O Fatimaschoolz

O Fatimaschoolz:
Daar zit muzie in
Van de redactie
Paul Witteman vroeg zich in zijn zondagnamiddagprogramma
Podium Witteman af waar de nieuwe Stravinsksy bleef.
Niemand van de aanwezigen kon daar een duidelijk antwoord
op geven. Klassieke muziek ls trouwens op de teevee een
ondergeschoven kindje. Naast Podium Witteman kunnen wij
maandelijk slechts genieten van het lovenswaardige De Tiende
van Tijl, waarin presentator Tijl Beckand als een muziekleraar
op een middelbare school en vooral ambassadeur van klassieke
muziek relatief veel jonge kijkers trekt. Paul Witteman heeft
de jeugd nog niet bereikt. Ook het inzetten van bekende
Nederlanders die dirigent speelden of een aria uit de Matthalis
Passion of Handels Messiah onder de knie probeerden te
krijgen. deed geen drommen jeugdigen achter de buis
plaatsnemen.
Met de gedachte dat klassieke muziek nog niet aan de
Nederlandse jeugd besteed is, trofde redactie van de Koerier
in dedecembereditie van DeTrede. het zeer lezenswaardige
informatiebulletin voor ouders van de Fatimaschool.
het volgende opvallende bericht aan:
"In de afgelopen periode hebben de groepen 5 en 7b
meegedaan aan de pilot 'Klassieka Muziek' gegeven
door Mattijs Vijverberg. ln groep 5is onder meer
de reis van Mozart door Europa en de symfonie
die hij schreef toen hij 8jaar oud was. aan bod
gekomen. Groep 7 heeft aan de hand van Britten’s
‘Young Person's Guide to the Omhestra' de orkest‑
instrumenten behandeld. Zowel de kinderen als
wijzelf waren razend enthousiast over deze lessen
en daarom is er besloten de lessen voor de groepen
5 tot en met 8 in te kopen. Vanafjanuari zullen
deze groepen elk 10 lessen klassieke muziek
aangeboden krijgen. welke een onderdeel van
het totale muziekondmvijs vormen. "
De reactie raakte geïmponeerd door het ‘razend enthousiasme'
van de leerkrachten en vooral de kinderen van de Fatimaschool,
terwijl bij de naam Vijverberg direct alle muzikale klokken
uit het RVKO verleden gingen luiden. Immers Ton Vijverberg.
de vader van Mattijs. gafin de vorige eeuw langdurig muziekles
op de Lucia Pabo. Hij won met het koor van de pedagogische
academie in 1975 het AVRO koorfestìval en nam in 1982
de kameropera Dido en Aeneas van Henri Purcell op de plaat
op. Deze elpee werd nadien nog tot in lengte van jaren door
het bestuur van de RVKO als representatíegeschenk gebruikt.
Ook moeder Hennie verdiende haar sporen in de muziek.
Zij gafgedurende vele jaren op de ‘Dominicus‘ het bijzondere
vak ‘Muziekluisteren’.
Maar voordat de redactie een klassieke muziekles van
Mattijs bijwoont. richt zij zich eerst met enige vragen tot
Nicole van Dijk. de inspirerende directeur van de Fatima,
die al weer 5 jaar leiding geeft aan deze sterk groeiende
basisschool in Schiebroek. De Fatima is een school met
een goede mix aan leerlingen. dat een echte afspiegeling
is van de populatie van de wijk.
Je straalt zoveel arbeidsvreugde uit,
wat maakt het datjij het op de Fatima
zo naarje zin hebt?
