopen of
er sprake is van gedragsproblematiek
wordt een orthopedagoog of psycholoog
ingeschakeld om het probleem te
analyseren. Deze maakt veelvuldig
gebruik van psychologische tests. Toch
staat het Nederlandse onderwijs voor
grote problemen. Deze didactische toetsen
maar ook de psychologische tests zijn
beperkt bruikbaar bij allochtonen maar
worden nog steeds op grote schaal
gebruikt.
De bestaande meet- en toetsinstrumenten
zijn niet toereikend gebleken om
allochtonen en vluchtelingen kinderen
adequaat te diagnosticeren. Het NIP-
Nog nodig is het ontwikkelen van
gedegen (intelligentie-)tests en betere
instrumenten die geschikt zijn voor
gebruik bij kinderen van etnische
minderheden. Ook moet aandacht komen
voor de cito-toets die voor een belangrijke
mate de verdere schoolloopbaan van de
kinderen bepaalt.
Er dient niet alleen oog te zijn voor de
'objectieve' tests, maar evenzo dienen de
schooladviezen aan een nader onderzoek
onderworpen te worden.
Onrealiseerbaar
113
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
LBR- onderzoek heeft dit aangetoond.
Ook de geluiden die het LBR uit de
praktijk bereiken wijzen hierop.
123. e.
ongelijkheden onderwijsresultaten
uitbannen
In de loop der jaren zijn in Nederland
diverse programma's ontwikkeld om
pogingen te doen ongelijkheden in
onderwijsresultaten van kinderen en
jongeren uit te bannen. Door
pedagogische centra,
leermiddelenontwikkelaars is hard
gewerkt aan via onderwijs gelijke kansen
te bieden voor iedereen. Hiermee is nog
niet gezegd dat alle kinderen in Nederland
de mogelijkheid is geboden om gebruik te
maken van deze intensieve programma's.
Het volgende is nodig: voorschoolse
educatie/ vervroegen van de leerplicht en
aandacht voor ouderparticipatie (interactie
kinderen/ jongeren, school en ouders
bevorderen).
123. f.
veilige schoolomgeving
In de loop der jaren zijn Nederland
diverse projecten ontwikkeld om een
veilige schoolomgeving te waarborgen.
Projecten als 'Wereldschool', ‘School
Zonder Racisme' ‘Vreedzame school’,
‘Veilige school zijn gericht op het
tegengaan van geweld en discriminatie en
bieden handvatten voor docenten en
directies om diversiteit en veiligheid een
plek te geven op school.
Een overheid die het als haar
verantwoordelijkheid ziet om de
ontwikkeling van goed en actueel
educatief materiaal als structurele taak op
te pakken.
Een overheid die het als haar
verantwoordelijkheid ziet om scholen te
begeleiden bij het interculturaliseren van
het onderwijs (nadere specificering wet
op onderwijs)
Intensievere begeleiding van scholen bij
het implementeren van deze projecten.
Het is niet realiseerbaar om ongelijkheden
in onderwijsresultaten van kinderen en
jongeren uit te bannen. Je kunt door
middel van goed onderwijs iedereen
gelijke kansen bieden maar er is per
definitie sprake van ongelijkheid in
onderwijsresultaten door verschillen
tussen leervermogens van mensen.
114
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
123. g.
toegang tot hoger onderwijs mogelijk
maken zonder racisme e.d.
Het Nederlandse onderwijssysteem streeft Van belang is voorts het verlagen van de
ernaar dat alle kinderen gelijkwaardig
drempel die toegang biedt tot hogere
onderwijs wordt geboden. Om eventuele vormen van onderwijs.
onderwijsachterstanden te bestrijden
krijgen kinderen afhankelijk van
ouderkenmerken, een bepaald
leerlinggewicht toegekend wat samengaat
met een bepaald budget. Het budget van
scholen is afhankelijk van het totaal aan
leerlinggewichten. Onderwijsinstellingen
met veel (allochtone) kinderen uit
achterstandsituaties krijgen door deze
regeling meer budget (voor leerkrachten
en middelen). Het voortgezet onderwijs
kent CUMI-leerlingen (Culturele
Minderheden). CUMI leerlingen komen
met een extra budget wat wordt ingezet
op bestrijding van onderwijsachterstand.
Hierdoor doet men een poging om
gelijkheid van kansen te creëren.
Er is een IMES onderzoek gedaan naar de
positie van minderheden in het onderwijs.
124.
toegang tot taalonderwijs voor personen
van nationale of etnische, religieuze of
taalkundige minderheden: onderzoek
mogelijk onderwijs in eigen taal
Het Vrouwen Ontmoetings Project levert
jaarlijks tientallen Marokkaanse en
Turkse vrouwen aan voor verdere
taalstudies aan de ROC’s in Utrecht
Er dienen maatregelen genomen te
worden om bestaande wachtlijsten voor
het volgen van taalonderwijs tegen te
gaan en condities te scheppen voor
eenieder tot deelname aan dit onderwijs.
Onrealiseerbaar
115
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Over paragraven 125-128 is heel veel
materiaal voorhanden.
Toepassing van de
mensenrechtenmethodieken promoten en
hiervoor geoormerkt geld alloceren.
Mensenrechteneducatie (125-128)
125.
Decennium voor Mensenrechteneducatie
Voor projecten ten behoeve van etnische
minderheden dient participatie van zmvvrouwen in het opstellen/uitvoeren van
het project als expliciet onderdeel van de
subsidievoorwaarden te worden
opgenomen.
Decennium mensenrechten is zeer aan te
bevelen.
126.
culturele en educatieve programma’s/
informatiecampagnes
i.s.m. UNESCO
127.
samenwerking met onderwijsautoriteiten
inzake educatief materiaal over ‘racisme’
In de loop der jaren is door verschillende
NGO's educatief materiaal ontwikkeld om
jongeren het belang van
verdraagzaamheid en respect bij te
brengen. Projecten als Wereldschool voor
het Primair Onderwijs en School Zonder
Racisme voor het voortgezet onderwijs bij
het Landelijk Bureau ter bestrijding van
Rassendiscriminatie (LBR) en de Anne
Frank Stichting en Stichting
Vredeseducatie hebben producten als o.a.
lesmateriaal bij de tentoonstelling
'Grenzeloos Geweld' of de Tolerantietest
ontwikkeld. Zie materiaal wat op tijm.nl
Een overheid die het als haar
verantwoordelijkheid ziet om de
ontwikkeling van goed en actueel
educatief materiaal als structurele taak op
te pakken.
Een overheid die het als haar
verantwoordelijkheid ziet om alle scholen
(ook openbaar onderwijs) te begeleiden
bij het interculturaliseren van het
onderwijs (nadere specificering wet op
onderwijs)
Intensievere begeleiding van scholen bij
het implementeren van deze projecten.
Onrealiseerbaar
116
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
of in het LBR Zoekboek wordt
aanbevolen. Deze materialen zijn geschikt
voor alle denominaties.
128.
openbaar onderwijs programma’s
‘bevorderen respect voor culturele
diversiteit’
In de loop der jaren is door verschillende
NGO's educatief materiaal ontwikkeld om
jongeren het belang van
verdraagzaamheid en respect bij te
brengen. Projecten als Wereldschool voor
het Primair Onderwijs en School Zonder
Racisme voor het voortgezet onderwijs bij
het Landelijk Bureau ter bestrijding van
Rassendiscriminatie (LBR) en de Anne
Frank Stichting en Stichting
Vredeseducatie hebben producten als o.a.
lesmateriaal bij de tentoonstelling
'Grenzeloos Geweld' of de Tolerantietest
ontwikkeld. Zie materiaal wat op tijm.nl
of in het LBR Zoekboek wordt
aanbevolen. Deze materialen zijn geschikt
voor alle denominaties.
Nog gerealiseerd moet worden een
overheid die het als haar
verantwoordelijkheid ziet om de
ontwikkeling van goed en actueel
educatief materiaal als structurele taak op
te pakken; een overheid die het als haar
verantwoordelijkheid ziet om alle scholen
(ook openbaar onderwijs) te begeleiden
bij het interculturaliseren van het
onderwijs (nadere specificering wet op
onderwijs)
Intensievere begeleiding van scholen bij
het implementeren van deze projecten.
Mensenrechteneducatie voor kinderen en jongeren (129-132)
129.
antidiscriminatie/
antiracismecomponenten inbouwen in
schoolcurricula
In de loop der jaren is door verschillende
NGO's educatief materiaal ontwikkeld om
jongeren het belang van
verdraagzaamheid en respect bij te
brengen. Projecten als Wereldschool voor
het Primair Onderwijs en School Zonder
Racisme voor het voortgezet onderwijs bij
Een overheid die het als haar
verantwoordelijkheid ziet om de
ontwikkeling van goed en actueel
educatief materiaal als structurele taak op
te pakken. Een overheid die het als haar
verantwoordelijkheid ziet om alle scholen
(te begeleiden bij het interculturaliseren
Onrealiseerbaar
117
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
het Landelijk Bureau ter bestrijding van
Rassendiscriminatie (LBR) en de Anne
Frank Stichting en Stichting
Vredeseducatie hebben producten als o.a.
lesmateriaal bij de tentoonstelling
'Grenzeloos Geweld' of de Tolerantietest
ontwikkeld. Zie materiaal wat op tijm.nl
of in het LBR Zoekboek wordt
aanbevolen. Deze materialen zijn geschikt
voor alle denominaties.
van het onderwijs (nadere specificering
wet op onderwijs)
Een overheid die het als haar
verantwoordelijkheid ziet om leerkrachten
en docenten op te leiden om vorm te
geven aan houdingen en gedragspatronen
die zijn gebaseerd op de principes van
non-discriminatie.
Mensenrechteneducatie voor kinderen en
jongeren dient te worden ingebouwd in
Tevens bestaan er organisaties (Parel) die schoolcurricula.
zich bezig houden met het screenen van
lesmaterialen op het gebied van
discriminatie of racistische elementen.
130.
jongereneducatie; mensenrechten,
democratisch burgerschap,
solidariteit, diversiteit, democratische
waarden
131.
Een overheid die het als haar
verantwoordelijkheid ziet om de
ontwikkeling van goed en actueel
educatief materiaal als structurele taak op
te pakken. Een overheid die het als haar
verantwoordelijkheid ziet om alle scholen
(te begeleiden bij het interculturaliseren
van het onderwijs (nadere specificering
wet op onderwijs)
Een overheid die het als haar
verantwoordelijkheid ziet om leerkrachten
en docenten op te leiden om vorm te
geven aan houdingen en gedragspatronen
die zijn gebaseerd op de principes van
non-discriminatie.
In de loop der jaren is door verschillende
Een overheid die het als haar
Onrealiseerbaar
118
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
scholen aanmoedigen ontwikkelen
educatieve middelen om bewustwording
m.b.t. racisme e.d. te verhogen
NGO's educatief materiaal ontwikkeld om
jongeren het belang van
verdraagzaamheid en respect bij te
brengen. Projecten als Wereldschool voor
vb. viering Internationale Antiracismedag, het Primair Onderwijs en School Zonder
21 maart
Racisme voor het voortgezet onderwijs bij
het Landelijk Bureau ter bestrijding van
Rassendiscriminatie (LBR) en de Anne
Frank Stichting en Stichting
Vredeseducatie hebben producten als o.a.
lesmateriaal bij de tentoonstelling
'Grenzeloos Geweld' of de Tolerantietest
ontwikkeld. Zie materiaal wat op tijm.nl
of in het LBR Zoekboek wordt
aanbevolen. Deze materialen zijn geschikt
voor alle denominaties.
Nog te realiseren
verantwoordelijkheid ziet om de
ontwikkeling van goed en actueel
educatief materiaal als structurele taak op
te pakken (evenals viering van de
Internationale Dag voor Uitbanning van
Rassendiscriminatie, 21 maart). Een
overheid die het als haar
verantwoordelijkheid ziet om alle scholen
(ook openbaar onderwijs) te begeleiden
bij het interculturaliseren van het
onderwijs (nadere specificering wet op
onderwijs). Intensievere begeleiding van
scholen bij het implementeren van deze
projecten.
Samen met landelijke kerkelijke organen
heeft een Utrechtse organisatie vele jaren
op 21 maart of rond die datum in Utrecht
aandacht aan de viering hiervan besteed.
132.
invoeren mensenrechteneducatie in
scholen en hoger onderwijsinstellingen
Er worden door het Landelijk Bureau ter
bestrijding van Rassendiscriminatie
(LBR) cursussen en trainingen
aangeboden aan onder andere het hoger
beroepsonderwijs en universiteiten.
Informatie over de juridische stand van
zaken wordt met name gegeven aan
studenten die in de toekomst in hun
beroep met dit soort zaken te maken
kunnen krijgen (Sociaal Juridische
Mensenrechteneducatie moet structureel
onderdeel worden van lerarenopleidingen
en opgenomen worden in functieprofielen
van leraren, docenten en professoren en
van het management van
onderwijsinstellingen.
Nog gerealiseerd moet worden een
overheid die het als haar
verantwoordelijkheid ziet om
Onrealiseerbaar
119
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Dienstverlening en SOSA-opleidingen).
mensenrechteneducatie als structurele
taak op te pakken. Een overheid die het
In de loop der jaren is door verschillende als haar verantwoordelijkheid ziet om alle
NGO's educatief materiaal ontwikkeld om scholen (ook openbaar onderwijs) te
jongeren het belang van
begeleiden bij het implementeren van
verdraagzaamheid en respect bij te
mensenrechteneducatie.
brengen. Projecten als Wereldschool voor
het Primair Onderwijs en School Zonder De diverse materialen, cursussen en
Racisme voor het voortgezet onderwijs bij trainingen die reeds beschikbaar zijn bij
het Landelijk Bureau ter bestrijding van
diverse organisaties dienen breder te
Rassendiscriminatie (LBR) en de Anne
worden ingezet.
Frank Stichting en Stichting
Vredeseducatie hebben producten als o.a.
lesmateriaal bij de tentoonstelling
'Grenzeloos Geweld' of de Tolerantietest
ontwikkeld. Zie materiaal wat op tijm.nl
of in het LBR Zoekboek wordt
aanbevolen. Deze materialen zijn geschikt
voor alle denominaties.
Mensenrechteneducatie voor overheidsfunctionarissen en deskundigen (133-139)
133.
opzetten mensenrechteneducatie met antiracistisch en gendergevoelig uitgangspunt
in trainingen voor
overheidsfunctionarissen
Facultatief worden programma’s in deze
aangeboden.
Er worden cursussen en trainingen
gegeven over anti-discriminatie wet- en
regelgeving, omgaan met diversiteit in
Mensenrechteneducatie moet structureel
onderdeel worden van lerarenopleidingen
en opgenomen worden in functieprofielen
van leraren, docenten en professoren en
van het management van
onderwijsinstellingen.
Onrealiseerbaar
120
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
organisaties, reageren op racistische
uitlatingen, vooroordelen en
beeldvorming.
Nog te realiseren
Mensenrechteneducatie moet structureel
onderdeel worden van beroeps- en
managementopleidingen en opgenomen
worden in functieprofielen en
beoordelingscriteria van
overheidsfunctionarissen, personeel en
autoriteiten in de publieke sector .
