ECONOMISCHE WERKLOOSHEID 1 BASISGEGEVENS Er is geen wettelijke omschrijving van het begrip 'economische' redenen: De schorsing gebeurt dus steeds op initiatief van de werkgever, als deze het normale werkritme niet meer kan verzekeren. En dit moet buiten zijn wil voorvallen, en ook niet omwille van gebrekkige organisatie, slecht beheer, overmacht of technische stoornis... Voorbeeld van 'economische redenen': het gebrek aan bestellingen. Tijdelijke werkloosheid om economische redenen geldt enkel voor arbeiders en wordt slechts toegekend als de betrokkene reeds alle inhaalrust (voor prestaties op zon- en feestdagen of voor overuren) heeft opgebruikt. De regeling kan ook gelden voor industriële leerlingen, maar niét voor middenstandsleerlingen. Bepaalde sectoren hebben via KB een regeling uitgewerkt die afwijkt van de wettelijke regeling. Bijvoorbeeld voor de bouwsector (PC 124) gelden eigen regelingen: formulieren C3.2A en C3.2B, ... 2 MOGELIJKE CYCLI VOOR DE WERKLOOSHEID (WET EN CAO'S) De procedures worden soms bij Collectieve Arbeidsovereenkomst (CAO) bijvoorbeeld in de bouwsector), anders gelden volgende algemene regels: Aard Modaliteiten Volledige schorsing 0 arbeidsdagen per week 1 arbeidsdag op 2 weken Wekelijks regime 3 tot 5 arbeidsdagen Wekelijks regime 1 of 2 arbeidsdagen Tweewekelijks regime 5 arbeidsdagen in de voorziene werkweek Tweewekelijks regime 2 tot 4 arbeidsdagen in de voorziene werkweek Gedeeltelijke arbeid geregeld (zoals Duur (+ verplichte werkweek) 4 weken+verplichte werkweek 12 maanden 3 maanden werkweek 12 maanden + verplichte 3 maanden werkweek + verplichte Eén week terug 'werken' (zie hoger) = arbeid of bepaalde gelijkstellingen. Wanneer de volledige schorsing de maximumduur heeft bereikt (in principe 4 weken, behoudens bijzondere reglementering in sommige bedrijfstakken) of wanneer de regeling van gedeeltelijke arbeid die gedurende maximum 3 maanden mag worden ingevoerd deze 3 maanden heeft bereikt (behoudens bijzondere sectorale reglementering), moet de werkgever de regeling van volledige arbeid gedurende een volle week herinvoeren alvorens een nieuwe volledige schorsing of een regeling van gedeeltelijke arbeid opnieuw kan ingaan. Een KB van 3 mei 1999 bepaalt welke afwezigheden (= ganse reeks) worden gelijkgesteld met de herinvoering van een regeling van volledige arbeid. Attentiaé sociaal secretariaat Tramstraat 61 | 9052 Zwijnaarde [email protected] | www.attentia.be 3 VOORBEREIDING 1. Inlichtingen te verstrekken in het bedrijf door aanplakking, of door geschrift aan iedere werknemer. Timing: minimum 7 kalenderdagen op voorhand (= voor de dag dat de economische werkloosheid kan ingaan), dag van de aankondiging niet inbegrepen. Gegevens: de namen van de betrokken arbeiders of de betrokken afdelingen, het aantal werkloosheidsdagen en de data van de werkloosheid, begin en einde van het werkloosheidstelsel, het rijksregisternummer van de betrokken werknemers. 2. Kopie van die kennisgeving aan de RVA sturen (aangetekend): op dezelfde dag als de aankondiging. Eventueel ook elektronische aangifte mogelijk via de portaalsite van de sociale zekerheid (www.sociale-zekerheid.be) 3. De werkgever moet aan RVA én aan Ondernemingsraad / Syndicale Delegatie de ingeroepen economische oorzaken meedelen. Timing: op de dag zelf van de kennisgeving. 