Nicole: "Dat komt toch vooral door het team. een grote club
professionele enthousiastelingen zonder een ‘negen tot vijf'v
mentaliteit. Onze ouderbetrokkenheid is groot. Wij hebben
kritisch meedenkende ouders en dat zie ik echt als een
uitdaging; het houdt ons scherp, Veel vreugde geeft ook
de verdubbeling van het aantal leerlingen in nog geen vijf
jaartijd, Dat is natuurlijk een groot compliment voor het team.
dat met veel bezieling en zichtbaar plezier iedere schooldag
grote inzet t o o n t Dat wordt gewaardeerd door de kinderen
en hun ouders. Die tevredenheid over onze school gaat
vervolgens ‘zingen' in de wijk, met als gevolg dat het aantal
kleuteraanmeldingen jaarlijks toeneemt. Wij zijn erg blij om
op termijn het naastgelegen pand van de Mattheüsschool
te mogen betrekken. Dan hopen we alle leerlingen gezellig
op een locatie bij elkaar te hebben en tevens voldoende
ruimte te bezitten voor dete verwachten groei van het aantal
leerlingen. Gezien het aantal ingeschreven kleuters verwachten
wij namelijk door te groeien naar een school van ongeveer
700 leerlingen."
jaargang 16 | nummer; | april 2 m ;
RVKOERIER
“ In de afgelopen periode hebben
de groepen 5 en 7b meegedaan
aan de pilot ‘Klassieke Muziek'
gegeven door Mattijs Vijverberg "
Wat is het belangrijkste ondenvijs‑
kundige speerpunt dit schooljaar
vergroten door een zo rijk mogelijk onderwijsaanbod te ver‑
zorgen. bijvoorbeeld het aanbieden van lessen klassieke muziek,
Hierdoor stellen we álle leerlingen in staat kennis te maken met
elementen die er, naast de reguliere lessen, ook zo toe doen”.
op de Fatima?
Nicole: “Wij hebben niet één belangrijk speerpunt op dit
moment. Technisch lezen en begrijpend lezen zijn twee gebieden
waar dit jaar veel aandacht naar uitgaat. Met behulp van het
budget uit ‘Topklassen’ hebben wij een ‘leesplein' kunnen
realiseren, tevens hebben twee leerkrachten zich gespecialiseerd
tot leescoördìnator. Op de Fatìmaschool neemt ieder teamlid
deel aan tenminste één didactische werkgroep, Hiervan hebben
wij er dit schooljaar tien. Deze werkgroepen zijn zelfverant<
woordelijk voor het opstellen van jaardoelen, de hieruit voortv
vloeiende acties en de verankering ervan in het onderwijsproces.
Na afloop van het schooljaar schrijft de werkgroep zelthet deel
van het jaarverslag dat betrekking heeft op dit gebied. Ook stelt
dewerkgroep de nieuwe doelen voor het komende jaar op.
Op deze wijze is ieder teamlid betrokken bij het jaarplan en
uiteraard ook het vierjarenplan."
Hebjij een geschiedenis met
klassieke muziek?
Nicole: “Het moment waarop ik voor het eerst met klassieke
muziek in aanraking ben gekomen, kan ik me helaas niet meer
exact herinneren. Het is er eigenlijk altijd geweest. Mijn vader
speelde gitaar. Mijn ouders hadden een eigen bedrijf, dus door‑
deweeks werd er hard gewerkt. Op zondagmorgen daarentegen
was er tijd voor een uitgebreid ontbijt met op de achtergrond
klassieke muziek. En daarna speelde mijn vader mooie Spaanse
en Portugese nummers, een beetje Fado. Prachtig! In mijn jeugd
heb ik zelfgitaar en saxofoon gespeeld, Ik ben er jammer genoeg
in mijn studententijd mee gestopt. Mijn lievelingscomponist is
Locatelli met zijn verfijnde, lichte en overwegend vrolijke barok‑
muziek, Het allermooiste klassieke muzieknummer is voor mij
het ‘Ave Maria‘ van Bach/Gounod, het weet me altijd weer te
ontroeren. Zingen vind ik heerlijk. alle luikjes gaan open in je
hoofd als je zingt. Het maakt emoties los en werkt ook verbin‑
dend. Dat merken we op school bij de kinderen, maar ook in
het team. Vorig jaar hebben wij met behulp van Zangexpress een
nieuw schoollied geschreven en met het team ingeoefend voor
de lustrumweek. Ontzettend leuk om te doen. Het is een heel
eigentijds nummer geworden met veel humor, Tot onze spijt
kunnen wij de klassieke muzieklessen van Mattijs Vijverberg
nog niet structureel naast de muzieklessen via de methode
‘Moet je doen’ aanbieden. De toekomst van de klassieke muziek
op de Fatima hangt afvan definanciële middelen die ons ter
beschikking staan. Maar we zijn creatiefin het vinden van extra
potjes en subsidies."