Tevens is het van belang dat
overheidsfunctionarissen op het terrein
van rechtsbedeling en wetshandhaving als
onderdeel van de mensenrechteneducatie
worden onderwezen over het anti
discriminatierecht. Implementatie van dit
onderdeel in de bestaande opleidingen is
daarbij cruciaal.
Zie ook paragraaf 132.
134.
aandacht voor impact van racisme in
justitiële procesvoering en voor landelijke
campagnes over de verplichtingen uit
VURD e.d.
Idem paragraaf 18.
Hieraan wordt tot op heden te weinig
aandacht aan besteed.
Het College van Procureurs-Generaal zou
het OM en de politie nader moeten
inlichten. Naar aanleiding van de
tweejaarlijkse rapportage van de overheid
aan het CERD-Comite en de
schaduwrapportage van het LBR , waarop
aanbevelingen van het CERD-Comite
volgen, zouden campagnes moeten
Onrealiseerbaar
121
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
worden opgezet of gefinancierd door de
overheid. Te denken valt aan het inspelen
op de segregatie op scholen en de te
beperkte deelname van allochtonen op de
arbeidsmarkt. Overigens moet worden
opgemerkt dat de Nederlandse overheid al
een aantal jaren ernstig tekortschiet in
haar rapportages: het rapport dat in
januari 2001 uit moest komen wordt nu
pas in februari 2003 verwacht.
135.
specifieke opleidingsactiviteiten voor
OvJ’s rechters e.d.
Ter bestrijding van rassendiscriminatie is
het van belang dat er ook
cursussen/trainingen op dit gebied worden
gegeven voor OM, politie en leden van
de rechterlijke macht.
136.
rol personen belast met opvoeding,
onderwijs en media in de
mensenrechteneducatie
Leerlingen moeten worden voorbereid op
de multiculturele samenleving, er moet
aandacht geschonken worden aan normen
en waarden en, in historisch perspectief,
aan de eigen cultuur en andere culturen.
Dit zouden in Nederland verplichte
onderdelen van het onderwijscurriculum
moeten zijn. Deze verplichting zou een
grote belangstelling voor intercultureel
onderwijs moeten impliceren. Ook van
leerkrachten en docentenopleidingen.
Helaas is intercultureel onderwijs
(interculturaliseren) nog steeds niet meer
dan een module in de opleidingen. Het is
Onrealiseerbaar
122
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
noodzakelijk dat de overheid het als haar
verantwoordelijkheid ziet om leerkrachten docentenopleidingen beter toe te rusten
op deze wetgeving.
137.
werving, behoud en promotie van
diversiteit onderwijspersoneel
138.
scholing immigratieambtenaren,
grenspolitie en personeel van
detentiecentra op terrein van kennis over
mensenrechten en voorkomen/ bestrijden
van racisme e.d.
139.
opleiding wethandhaving-immigratie- e.a.
functionarissen inzake ‘mensenhandel’
4.
Zie paragraaf 132: gender inclusieve
benaderingswijze.
Informatie, communicatie en de media, met inbegrip van nieuwe technologieën (140-147)
140. + 141.
Bijdrage bestrijding racisme e.d. van
nieuwe informatie- en
communicatietechnologie
Nederland kent een media en
minderhedenbeleid dat regelmatig door de
Tweede Kamer wordt geëvalueerd.
Uitgangpunten van dit beleid zijn
structureel onderdeel van de Mediawet. In
de wet zijn controle mechanismen
opgenomen die de voortgang en de
effectiviteit van het beleid moeten meten.
Eenzijdige aanpak door via een
Internetkanaal racisme, fascisme e.d aan
te pakken i.o. v. BZK zogeheten DHI
Impact; slachtoffers van racisme werden
via internet tegen elkaar uitgespeeld,
en/of gemanipuleerd, conclusies werden
getrokken, niet gebaseerd op feiten en
cijfers; begrip racisme werd verengd of
substitutie voor andere vormen van
Onrealiseerbaar
123
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Nederland kent een aantal NGO’s die
vanuit het media en het
minderhedenbeleid door de overheid
worden gesubsidieerd om mede zorg te
dragen voor de bestrijding van
discriminatie in de media en de
gelijkwaardige participatie van
minderheden in de media.
discriminatie. Deze internet racisme
industrie zeer streng aanpakken (meest
gevaarlijke vorm).(TIYE)
Er is een meldpunt discriminatie Internet
Toetsing van de opgaven van meldingen,
resultaten e.d.
Criteria door vertaalslag van richtlijnen
op EU niveau Ook om www.sites beter te
kunnen lokaliseren.
Er is nog geen sprake van een volledige
implementatie van het Media en
minderhedenbeleid en uitvoering van en
controle op de voorschriften door de
omroeporganisaties.
Er is nog geen sprake van een goed
georganiseerd NGO-media en
minderheden veld. Er zijn veel
projectorganisaties, maar is nog geen
sprake van een echte infrastructuur met
duidelijke taken en doelstellingen. Dit zou
er moeten komen
De Mediawet
Wij wijzen erop dat er enkele relevante
passages uit het wetsvoorstel van de
Concessiewet (juli 1999) zijn geschrapt
die wel relevant zijn binnen het kader van
het Actieplan. Deze passages zijn niet
opgenomen in de Concessiewet die op dit
Onrealiseerbaar
124
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
moment van kracht is.
.
Artikel 13c
2. De programma’s van de Publieke
Omroep geven op evenwichtige
wijze een beeld van de samenleving en
van de onder de bevolking levende
interesses en inzichten op
maatschappelijk, cultureel en
levensbeschouwelijk gebied, en:
a. zijn toegankelijk voor de gehele
bevolking in het verzorgingsgebied
waarvoor de programma’s zijn bestemd;
b. dragen bij aan de ontwikkeling en
verspreiding van de pluriformiteit
en culturele diversiteit in Nederland;
c. dragen bij aan de sociale cohesie en
integratie en gaan alle vormen
van sociale, culturele, politieke,
religieuze, etnische en seksuele
discriminatie
tegen;
d. zijn onafhankelijk van commerciële
invloeden en, behoudens het bepaalde bij
of krachtens de wet, van
overheidsinvloeden; en
e. zijn gericht op zowel een breed en
algemeen publiek als op bevolkings- en
leeftijdsgroepen van verschillende
omvang en samenstelling.
Ter informatie
Onrealiseerbaar
125
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Hieronder enkele passages uit de nota
naar aanleiding van het verslag van de
vaste commissie van OCW van 11
november 1999, over het wetsvoorstel
van de Concessiewet (kamerstuk 26 660,
nr. 7, par. 2b). Hierin wordt aangegeven
waarom lid 2, sub c uit artikel 13c
geschrapt wordt. De aanleiding vormde
een opmerking van de fractie van D66:
‘Een voorbeeld van overgedetailleerdheid
en overheidsbetutteling staat naar het
gevoel van de leden van de fractie van
D66 verwoord in artikel 13c, en dan met
name lid 2, sub c. De leden van de fractie
van D66 begrijpen deze zin niet en achten
deze opdracht reeds in algemene zin
besloten in de taakopdracht van de
Publieke Omroep als geheel. Bovendien
geldt voor de Publieke Omroep als voor
ieder ander dat discriminatie op welke
grond dan ook strafbaar is.’
(--)
In het door deze fractie genoemde artikel
13c, lid 2, sub c, staat dat de Programma’s
van de Publieke Omroep bijdragen aan de
«sociale cohesie en integratie en alle
vormen van sociale, culturele, politieke,
religieuze, etnische en seksuele
discriminatie tegengaan». Bij het
formuleren van dit onderdeel van de
taakopdracht heeft de regering zich laten
inspireren door het beleidskader voor
Onrealiseerbaar
126
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Publieke Omroep dat werd
overeengekomen tijdens de vierde
Europese ministersconferentie over
massamediabeleid (Raad van Europa,
Praag, 7–8 december 1994). De regering
acht expliciete vermelding van deze
maatschappelijke component relevant en
handhaving hiervan van belang.
Anderzijds heeft de fractie van D66 gelijk
dat de gekozen formulering voor wat
betreft het tegengaan van alle vormen van
discriminatie, zeker in de Nederlandse
context, onnodig betuttelend is. Ook
gezien het hiervoor geldende
strafrechtelijke kader lijkt mij (dhr. F. van
der Ploeg, red.) dat dit onderdeel van de
taakopdracht inderdaad kan worden
verkort. Een voorstel daartoe heb ik
opgenomen in de nota van wijziging.
Vervolgens wordt op 11 november 1999
in de Nota van Wijziging (kamerstuk 26
660, nr. 8) het volgende vermeld:
Het voorstel van wet wordt als volgt
gewijzigd:
In onderdeel E vervalt in artikel 13c,
tweede lid, onderdeel c, «en gaan alle
vormen van sociale, culturele, politieke,
religieuze, etnische en seksuele
discriminatie tegen».
Toelichting
Onrealiseerbaar
127
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
De omschrijving van de algemene
beginselen waaraan de programmering
van de Publieke Omroep moet voldoen in
artikel 13c, tweede lid, onderdeel c, wordt
aangepast. Dat het programma niet
discriminerend mag zijn vloeit reeds voort
uit de overige elementen uit de
taakopdracht en uit de regels van
bijvoorbeeld het commune strafrecht.
Voorts wil ik verwijzen naar hetgeen
daarover is opgemerkt in paragraaf 2.b in
antwoord op vragen van de leden van de
fractie van D66.
De kamerleden Bakker en Nicolaï dienen
op 20 januari 2000 een amendement in
(kamerstuk 26 660, nr. 82) waarin wordt
voorgesteld om van artikel 13c het tweede
lid, onderdeel c helemaal te laten
vervallen. Ook stellen ze voor om in
artikel 30a, het derde lid, de onderdelen a
en b (zie hierboven) te laten vervallen.
Vooral onderdeel b is volgens ons van
wezenlijk belang aangezien hierin wordt
vermeld dat de voorschriften en
aanwijzingen voor de concessie
betrekking kunnen hebben op ‘de mate
waarin de programma’s van de landelijke
omroep zijn gericht op bepaalde
bevolkings- of leeftijdsgroepen’. Dit
amendement wordt aangenomen en deze
onderdelen worden uit de Mediawet
geschrapt. Mira Media betreurt het
Onrealiseerbaar
128
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
wegvallen van deze onderdelen.
142.
toegang tot reguliere en alternatieve
media
In de Mediawet en in het mediabeleid is
op verschillende plaatsen de toegang van
minderheden tot reguliere en alternatieve
media geregeld.
In de taakopdracht van het publiekbestel,
NPS heeft een specifieke taak om 20%
van de televisiezendtijd en 25% van de
radiozendtijd aan de multiculturele
samenleving en minderheidsgrepen te
besteden.
De multiculturele programmering van de
publieke omroep bereikt slechts een klein
deel van de multiculturele doelgroepen.
Het aanbod dient beter te worden
aangesloten op de vraag. Dit vraagt om
een andere infrastructuur waarin met
betrekking tot het ‘doelgroepgerichte’
aanbod betere wordt samengewerkt tussen
het lokaal- regionaal en landelijk niveau
en waarbij radio, televisie en internet in
samenhang worden vormgegeven.
Het publiek bestel is op papier een open
bestel dat in feite is gebaseerd op de
maatschappelijke verhoudingen van voor
de Tweede Wereld oorlog. Dit betekent in
praktijk dat het niet eenvoudig is voor
Het publieke bestel is een open bestel.
minderheidsgroepen om hier
Iedere groep die voldoet aan de
gelijkwaardig gebruik van te maken.
voorwaarden van de wet kan met een
Omroepinitiatieven op etnische basis (vb.
eigen omroepvereniging zendtijd
Turkse Omroep) kunnen niet makkelijk
aanvragen.
een plaats verwerven in het huidige
bestel. Door de huidige situatie is het ook
De taakopdracht van de regionale en
lokale allochtone omroepen voorziet er in voor individuele personen met een
andere etnisch culturele achtergrond
dat alle groeperingen in de samenleving
moeilijk om zich thuis te voelen in de
moeten worden bediend. De
programmaraden en besturen moeten een organisaties van de huidige
afspiegeling zijn van de samenleving. Dit zendgemachtigden (als lid, bestuurslid of
Het publiek bestel biedt de mogelijkheid
voor religieuzen eigen zendtijd aan te
vragen (BOS, OHM, NMO, etc.)
Onrealiseerbaar
129
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
laatste wordt ook jaarlijks geëvalueerd
door het Commissariaat van de Media.
medewerker). Het publiek bestel zal op
dit punt moeten worden aangepast.
De landelijke overheid financiert in
samenwerking met de lokale overheden
een professionele multiculturele radio- en
televisiestructuur (MTNL en FunX)
gericht op de randstad.
De juridische positie van alternatieve
media (toegangsomroepen op lokaal
niveau) moet worden geregeld. Deze
omroepen zouden de beschikking moeten
krijgen over een eigen uitzendlicentie
Op lokaal niveau kunnen
Er moeten meer FM-frequenties komen
minderheidsgroepen laagdrempelig eigen voor lokale omroepen, momenteel kan
radio en televisie uitzendingen verzorgen. alleen maar via de kabel worden
uitgezonden en niet via de ether.
De landelijke publieke omroep heeft zich
in 1995 gecommitteerd om haar
Er ontbreekt een opleidingsinfrastructuur
personeelsbestand een afspiegeling te
voor de media. Als gevolg hiervan is het
laten zijn van de multiculturele
moeilijk om professioneel toegang te
samenleving voor en achter de camera en krijgen tot de media en om opgeleid te
microfoon, op alle functieniveaus, zowel worden tot gelijkwaardige
wat betreft freelancers als vaste
mediaprofessional.
medewerkers.
Nog niet alle omroepen rapporteren
De omroepen zijn verplicht jaarlijks in het jaarlijks in het kader van de Wet
kader van de wet SAMEN te rapporteren SAMEN. Ook is er binnen de meeste
welke inspanningen ze hebben verricht en omroepen nog lang geen sprake van een
hoeveel personeelsleden vanuit etnisch
diversiteitsbeleid. Dit laatste moet zo snel
culturele minderheidsgroepen werkzaam mogelijk worden gerealiseerd. Het
zijn.
versterken van NGO’s om dit proces te
volgen en de omroepen daar op aan te
Het Bedrijfsfonds startte in de loop van
spreken is daarbij een voorwaarde.
2002 met een experimentele regeling ter
ondersteuning van uitgaven gericht op
minderheden. Deze regeling zal voor vier
Onrealiseerbaar
130
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
jaar gelden waarvoor maximaal 2,7
miljoen euro zal worden gereserveerd
binnen de huidige middelen van het
Fonds. Het Fonds stelt wel de eis dat deze
bladen tenminste eenmaal per kwartaal
moeten verschijnen. In oktober 2002
besloot het Bedrijfsfonds in het kader van
deze regeling financiële steun te
verstrekken aan Generation Now, een
multicultureel magazine gericht op
jongeren tussen de 15 en 25 jaar, aan
Multined, de opvolger van de Landelijke
Allochtonenkrant en aan Mzine, een
maandblad voor Marokkaanse jongeren in
de leeftijd van 18 tot 35 jaar
143.
bestrijding racisme e.d. verspreid via
nieuwe informatie- en
communicatietechnologiën
Het 1e Protocol bij van het
Cybercrimeverdrag dient geratificeerd te
worden. De totstandkoming van het EUKaderbesluit inzake bestrijding racisme
en xenofobie 2001/0270(CNS) dient te
Er is een Raad voor de Journalistiek.
