Statement - Nederlandse vrouwenraad

Statement Vrouwenvertegenwoordiger Hester Maij voor de 63e Algemene
Vergadering van de Verenigde Naties in New York,
uitgesproken op 13 oktober 2008
Voedseltekorten en stijgende voedselprijzen ook gevaar voor positie vrouwen.
Voorzitter, vrouwen in Nederland en de rest van de wereld maken zich ongerust over
de gevolgen van de stijgende voedselprijzen en voedseltekorten op welvaart en
welzijn op de directe leefomgeving en de gevolgen daarvan op de positie van
vrouwen en meisjes.
Lokaal, nationaal en internationaal wordt er veel gesproken over de oorzaken van de
stijgende voedselprijzen. Het is inmiddels bekend dat de oorzaken complex zijn en
onder andere liggen in veranderende klimatologische omstandigheden, ziekten bij
gewassen, verwaarlozing van de agrarische sector, hoge energieprijzen, vraag naar
biobrandstof, met een daling wereldvoedselvoorraad en tegelijk met een stijging van
voedselconsumptie in opkomende landen. Tel daarbij op dat de wereldbevolking zal
stijgen van de huidige 6 miljard mensen (waarbij vandaag 1 miljard mensen dagelijks
honger lijden door voedsel tekorten en te duur voedsel) naar naar schatting 9 miljard
mensen en het is niet moeilijk te voorspellen dat de voedseltekorten en de stijging van
de voedselprijzen de armoede zal vergroten, economische groei zal beperken en voor
politieke onrust zal zorgen.
In een groot deel van de wereld, met name in Afrika en Zuidoost Azië wordt 80 tot
90% van de voedselproductie verzorgd door vrouwen. Omdat vrouwen ook het
voedsel kopen en bereiden ervaren zij direct de gevolgen zijn van de hoge
voedselprijzen en toenemende voedseltekorten.
Honger en armoede hebben grote gevolgen voor de positie van de vrouw. Wanneer de
voedselproblematiek niet wordt aangepakt zal Millenniumdoelstelling 3 waarin ‘de
discriminatie en achterstelling van vrouwen moet worden teruggedrongen’ niet
worden gehaald net als Millenniumdoelstelling 1 waarin ‘50% minder mensen in
extreme armoede en 50% minder mensen die honger lijden in 2015’ het gestelde doel
is. En andere doelen als iedereen naar school, minder kindersterfte, verbeteren van de
gezondheid en meer mensen in een duurzaam leefmilieu zullen zo ook niet gehaald
kunnen worden.
Er zijn dus veel directe risico’s voor de vrouwen en meisjes bij dit proces van
stijgende voedselprijzen en een dreigende voedselcrisis:
1. Met name in ontwikkelingslanden gaan weer minder meisjes dan jongens naar
school en worden internationale afspraken over het inhalen van deze achterstanden
niet gehaald doordat veel meisjes op het land of in de huishouding werken.
Noodzakelijk werk in de landbouw om eigen voedsel te produceren en te verwerken
stimuleert het thuishouden van meisjes. En, meisjes en jonge vrouwen (evenals
jongens) die wel naar school gaan zullen minder presteren als gevolg van honger door
voedseltekorten. Kortom, er zullen minder meisjes naar school gaan mede door
voedseltekorten.
2. Voedselrellen in 40 landen sinds vorig jaar oktober geven instabiliteit en kunnen
politieke onrust en migratie tot gevolg hebben. Migratie van bevolkingsgroepen als
gevolg van voedseltekorten verslechtert ook de positie van de vrouw. Immers een
belangrijke basis voor het slagen van gelijke rechten van mannen en vrouwen is een
stabiele infrastructuur (zowel bestuurlijk als economisch en facilitair). Migratie geeft
instabiliteit in deze voor vrouwenrechten noodzakelijke en voorwaardelijke
structuren.
3. We zien dat de stijgende voedselprijzen in diverse landen waaronder ook
Nederland tot gevolg heeft dat de inflatie toeneemt en de koopkracht vermindert. De
economische groei van landen komt daarmee onder druk te staan en arbeidsmarkten
worden krapper. Met name vrouwen hebben meer mogelijkheden en kansen op
gelijke behandeling in een groeiende economie dan in een stilstaande of krimpende
economie. Kortom, groot risico op stilstand of zelfs achteruitgang in de emancipatie
van vrouwen.