Hebje iets met de term ‘levens‑
kunstenaar’ zoals verwoord in
het Strategisch Beleidsplan?
Nicole: “ja absoluut! Wij proberen iedereen op school in zijn
kracht te zetten. Dat doen wij als MT door te kijken naar ieders
kwaliteiten. Om te beginnen die van leerkrachten. We proberen
deze zo veel mogelijk te benoemen en te benutten. Een enthou.
siaste leerkracht die zich gewaardeerd weet, is namelijk op zijn
beurt zelfóók in staat een leerling in zijn kracht te zetten. Soms
zijn er factoren die het zijn van een ‘levenskunstenaar' in de weg
staan: een schrijnende thuissituatie; een ouder die zijn baan kwijt
is; een zieke vader ofmoeder. Op zo'n moment proberen wij een
stapje extra te doen en er even in het bijzonder voor deze leerling
te zijn. De belangrijkste vraag die ik mij bij een selectie van een
nieuwe collega altijd stel, is de volgende: straalt een persoon?
Deenergie die iemand uitstraalt. is essentieel voor het ìn gang
zetten van een proces, een leerproces bij de leerlingen ofeen
samenwerkingsproces met een collega. Daarnaast geloven we
dat we de kans om een levenskunstenaar te kunnen worden,
De klassieke muzieklessen van Mattijs
Mattijs Vijverberg gaat het in zijn klassieke muzieklessen
zeker niet hebben over de evolutie van het klankgat van de viool.
En ook de beroemde Italiaanse families van vioolbouwers
‐ Amati. Stradivari en Guerni A komen maar een moment
u
L
.
.
.
i
voorbij in de lessen over instrumenten. Zijn uitgangspunt is dat
leerlingen de muziek van de beroemde componisten vanafhet
jaar 1500 tot onze tijd gehoord moeten hebben. Immers goede
muziek is tijd- en Ieeftijdloos. Voor iedere les neemt hij een
thema en zoekt daarbij muziek van een of meerdere compo.
nisten. Hij gebruikt bijzijn lessen veelvuldig foto- en filmisch
materiaal, dat hij koppelt aan het onderwerp en de muziek van
de componist die hij wil laten horen. Devele mogelijkheden van
het digíbord nut hij ten volle uit. De kracht van de lessen van
Mattijs is dat hij dwarsverbanden legt met andere vakgebieden
en voorts specifieke werkvormen zoekt om de leerlingen nog
actiever bij de muziek en het thema te betrekken. Zo liet Mattijs
Vijverberg voor zijn les over maatsoorten de leerlingen de
cadans voelen aan de hand van een aantal beroemde composi‑
ties. Deleerlingen moesten beginnen om heel zachtjes met de
vinger op tafel mee te tikken en kregen tijdens het beluisteren
van de klassieke muziek de opdracht ofzij nog synchroon (in
sync) waren. Zo leerden de leerlingen onder meer de driekwart:‑
maat (groepjes van drie tellen) kennen door mee te klappen met
het Menuet uit de 2EOrkestsuíte van johann Sebastian Bach en
devierkwartsmaat (groepjes van vier tellen) met de ouverture
uit het ‘Te Deum’ van Marc Antoine Charpentier.