Er zijn mogelijkheden om een kort geding worden bevorderd.
te voeren.
De Nederlandse wetgeving dient conform
de Europese wet- en regelgeving te
Racisme via de media is vaak niet het
worden aangepast.
gevolg van doelgerichte propaganda,
maar als gevolg van onwetendheid en
Er moet meer tijd en middelen worden
verkeerde keuzes van de
programmamakers en journalisten. In het besteed aan de empowerment van de
groepen die het slachtoffer zijn van
kader hiervan is door Mira Media en
racisme via de media. Hierbij kan worden
andere NGO’s gewerkt aan het opzetten
gedacht aan ‘kijkerspanels’, het instellen
van de diversiteitsdatabase en worden
Totstandkoming van e-commercerichtlijn
2000/31/EG en ingediende voorstellen
van daarop gebaseerde aanpassingswet.
Onrealiseerbaar
131
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
door de NVJ regelmatig discussies en
cursussen voor journalisten
georganiseerd.
van een ‘ombudsman’ en ook het
opleiden en begeleiden van
woordvoerders vanuit de groepen die op
een goede en effectieve wijze in de media
kunnen reageren.
Het vergroten en verbeteren van
interculturele mediacompetentie van
mediaprofessionals moet hoog op de
agenda. Dit betekent dat de curricula van
beroepsopleidingen moeten worden
aangepast en dat huidige
mediaprofessionals moeten bijgeschoold
worden.
144.
ontwikkelen ethische gedragscode en
zelfregulerende maatregelen voor de
media
De Nederlandse Vereniging van
Journalisten (NVJ) heeft zich
geconformeerd aan de beginselverklaring
uit 1954 van de Internationale Federatie
van Journalisten (IFJ). Deze tekst bevat
acht, nogal algemeen geformuleerde,
beginselen. In 1986 werd een negende
artikel (over discriminatie) toegevoegd.
Van dit algemene uitgangspunt zijn zes
concretere aanbevelingen afgeleid. Ze
vormen, samen met een aantal
aandachtspunten, een bruikbare checklist
bij berichtgeving over allochtonen.
Tevens bestaat er een toegankelijke
geschillencommissie.
Stereotypering en onjuiste beeldvorming
komen nog steeds op grote schaal voor.
Een betere implementatie van de code is
geboden, evenals meer aandacht voor het
item binnen de opleidingen.
Uit de ervaringen komt naar voren, dat
het bevorderen van diversiteit binnen
redacties etc. eveneens bijdraagt aan de
zelfregulering. Diversiteit dient dan ook
bevorderd te worden.
Onrealiseerbaar
132
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
144. a.
ontwikkelen beleid en praktijk voor de
media inzake:
- bestrijden van racisme e.d.
Zie vorige actiepunten
Zie vorige actiepunten
Het beleid is grotendeels ontwikkeld en
vastgelegd.
Het ontbreekt in het beleid nog aan
middelen om de voortgang van het beleid
adequaat te meten en te sturen. Er moet
meer aandacht worden besteed aan de
empowerment van de lezer, kijker en
luisteraar zelf. Deze moeten zelf actie
gaan ondernemen en moet daar
mogelijkheden en infrastructuren voor
hebben om dit te kunnen doen.
144. b.
ontwikkelen beleid en praktijk voor de
media inzake:
- maatschappelijke diversiteit
Zie vorige actiepunten
Diversiteit eerst duidelijk definiëren
In oktober 2002 verscheen het rapport
Multiculturele programmering 2001 van
de Publieke Omroep, hierin wordt
gerapporteerd welke multiculturele
televisieprogramma’s (volgens een nieuw
geformuleerde definitie) door de
afzonderlijke Publieke Omroepen in 2001
zijn uitgezonden en hoeveel budget
hieraan is besteed.
Zie vorige actiepunten
In Nederland is Mira Media (voorheen
Stoa) al 16 jaar actief om de
maatschappelijke diversiteit in de media
te bevorderen. Naast Mira Media is er
binnen de publieke omroep een speciale
unit gerealiseerd ‘Meer van Anders’ met
deze doelstelling. Mira Media richt zich
op de kwaliteitsverbetering van de
Het rapport Multiculturele
programmering 2001 van de Publieke
Omroep is een eerste positieve stap om
inzicht te krijgen in de multiculturele
programmering van de Publieke Omroep.
Wij willen hierbij echter wel wijzen op
het feit dat de programma’s achteraf, dus
nadat ze zijn uitgezonden, op basis van
brede multiculturele criteria (zie kader)
zijn gemonitord. Het is onduidelijk of bij
de vaststelling van het programmabeleid
en bij de keuzes van onderwerpen en de
aankoop van producties rekening is
gehouden met de multiculturele
uitgangspunten en het is onduidelijk in
hoeverre dit is gebaseerd op kennis van de
Onrealiseerbaar
133
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
programma’s en op het vergroten van de kijk- en luisterbehoeften van de specifieke
professionele en publieksparticipatie in en doelgroepen. Het huidige rapport geeft
om de programma’s.
dus nog geen inzicht in de voortgang in
het multiculturaliseringsproces van het
programmabeleid. Het rapport kan wel
worden gezien als een positieve eerste
Definitie Multicultureel Programma
stap om te komen tot een structureel
Onder een multicultureel programma
beleid of actieplan.
wordt verstaan:
a. een programma waarin stelselmatig
Er dient regelmatig en kwalitatief kijk- en
personen met een verschillende
culturele/etnische achtergrond centraal luisteronderzoek onder
minderheidsgroepen worden gedaan.
staan.
b. een programma waarin stelselmatig
Diversiteit in de media kan alleen worden
onderwerpen en/of verhalen aan de
bereikt indien alle groepen zich ook in de
orde komen die gerelateerd zijn aan
media herkennen en gelijkwaardig in de
het multiculturele karakter van onze
media participeren. Kritisch mediagedrag
samenleving.
c. een programma dat zich expliciet richt maakt daar ook een onderdeel van uit. Dit
vraagt een directe interactie van de media
op een culturele en/of etnische
met het publiek, maar ook een actief
minderheid, waarin de eigen taal en
kritische houding van het publiek ten
cultuur van die minderheid een rol
opzichte van de media. Om hier een
kunnen spelen.
structurele bijdrage aan te kunnen leveren
zal het vak ‘interculturele media-educatie’
Multicultureel betekent: uit elementen
intergraal onderdeel moeten worden van
van verschillende etnische culturen
alle onderwijs curricula.
bestaand.
Het gaat om alle programmagenres:
cultureel, informatief, een
spelprogramma, een sportprogramma, een
dramaserie, amusement etc.
Onrealiseerbaar
134
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Zie vorige actiepunten
Zie vorige actiepunten
Er is een NOS-Bureau Meer van Anders
Er is een Projectbureau Migranten en
Media van de NVJ.
Er is een organisatie Mira Media.
Er is een organisatie Mixed Media.
Er zijn Mediaprijzen:
De Zilveren Zebra (ASN
Mediaprijs)/LBR/NPS
de Prix Europa Iris.
Er wordt in het algemeen beleid en door
NGO’s te weinig aandacht en financiën
besteed aan de rol van de media. In alle
onderdelen van het beleid zou een
communicatieparagraaf moeten worden
toegevoegd waarin de rol van de media
wordt beschreven, hoe het effect van de
media wordt gemonitord en op welke
wijze snel kan worden gereageerd.
Er zijn regelmatige
discussiebijeenkomsten, seminars en
conferenties voor en door mediamakers,
ngo-leden en publiek.
Er zijn bijeenkomsten met studenten en
docenten en gastcolleges van de School
voor de Journalistiek.
Er zijn meer en meer
televisieprogramma’s die de thematiek
aansnijden.
Training en scholing van beleidsmakers
en NGO’s over het gebruik en de impact
van de media.
144. c.
ontwikkelen beleid en praktijk voor de
media inzake:
- Bestrijding verspreiding racistische
ideologieën
144. d.
ontwikkelen beleid en praktijk voor de
media inzake:
- respect, tolerantie
144. e.
ontwikkelen beleid en praktijk voor de
media inzake:
Ook ontwikkelen ten aanzien van
personeelsbeleid op alle niveaus.
Onrealiseerbaar
135
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
- stereotiepe beeldvorming, m.n. jegens
migranten en asielzoekers
145.
wettelijke sancties inzake aanzetten tot
rassenhaat via nieuwe informatie- en
communicatietechnologiën
146.
stimuleren media vermijden
stereotypering
147.
waarborgen normen meningsvorming en
meningsuiting;
tegengaan racisme
via nieuwe informatie- en
communicatietechnologien d.m.v. :
a. gedragscodes internetdiensten
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Bestaande wetgeving 137c – g en
Ratificeren van 1e Protocol bij het
429quater Sr is van toepassing op racisme Cybercrimeverdrag.
Bevorderen totstandkoming EUvia internet.
Kaderbesluit inzake bestrijding racisme
en xenofobie 2001/0270(CNS).
Stereotypering komt nog steeds
veelvuldig in de media voor. In de
journalistiek wordt er nog weinig gebruik
gemaakt van criteria om stereotypering
tegen te gaan. Er dient meer te worden
gedaan om stereotypering tegen te gaan.
Zie vorige actiepunten
Overleg met NLIP (vereniging van
internetproviders) en internetproviders
over gedragscodes.
Mira Media heeft multiculturele
kwaliteitscriteria ontwikkeld op basis
Gedragscode internetdiensten zeer
waarvan de mediaoutput kan worden
belangrijk om normen meningsvorming
gemonitord. Er is materiaal ontwikkeld
voor scholen van voortgezet onderwijs ter en meningsuiting te waarborgen.
stimulering van kritisch mediagedrag
Zie vorige actiepunten
Om media te dwingen normen en
waarden te waarborgen is wetgeving niet
voldoende. Mira Media is daarom bezig
met de empowerment van de
mediaconsument onder meer door het
instellen van ‘kijkerpanels’ het
organiseren van kadertrainingen en het
betrekken van andere NGO’s bij het
mediabeleid. Mira Media streeft er naar
Onrealiseerbaar
136
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
om regelmatige ontmoetingen en
discussies te organiseren en stimuleren
tussen vertegenwoordigers van de media
en de mediaconsumenten.
Mediacomsumenten programma’s op
radio en televisie zijn goede middelen om
programmamakers ‘scherp’ te houden.
Journalisten houden niet van codes en
richtlijnen, maar zijn wel gevoelig voor
kritiek van collega’s en van de
individuele lezer, kijker en luisteraar.
147. b.
wetgeving inzake vervolging
Voor vervolging van aanzetten tot
rassenhaat op internet is reeds van
toepassing art. 137d Sr.
147. c.
training wethandhavingsautoriteiten
147. d.
racistische transmissies ontmoedigen
147. e.
internationale samenwerking
Mira Media is initiator van het Europees
Netwerk On Line/More Colour in the
Media. In dit netwerk wordt
samengewerkt door meer dan 100
mediaorganisaties in Europa. Het netwerk
heeft tot doel de participatie van
minderheden in de media te vergroten, de
toegang tot de media en alternatieve
media te stimuleren en negatieve
beeldvorming te bestrijden. On Line/More
Europol dient een actieve rol te krijgen in
het opsporen van grensoverschrijdende
vormen van rassendiscriminatie.
Mira Media werkt samen met haar
internationale samenwerkingspartners aan
een Europese Dag van Monitoring. Het is
de bedoeling dat NGO’s in alle Europese
landen betrokken worden bij het
monitoren van de televisieoutput op basis
Onrealiseerbaar
137
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Colour in the Media werkt samen met
van enkele multiculturele criteria. Op
andere Europese netwerken zoals: ENAR, deze wijze wordt de empowerment en de
EUMC en EBU.
betrokkenheid van deze NGO’s bij de
media bevorderd.
Mira Media werkt samen met lokale
netwerken van alternatieve media samen
aan een Europees Manifesto. Dit
Manifesto heeft tot doel het recht op en de
noodzaak van eigen media van
minderheidsgroepen te onderstrepen. Het
Manifesto wordt in 2004 in het kader van
de Europese verkiezingen gepresenteerd.
147. f.
stimuleren toegang tot gebruik internet
De Nederlandse regering heeft een actief Internet moet nog verder worden
ontwikkeld als ‘actiemiddel’ voor de
stimuleringsbeleid om het gebruik van
internet te bevorderen. Denk hierbij onder allochtone mediaconsument.
meer aan de Digitale Trapveldjes.
Media bieden steeds meer interactieve
mogelijkheden, minderheden maken hier
De publieke omroep is gestart met een
MultiCuluur portal. Via deze portal wordt nog te weinig gebruik van.
toegang geven tot vrijwel alle
Er wordt gewerkt aan een multiculturele
multiculturele radio en
nieuwscentrale op internet, waarin
televisieprogramma’s
alternatieve media de krachten en
Er is reeds jaren een Multicultureelplein. deskundigheid bundelen. De
nieuwscentrale moet informatie gaan
Dit plein geeft toegang tot andere
bieden uit de multiculturele samenleving
multiculturele websites van NGO’s en
en direct toegang bieden tot het
bevat een actieve mailinglijst en
alternatieve radio en televisie aanbod via
discussiefora.
De gidsen met allochtone en vrouwelijke ‘breedband’.
deskundigen zijn via internet middels de
Onrealiseerbaar
138
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Perslink database digitaal ontsloten. Dit is NGO’s moeten beter in staat gesteld
een intranet voor journalistiek Nederland. worden om ook via internet ‘on line’
Via Perslink hebben journalisten toegang diensten te verlenen.
tot actuele persoonlijke data van
deskundigen en wordvoerders en wordt
ook toegang gegeven tot alternatieve
nieuwskanalen.
147. g.
verspreiding good practices
Mira Media verzamelt good practices in
binnen en buitenland en er wordt een
website gemaakt waardoor deze good
practises actief toegankelijk zijn
Vergelijkbare organisaties worden ook
bijeengebracht voor de uitwisseling van
good practice. Mira media stelt zich op
als bemiddelaar en ‘vertaalt’ de good
practice van de ene situatie naar de andere
situatie,
147. h.
weerspiegeling van diversiteit binnen
personeel van organisaties
verantwoordelijk voor informatie- en
communicatietechnologie
Committent van de Publieke Omroepen in Dit moet ook op besluitvormingsniveau.
Van consument naar producent startfase.
1995.
Het verspreiden van ‘good practice’ is
niet voldoende. De doorvertaling van de
resultaten van het ene project naar het
andere is het probleem. Om dit beter te
laten verlopen is het van belang dat er
speciale opleidingen/scholing gaat komen
voor zgn. intermediairs die kennis hebben
van de praktijk en de vaardigheden
hebben om ‘good practice’ te analyseren
en maatgericht aan andere organisaties
aan te bieden en waar nodig hen bij het
implementatieproces te begeleiden. Een
kennisbank cq informatiebank zou
hiervoor moeten worden opgericht.
Er is een verwijzing naar de Wet SAMEN
in de Mediawet
De interesse van minderheidsgroepen in
een professionele carrière in de media.
Een deel van de omroep rapporteert
regelmatig in het kader van de Wet
Vergroten van de instroom, doorstroom
Onrealiseerbaar
139
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
SAMEN.
en uitstroom vanuit de
minderheidsgroepen in het
mediaberoepsonderwijs.
