Wat telt als objectief of subjectief? Dag van de Psychotherapie

21-12-2015
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
Wat telt als objectief of
subjectief?
|
Thema Confectie/Maatwerk
Dag van de Psychotherapie
Frans Pointl, 1993
Rijke mensen hebben
moeilijke maten.
Trudy Dehue
hoogleraar wetenschapstheorie en –geschiedenis
([email protected])
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
| 3
| 4
Annemarie Mol, 2011
Waarom maatwerk
nodig is. Filosofie
geïllusteerd aan
diabeteszorg, maar
algemeen toepasbaar.
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
| 5
|
Gevestigd beeld in de wetenchap
Meten/scannen//rekenen = objectief (en
fout)
Denken/luisteren/argumenteren =
subjectief (en fout)
Meten is weten! Maar klopt dat beeld wel?
Het logisch
empirisme (of
positivisme)
van de
Wiener Kreis.
1929
Poging tot funderen van kennis in de realiteit.
Wetenschap is neutrale observatie en wiskunde/logica.
‘The view from nowhere’.
1
21-12-2015
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
| 8
NRC
3-12-13
Ander voorbeeld:
armoede in Nederland.
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
| 9
|
Zijn de studenten
meegeteld?
En de arme rijken?
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
| 12
Waar komen die naambordjes vandaan?
Weintraub, D. A., 2006
2
21-12-2015
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
|
13
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
|
“Erst die Theorie
entscheidet
darüber, was man
beobachten
Kann.”
1902 - 1994
Zonder theorie valt er niks te
observeren.
Er is dus geen
‘view from nowhere’.
Vertaling 1954
1935
1988, Karl Popper als 86 jarige
YouTube: Popper relativisme dogmatisme
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
| 18
Bruno Latour
1947 -
1987
3
21-12-2015
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
|
1994, Bruno Latour op Nederlandse tv (YouTube: Latour
Noorderlicht)
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
| 22
Bij rechtszaken is het vaak niet duidelijk of het
moord was
Moordcijfers wereldwijd
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
|
Tellen ook de oorlogsdoden als vermoord?
23
4
21-12-2015
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
| 26
Wat telt dan als een abortus?
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
|
Is homoseksualiteit
een door de natuur
gegeven categorie?
Heeft altijd al
bestaan?
En waarom tellen we dit niet als moord?
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
Sint Augustinus (354-430)
Intimiteit met iemand met een zelfde lichaam is zondig
|
19de eeuw
Intimiteit met iemand met een zelfde lichaam
is een misdaad
Oscar Wilde (1854-1900) belandde ervoor in het gevang
5
21-12-2015
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
Eind 19de eeuw: de stoornis ‘homoseksualiteit’
|
Homoseksualiteit als psychische stoornis
DSM-I 1952
DSM-II 1968
Richard von
Krafft-Ebbing
(1840-1902)
1886
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
VS,
21ste
eeuw
Iran,
21ste
| 34
eeuw
Als de andere optie is dat je slecht of misdadig
bent, hebben de meeste mensen liever een stoornis.
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
‘stoornis’ verwijst naar ‘behandeling’
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
|
John E. Fryer, bij het 1972 congres van de American
Psychiatric Association
6
21-12-2015
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Homoseksualiteit bleef een object van wetenschap
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
Testen op homo/hetero seksualiteit
|
Epidemiologisch onderzoek van homoseksualiteit
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
Correlationeel onderzoek van homoseksualiteit
|
Hersenonderzoek van homoseksualiteit
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
Genetisch
onderzoek
van
homoseksualiteit
|
Natuurkundige en bioloog
Evelyn Fox Keller
(Harvard University).
Er is zelfs geen gen voor
‘voorkeur voor iemand met
een zelfde lichaam’.
2013
7
21-12-2015
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
|
European Brain Council (ECB)
‘Mental disorders affect more
than a third of Europeans’
Als íets een voorbeeld is van definities die werkelijkheden
maken, zijn het de definities van stoornissen.
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
Niet alleen tumoren, hersenbeschadiging, etc, telden
als hersenziekten, maar ook hoofdpijn, slapeloosheid,
angst, stemmingsproblemen, persoonlijkheidsproblemen,
etc.
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
Lobby-organisatie van
biotechnologische
bedrijven en
academici.
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
|
Waarschuwend
rapport:
Als we alle
problemen bezien als
hersenziekten, gaan
we ook alle
problemen
behandelen met
hersentechnologie.
2014
Optogenetica: op afstand aansturen van het brein
8
21-12-2015
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
|
indelen/definiëren
tellen, meten,
berekenen
interpreteren
Wat telt
als
armoede,
een
planeet,
een
stoornis,
etc
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
indelen/definiëren
tellen, meten,
berekenen
|
interpreteren
Ander voorbeeld:
armoede in Nederland.
Wat telt als goed tellen, meten of berekenen?
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
Hoofdcollecte 2009maatschappijwetenschappen
|
|
Epidemiologisch onderzoek van homoseksualiteit
9
21-12-2015
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
|
Tweede voorbeeld: het testen van een medicijn
indelen/definiëren
tellen, meten,
berekenen
interpreteren
Op basis van loting
samengesteld
Experimentele
groep(en)
Test
Controle
groep
Test
Wat telt als goed tellen, meten of berekenen?
Tweede voorbeeld
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
|
Wat telt als een depressieve rat?
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
En wat telt als een niet langer depressieve (transgene)
rat?
|
Een die weer lekker kan slapen
met anderen?
10
21-12-2015
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
Een die zich vrij voelt om zijn omgeving te onderzoeken?
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
Tail suspension test
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
|
1966
YouTube: forced swim test
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
|
21ste eeuw
11
21-12-2015
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
|
Hamilton Depression Rating Schale.
Neutraal?
indelen/definiëren
tellen, meten,
berekenen
interpreteren
Wat telt als goed tellen, meten of berekenen?
Derde voorbeeld
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
| 69
|
fMRI-onderzoek
wel neutraal?
However, fundamental questions concerning
the interpretation of fMRI data abound
as the conclusions drawn often ignore
the actual limitations of the methodology.
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
Alleen al het meten van bloeddruk kan de bloeddruk
al beïnvloeden. De meter zit slechts om je pols!
The little
fellow just
won’t respond
to love.
|
12
21-12-2015
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Advertentie voorop de NRC, 2010
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
|
Wat telt als ‘werkelijk bestaan’
(of als objectief vs subjectief)?
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
Neuro. The new brain
sciences and the
management of the mind
| 76
2014
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
| 77
| 78
European Science Foundation (ESF), 2012
www.esf.org/uploads/media/rescue.pdf
13
21-12-2015
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
Helga Nowotny
President van de European Research Council
|
Mode 1 Science
Wetenschap op de Olympus
Mode 2 Science
Wetenschap op de Agora
Wetenschap zou niet moeten vertellen hoe het zit, maar
hoe ze tot haar conclusies kwam.
Ze zou ook meer moeten luisteren naar wat nietwetenschappers te vertellen hebben.
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
|
Wat telt als objectief of
subjectief?
Dag van de Psychotherapie
Trudy Dehue
hoogleraar wetenschapstheorie en –geschiedenis
([email protected])
14