‘The Planets'
De redactie was te gast bij een les van Mattijs Vijverberg in
groep 7 over 'The Planets', het beroemdste werk van de Engelse
componist Gustav Holst (1874-1934). Hij schreefin deze
compositie muziek voor alle planeten, die rond de zon circu‑
leren. Opvallend dat Holst onze planeet aarde geen muziekstuk
waardig vond. Mattijs liet in zijn powerpoint-presentatie
prachtige beelden voorbijkomen van het ontstaan van de aarde,
de oerknal, de donkere gaten en de snelheid van het licht,
waarbij de krachtige muziek van Holst prachtig aansloot.
In het tweede gedeelte van de les liet hij de leerlingen nog via
een ezelsbruggetje naar een zin zoeken om de acht planeten
van ons zonnestelsel te kunnen onthouden. Aan het slot gaf
hij een tekenopdracht om twee planeten van ons zonnestelsel
te tekenen. Tijdens het tekenen vulde het lokaal zich met
de klanken van ‘The Bringer of Peace’ van Gustav Holst, waarin
de componist de planeet Venus muzikaal tot leven brengt.
“ De krachtige muziek van Holst sloot
prachtig aan bij de beelden "
Voordat enkele leerlingen hun oordeel over de les van Mattijs
Vijverberg geven, polst de redactie nog de mening van Eric van
Putten, de bevlogen leerkracht van groep 7 van de Fatima‑
school. “Ik luister amper naar klassieke muziek, terwijl het wel
heel mooi kan zijn en zorgt voor sfeer en spanning. Zoals bij
films. Een film zonder klassieke muziek is als een orkest zonder
instrumenten. Ik luister liever naar bandjes die bijvoorbeeld op
Lowlands verschijnen. Klassieke muziek is daar afen toe wel
te vinden, maar ik zoek het dan niet op. Zou ik eigenlijk wel
moeten doen. Misschien moet ik weer eens een
Iunchconcertje
meepakken, zoals ik jaren geleden wel eens deed."
Endan de leerlingen over ‘The Planets'. Teun is een muzikale
wildebras: ‘Ik vond de muziek heel erg mooi en spannend.
Want soms kwam er een spannend stukje door de rustige
muziek heen. Ik zou de muziek zelfniet beluisteren, omdat
ik meer van wat wilde muziek houd." Joost moet gelijk de
journalistiek in: “Nu mijn mening, De intro was heel episch,
want je zag hoe de ruimte is ontstaan met op de achtergrond
de klassieke muziek van Gustav Holst. Dat was mooi omdat
het iets uitbeeldde. Door deze les heb ik niet veel meer zin om
naar klassieke muziek te luisteren, omdat ik andere muziek
vaak mooier vind. Het was een superleukevetgaveëpische les.”
Noel, de zoon van Mattijs, heeft een zeer diplomatieke mening:
“Ik vond het een leuke les, omdat de muziek mooi was.
Maar ik zou het niet zo gauw opzetten. Ik luister thuis wel vaak,
omdat Mattijs, mijn vader, het opzet." Sidney is kort maar
krachtig: "Leuke les, mooie klassieke muziek. Een goede dag.”
Amarin blijft bij haar mening: “Ik vond klassieke muziek saai,
dus ik had er niet echt zin in. Maar uiteindelijk vond ik het leuk.
Ik weet nu veel meer over het heelal en dat muziek iets interes‑
santer kan maken, maar ik ga thuis nog steeds geen klassieke
muziek luisteren." Entenslotte Krista met een zeer wijs oordeel:
“Op deachtergrond klonk muziek. Het was zulke muziek
die je in een spannende film zou kunnen horen, dacht ik.
Een gehaaste. spannende film. Wat kan er allemaal gebeuren in
muziek? Nou, heel veel dus. Het was een leuke muziekles over
klassieke muziek. Enik heb ook nog veel geleerd over planeten."
Paul Witteman behoeft niet te vrezen. De nieuwe, kritische
generatie van klassieke muziekliefhebbers zit er aan te komen,
met de leerlingen van de Fatimaschool voorop. En Mattijs
Vijverberg sloeg dat met Gustav Holst aan zijn zijde met
blijdschap en genoegen gade.