Het Convenant ‘Breed Baan voor
Minderheden’ is ondertekend door NPS,
Endemol en HMG.
De Nederlandse overheid subsidieert
arbeidsmarkt projecten van Mixt Media
en Mira Media.
Het werkgelegenheidsfonds van de
omroep wordt ingezet voor de
implementatie van het diversiteitsbeleid
De AV-sector neemt deel in het Equal
project Multiple Choice, dat onder meer
tot doel heeft 250 allochtone
mediaprofessionals bemiddelbaar te
maken en de interculturele
mediacompetente binnen de bedrijven te
vergroten.
Onrealiseerbaar
Er dient een betere structurering en
afstemming van het
mediaberoepsonderwijs te komen.
De beeldvorming over allochtone
mediaprofessionals dient verbeterd te
worden.
In alle mediaorganisaties dient het
opstellen van een actieplan diversiteit en
het opstellen van een daaraan gekoppeld
meetbaar plan van aanpak verplicht te
worden gesteld.
Allochtone kaderleden moeten actief
worden ondersteund en geschoold om
bestuurlijk te kunnen functioneren in
mediaorganisaties.
B. Internationaal Niveau
IV. Aanbreng van doeltreffende rechtsmiddelen, verhaal, herstelbetalingen, vergoedende en andere maatregelen op nationaal, regionaal en internationaal vlak (157-158)
140
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
157.
aanpak armoedeprobleem
Reeds gerealiseerd
Er is een Nationaal Actie-plan
Armoedebestrijding
Nog te realiseren
Voor de aanpak van armoede is het van
belang dat de doorstroom van met name
zmv-vrouwen wordt bevorderd. Voorts
moeten er maatregelen komen ter
voorkoming van pensioenbreuk. Onder
andere bevorderen effectieve doorstroom
en structurele banen.
Het hieronder genoemde onderwerp
betreffende het Nederlandse
Slavernijverleden dient hoog op de
politieke agenda van de (nieuwe) regering
te komen staan en er dient snelle actie te
worden uitgestippeld zoals in het Nationaal
Actieplan wordt voorgesteld. Wij ervaren
het Nederlandse Slavernijverleden als
misdaad tegen de mensheid, uitgevoerd in
het verleden door de Nederlandse regering.
De parafen 3 (Educatie en bewustmaking)
en 4.B.IV (Aanbreng van doeltreffende
rechtsmiddelen, verhaal, herstelbetalingen,
vergoedende en andere maatregelen op
nationaal, regionaal en internationaal vlak)
moeten derhalve worden aangevuld met
het onderwerp “Erkenning van het
Nederlandse Slavernijverleden en
Herstelbetalingen”. Dit komt overeen met
hetgeen dat op de Durban-conferentie van
september 2001 werd afgesproken
betreffende een Nationaal Actieplan.
(EARN)
Onrealiseerbaar
141
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Er dient een fonds te worden opgezet dat in
ieder geval de link of band met het
slavernijverleden als hoofddoel heeft. Het
belang van dit fonds dient voldoende
zichtbaar en voldoende erkend te zijn. Dit
houdt in dat een fonds voor herstel van
situaties uit het slavernijverleden nooit zal
moeten komen uit een algemeen fonds.
Wat betreft het beheer van dit fonds het
volgende:
Op nationaal niveau: NINSEE draagt in
samenspraak met GAC-NL de zorg voor de
nationale coördinatie en
belangenbehartiging vanuit Nederland
(daarbij een duidelijke rol en inspraak
gevend aan de nazaten tav de wijze waarop
het fonds wordt ingezet) en ziet toe op de
afdracht van de herstelbetaling (van o.m.
de Nederlandse overheid) naar het
internationaal te beheren fonds bij het
Global Afrikan Congres (GAC);
hiertegenover ziet NINSEE in samenspraak
met GAC-NL ook toe op het aandeel dat de
nakomelingen in Nederland uit de
herstelbetalingen krijgen toegewezen.
Op internationaal niveau: beheert het
Global Afrikan Congres een internationaal
fonds dat bestaat uit de herstelbetalingen
vanuit de verschillende landen (overheden)
die in het verleden verantwoording hebben
gedragen voor de slavernij.
Daarbij moet de onderstaande punten mede
in acht. worden genomen:
Onrealiseerbaar
142
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
- De nadruk dient gelegd te worden op de
nationale inspanningen en deze verdienen
prioriteit; NINSEE zal dus in samenspraak
met GAC-NL eerst krachtig op nationaal
niveau het voortouw moeten nemen
voordat het vraagstuk op internationaal
niveau wordt ingebracht.
- De beheerorganisatie dient een duidelijke
afspiegeling te zijn van de belangen die
eraan verbonden zijn.
- Vanuit het fonds dient een belangrijk deel
besteed te worden aan bewustwording op
nationaal niveau; dit streven moet door het
overdragen van het beheer naar
internationaal niveau niet verloren gaat.
Er dient een onderzoek naar de invloed van
de viering van het St. Nicolaasfeest (een
nationale feestdag) in Nederland voor
Nederlanders van Afrikaanse afkomst te
worden ingesteld. In dit onderzoek zullen
tevens de argumenten voor de eventuele
afschaffing van deze feestdag dienen te
worden meegenomen. Bij dit onderzoek
dienen het LBR, het LPS, het NINSEE en
alle andere organisaties die de nazaten
representeren betrokken worden.
158.
invloed van historische
onrechtvaardigheden op slechte positie van
Het hieronder genoemde onderwerp
betreffende het Nederlandse
Slavernijverleden dient hoog op de
Onrealiseerbaar
143
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
groepen en personen, vooral in
ontwikkelingslanden
noodzaak van sociale en economische
ontwikkeling
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
politieke agenda van de (nieuwe) regering
te komen staan en er dient snelle actie te
worden uitgestippeld zoals in het Nationaal
Actieplan wordt voorgesteld. Wij ervaren
het Nederlandse Slavernijverleden als
misdaad tegen de mensheid, uitgevoerd in
het verleden door de Nederlandse regering.
De parafen 3 (Educatie en bewustmaking)
en 4.B.IV (Aanbreng van doeltreffende
rechtsmiddelen, verhaal, herstelbetalingen,
vergoedende en andere maatregelen op
nationaal, regionaal en internationaal vlak)
moeten derhalve worden aangevuld met
het onderwerp “Erkenning van het
Nederlandse Slavernijverleden en
Herstelbetalingen”. Dit komt overeen met
hetgeen dat op de Durban-conferentie van
september 2001 werd afgesproken
betreffende een Nationaal Actieplan.
(EARN)
Er dient een fonds te worden opgezet dat in
ieder geval de link of band met het
slavernijverleden als hoofddoel heeft. Het
belang van dit fonds dient voldoende
zichtbaar en voldoende erkend te zijn. Dit
houdt in dat een fonds voor herstel van
situaties uit het slavernijverleden nooit zal
moeten komen uit een algemeen fonds.
Wat betreft het beheer van dit fonds het
volgende:
Op nationaal niveau: NINSEE draagt in
samenspraak met GAC-NL de zorg voor de
Onrealiseerbaar
144
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
nationale coördinatie (daarbij een
duidelijke rol en inspraak gevend aan de
nazaten tav de wijze waarop het fonds
wordt ingezet) en belangenbehartiging
vanuit Nederland en ziet toe op de afdracht
van de herstelbetaling (van o.m. de
Nederlandse overheid) naar het
internationaal te beheren fonds bij het
Global Afrikan Congres (GAC);
hiertegenover ziet NINSEE in samenspraak
met GAC-NL ook toe op het aandeel dat de
nakomelingen in Nederland uit de
herstelbetalingen krijgen toegewezen.
Op internationaal niveau: beheert het
Global Afrikan Congres een internationaal
fonds dat bestaat uit de herstelbetalingen
vanuit de verschillende landen (overheden)
die in het verleden verantwoording hebben
gedragen voor de slavernij.
Daarbij moet de onderstaande punten mede
in acht. worden genomen:
- De nadruk dient gelegd te worden op de
nationale inspanningen en deze verdienen
prioriteit; NINSEE zal dus in samenspraak
met GAC-NL eerst krachtig op nationaal
niveau het voortouw moeten nemen
voordat het vraagstuk op internationaal
niveau wordt ingebracht.
- De beheerorganisatie dient een duidelijke
afspiegeling te zijn van de belangen die
eraan verbonden zijn.
- Vanuit het fonds dient een belangrijk
deel besteed te worden aan
Onrealiseerbaar
145
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
bewustwording op nationaal niveau;
dit streven moet door het overdragen
van het beheer naar internationaal
niveau niet verloren gaat.
Er dient een onderzoek naar de invloed van
de viering van het St. ,feest,(een nationale
feestdag) in Nederland voor Nederlanders
van Afrikaanse afkomst te worden
ingesteld. In dit onderzoek zullen tevens de
argumenten voor de eventuele afschaffing
van deze feestdag dienen te worden
meegenomen. Bij dit onderzoek dienen het
LBR, het LPS, het NINSEE en alle andere
organisaties die de nazaten representeren
betrokken worden.
Onrealiseerbaar
146
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
Rechtsbijstand (160-162)
160.
Voor minder bedeelden bestaat de
Rechtsbijstand aan slachtoffers van racisme mogelijkheid door de staat gesubsidieerde
e.d.
rechtsbijstand te krijgen als zij een
rechtszaak aanspannen. Verder zijn er door
het hele land Anti Discriminatie Bureaus
die vrij toegankelijk zijn voor degenen die
advies willen hebben indien zij denken
gediscrimineerd te zijn.
Een aantal gemeenten en regio’s ontbeert
een voorziening als een ADB. Daarnaast
zijn er te grote verschillen in
professionaliteit tussen de ADB’s.
Rechtshulpverleners zijn vaak nauwelijks
vertrouwd met de materie. Scholing zowel
binnen opleidingen als binnen
nascholingstrajecten is noodzakelijk.
Er moet meer gerichte voorlichting komen
over rechtsbijstand.
161.
toegang tot behoorlijke rechtsgang en
kosteloze rechtsbijstand e.d.
Voor minder bedeelden bestaat de
mogelijkheid door de staat gesubsidieerde
rechtsbijstand te krijgen. Ook bestaat de
mogelijkheid voor klagers zich gratis en
zonder procesvertegenwoordiging te
wenden tot de Commissie gelijke
behandeling te Utrecht, die echter geen
bindende oordelen geeft.
162.
Zie paragraven 160 en 161.
bescherming en verlenen van rechtsbijstand
aan klagers, getuigen van racisme e.d.
zie pragraaf 160
Ondanks uitdrukkelijk verboden, komt
victimisatie regelmatig voor, met name op
de arbeidsmarkt. Een betere bescherming
middels regelgeving is noodzakelijk.
zie paragraaf 161
147
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Nationale wetgeving en programma’s (163-164)
163.
wettelijke regels en instelling
onafhankelijke organen ter bestrijding en
vervolging van racisme e.d.
Sinds 1 september 1994 is de Algemene
wet gelijke behandeling (AWGB) van
kracht. Met de AWGB is ook de
Commissie gelijke behandeling in het leven
geroepen. Deze Commissie ziet toe op een
juiste naleving van de AWGB.
Er is wel wetgeving, maar vervolging heeft
niet altijd de hoogste prioriteit. Afweging
vrijheid van meningsuiting ten opzichte van
discriminatieverbod valt nogal eens nadelig
uit voor de laatste.
Bevoegdheid van de CGB moet worden
uitgebreid. Verder verdient het aanbeveling
te onderzoeken of de oordelen van de CGB
een bindend karakter kunnen krijgen,
waardoor de CGB meer de status van een
rechtbank krijgt.
Klachtenprocedures en -structuren binnen
het onderwijs horen duidelijk en
toegankelijk te zijn. Huidige structuren
komen de objectiviteit niet ten goede.
Vertrouwenspersonen en
klachtencommissies dienen extern te zijn.
Tevens dienen (potentiële) slachtoffers zich
te kunnen herkennen in de
klachtencommissies. Zij dienen
rekeninghoudend met de diversiteit
samengesteld te zijn.
De Onderwijsinspectie dient uitdrukkelijker
toe te zien op de wettelijke verplichtingen
van onderwijsinstellingen waar het gaat om
de beschermplicht van leerlingen, ouders /
opvoeders en personeel.
Er dient een meldingsplicht te komen voor
Onrealiseerbaar
148
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
alle klachten en signalen m.b.t.
discriminatie en ongewenst gedrag.
164.
rekening houdend met nationale wetgeving,
zorgen voor:
164. .a.
Men kan aangifte doen bij de politie, wat
eerlijke en niet-discriminerende toegang tot echter vaak niet effectief is, men kan zich
maatregelen ter bestrijding van racisme
wenden tot Anti Discriminatie Bureaus die
wellicht kunnen bemiddelen, men kan de
civielrechtelijke weg bewandelen of men
kan zich wenden tot de Commissie gelijke
behandeling te Utrecht, die wel
gezaghebbende, maar geen bindende
uitspraken doet.
Zowel ADB’s als bijv. de Commissie
gelijke behandeling zijn laagdrempelige
voorzieningen.
Daarnaast kennen vele sectoren en
organisaties gedragscodes met bijbehorende
procedures.
164. b.
bekendmaking van wettelijke regels ter
bescherming van slachtoffers van racisme
e.d.
Via meldpunten discriminatie en Anti
Discriminatie Bureaus die de
klachtbehandeling verzorgen wordt aan
cliënten de mogelijkheden / rechtsmiddelen
duidelijk gemaakt.
Ter deskundigheidsbevordering van ADB’s
Nodig is dat de politie alerter wordt op
racisme en aangiftes serieuzer neemt, door
proces-verbaal op te maken de zaak voor te
leggen voor een oordeel aan de
discriminatie officier van justitie in hun
district
Er dient een landelijk dekkend netwerk van
ADB’s of soortgelijke voorzieningen te
komen.
Gedragscodes en procedures dienen beter te
worden geïmplementeerd.
Met name bij het politieapparaat wordt niet
altijd adequaat gereageerd op aangiftes. Een
betere naleving van de Aanwijzing is
noodzakelijk
Uit de evaluatie van de Aanwijzing
Discriminatie (2002) is gebleken dat de
meeste ADB’s onvoldoende juridische
kennis in huis hebben en vaak onvoldoende
inzicht in de werkzaamheden (reilen en
zeilen) van OM en politie. Ten behoeve van
d i i ht i
ht idd l
Onrealiseerbaar
149
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
164. c.
snelle respons en onderzoek naar klachten
over racistische incidenten
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
(onder andere op juridisch terrein) worden
door het LBR trainingen verzorgd.
een goed inzicht in rechtsmiddelen waarvan
slachtoffers van discriminatie gebruik
kunnen maken, dient de deskundigheid van
ADB’s te worden vergroot.
Er is een Aanwijzing Discriminatie.
Een van de aanbevelingen van de
Werkgroep Evaluatie Aanwijzing (LBR /
LV) naar aanleiding van de Evaluatie van
de Aanwijzing Discriminatie (2002) is dat
er een verbetering dient te komen in de
procesbewaking. De doorlooptijden zijn te
lang. Tussen het opmaken van een procesverbaal van aangifte en de vervolging /
sepotbeslissing verstrijken vele maanden en
soms zelfs jaren (bijv.: internetzaken).
