Gezamenlijk voorstel voortzetting en verantwoording subsidie

Gezamenlijk voorstel voortzetting en verantwoording subsidie schoolbegeleiding
Aanleiding
Naar aanleiding van een door de gemeente Winsum uitgevoerd onderzoek naar de besteding en de
verantwoording van de subsidie schoolbegeleidingsgelden heeft het College aan de Gemeenteraad
voorgesteld om deze subsidie stop te zetten. De schoolbesturen waren bij het voorstel niet
betrokken en hebben ieder voor zich gereageerd op het onderzoek en het voorstel. De Raad ging
niet akkoord met het voorstel van het College en verzocht het College in overleg te treden met de
schoolbesturen en te komen tot een gezamenlijk voorstel.
De Wethouder van Onderwijs heeft vervolgens overleg gevoerd met de drie schoolbesturen en na
verschillende standpunten met elkaar uitgewisseld te hebben (zie bijlagen), is besloten om een
gezamenlijk voorstel voor de Raad voor te bereiden waarin wordt beschreven:
- Waar de schoolbegeleidingsgelden oorspronkelijk voor bedoeld zijn;
- Waar de schoolbegeleidingsgelden de afgelopen jaren voor zijn ingezet;
- Waar de schoolbegeleidingsgelden vanaf het schooljaar 2013-2014 voor bestemd zijn;
- Hoe de verantwoording van de subsidie plaatsvindt.
Deze notitie is de weerslag van dit voorstel.
Achtergrond
Het Rijk heeft de afgelopen jaren op meerdere terreinen de autonomie van de basisscholen
vergroot. Dit deed het Rijk ondermeer door het bekostigingsstelsel te wijzigen. Waar vroeger alle
gelden geoormerkt binnenkwamen, ontvangen de schoolbesturen nu een lumpsum bedrag. Vroeger
werden de Schoolbegeleidingsdiensten betaald vanuit de overheid. Later wilde de overheid
marktwerking in de schoolbegeleiding realiseren. In die stelselwijziging werd het merendeel van
het schoolbegeleidingsgeld uitgekeerd via de lumpsum aan de schoolbesturen en een deel ging
naar de gemeenten teneinde de schoolbegeleidingsdiensten in stand te houden.
Per 1 januari 2006 is een stelselwijzigingsubsidie schoolbegeleiding ingevoerd die beoogde dat van
aanbodfinanciering meer werd overgegaan naar vraagfinanciering. Vanaf nu konden ook andere
partijen door scholen worden ingehuurd vanuit de lumpsumfinanciering. In 2006 is een convenant
gesloten tussen de schoolbegeleidingsdienst, de schoolbesturen en de gemeente Winsum. Er zijn in
Winsum drie schoolbesturen:
Openbaar Onderwijs: Schoolbestuur Lauwers en Eems, 7 basisscholen
Christelijk Onderwijs: Schoolbestuur VCPO, 4 basisscholen
Gereformeerde Schoolvereniging Westernieland; 1 basisschool.
In het convenant zijn afspraken opgenomen over doelgroepdefiniëring, dienstverlening en
prestaties en ter beschikking gestelde middelen door zowel gemeente als schoolbesturen. In 2008
is het bekostigingsstelsel gewijzigd en krijgt de gemeente geen bekostiging voor schoolbegeleiding
meer. Gemeente en schoolbesturen hebben toentertijd in overleg besloten dat de gemeente een
gelijkblijvend budget aan subsidie zou toe blijven kennen in verband met de toenemende
(individuele) leerlingenzorg.
Schoolbesturen dienen jaarlijks een aanvraag voor subsidie in bij de gemeente en jaarlijks dient
ook een inhoudelijke en financiële verantwoording te worden overlegd. De Gemeente Winsum vindt
het van belang dat scholen hun leerlingenzorg op een kwalitatief hoog peil houden. In het licht van
bezuinigingen echter stelt de gemeente zich wel vragen over de besteding van de gelden. Er is
behoefte aan een uitgebreidere, meer specifieke verantwoording waaruit blijkt dat de subsidie ook
ten behoeve komt van de (individuele) leerlingenzorg van de leerlingen in Winsum. De hoogte van
de subsidie wordt door de gemeente sinds 2008 berekend op basis van een vast bedrag per
leerling; € 37,50.
Pagina 1 van 3
Schoolbegeleiding
In het door de gemeente gedane onderzoek wordt de volgende definitie van schoolbegeleiding
gegeven:
Schoolbegeleiding
is
het
verrichten
van
begeleidingsactiviteiten,
ontwikkelingsactiviteiten, informatieverstrekking en evaluatie, evenals het verrichten van
activiteiten tot bevordering van een optimale schoolloopbaan van kinderen. Schoolbegeleiding is
gericht op het oplossen van leerproblemen bij leerlingen in het primair onderwijs (po). De
basisschool kan voor ondersteuning hierbij, tegen betaling, hulp inschakelen van een
schoolbegeleidingsdienst. De school vraagt altijd toestemming van de ouders hiervoor. De
schoolbegeleidingsdienst heeft verschillende taken; testen leerlingen met leerproblemen;
vaststellen van de aard van het leerprobleem, opstellen begeleidingsplannen; advies geven, en
ondersteuning bieden bij het regelen van eventuele extra hulp. Een psycholoog of pedagoog voert
het onderzoek uit. De schoolbegeleidingsdienst heeft gespecialiseerd oefenmateriaal voor elk
leerprobleem.
