Bevolkingsgroei en welvaart leiden tot schaarste aan voedsel, water
advertisement
14 Schaarste en transitie Bevolkingsgroei en welvaart leiden tot schaarste aan voedsel, water en energie De wereld krijgt in toenemende mate te maken met schaarste aan natuurlijke hulpbronnen. Hoge energie- en voedselprijzen zullen in de toekomst vaker voorkomen. Vooral de schaarste aan ‘onbeprijsde’ bronnen, zoals water en biodiversiteit, baart zorgen. De gevolgen van schaarste worden vooral gevoeld in de armste landen. Op een aantal terreinen zijn forse veranderingen noodzakelijk om schaarste te voorkomen. Technologie, gedrag en instituties hangen daarbij met elkaar samen. Energie, metalen en mineralen raken voorlopig nog niet uitgeput Hoge voedselprijzen hebben vele oorzaken Schaarstes hangen met elkaar samen Factoren die hebben bijgedragen aan de voedselcrisis Grondstoffen 1996 Sb Zn Sn Cd Cu Mo Ni Nb Hg Fe Co Li Ta 1998 2000 2002 2004 2006 2007 2008 Water water Klimaat Biodiversiteit Groei in landbouwvraag gebaseerd op: Toename bevolking + sterke economische groei + stijgende vleesconsumptie Voorraden Afname productiviteitsgroei Potentiële voorraden Afnemende voorraden Explosie olieprijs Snelle toename biobrandstoffen Devaluatie dollar Hoge buitenlandse valutareserves Stijgende productiekosten Vis Weersinvloeden Aggressieve Vraagfactoren in rood importeurs Exportbeleid Aanbodfactoren in groen Energie Land / voedsel Metalen Importbeleid Bron: USDA, Economic Research Service P Olie Gas Kolen 0 100 200 300 400 500 600 Aantal jaren (productie 2008=1) De mondiale voorraden energie, metalen en mineralen raken Hoge voedselprijzen hebben vele oorzaken, zowel ‘ondergronds’ Schaarsten hangen met elkaar samen. Zo leiden hoge olieprijzen de komende tientallen jaren nog niet uitgeput. Wel worden als ‘bovengronds’. Naast uitputting van de voorraden zelf, spelen tot hoge voedselprijzen, via hogere transportkosten en duurdere samenlevingen afhankelijker van een beperkt aantal producenten. marktbelemmeringen en overheidsfalen een belangrijke rol. kunstmest. Door hoge olieprijzen worden alternatieven Bij schaarste zorgt een hoge prijs idealiter voor een efficiënter Hoge voedselprijzen worden voor een deel veroorzaakt door aantrekkelijker. Meer vraag naar biobrandstoffen legt een grotere gebruik van de grondstof, voor de ontwikkeling van alternatieven biobrandstoffenbeleid. Exportrestricties in voedselproducerende claim op het voedselsysteem. En als de wereld overstapt op en voor aanpassing van de vraag. landen verlagen weliswaar de binnenlandse prijzen, maar verhogen elektrisch vervoer op basis van lithiumtechnologie, is mogelijk de de prijzen op de wereldmarkt. hoeveelheid lithium weer te beperkt. De huidige prijzen zijn echter nog niet aangepast aan een toekomst waarin er minder bronnen voorhanden zijn. In de toekomst kan schaarste aan sommige grondstoffen bepaalde ontwikkelingen belemmeren. Zo staat de beperkte hoeveelheid fosfor uitbreiding van de landbouwproductie mogelijk in de weg; voor fosfor zijn geen substituten. Locatie Den Haag T 070 328 8700 Locatie Bilthoven T 030 274 274 5 www.pbl.nl Contact Ton Manders • [email protected] • T 030 274 451 Te verwachten Scarcity – key facts and figures, oktober 2009 Scarcity – linkages and consequences, december 2009