De termijnen bij zowel politie als OM zijn
vaak te lang en moeten korter.
164. d.
juridische hulp in o.a. klachtenprocedures
voor slachtoffers van racisme e.d.
164. e.
Indien slachtoffers van discriminatie
minder bedeeld zijn krijgen ze kosteloze
rechtsbijstand en rechtshulp, terwijl er ook
tolken beschikbaar zijn.
De Commissie Gelijke Behandeling en het
Een van de aanbevelingen van de
Werkgroep Evaluatie Aanwijzing (LBR /
LV) naar aanleiding van de Evaluatie van
de Aanwijzing Discriminatie (2002) is dat
er een verbetering dient te komen in de
procesbewaking. De doorlooptijden zijn te
lang. Tussen het opmaken van een procesverbaal van aangifte en de vervolging /
sepotbeslissing verstrijken vele maanden en
soms zelfs jaren (bijv.: internetzaken).
De termijnen bij zowel politie als OM zijn
vaak te lang en moeten korter.
De overheid kan, naast het definiëren van
Onrealiseerbaar
150
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
creëren van nationale instellingen die
bescherming kunnen bieden aan
slachtoffers van racisme e.d.
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Landelijk Bureau ter bestrijding van
Rassendiscriminatie.
een minimuminfrastructuur, in overleg met
NGO’s, komen tot een meerjaarlijks vast te
stellen actieprogramma met prioriteiten,
doelstellingen, kwaliteitseisen en
bijbehorend budget waarmee kan worden
geïnitieerd/ gestimuleerd.
Er is wel wetgeving, maar vervolging heeft
niet altijd de hoogste prioriteit. Afweging
vrijheid van meningsuiting ten opzichte van
discriminatieverbod valt nogal eens nadelig
uit voor de laatste.
164. f.
toegang tot wettelijke en juridische
maatregelen/ procedures die bescherming
bieden aan slachtoffers van racisme
164. g.
creëren van nieuwe en innovatieve
methoden en procedures van diverse
soorten van geschillenbeslechting in
conflicten betreffende racisme
164. h.
ontwikkeling van beleid en programma’s
t.b.v. slachtoffers van racisme e.d.
Anti Discriminatie Bureaus zijn verspreid
over het hele land, zijn laagdrempelig en
kosten niets, terwijl ze mogelijke
slachtoffers van racisme bijstaan. Het
Landelijk Bureau ter bestrijding van
Rassendiscriminatie kan namens een groep
slachtoffers optreden. Bij rechterlijke
instanties is echter
procesvertegenwoordiging in de vorm van
een advocaat altijd noodzakelijk. Bij de
Commissie gelijke behandeling is dit niet
het geval.
In 1994 is de Commissie gelijke
behandeling ingesteld die uitspraken doet
op het gebied van discriminatie. Deze
uitspraken zijn echter niet bindend. Anti
Discriminatie Bureaus bemiddelen vaak bij
conflicten.
Het leed dat in het koloniale verleden is
toegebracht aan slaven wordt erkend. Er is
een Nationaal Monument voor hen
Er dienen programma’s en beleid te worden
ontwikkeld die gericht zijn op daders van
racisme.
Onrealiseerbaar
151
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
164. i.
klachtenprocedure onder artikel 14 VURD
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
opgericht.
De overheid voldoet niet aan haar eigen
rapportageverplichtingen (zie vraag 134),
laat staan dat ze het publiek inlicht over de
klachtenprocedure van artikel 14 IVUR.
Er dient meer gerichte voorlichting te
komen over de klachtenprocedure.
Onrealiseerbaar
152
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
Rechtsmiddelen, herstel, vergoedingen (165-166)
165. + 166.
bescherming voor ieder tegen racisme e.d.
d.m.v.:
toegang tot rechtsmiddelen, mogelijkheid te
vragen voor gepast herstel en
genoegdoening voor schade e.d.
Zoals hierboven al gebleken is kunnen
mogelijke slachtoffers van discriminatie
een beroep doen op Anti Discriminatie
Bureaus, zij kunnen aangifte doen bij de
politie (strafrecht), ze kunnen
civielrechtelijke middelen inzetten en zich
wenden tot de Commissie gelijke
behandeling.
In het kader van de implementatie van de
Europese richtlijn en de aanpassingen die in
de AWGB moeten worden doorgevoerd
dient er in de AWGB een bepaling
/formulering te worden opgenomen
waardoor schadevergoeding als vorm van
sanctie een plek krijgt in de AWGB.
Bij mogelijke slachtoffers van
rassendiscriminatie is nog onvoldoende
kennis van de bestaande antidiscriminatie
infrastructuur en de (juridische)
mogelijkheden om discriminatie aan te
Het Nederlandse rechtstelsel is zo ingericht pakken. Het is daarom noodzakelijk dat er
dat slachtoffers met een laag inkomen voor financiële middelen ter beschikking worden
rechtshulp een beroep kunnen doen op de
gesteld opdat de organisaties die deel
gefinancierde rechtsbijstand, op die wijze
uitmaken van de bestaande infrastructuur in
hebben ook zij de mogelijkheid tot het
staat worden gesteld meer voorlichting aan
voeren van een juridische procedure in
deze mensen te geven.
geval van discriminatie.
Met civielrechtelijke middelen waaronder
de actie o.g.v. art 6:162 BW kunnen
slachtoffers schadevergoeding eisen.
V. Strategieën om volledige en effectieve gelijkheid te bewerkstelligen, met inbegrip van internationale samenwerking en de versterking van de Verenigde naties en van andere
internationale mechanismen ter bestrijding van racisme, rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat, en aanverwante onverdraagzaamheid en follow-up (167-176)
167.
Formuleren en implementeren nationale
actieplannen
Nederland heeft deelgenomen aan de
Europese regionale bijeenkomst te
Straatsburg in oktober 2000.
Er dient nog een Europese regionale
conferentie plaats te vinden over de in
Durban opgestelde internationale
Verklaring en het internationale Actieplan.
Vervolgens dienen deze afspraken in het
opgestelde Nationaal Actieplan te worden
geïmplementeerd.
153
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
168.
voldoen aan de verplichtingen van
internationale humanitair recht d.m.v.
wetgeving
169.
samenwerkingsprogramma’s uit te werken
ter bevordering van gelijke kansen voor
slachtoffers van racisme e.d.
170.
het vraagstuk van de strijd tegen racisme
e.d. opnemen in werkprogramma’s van
regionale integratieorganisaties
Nederland heeft de verdragen van Genève
geratificeerd.
171.
-solidariteit
-onderzoek, analyse naar de succesvolle
multiculturele samenlevingen bijv.
Caribische gebied)
172.
bescherming diverse minderheids- groepen
Voldoende onderzoek en analyse.
Voor integratie en inburgering is
bekendheid met de infrastructuur tegen
racisme een must. Een minimale
mogelijkheid is via het verspreiden van
folders en het afleggen van
kennismakingsbezoeken. Er zijn meer
In kerkelijk Utrecht, protestants en
opties: training reageren op racisme,
Katholiek is men hier druk mee bezig,
zowel in de stad als in de regio Utrecht. Het scholing op het terrein van rechten en
is zwaar werk, want men vindt racisme een plichten, etc. Een ruimere invulling verdient
aanbeveling.
zwaar belastend thema. In katholiek en
protestants regionaal klimaat zijn twee
Dit moet inzichtelijk worden gemaakt en
nota’s verschenen waarin ook aandacht
middelen voor worden gevonden.
voor Racisme-bewustwording. Er worden
in Utrecht trainingen hierover gegeven.
Integratiebureaus als PIN/MIP besteden in
hun introductie aandacht aan
racisme/discriminatie, onder meer door het
bezoeken van ADB’s.
Utrechtse NGO geeft aan dat de
bescherming van diverse
minderheidsgroepen door hen aan de orde
wordt gesteld. Bij het opvangen van
Bestaande onderzoeken en analyse dienen
inzichtelijk te worden gemaakt en er dienen
middelen voor te worden gevonden.
Onrealiseerbaar
154
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
illegalen komt het ook aan de orde. Dit is
onder het negatieve politieke klimaat van
de laatste paar jaren zwaar. Men heeft het
gevoel dat het bijna strafbaar wordt om
illegalen te beschermen.
173.
bescherming
van historisch gezien benadeelde
gemeenschappen
Zie onder andere "African descent”.
Het hieronder genoemde onderwerp
betreffende het Nederlandse
Slavernijverleden dient hoog op de
politieke agenda van de (nieuwe) regering
te komen te staan en er dient snelle actie te
worden uitgestippeld zoals in het Nationaal
Actieplan wordt voorgesteld. Wij ervaren
het Nederlandse Slavernijverleden als
misdaad tegen de mensheid, uitgevoerd in
het verleden door de Nederlandse regering.
De parafen 3 (Educatie en bewustmaking)
en 4.B.IV (Aanbreng van doeltreffende
rechtsmiddelen, verhaal, herstelbetalingen,
vergoedende en andere maatregelen op
nationaal, regionaal en internationaal vlak)
moeten derhalve worden aangevuld met het
onderwerp “Erkenning van het Nederlandse
Slavernijverleden en Herstelbetalingen”.
Dit komt overeen met hetgeen dat op de
Durban-conferentie van september 2001
werd afgesproken betreffende een
Nationaal Actieplan. (EARN)
Er dient een fonds te worden opgezet dat in
ieder geval de link of band met het
Onrealiseerbaar
155
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
slavernijverleden als hoofddoel heeft. Het
belang van dit fonds dient voldoende
zichtbaar en voldoende erkend te zijn. Dit
houdt in dat een fonds voor herstel van
situaties uit het slavernijverleden nooit zal
moeten komen uit een algemeen fonds.
Wat betreft het beheer van dit fonds het
volgende:
Op nationaal niveau: NINSEE draagt in
samenspraak met GAC-NL de zorg voor de
nationale coördinatie en
belangenbehartiging vanuit Nederland
(daarbij een duidelijke rol en inspraak
gevend aan de nazaten tav de wijze waarop
het fonds wordt ingezet) en ziet toe op de
afdracht van de herstelbetaling (van o.m. de
Nederlandse overheid) naar het
internationaal te beheren fonds bij het
Global Afrikan Congres (GAC);
hiertegenover ziet NINSEE in samenspraak
met GAC-NL ook toe op het aandeel dat de
nakomelingen in Nederland uit de
herstelbetalingen krijgen toegewezen.
Op internationaal niveau: beheert het
Global Afrikan Congres een internationaal
fonds dat bestaat uit de herstelbetalingen
vanuit de verschillende landen (overheden)
die in het verleden verantwoording hebben
gedragen voor de slavernij.
Daarbij moet de onderstaande punten mede
in acht. worden genomen:
- De nadruk dient gelegd te worden op de
nationale inspanningen en deze verdienen
Onrealiseerbaar
156
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
prioriteit; NINSEE zal dus in samenspraak
met GAC-NL eerst krachtig op nationaal
niveau het voortouw moeten nemen voordat
het vraagstuk op internationaal niveau
wordt ingebracht.
- De beheerorganisatie dient een duidelijke
afspiegeling te zijn van de belangen die
eraan verbonden zijn.
- Vanuit het fonds dient een belangrijk
deel besteed te worden aan
bewustwording op nationaal niveau; dit
streven moet door het overdragen van
het beheer naar internationaal niveau
niet verloren gaan.
Er dient een onderzoek naar de invloed van
de viering van het St. Nicolaasfeest (een
nationale feestdag) in Nederland voor
Nederlanders van Afrikaanse afkomst te
worden ingesteld. In dit onderzoek zullen
tevens de argumenten voor de eventuele
afschaffing van deze feestdag dienen te
worden meegenomen.
174.
maatregelen/ samenwerking
aanpak problemen als armoede e.d. welke
aanleiding kunnen geven tot racisme e.d.
175.
informatiecampagne over migratie, ter
voorkoming van mensenhandel
Er moet worden duidelijk gemaakt wat
verstaan moet worden onder
integratieorganisaties.
Dit dient niet alleen hier, maar ook in de
landen van herkomst te worden gerealiseerd
in samenwerking met Ministerie van
Buitenlandse Zaken en instellingen als
Onrealiseerbaar
157
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
176.
opstellen en implementeren van sociale
ontwikkeling en beleid
(World Summit for Social Development,
1995)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
NOVIB e.d.
De implementatie dient zo spoedig
mogelijk plaats te vinden in verband met
het bevorderen van duurzame sociale
redzaamheid en maatschappelijke
zelfstandigheid van met name jongeren.
Onrealiseerbaar
158
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Internationaal wettelijk kader (177-178)
177.
samenwerking CERD
Nederland schiet tekort in haar
verdragsverplichtingen waar het om de
tweejaarlijkse rapportage gaat (zie vraag
134)
178.
financiële ondersteuning CERD
Regionale/ internationale samenwerking (181-192)
182. + 183.
Steunen van en deelnemen aan regionale
dialogen over problemen rondom migratie
en beschermen van rechten van migranten
Een Utrechtse organisatie speelt daarop in
op regionaal (via het Katholieke grote
Aartsbisdom) en op landelijk niveau (in het
netwerk Urban Mission). Het netwerk
Urban Mission is door de Wereldraad van
Kerken geïnitieerd. Het verzamelt allerlei
werk in grotere steden in Nederland en
Vlaanderen van buurtpastores,
oudewijkenpastores, inloophuizen en
instellingen met oog voor de uitvallers van
de samenleving. Dit netwerk organiseert
ook trainingen voor werkers en
vrijwilligers en besteedt ook aandacht aan
racisme
Er dienen niet alleen dialogen over
problemen rondom migratie te zijn maar er
moet ook gerichte voorlichting aan de
ontvangende samenleving in de diverse
lidstaten te worden gegeven.
Er worden racismebewustwordings
trainingen gegeven. Hier wordt nog te
weinig gebruik van gemaakt.
185.
steun aan gastlanden, met name
ontwikkelingslanden,
Verhogen van financiële middelen voor
opvang van vluchtelingen in de regio
is van belang maar er moet wel voorkomen
Onrealiseerbaar
159
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
die hulp bieden aan vluchtelingen;
vluchtelingen in staat stellen vrijwillig
terug te keren naar gebieden van herkomst
worden dat er generaties
vluchtelingen in kampen moeten blijven
wonen.
Daarom is het van belang dat de
Nederlandse regering daarnaast in haar
buitenlandbeleid naar structurele
oplossingen zoekt voor het
vluchtelingenvraagstuk. Dit kan door een
vredes- en veiligheidsbeleid dat
onder andere democratiseringsprocessen en
vrije verkiezingen stimuleert in gebieden
waar vluchtelingen vandaan komen zodat
zij kunnen remigreren of als
preventie om vluchtelingenstromen te
voorkomen.
Vrijwillige terugkeer optie moet alleen
geboden worden indien de veiligheid van
het individu wordt gegarandeerd.
186.
bilaterale, regionale, internationale
overeenkomsten sluiten inzake bestrijding
mensenhandel en migrantensmokkel
Er zijn internationale afspraken gemaakt.
Overeenkomsten die er al zijn dienen te
worden geratificeerd en geïmplementeerd.
187.
promoten (internationale) informatieuitwisseling tussen onafhankelijke
nationale instituties ter bestrijding van
racisme e.d.
