De Grote Oorlog 1914 -1919

De Grote Oorlog 1914 -1919
Oorzaken 1e Wereldoorlog
• Situatie in Europa rond 1900: Tegenstelling
Duitsland-Frankrijk
• Nationalisme: ieder land stelde zichzelf voorop
• Imperialisme: ieder land streefde naar groot
wereldrijk / kolonialisme
• Industrialisatie: wapenindustrie
• Bondgenootschappen: afspraken over
onderlinge hulp in geval van oorlog
Bondgenootschappen
• De Centralen = de
landen die centraal
in Europa lagen
= Duitsland,
OostenrijkHongarije, Italië
• De Geallieerde =
Engeland,
Frankrijk, Rusland
Aanleiding 1e Wereldoorlog
• Moordaanslag op
Oostenrijkse
kroonprins Frans
Ferdinand op 14 juni
1914 in Serajevo
• Daders: Servische
studenten olv de
Servische activist
Gravilo Princip
Gevolgen van de moordaanslag
• Allerlei landen
verklaren elkaar de
oorlog:
• Oostenrijk-Hongarije
aan Servië
• Rusland aan
Oostenrijk-Hongarije
• Duitsland een Rusland
• Frankrijk en Engeland
aan Duitsland
Kenmerken van de Grote Oorlog
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Loopgravenoorlog
Nieuwe wapens:
Mitrailleur
tank
Gifgas
Vliegtuig / Zeplin
Vlammenwerper
Onderzeeërs
Grote verwoestingen
Veel doden: 19 miljoen
Vrouwen nemen
mannenwewerk over >
emancipatie!
Belangrijk
•
•
•
•
•
Von Schlieffenplan
Tweefrontenoorlog niet gewenst
Nederland neutraal
Handel komt tot stilstand
Rusland stopt in 1917: vrede van
Brest-Litovsk
• Amerika gaat meedoen in 1917
na aanvallen op schepen
Nederland tijdens de eerste
wereldoorlog
• Nederland is neutraal
• Mobilisatie
• Handel komt tot
stilstand
• Voedsel op de bon
• Belgische
vluchtelingen
• Grens met ‘elektrisch
hek’
Rusland stapt eruit
•
•
•
•
•
Rusland verliest veel terrein
Leger slecht georganiseerd
Veel slachtoffers
Hongersnood
Veel boerenzonen naar het
front
• 1917: Communistische
Revolutie
• Communisten willen einde
aan oorlog
• 1917: Vrede van Brest-Litovsk
Russische Revolutie 1917
• Grote armoede en
honger onder de tsaar
• Grote verschillen tussen
arm en rijk
• Protesten tegen
armoede helpen niet
• Het gaat slecht in de
oorlog
• Het volk komt in
opstand
Tsaar Nicolaas II
Russische Revolutie 1917
• Eerste opstand:
februari 1917
• Voorlopige regering
moet stoppen met
oorlog en armoede
bestrijden
• Dit lukt niet.
Gevolg: nog een
revolutie door de
communisten olv
Lenin
Februari-opstand
Russische Revolutie 1917
• April: Lenin keer terug uit
Zwitserland
• Hij lanceert de
Aprilstellingen =
• Alle land voor de
boeren
• De fabrieken voor de
arbeiders
• Stoppen met de oorlog
• Oktober: communistische
revolutie
Sovjet-Unie
• De communisten olv Lenin en
Stalin (vanaf 1924) maken van
het land een totalitaire staat.
• De macht is totaal in handen
van een leider / een partij.
• Zij voeren een planeconomie in
• Andere kenmerken: terreur –
propaganda –
persoonsverheerlijking
• Stalin vermoort miljoenen
‘tegenstanders’
(showprocessen)
• Andere landen zijn fel tegen
het communisme
Vrede van Versailles
• In 1918 kont er een
wapenstilstand in 1919
wordt de Vrede van
Versailles getekend.
• Duitsland krijgt de schuld
van de oorlog
• Duitsland raakt zijn koloniën
kwijt, veel land, zijn leger en
moet veel schadevergoeding
betalen
• In midden Europa ontstaan
nieuwe landen: o.a. Polen,
Joegoslavië, TjechoSlowakije
Vrede van Versailles
• De kaart van Europa
komt er in 1919
anders uit te zien
• Elzas-Lotharingen
wordt weer Frans