4. Voedseltekorten en stijgende voedselprijzen houden de verschillen in gelijkheid
tussen mannen en vrouwen in stand of versterken die juist. Omgekeerd geldt ook dat
gendergelijkheid de productie van voldoende voedsel stimuleert en zelfs
voedseltekorten kan tegengaan.
Wat moet er gebeuren? Er is geen makkelijke en eenduidige oplossing voor het
oplossen van het voedseltekort en het stoppen van de stijging van voedselprijzen. Er
zijn wel vele ideeën en een aantal concrete plannen waar nog niet aan gewerkt wordt
omdat er nog geen draagvlak of akkoord voor is. Het falen tijdens de WHO-top is
daar een schrijnend voorbeeld van.
Voorzitter, ik vraag hier namens en voor vrouwen om vandaag samen een nieuwe
start te maken en dat betekent:
- Vrouwen in het bijzonder in ontwikkelingslanden meer eigendomsrechten
toekennen door een uniforme aanpak voor het recht op land voor vrouwen te
bewerkstelligen. Directe implementatie van artikel 14 van de CEDAW
Conventie dus.
- Vrouwen voldoende toegang geven tot onderwijs en vrouwen gericht
betrekken in het verspreiden en gebruiken van landbouwtechnologie voorkomt
armoede en honger.
- Garanderen dat vrouwen gelijke toegang hebben tot landbouwmiddelen en
landgebruik.
- Inzetten op gelijke behandeling van vrouwen en meisjes bij de toegang tot
hulpbronnen zoals water, technologie, kredietverlening en besluitvorming (NL
rapp)
- Wereldwijd uitvoering geven aan resolutie 1325 die spreekt over het recht op
een gelijke plek aan de onderhandelingstafel bij de inrichting van de
samenleving die betrekking heeft op gelijkheid, ontwikkeling en vrede.
Immers, de rol van de vrouw in de landbouw voedselproductie en voedselverwerking
is erg groot en van cruciaal belang en dient versterkt te worden.
En daarnaast:
- Internationaal kleine boeren en lokale producten beschermen tegen sommige
agressieve multinationals en tegen het dumpen van producten. En tegelijk
markten openstellen voor kleine bedrijven en niet alle rechten aan dit soort
multinationals geven.
- Wereldwijd gecoördineerd vraaggerichte hulp en financiën ter beschikking
stellen. Ontwikkelingshulp wordt nog te veel gegeven vanuit de wensen en
kennis van de gever. En Westerse oplossingen voor verbouwen van voedsel en
onderhouden van materiaal werken vaak niet of slecht in niet-westerse landen.
- Hulp met structurele oplossingen uitbreiden en incidentele hulp zonder
resultaten stoppen. Dus geen gemodificeerde zaden die slechts 1 seizoen een
-
product leveren doneren, maar zaden verspreiden die structureel bijdragen aan
productie van voedsel. Geen vis, maar een hengel!
Blijven investeren in voldoende schoon water voor drinkwater én water voor
productie van voedsel.
Geen voedselgronden gebruiken voor biobrandstof wanneer dit armoede of
honger tot gevolg heeft. Arme boeren in ontwikkelingslanden die biobrandstof
produceren moeten dat wel kunnen blijven doen.
Vrouwen vinden het belangrijk dat voor alle oplossingen geldt dat ze duurzaam en
natuurvriendelijk worden uitgevoerd. Een prettige en gezonde leefomgeving waarbij
natuurlijke producten en bronnen worden geconsumeerd en waarbij ook voor de
toekomst voldoende mogelijkheden blijven bestaan is een belangrijke voorwaarde.
Om invulling te geven aan de oplossing van de mondiale voedselcrisis moet zo snel
mogelijk de Task Force on the Global Food Crisis worden opgericht zoals tijdens de
High Level Conference on World Security in Rome in juni jl VN breed is
onderschreven en ondersteund. En deze Task Force moet niet opnieuw gaan praten of
weer rapporten gaan produceren, maar meteen bestaande initiatieven en nieuwe
ideeën die goed zijn voor voedselproductie coördineren en tot uitvoering laten
brengen.
Voedsel is een basisbehoefte en overheden moeten hun best doen om mensen daarin
te voorzien. Aan de slag dus!
Hester Maij
Vrouwenvertegenwoordiger AVVN 2008