Binnen een aantal (Europese)
samenwerkingsverbanden en netwerken
(b.v. ENAR) wordt informatie uitgewisseld
in projecten, campagnes, etc.
Structurele vormen van (internationale)
informatie-uitwisseling tussen nationale
instituties ter bestrijding van racisme
dienen te worden bevorderd.
De mogelijkheden voor een Europese
website voor het uitwisselen van
informatie, koppelen van databanken etc.,
dienen te worden onderzocht.
Onrealiseerbaar
160
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
188.
steunen activiteiten regionale organisaties
ter bestrijding van racisme e.d.
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Het Europees Netwerk tegen Racisme
De ENAR dient te worden uitgebreid met
(ENAR) is actief binnen de Europese Unie. organisaties uit de toekomstige lidstaten
van de Europese Unie.
Het heeft prioriteit van een Utrechtse NGO,
maar het kost hen in de huidige politieke,
culturele, maatschappelijke constellatie veel
moeite om uberhaupt van racisme te
spreken. De racismethematiek is zeer groot.
Het racisme is in Nederland ook vrijwel
altijd elegant verborgen. Iedereen is
ertegen, maar met het afleggen van het
politiek correcte handelen en spreken, komt
er steeds meer verkapt racisme boven
water.
Activiteiten van regionale organisaties
dienen te worden gesteund mits ze
doelgericht zijn met een output doelstelling
en mits de gelden geoormerkt worden.
191. a.
Momenteel is er een proces gaande om te
samenwerking en actieplannen opstellen
komen tot een Nationaal Actieplan.
met mensenrechteninstituties om racisme te
bestrijden;
actieplannen en implementatieresultaten
melden aan VN
191. d.
in samenwerking met o.a. HCHR
ontwikkelen database met informatie over
Na het opstellen van een Nationaal
Actieplan dienen op deelterreinen actieplan
te worden gemaakt.
Het verzamelen van gegevens gaat nog
De HCHR heeft bij diverse organisaties
steeds door.
informatie opgevraagd voor de database.
Een aantal organisaties heeft (een deel) van
Onrealiseerbaar
161
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
de aanpak van racisme e.d.
Reeds gerealiseerd
de informatie aangeleverd.
Nog te realiseren
Er dient afstemming en inventarisatie van
de data komen.
Er zijn al data ontwikkeld.
Er moet samenwerking met de
doelgroepenorganisaties van slachtoffers
van racisme komen.
Bureau van de Hoge commissaris voor de mensenrechten (HCHR) (197,198)
197.
assistentie en financiële ondersteuning
bieden aan bureau HCHR bij specifieke
antiracismeprojecten
198. b.
samenwerking met Commissie van de
Mensenrechten en andere VN instellingen
ter bestrijding van racisme e.d.
Decennia (200, 202)
200.
steunen 3de decennium ter bestrijding van
racisme en rassendiscriminatie
202.
implementatie Verklaring en
Actieprogramma over culturele vrede;
met samenwerking van UNESCO
De ondersteuning dient transparant te zijn.
Onrealiseerbaar
162
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Inheemse volken (204-208)
204.
financiële steun voor het Permanente
Forum voor inheemse vraagstukken in het
stelsel van de Verenigde Naties
205.
samenwerking met de Speciale Rapporteur
voor de Mensenrechten
Nederland bevordert allocatie van
voldoende middelen voor het secretariaat
van het Permanente Forum voor inheemse
vraagstukken.
206.
afronden onderhandelingen over de tekst
van de ontwerp-verklaring inzake de
rechten van inheemse volken
Nederland dient zich actief in te zetten voor
de spoedige aanname door de Algemene
Vergadering van de VN van de Universele
Verklaring van de Rechten van Inheemse
Volken.
Nederland moet collectieve rechten van
inheemse volken erkennen.
207.
bevorderen en beschermen van
economische, sociale en culturele rechten
op non-discriminatoire basis
208.
definitieve effecten globalisatie die tot
racisme e.d. leiden tegengaan/ ongedaan
maken
Toegang inheemse volken tot WTO, WB en
IMF bevorderen. Nederland dient zijn
invloed uit te oefenen in deze fora om de
rechten van inheemse volken te bevorderen.
Maatschappelijk middenveld (210-212)
210.
NGO’s geven ongevraagd advies of worden NGO’s hebben geen formele adviestaak
Onrealiseerbaar
163
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
NGO’s en maatschappelijke instituties
ontwikkelen en raadplegen en hun
expertise bundelen ter bijdrage aan bijv.
wetgeving ter bestrijding van racisme
211.
samenwerking met religieuze leiders/
gemeenschappen ter bestrijding van
racisme
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
op ambtelijk niveau geconsulteerd.
Religieuze leiders spreken zich regelmatig
uit over racisme. Rond het
vluchtelingenvraagstuk wordt stevig positie
ingenomen. Verder is er de jaarlijkse
migrantenweek vanuit (een deel van) de
christelijke kerken. Er is op ad-hoc basis
contact tussen religieuze leiders en
antiracisme NGO’s.
Onrealiseerbaar
richting regering en kamers. Het zou een
goede ontwikkeling zijn als een dergelijke
rol kan worden gerealiseerd.
Met name NGO’s van de doelgroepen zelf
niet uitsluiten.
De overlegstructuren zouden kunnen
worden geformaliseerd.
Een Utrechtse NGO is betrokken met zowel
de Utrechtse kerken als de Utrechtse
moskeeën. Toch echter, zoals eerder
vermeld is het bespreekbaar maken/ op de
agenda plaatsen van racisme geen sinecure.
Ook in de Utrechtse islamitische
gemeenschappen gaat dit niet over één
nacht ijs. Bij de kerken ligt het genuanceerd
moeilijk, koudwatervrees voor de
terminologie, bij de in Utrecht aanwezige
twintig moskeeën is het contact vaak al
ingewikkeld tot stand te brengen. Bij de
institutionalisering van de islam in Utrecht
is men bij de stichting van vier moskeeën
actief betrokken geweest Actief is men op
veel autochtone weerstand van de vestiging
van die moskeeën gestuit.
Racismebestrijding is toendertijd
broodnodig geweest, om de Marokkanen,
Turken überhaupt hun eigen plek te laten
krijgen. Na vestiging blijken de
werkcontacten spoedig af te zakken. De
meeste moskeebesturen zijn nog zeer druk
Nederland is in hoge mate ontkerkelijkt,
waardoor het bereik beperkt is.
164
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
met organisatieopbouw en
ontwikkelingszaken. Niet erg georiënteerd
op samenwerking met bijvoorbeeld
kerkelijke organisaties. Samenwerkings- en
dialoogprojecten verlopen regelmatig zeer
teleurstellend. Zwaar en belangrijk werk.
De tegenstroom is groot.
212.
creëren en versterken van
samenwerkingsverbanden met relevante
actoren uit de maatschappij ter bestrijding
van racisme
Zie paragraven 18, 210 en 211.
Niet-gouvernementele organisaties (NGO’s)(213,214)
213.
ruimte bieden voor NGO’s
De Nederlandse overheid financiert op
verschillende niveaus het bestaan van een
nationale infrastructuur op het terrein van
de bestrijding van rassendiscriminatie. Op
lokaal/regionaal niveau zijn ADB’s actief,
op landelijk niveau onder meer het LBR.
Deze organisaties treffen elkaar met zekere
regelmaat in samenwerkingsverbanden,
soms vrijwillig (ENAR), soms op initiatief
van de overheid (NPRD).
De status van deze infrastructuur kan
worden verbeterd. Niet alleen door een
duidelijke taak en positie (wettelijke
verankering?), maar ook door een
duidelijke visie vanuit de overheid op zaken
als het basisvoorzieningenniveau, de relatie
met overheidsbeleid, gewenste
kwaliteitsnormen en een beleid met
betrekkking tot projectmatige
ondersteuningsmogelijkheden.
De verdeling van de financiering van
basisvoorzieningen vanuit verschillende
overheden (lokaal, regionaal en landelijk)
staan een verdere stroomlijning/afstemming
Onrealiseerbaar
165
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
in de weg.
214.
rol NGO’s in de maatschappij waar
mogelijk vergroten
De Nederlandse overheid financiert op
verschillende niveaus het bestaan van een
nationale infrastructuur op het terrein van
de bestrijding van rassendiscriminatie. Op
lokaal/regionaal niveau zijn ADB’s actief,
op landelijk niveau onder meer het LBR.
Deze organisaties treffen elkaar met zekere
regelmaat in samenwerkingsverbanden,
soms vrijwillig (ENAR), soms op initiatief
van de overheid (NPRD).
De status van deze infrastructuur kan
worden verbeterd. Niet alleen door een
duidelijke taak en positie (wettelijke
verankering?), maar ook door een
duidelijke visie vanuit de overheid op zaken
als het basisvoorzieningenniveau, de relatie
met overheidsbeleid, gewenste
kwaliteitsnormen en een beleid met
betrekking tot projectmatige
ondersteuningsmogelijkheden.
De verdeling van de financiering van
basisvoorzieningen vanuit verschillende
overheid (lokaal, regionaal en landelijk)
staan een verdere stroomlijning/afstemming
in de weg.
Er moeten criteria voor NGO’s worden
ontwikkeld ter voorkoming van selectieve
keuzes.
Onrealiseerbaar
166
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
De particuliere sector (215)
215.
o.a. via nationale wetgeving transnationale
ondernemingen (tno’s) laten openen zonder
racisme e.d. ;
tno’s ertoe brengen gedragscodes te
ontwikkelen
Jongeren (216-218)
216.
participatie jongeren bij de bestrijding van
racisme
Voor het reguliere buurt- en jongerenwerk
lijkt racisme een terugkerend thema. Een
goede jongerenwerker gaat uit van de
thema’s die onder jongeren zelf leven.
Vooroordelen, tolerantie, discriminatie,
(negatieve) beeldvorming zijn thema’s waar
jongeren zelf mee bezig zijn. Het lijkt een
‘standaardthema’ te zijn. Het LBR
beantwoordt al jaren regelmatig informatieen adviesvragen uit het jongerenwerk.
Meer financiële mogelijkheden voor
jongerenwerkers om (structureel)
activiteiten uit te voeren.
Initiatieven die door jongeren op vrijwillige
basis tot stand komen, blijven vaak hangen
in eenmalige activiteiten. De overheid zou
meer moeten investeren in het continueren
van dit soort goede initiatieven.
Er moet meer samenwerking komen met
Het is belangrijk zoveel mogelijk aan te
organisaties van jongeren zelf.
sluiten bij de belevingswereld van jongeren.
Er leeft veel, jongeren kunnen veel en
willen ook zelf initiatieven nemen. Met
name na 11 september 2001 hadden
jongeren behoefte van zich te laten horen en
deden dat ook. Te denken valt aan
initiatieven als Ben je bang voor mij?, De
Nieuwe Beweging en het jongerendebat
Politiek, wat moet je ermee?!
Onrealiseerbaar
167
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
217.
totstandkoming, instandhouden en
ondersteunen van jongerenorganisaties ter
bestrijding van racisme
218.
tegengaan van racisme e.d. in sport, met
name bij kinderen
-
Einde Format –
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Totstandkoming, instandhouden en
ondersteunen van jongerenorganisaties ter
bestrijding van racisme. Zie paragraaf 216.
Prioriteit moet worden gegeven aan
Initiatieven vanuit de doelgroepen
jongerenorganisaties zelf.
Onrealiseerbaar
168
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
169
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
BIJLAGEN
BIJDRAGEN VAN ORGANISATIES NIET ONDERGEBRACHT IN HET FORMAT
Landelijk Platform Slavernijverleden; gekozen Europese vertegenwoordiging GAC-Europa-AAD-peoples; coördinatie GAC-NL-AAD-peoples
31 januari 2003
Namens het bestuur van het Landelijk Platform slavernijverleden doe ik bijgaand de onderwerpen toekomen waarvan het Landelijk Platform van mening is dat die punten
nadrukkelijk de aandacht moeten krijgen bij de implementatie van het nationaal actieplan.
Zoals u weet is er een intensieve voorbereiding zowel in Nederland, Geneve als in Durban geweest op weg naar de realisatie van de VN en NGO Draft declaration and Program of
Action. In Nederland, in Europa, in de rest van de wereld als in Durban hebben de Afrikaanse NGO’s en NGO’s van Afrikanen in de diaspora nauw met elkaar samengewerkt,
gelobbyd om te komen tot de resultaten zoals aangenomen en geformuleerd in de uiteindelijke VN en NGO Draft en Program of Action.
Ook de Nederlandse NGO’s alsmede de Europese NGO”s hebben de paragrafen die betrekking hebben op de African en African Descendents Peoples (paragrafen met betrekking tot
measures, affirmative actions, reparations, the African maafa, public health, education, gender, youth and media ondersteund. Nederland is als lidstaat akkoord gegaan. Het zou dan
ook hypocriet zijn als Nederland niet tot implementatie zou overgaan. Bijgaand treft u een bijlage aan waarin de specifieke paragrafen per critical area of concern zijn opgesomd.
We zijn dan ook van mening dat Nederland als lidstaat de VN -Draft en Action program serieus moet nemen en alles eraan moet doen om volledige implementatie mogelijk te maken
zoals dat ook is gebeurd met onder andere het VN vrouwenverdrag en Program of action.
Het is dan ook mede om die reden dat we graag zouden zien en u met klem willen verzoeken het daarheen te leiden dat de VN-Durban afspraken volledige vertaalslag krijgen in het
Nationaal Actieplan. Niet slechts vertaalslag doch ook daadwerkelijke implementatie bevorderen.
Specifiek gaat het bij ons om de onderdelen die betrekking hebben op hoofdstukken respectievelijk de paragrafen met betrekking tot de transatlantic slavetrade,colonialism en de
AAD-peoples.
Bovengenoemd een aantal onderwerpen dienaangaande.
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
170
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
Bijna alle onderwerpen hebben te maken met racisme en discriminatie, institutionele uitsluiting als uitvloeisel/effecten van het slavernijverleden die heden ten dage nog aan lijve van
AAD-peoples voelbaar en merkbaar zijn. Op straat, op de werkplek, bij politie optredens etcetcetc in de politiek, in overheidsbeleid etc.
Het Landelijk Platform Slavernijverleden (LPS) alsmede een aantal niet bij het LPS aangesloten netwerken en platfora in Nederland stellen in dit verband erg prijs op inspraak bij de
totstandkoming van het Nationaal Actieplan en dat de inspraak daadwerkelijk tot resultaten zal leiden. Het LPS heeft reeds het initiatief genomen om te komen tot samenbundeling
van AAD-groepen in Nederland en heeft in samenspraak met relevante netwerken en achterbannen de noodzakelijke inspraak weten te organiseren. Dit naast dat wat het LBR reeds
behoort te doen.
Ons gaat het erom dat we gelobbyd hebben om een aantal NGO-onderwerpen en actiepunten o.a. gericht op AAD-peoples te doen verwezenlijken in de Draft . We hebben daartoe
van het aanbod om invloed uit te oefenen via de democratische route en processen gebruik gemaakt. En vinden het dan ook gerechtvaardigd dat de actiepunten in Nederland
uitvoering krijgen.
We weten en beseffen dat er een monument is opgericht, dat er een nationaal instituut is gerealiseerd, maar daarmede is nog niet gezegd dat alle afspraken gemaakt is Durban door
de lidstaten zijn gerealiseerd.