4. Nieuwe informatieverplichting tegenover advies van het paritair comité of de Nationale het RVA-kantoor onmiddellijk op de hoogte te de arbeidsovereenkomst wegens economische de RVA (voorlopig enkel bouwsector, PC 124) Op Arbeidsraad kan de Koning de verplichting opleggen brengen van de eerste dag 'effectieve schorsing van werkloosheid' van elke kalendermaand. Tot nu toe is er enkel een KB betreffende de bouwsector genomen (PC 124). 4 ACTIES BIJ WIJZIGINGEN AAN HET 'REGIME’ VAN DE WERKLOOSHEID 4.1 WAT INDIEN DE WERKGEVER HET AANTAL WERKLOOSHEIDSDAGEN VERMINDERT OF DE DATA HERSCHIKT? Principe Indien de werkgever het aantal werkloosheidsdagen wenst te verminderen of te herschikken, zonder het totaal aantal werkloosheidsdagen te verhogen, moet hij ten laatste de eerste werkdag na de inwerkingtreding van de wijziging het werkloosheidsbureau van de RVA hiervan op de hoogte brengen. Hij deelt de identiteit van de betrokken arbeiders mee en de nieuwe data waarop zij werkloos zullen zijn. Praktijk Indien het louter om een 'oproep tot werken' gaat tijdens een periode van 4 weken volledige werkloosheid, zal het plaatselijke RVA-kantoor mogelijk akkoord gaan met een soepeler regeling (zoals een wekelijkse of maandelijkse rapportering over de 'afwijkingen') – hiervoor neemt de werkgever best contact op met dit kantoor. Naar de werknemers toe: het systeem van 4 weken volledige werkloosheid wordt beschouwd als een 'mogelijke' werkloosheidsperiode, de werkgever kan hier - als het werk onverwachts terug toeneemt - de werknemers oproepen (telkens daags tevoren) om terug te komen werken. p. 2/5 Nota: de werknemer moet uiteraard steeds op voorhand het vakje van een 'te werken dag' zwart maken op z'n C3.2. 4.2 WAT ALS DE WERKGEVER HET AANTAL WERKLOOSHEIDSDAGEN VERHOOGT? Bij verandering van een beperkt stelsel naar een volledige schorsing, of bij andere verhoging van het aantal werkloosheidsdagen: zelfde procedure volgen als bij een nieuwe periode van economische werkloosheid. 5 UITREIKING C3.2’S HET CONTROLEFORMULIER C 3.2. De werkgever moet maandelijks een controleformulier C 3.2 A afleveren aan elke werknemer die hij tijdelijk werkloos stelt. Alvorens het formulier af te leveren, moet de werkgever het inschrijven in het validatieboek (papieren of elektronisch). Praktische richtlijnen qua “validatieboek: gebonden boek, genummerde bladzijden,... per bladzijde: de maand waarop de C 3.2. betrekking heeft, het nummer van het attest, naam+voornaam+verbijfplaats werknemer, eventuele opmerkingen,.. bij “eerste gebruik” moet men het validatieboek “voor echt” laten verklaren door de RVA. De werknemer moet het formulier steeds in zijn bezit hebben en kunnen voorleggen aan de sociale controleur wanneer deze erom verzoekt. Op het einde van de maand moet de werknemer zijn controleformulier indienen bij zijn uitbetalingsinstelling (ACV, ABVV, ACLVB of Hulpkas voor werkloosheidsuitkeringen). HET FORMULIER C 3.2.