Met de realisering van het statisch en dynamisch monument is slechts een deel van wat is afgesproken gerealiseerd. In dit verband willen we verwijzen naar de landen waarin
Nederland slavenhandel en slavernij heeft bedreven. Onder andere Suriname en de Nederlandse Antillen en Aruba. In samenspraak met AAD-organisaties in o.a.. Suriname is
komen vast te staan dat Nederland nog geen verantwoordelijkheid heeft genomen in het kader van reconstructie en reparatie. Nederland heeft ten aanzien van de AAD-burgers in die
landen ook een verantwoordelijkheid. Het LPS en het AAD-nationaal Congres steunen dan ook de initiatieven die vanuit Suriname en de Nederlandse Antillen alsmede Aruba zullen
worden ondernomen om Nederland te laten doen wat ze behoort te doen in dit kader: verantwoordelijkheid nemen voor de gevolgen van haar daden ihk van slavenhandel en slavernij
alsmede colonialismepraktijken.
De actieprogramma’s richting Nederland zien we met vertrouwen tegemoet.
Thema 2
Ons tweede specifieke thema heeft betrekking op taal en beeldvorming.
Op een door de jongerenafdeling van de Afro Europese Vrouwenbeweging Sophiedela georganiseerde internationale jongerenconferentie, waarvan u verslag heeft ontvangen, zijn
twee zaken aan de orde gesteld die rechtstreeks verband houden met het thema AAD en in relatie staat met het Nederlands slavernijverleden. Het gaat om het woord “neger” en het
“Sint Nicolaas feest”. Ook de Stichting Eer en Herstel Betalingen Slachtoffers Slavernij in Suriname alsmede het in Amsterdam gevestigde Netwerk Op (organiseer pressie
omhoog) hebben tegen deze twee fenomenen actie gevoerd.
Deze organisaties dringen aan op een waardige discussie en hebben me dan ook verzocht om dit als thema in te brengen in de NPRD.
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
171
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
Beide kwesties worden door Afrikanen en Afrikanen in de diaspora als kwetsend, beledigend en racistisch ervaren en beschouwd. Zowel het gebruik van het woord “neger” als het
Sint-Nicolaas feest stammen uit de periode van de transatlantische slavenhandel en slavernij. Zoals u weet is deze periode aangemerkt als crimes against humanity. Het is een
verwerpelijk verschijnsel dat diepe sporen heeft achtergelaten.
Thema 3
Ons derde thema is het onderwerp institutionele racisme en uitsluiting in de ruimste zin des woord: hierbij spelen een rol codes, normen en waardepatronen, procedures en processen,
stereotypen en opvattingen.
Nogmaals de voor de AAD-peoples belangrijke paragrafen van de VN-Draft op een rij
Measures:
Draft: 7,51,75,76,112,114,187,189,190
PoA 197
Affirmative Actions:
Draft: 32,34,102,104,107,108
PoA : 4,6,8,9,11,13, 100,103,161,162,163,175
Reparations:
Draft: 13,14,15, 99 t/m 101 en 103
PoA : 162
Globalisation:
Draft: 11
PoA :151,207,214
Public Health:
Draft: 3
PoA :3,5,101,110,11
African Maafa: Draft: 82,95,105
`
PoA : 118,119,170,191
Education:
Draft : 33,96,97 PoA 10,117,118,121,123,125,126,130,130,135,136,140,155
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Media:
Youth:
Reeds gerealiseerd
Draft : 88t/m 93
PoA :140-156
Draft : 17,72,120
PoA : 56,201,215,216,217
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
172
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
173
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
BIJDRAGE CARAFIN
NATIONAAL ACTIEPROGRAMMA TEGEN RACISME (NAP-NL)
PERS
In Nederland kan het nog gebeuren dat een lokale krant naar aanleiding van een koloniaal-nostalgische expositie in het Tropen Museum kopt met: "Genoeg over de uitbuiting:
Tropeninstituut brengt overzeese avonturen."
Dit terwijl de Nederlandse staat nog recentelijk in VN-verband is aangemoedigd de problemen van racisme, rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat en aanverwante
onverdraagzaamheid waarmee personen van Aziatische afkomst te kampen hebben, aan te pakken. Nederland werd ook met klem verzocht alle noodzakelijke maatregelen te treffen
om de belemmeringen op te heffen waarmee dergelijke personen geconfronteerd worden wanneer zij deelnemen aan het economische, sociale, culturele en politieke leven. De
barbaarse onverdraagzaamheid waaraan met name Aziatische meisjes en vrouwen tijdens het kolonialisme werden blootgesteld, ontbreekt totaal in het genderloze perspectief van de
op overzees avontuur beluste scribent.
Dit pregnante voorbeeld uit duizenden, illustreert hoe de belangrijke morele en ethische kwesties verbonden aan het primitieve slavernij- en kolonialismeverleden van Nederland 'in
de Oost' (hetzelfde geldt overigens mutatis mutandis voor ontwikkelingen met betrekking tot 'De West') op steeds lompere wijze worden omzeild.
Zonder hier te treden in een uitvoerige analyse, is het toch wel overduidelijk dat het ontbreken van het meervoudig perspectief bij de -nog steeds - nauwelijks heterogene pers, debet
zijn aan het geconstateerde euvel.
Het Carafin roept daarom op om de etnische exclusiviteit in de media te doorbreken. De media moeten de diversiteit binnen de multiculturele samenleving beter gaan
weerspiegelen. Door verkeerde beeldvorming hebben de meeste media tot nu toe voornamelijk bijgedragen aan de verspreiding van racistische en xenofobe gevoelens onder de
bevolking.
Met klem verzoekt het Carafin de Nederlandse staat in het kader van de implementatie van het NAP-Nl ruime financiele middelen vrij te maken voor media-campagnes gericht op
het bevorderen van waarden als: acceptatie, verdraagzaamheid, diversiteit, respect voor de multiculturele realiteit (de verschijningswijze van de planeet; zoals die zich aan de
menselijke waarneming toont) en de dialoog tussen de culturen.
ONDERWIJS
Momenteel woedt in Nederland een (tot nu toe gelukkig ongewapende) etnische oorlog, waarbij politieke voorlieden uit de etnische meerderheid de etnische minderheden - zelfs
met drang en dwang - de meerderheidscultuur wensen op te leggen. Terwijl het land een heuse economische crisis inglijdt, gaat de nationale discussie eindeloos over de burka's en de
hoofddoekjes.
Het Carafin roept de Nederlandse staat op om in het kader van de implementatie van het NAP - Nl ruime middelen te reserveren voor een racismevrije opleiding van docenten. Met
respectvolle bejegening van de
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
174
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
leerlingen in al hun culturele en religieuze diversiteit. De primaire onderwijsdoelen dienen daarbij nauwgezet in het oog te worden gehouden: bevordering van de dialoog tussen de
beschavingen, en de creatie van raakvlakken tussen de beschavingen. Partnerschap en samenwerking binnen een veilige en geweldloze racismevrije onderwijsomgeving, zijn de
beste garanties voor een latere evenwichtige integratie binnen de Nederlandse multi-culturele samenleving. Participatie op voet van gelijkheid is enkel op deze basis mogelijk.
WERKGELEGENHEID
Nog steeds is er in Nederland geen sprake van gelijke beloning voor werk van gelijke waarde. Met name vrouwen en vrouwen die niet behoren tot de etnische meerderheid hebben
te maken met een ongeoorloofd onderscheid. De stagnerende participatie van vrouwelijke migranten door de economische malaise noopt tot intensieve aandacht voor mogelijke
genderspecifieke en racistische discriminatie. Vrouwen van Afrikaanse, Aziatische en Latijns Amerikaanse afkomst, hebben daarom baat bij het nadrukkelijk opnemen van het antiracistische genderperspectief in het te formuleren NAP - Nl. Specifieke aandacht is eveneens geboden om meisjes en vrouwen te beschermen tegen sexueel geweld op de werkvloer
en in huiselijk verband. Het belang van vrouwen en kinderen moet daarbij centraal worden gesteld. Discriminatie in Arbeid en Beroep dienen met rechtsmiddelen en
bewustmakingscampagnes resoluut te worden uitgebannen.
Illegale arbeid met grove uitbuitingsverhoudingen, behoren tot het verleden wanneer alle werkenden in gelijke mate kunnen genieten van alle burgerrechten en politieke rechten. De
huidige onverdraagzaamheid zoals weerspiegeld in discriminatoire praktijken en wetgeving, dient zo spoedig mogelijk en liefst met onmiddellijke ingang te worden opgeheven. Alle
Nederlandse werkplekken moeten racisme-vrij worden gemaakt.
HUISVESTING
Stadsontwikkelingsprojecten houden tot nu toe te weinig rekening met de achterstellingspositie qua inkomen van met name migrantengroepen in de grote steden. Deze
bevolkingscomponent moet bijgevolg veelal genoegen nemen met over het algemeen bouwvallige huisvestingssituaties. Een en ander doet ook een ernstige aanslag op de
volksgezondheid. De scheve uitbuitingssituatie op de woningmarkt waarbij professionele huisjesmelkers, hier bekend als 'vastgoed magnaten,' zich nauwelijks gecontroleerd
verrijken, dient ondanks de recent verworven politieke invloed van deze categorie, krachtig worden aangepakt. Er moeten middelen worden vrijgemaakt voor intensievere inspecties
in deze sector. Criminele en onmenselijke racistische praktijken dienen te worden opgespoord en de schuldigen vervolgd en gestraft.
Bij de nieuwe woningbouw dient serieuzer rekening te worden gehouden met de specifieke gezins / familiesamenstelling en woonwensen van migranten in de Nederlandse
samenleving. Corporaties dienen te worden aangesproken op hun nieuwe maatschappelijke taak / roeping in deze.
GEZONDHEIDSZORG
Uit alle recente onderzoeken blijkt dat de migrantenpopulatie als gevolg van voornamelijk de hierboven geconstateerde gebreken, in disproportionele mate te kampen heeft met
gezondheidsrisico's waarvoor de Nederlandse staat in feite aansprakelijk kan worden gesteld. Met klem verzoekt het Carafin de Nederlandse staat erop toe te zien dat bij de
implementatie van het NAP- Nl gestreefd wordt naar een optimale geestelijke en lichamelijke gezondheidsconditie voor de gehele Nederlandse populatie in al haar geledingen.
Recente kabinetsplannen doen vermoeden dat de kosten voor de volkgezondheid weer disproportioneel op voornamelijk de migrantenbevolking zullen komen te rusten, waardoor de
uitbuiting van de zogenoemde nationale arbeidsreserve juist wordt geintensiveerd. Met klem verzoekt het Carafin de Nederlandse staat er op toe te zien met onmiddellijke ingang
geëigende stappen te ondernemen om strikt gelijke toegang te garanderen tot voor een ieder betaalbare gezondheidszorg met zo nodig speciale voorzieningen voor categorieën in een
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
175
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
medische achterstellingsituatie. In het kader van de implementatie van het nationale NAP - Nl moeten speciale middelen worden vrijgemaakt voor het conscientiseren van alle
werknemers in de gezondheidszorg en de aanverwante maatschappelijke sectoren. Racistische bejegening in de Gezondheidszorg dient krachtig te worden bestreden.
BESLUITVORMINGSPROCESSEN ALGEMEEN
Voor alle besluitvormingsprocessen nationaal en internationaal in alle politieke, economische, sociale en culturele instellingen, zou een gedragscode moeten worden geformuleerd
waarbij de equitatieve participatie van alle bevolkingscategorieën is gegarandeerd. De politieke partijen en politici hebben daarbij het voortouw bij de propagering van totaal
tegengestelde normen en waarden als die nu en vogue zijn en allemaal te herleiden zijn tot een te ver doorgedrongen onverdraagzaamheid jegens het vreemde en het nieuwe. Er
dienen mediacampagnes te worden opgestart waardoor de etnische meerderheid in Nederland een beter zicht krijgt op de feitelijke ontstaans- en wordingsgeschiedenis van de
autochtone cultuur. De marginalisatie van de bijdrage van Afrika, Azie en Latijns Amerika aan de menselijke civilisatie dient op de kortste termijn te worden rechtgezet door
onderzoeks en bewustwordingscampagnes zodat ook de lokale etnische meerderheid een evenwichtig en objectief beeld verwerft van de planetaire bijdrage aan de menselijke
civilisatie-processen.
ONDERZOEK
Te dien einde heeft het Carafin een onderzoeksprogramma ontwikkeld voor studie en onderzoek op het terrein van de Transatlantische Slavernij en de gevolgen daarvan. Dit
onderzoek gebeurde in Nederland tot nu toe nagenoeg niet of hoogstens vanuit het perspectief van de barbaarse slavendrijvers en plantage-exploitanten of de koloniale
onderdrukkingsmacht. Op deze wijze hebben de studieonderwerpen een specifieke selectie ondergaan. Ook nationale belangen in het kader van inter-europese rivaliteiten hebben
daarbij een rol gespeeld.
Deze wetenschappelijk onverantwoorde discusssies kenmerken zich bovendien door de meest ernstig denkbare lacunes. Immers de slachtoffers van Slavernij en Kolonialisme, gesels
der mensheid, komen zelf niet aan het woord. Methode van aanpak, optiek en onderwerpkeuze verraden de racistische ideologie en kwestieuze beeldvorming en reflecteren hierdoor
grotendeels slechts de abjecte opvattingen en denkbeelden van het koloniaal regiem en de planerskaste.
Tot op heden denken hele bevolkingscategorieen in Nederland bijgevolg nog dat de slavernij en het kolonialisme geen winstgevende uiterst primitieve en barbaarscriminele nationale
projecten zijn geweest. In tegendeel. Velen ontlenen er tot op heden een trots-avontuurlijk gevoel aan deze flagrante misdaden tegen de mens(elijkheid) en de menselijke
waardigheid. De slachtoffers van deze misdaden mogen ook niet langer de uitbuiting, wrede mishandeling en vernederingen aan de orde stellen. Terwijl ieder nuchter mens
gepreoccupeerd zou moeten zijn met de vraag hoe een heilzame verwerking van de traumatische gevolgen zowel voor slachtoffers (op de eerste plaats) en daders georganiseerd zou
kunnen worden. Het Carafin heeft hierover reeds concrete voorstellen geformuleerd.
Carafin stelt voor om in het kader van het NAP - Nl ook (ruim) voldoende middelen vrij te maken voor degelijk onderzoek naar de economische rentabiliteit van het Kolonialisme en
de Slavernij als integraal bestanddeel in de wordingsgeschiedenis van de Nederlandse staat. De financiering van na-oorlogse onderzoeksactiviteiten op het gebied van de Afrikaanse
Diaspora in door Nederland koloniaal gecontroleerde territoria werden steeds geformuleerd in overeenstemming met de eisen van de financiers. In alle onderzoeksvragen die werden
gehonoreerd domineerde dit perspectief. Alles wijst op de zeer dringende noodzaak om het onderzoek en de financiering daarvan nu intelligenter in te richten.
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
176
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
Er moeten bijgevolg de benodigde middelen worden vrijgemaakt voor de bestudering van voor de Afrikaanse Diaspora relevante zaken, met methodieken waardoor juist de
perspectieven van de Afrikanen in de Diaspora volledig tot hun recht kunnen komen. Dit zijn essentiele onderzoeksvragen en zeer krachtige gegevens en uitgangspunten die niet
langer kunnen worden genegeerd of uit bekrompen eigenbelang terzijde kunnen worden geschoven!
Belangrijker dan de huidige brij rationalisaties en apologieen, lijkt dan serieus wetenschappelijk onderzoek naar de rol van de onderdrukten zelf tijdens Slavernij en Kolonialisme, in
de vernietiging en ondergang van het crimineel-barbaarse uitbuitingssysteem. Bijvoorbeeld in de vorm van Verzet, Opstanden, Bevrijdingsoorlogen en Marronage. Focaal punt dient
daarbij te zijn: de Leiderschapsstructuren, de Organisatie-vormen en de Overlevingsstrategieën van de Diaspora Afrikanen. Behoudens enig pionierswerk (door buro Integraal
Management) moet hiermee nog een begin worden gemaakt. De Nederlandse staat wordt in het kader van de implementatie van het NAP - Nl dan ook met de allergrootste klem
aangespoord voor dit type onderzoek de benodigde middelen vrij te houden.
In de gangbare Eurocentrische racistische geschiedschrijving krijgen meisjes en vrouwen nauwelijks aandacht als heldinnen, terwijl ook de opvoeding van kinderen onder condities
van Kolonialisme en Slavernij buiten schot blijft. In Nederland vigeert momenteel daarnaast een praktisch a-culturele sfeer waarbij zelfs de talenrijkdom binnen de nationale grenzen
een suspect gegeven lijkt. Het Carafin pleit voor middelen ter bestudering van alle talen die zich gedurende het kolonialisme en de slavernij hebben weten te handhaven ondanks de
niet-aflatende primitieve en perverse koloniale culturele verstikkingspogingen.
Ook op het gebied van de religieuze beleving ontstaat in Nederland in toenemende mate een intolerant klimaat. Het Carafin pleit voor onderzoek naar de mogelijkheden om de
religieuze situatie binnen de landsgrenzen weer te normaliseren zodat er voor iedere gezindte onbeperkte belevingsvrijheid ontstaat zonder welke belemmering dan ook; inclusief
tolerantie voor de daarbij horende religieuze klederdracht. Ook voor de inrichting van een Winti-tempel zouden middelen moeten worden vrijgemaakt. Zeker gelet op de frenetieke
ijver waarmee de Afrikaanse religieuze belevingen historisch werden onderdrukt tijdens de eeuwendurende Nederlandse koloniale bezetting.
SAMENVATTING
Kort samengevat: er moet degelijk onderzoek worden verricht naar de wijze waarop in Nederland momenteel wordt omgegaan met het bewustzijn inzake de Koloniale en Slavernij
component van de nationale geschiedenis en met name naar de wijze waarop dit bewustzijn door middel van onderwijs, onderzoek en beeldvorming in beleid, abjecte praktijken in
onder meer literatuur, pers, media en culturele instellingen als theaters en musea wordt doorgegeven.
Van even groot belang is degelijk onderzoek naar de processen van cultuur en identiteitsontwikkeling, integratie en participatie in de Nederlandse multiculturele samenleving; de
wijze waarop deze processen kunnen worden bevorderd en versneld, alsook naar de processen die een behoorlijke en equitatieve deelname aan de samenleving belemmeren. De
Nederlandse staat wordt in het kader van de formulering en implementatie van het NAP - Nl krachtig aangespoord om samenwerking te zoeken met de regeringen van o.m. Aruba, de
Antillen, Suriname, ZuidAfrika, en Indonesië.
CONCLUSIE
Op grond van het boven slechts zeer summier aangevoerde, kan reeds een zeer uitgebreid NAP -Nl worden opgesteld. Uit praktisch oogpunt verdient het aanbeveling concrete taken
te entameren waarvoor in het veld reeds expertise beschikbaar is. Te denken valt aan een aanpak met een aantal zwaartepunten waaronder: studie naar De positie van Vrouwen en
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
177
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
Kinderen, De Beeldvorming, de Identiteitsontwikkeling en Versterking, de Bewustmaking inzake de koloniale geschiedenis en de slavernij en Taal, Kunst en Religie van de Diaspora
Afrikanen.
CARAFIN, Amsterdam, Januari 2003.
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
178
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
Afrikaans Europese Vrouwenbeweging Sophiedela
28 januari 2003
Betreft: Nationaal Aktieplan in het kader van racismebestrijding
Binnen de context van de Nederlandse Grondwet, artikel 1, zijn alle mensen gelijk, desondanks worden personen van Afrikaanse afkomst nog steeds op subtiele wijze
gediscrimineerd c.q. uitgesloten.
Afrikanen en Afrikanen in de diaspora zijn de meest racistisch bejegende mensen op deze aardbol. De ideologie die ten grondslag lag achter het opdelen van de mensen in rassen en
het tot slaaf maken van de Afrikaanse mensen door Arabieren en Europeanen, is bijvoorbeeld ingegeven door witte superioriteit. Hiermede werd gerechtvaardigd dat de Afrikaanse
mens niet meer was dan vee, en dan ook werden beschouwd als inferieure wezens.
De indruk is dat door desinteresse in onderzoek naar de achterliggende oorzaken van racisme, aangaande Afrikanen en Afrikanen in de diaspora, organisaties genoegen nemen met
beleid en programma’s die erop gericht zijn om in het arbeidsproces gelijke kansen te bewerkstelligen, zonder adequaat begrip van de hindernissen die pleiten tegen het succes
hiervan.
Sophiedela is van mening dat bij het willen uitroeien van racisme, er niet voorbij kan worden gegaan aan de dieper liggende oorzaak van racisme, en wenst dit dan ook niet te
marginaliseren of te bagatelliseren.
Aandachtspunt dient ook te zijn dat zowel op politiek, als ambtelijk (de rijks- en lagere overheid) niveau, racisme wordt bedreven.
Sophiedela heeft evenwel gemerkt dat op het bespreekbaar maken van racisme een taboe berust. Er wordt van uitgegaan dat er in Nederland geen racisme is.
Racisme is wel degelijk een dagelijks voelbaar gegeven in de Nederlandse samenleving. Racisme is ook een factor die te maken heeft met het uitoefenen van macht over de ander.
En er wordt er altijd van uitgegaan (bewust of onbewust, geconditioneerd) dat mensen met een zwarte huidskleur minder zijn dan witten. Zie ook de connotatie van het woord
“zwart” in het taalgebruik.
Nog te vaak wordt onze achterban geconfronteerd met uitingen van racisme. Vooral in de allocatie van leerlingen van Afrikaanse afkomst, naar het middelbare onderwijs worden
criteria, zoals bijvoorbeeld “het niet intelligent zijn”, gehanteerd. Als gevolg van de gedwongen toewijzing naar een ander type onderwijs, hetgeen zij als negatief ervaren, worden zij
noodgedwongen drop-outs, en komen soms terecht in het criminele circuit. Eenmaal achter de tralies wordt geconstateerd dat het ook in de gevangenissen niet vrij is van racisme.
Blijkens verkregen inlichtingen worden jongens van Afrikaanse afkomst vele malen meer bestraft dan een witte delinquent voor een zelfde vergrijp.
Ook het gender aspect speelt met betrekking tot racisme een prominente rol. Met name de Nederlandse man van Afrikaanse afkomst heeft hier onder te lijden.
Ook het toeschrijven van onveiligheid aan mensen die niet wit zijn is racisme.
Sophiedela is zich er ook van bewust dat er personen van Afrikaanse afkomst zijn die beweren dat zij geen racisme ervaren omdat zij zich met de witte Nederlanders vereenzelvigen,
of omdat zij bekende burgers zijn. Dit is echter geen maatstaf om te beweren dat er geen racisme in Nederland bestaat. De jaarlijkse Sint Nicolaas viering, die ondanks herhaaldelijke
oproepen, toch nog steeds vergezeld gaat van een “zwarte Piet” die allerlei stomme dingen doet geeft voeding aan racisme. Natuurlijk zijn er geluiden op dat het gezeur is, doch ik
zou aan die mensen willen vragen om een keer in onze huid te kruipen, en te ervaren hoe het is om vanwege je huidskeur nageroepen of uitgesloten te worden.
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
179
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
Racisme is een sociale attitude en heeft drie (3) componenten:
1. het cognitieve component – geloof of kennis;
2. de emotionele – aanzetten tot component (motivationele) - gevoel
3. de performance component – de neiging om op enigerlei wijze op basis van kennis en emotie te handelen.
(The Ideology of Racism: Samuel Kennedy Yeboah)
Sophiedela is het eens met bovenstaande zienswijze en zal het een stap in de goede richting vinden om bij de bestrijding van racisme rekening hiermede te houden.
Sophiedela benadrukt verder dat de ideologie die ten grondslag ligt aan racisme, ook dient te worden besproken, waarna het vervolgens met wortel en al wordt uitgeroeid, en vraagt
dan ook beleid te maken t.a.v. paragrafen 13 tot en met 30 van de algemene vraagstukken.
Onderstaand treft u aan de paragrafen van de Verklaring en Actieplan WCAR Durban die voor Sophiedela dermate belangrijk zijn om te worden gerealiseerd.
Hoogachtend,
Namens bestuur Sophiedela
- NB DE PARAGRAFEN VAN SOPHIEDELA DIE HIERNA VOLGDEN ZIJN OPGENOMEN IN HET FORMAT -
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
180
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
ADWA
De ADWA(Adowa) jongeren organisatie bestaat uit jongeren van Afrikaanse afkomst en de
Afrikaanse Diaspora die op eigen wijze willen bijdragen aan het vergroten van kennis over het Afrikaanse Culturele Erfgoed, en de mogelijkheid bieden deze cultuur uit te dragen.
Wij vinden het van belang dat de nieuwe regering in haar aankomende vier jarige kabinetsperiode(als begin) het principe van "Reparations" oftewel "Herstelbetalingen" in acht
nemen en deze ook uitvoeren in de juist mogelijke manieren. Het Nederlands Slavernij verleden moet in alle openheid kunnen worden onderzocht en educatieve programma's moeten
worden ontwikkeld om vooral de jeugd te kunnen informeren over het Nederlands slavernijverleden en over de slavenhandel in het algemeen. Verder vinden wij ook dat er aandacht
moet worden besteed aan Educatie en Bewustmaking van (vooral) de jeugd maar ook de gehele maatschappij op het gebied van de bijdrage van Afrika en Afrikanen aan de huidige
wereldmaatschappij. Dit zou moeten bijdragen tot veranderingen in de huidige opvattingen over Afrika en Afrikanen die geprojecteerd worden in de media. Wij zouden graag zien
dat er middelen beschikbaar worden gesteld om met gebruik van de multimedia, informatietechnologie met inbegrip van nieuwe technologieën een specifiek en uitgebreid
programma ontwikkelen en implementeren om met name de marginalisatie van de bijdrage van Afrika aan de wereldgeschiedenis en beschavingen recht te zetten en op (ten minste)
Nationale niveau een evenwichtig en objectief beeld te verspreiden van de vruchtbare en waardevolle bijdrage die Afrika heeft geleverd aan de mensheid.
De genoemde paragrafen zijn aangegeven waar onze aandacht op zijn gevallen valt, namelijk de paragrafen die betrekking hebben tot Afrikanen in diaspora op het gebied van
Kinderen en Jongeren, Slavernij en Herstelbetalingen, Werkgelegenheid, Gezondheid, Educatie en Bewustmaking, Media en Zelforganisaties.
De belichte Paragrafen:
Draft: 3,4,5,7,9,11 t/m 17,19,32 t/m35, 72 t/m 76,88 t/m 93,99 t/m 105 en 120
PoA: 4 t/m 14, 101,103,109,110,111,117,118,130, 140 t/m 147,157, 158,159,165,166,210 t/m 219
Verder sluiten wij ons aan bij de adviezen/opmerkingen en/of opdrachten van de andere Afrikaanse organisaties i.b.t. de VN draft.
Namens alle leden van ADWA jongeren organisatie
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
Namens de st Eerste Wereld Alliantie en st. Winston Breda,
Wij ondersteunen de draft van Bridgetown volledig en willen het volgende
toevoegen.
dat de Nederlandse overheid zich alsnog houdt aan de gemaakte afspraken van
Unesco in 1967.
Waarin de Nederlandse overheid zich ten doel stelt om racisme in al haar
vormen uit te bannen.
Inclusief uit school boeken
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
181
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
CIDI-Centrum Informatie en Documentatie over Israël
Hadassa Hirschfeld, adjunct-directeur
Algemeen
In het NAP wordt antisemitisme nergens genoemd. Daaraan zou apart aandacht
besteed dienen te worden, omdat het deels andere oorzaken heeft.
Antisemitisme dient dan ook apart te worden genoemd.
Wetgeving
In het kader van de huidige wetgeving is er voldoende ruimte om daders die
zich in Nederland schuldig maken aan antisemitisme te veroordelen.
Desondanks wordt er te snel door Officieren van Justitie geseponeerd.
Beroepsgronden dienen te worden uitgebreid en verbeterd. Wel zouden
aangiftes sneller behandeld moeten worden, daders dienen actiever te worden
opgespoord. Daartoe behoort het opsporingsapparaat te worden versterkt.
Educatie
Scholen dienen een grotere rol te gaan spelen bij de bestrijding van
antisemitisme. Het zou zinvol zijn om voor de vakken maatschappijleer en
geschiedenis lespakketten te introduceren over het creëren van een
respectvolle samenleving.
Educatie dient niet alleen op scholen plaats te vinden, maar ook binnen de
politie.
Overheid
Een aanbeveling aan de nieuwe regering zou kunnen zijn een structureel
Overlegorgaan Religie en Levensbeschouwing in het leven te roepen, die tot
taak heeft aanbevelingen te doen over existentiële vraagstukken, zoals de
grenzen van godsdienstvrijheid en het respectvol samenleven in een
pluriforme maatschappij. Hierin zouden ook Joden en Moslims zitting moeten
hebben.
Er zou een database moeten komen met succesvolle projecten. Locale
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
182
Format: NAP-NL
(Vul in) Instantie/vakdepartement(onderdeel)
Verbeterpunten
(Vul in) Contactpersoon (actiepunten)
Actiepunt (*)
Reeds gerealiseerd
overheden, buurten, scholen zouden dan kunnen zien welke projecten er hun
buurt lopen en daaraan kunnen deelnemen. Anderen kunnen projecten elders
overnemen.
Buitenland
Veel van de antisemitische incidenten zijn een gevolg van uit het buitenland
geïmporteerd antisemitisme. De Nederlandse wetgeving kan hier niet tegen
optreden. Antisemitische stereotypen komen hier via de satelliet vanuit de
Arabische landen de huiskamer binnen. De Egyptische antisemitische
televisieserie een Ruiter zonder paard is daarvan een goed voorbeeld. Ook
tegen de haattaal die via het internet uit het buitenland wordt verspreid
is geen mogelijkheid juridisch tegen op te treden. Verboden pamfletten,
zoals de Protocollen van de Wijzen van Zion, kunnen via Amerikaanse
internetsites met een druk op de knop via het internet vrij verkregen
worden. Het verzenden van antisemitische emails vindt in feite ongestraft
plaats. De Europese Unie en nationale overheden dienen in hun diplomatieke
contacten met de Arabische staten en de VS aan te dringen op actief optreden
tegen deze haat via televisie en internet.
Nog te realiseren
Onrealiseerbaar
183