- WERKGEVER Dit formulier doet dienst als: betaalformulier (bewijs van de uren van tijdelijke werkloosheid); uitkeringsaanvraag voor het berekenen van het bedrag van de uitkeringen waarop de werknemer gedurende een referentiejaar (dat loopt van 1 oktober tot 30 september van het volgend jaar) recht heeft. Vanaf januari 2004 kan de werkgever het formulier C 3.2-WERKGEVER vervangen door een elektronische aangifte van tijdelijke werkloosheid ingevolge gebrek aan werk wegens economische redenen (zie www.sociale-zekerheid.be). Waar kan de werkgever de blanco formulieren bekomen De werkgever kan gratis blanco exemplaren van het controleformulier C 3.2 A en van het formulier C 3.2 – WERKGEVER bekomen bij de dienst economaat van het werkloosheidsbureau van de RVA. p. 3/5 Het formulier C 3.2 – WERKGEVER is ook beschikbaar op de internet-site van de RVA (www.rva.be) (het controleformulier C 3.2 A niet aangezien het hier gaat om genummerde exemplaren). 6 EXTRA BETALINGEN 1. Tussenkomst door FBZ (Fonds Bestaanszekerheid) van een bepaalde sector (cfr. CAO): Bijvoorbeeld in PC 111: tussenkomst bij tijdelijke werkloosheid: € 10 /volledige dagvergoeding of € 5/halve dagvergoeding (vanaf 1/10/2011) 2. Soms is er ook een supplementaire betaling door de werkgever (volgens CAO, vb: paritair comité van de drukkerijen) 7 SPECIALE REGELING QUA TIJDELIJKE WERKLOOSHEID EN FEESTDAGEN IN DIE PERIODE Voor een aantal van de feestdagen die samenvallen met tijdelijke werkloosheid moet de werkgever echter alleen maar een vergoeding betalen gelijk aan "brutoloon - RSZ", rekening houdend met het aantal reeds aangegeven dagen "tijdelijke werkloosheid" voor deze werknemer sinds 1 januari, cfr. tabel: vanaf 26 dagen tijdelijke werkloosheid wordt het loon 'zonder RSZ' voor 1 feestdag, vanaf 51 dagen voor 2 feestdagen, vanaf 76 dagen voor 3 feestdagen,... 8 INTERIMS De RVA accepteert in principe niét dat er interims worden tewerkgesteld in een periode van economische werkloosheid (tenzij voor hoogst specifieke functies: op voorhand te bespreken met de RVA). Specifieke regeling in bouwsector. 9 ONTSLAG DOOR WERKNEMER - ZONDER OPZEGTERMIJN De arbeider kan tijdens de ganse periode economische werkloosheid onmiddellijk een einde maken aan d arbeidsovereenkomst zonder opzegtermijn of-vergoeding. p. 4/5 10 KOST VOOR WERKGEVER ? De netto-betalingen zijn ten laste van de RVA. Een KB van 6 juni 2012 verhoogt de bedrijfsvoorheffing op de wettelijke en extrawettelijke uitkeringen toegekend voor tijdelijke werkloosheid van 18,75% tot 20% (zonder vermindering). Dit nieuwe percentage wordt toegepast op de vanaf 1 juli 2012 betaalde of toegekende inkomsten. Een eventuele bijdrage vanuit een Fonds voor Bestaanszekerheid wordt doorgaans ook via een 'solidaire' bijdrage geïnd bij alle werkgevers van de sector. Er is uiteraard wél de kost van de administratieve verwerking, en de eventuele gelijkstellingen van deze periode van economische werkloosheid voor de eindejaarspremie en voor het recht op ADVdagen 11 RESPONSABILISERINGSBIJDRAGE VOOR OVERMATIG GEBRUIK ECONOMISCHE WERKLOOSHEID Bijdrage wordt ten vroegste in juli 2013 en uiterlijk in september 2013 gevorderd, op basis van het aangegeven aantal dagen van economische werkloosheid in 2012 beperkt voor arbeiders (niet voor bedienden) en gelden voor alle sectoren (behalve de bouwsector) referteperiode = kalenderjaar bijdrage wordt berekend per individuele werknemer en per dag (boven de grens van 110 dagen economische werkloosheid) uitzonderingen: onderneming in moeilijkheden en tijdelijke afwijking wegens moeilijke economische conjunctuur. p. 5/5