Tot nu toe heeft bij schoolbegeleiding en de verantwoording van de toegekende gelden de
expertise van schoolbegeleidingsdiensten centraal gestaan. Zo ook in bovenstaande definitie. Dit
doet echter geen recht aan hetgeen de schoolbesturen op het gebied van “schoolbegeleiding”
inzetten.
In feite was de oorspronkelijke opdracht van de schoolbegeleidingsdiensten: het begeleiden van
scholen bij het geven van kwalitatief goed onderwijs. In eerste instantie gaven de diensten de
begeleiding
aanbodgericht vorm, later werd dit door een aantal stelselwijzigingen meer
vraaggericht. Dit betekende dat er sprake kon zijn van individuele leerlingbegeleiding,
groepsbegeleiding en thematische begeleiding. Het begeleiden van een kind impliceert het
begeleiden van de leerkracht.
Winsum en schoolbegeleiding
De vraag om begeleiding van de scholen van Winsum bij het geven van kwalitatief goed onderwijs
blijft recht overeind staan. Vanuit de Inspectie van het Onderwijs is het accent de laatste jaren op
de basisscholen, ook binnen de Gemeente Winsum, komen te liggen op het realiseren van
Opbrengstgericht Werken, met specifieke aandacht voor de kwaliteit van Zorg en Begeleiding. Het
heeft ook een duidelijk maatschappelijk belang: maximaal haalbare resultaten voor al onze
leerlingen. Een goede start op de basisschool betekent een goede start voor de rest van je leven!
Op grond van de komende Wet Passend Onderwijs worden reguliere scholen verplicht passend
onderwijs te bieden aan kinderen met een beperking, leer- of ontwikkelingsproblemen, een
stoornis of een ziekte; hetzij op de eigen school, hetzij binnen het samenwerkingsverband. Deze
onderwijsvernieuwing vraagt veel van de scholen in Winsum: scholen moeten ervoor zorgen dat
ieder kind het onderwijs krijgt dat past bij zijn of haar mogelijkheden en talenten.
De schoolbesturen in Winsum staan door de bezuinigingen van overheidswege en de toenemende
krimp in de regio onder druk. De omstandigheden waaronder op onze scholen onderwijs gegeven
wordt zijn de afgelopen jaren eerder zwaarder geworden dan minder zwaar. De scholen in Winsum
herbergen een gemengde populatie, waaronder ook kinderen met een taalachterstand. Deze
kinderen hebben extra zorg nodig.
Daarnaast is de bewustwording van ouders rondom het onderwijsproces en daarmee de
vraagarticulatie veranderd. Ouders zijn zich bewuster van wat een school moet bieden. Ouders
verwachten ook meer van de school en stellen zich vaker op als bewuste onderwijsconsument.
In de regio Winsum hebben wij geen school voor speciaal onderwijs. In de praktijk betekent dit dat
wij leerlingen “langer”op onze scholen houden. Verwijzing naar speciaal onderwijs betekent dat
onze kinderen in de stad Groningen naar school moeten. De scholen van de gemeente Winsum
hebben een laag verwijzingspercentage naar speciaal onderwijs. Dit betekent echter wel dat de
scholen in Winsum individuele leerlingen onderwijs aanbieden dat afwijkend is van het reguliere
aanbod.
Pagina 2 van 3
Om af te wijken van het reguliere aanbod is het verplicht dit te onderbouwen middels (ondermeer
cognitief) onderzoek. Dit gebeurt altijd door gespecialiseerde professionals/orthopedagogen. Op
basis van dit onderzoek wordt bepaald welke begeleiding de leerling nodig heeft en welke middelen
nodig zijn om deze begeleiding adequaat in te zetten. Kortom: welke hulpvraag het kind heeft.
Met het Passend Onderwijs en de focus op hoge opbrengsten zal bij hulpvragen de aandacht steeds
meer uitgaan naar leerkrachtvaardigheden en klassenmanagement. Steeds meer wordt gekeken
naar waar afgestemd kan worden op de onderwijsbehoeften en leermogelijkheden van het kind in
plaats van het in kaart brengen van wat de leerling allemaal niet kan. Indirect ontstaat er hier dus
ook een hulpvraag van de leerkracht. De extra begeleiding die het kind nodig heeft vraagt immers
altijd iets van het handelingsrepertoire van de leerkracht. Meestal wordt externe expertise
ingeschakeld om het handelingsrepertoire van de leerkracht te vergroten.
Door de marktwerking die de afgelopen jaren bevorderd is door de overheid wordt de externe
begeleiding niet alleen meer bij de traditionele schoolbegeleidingsdiensten ingehuurd, maar ook bij
andere externe partijen.
Verantwoording
De gemeente constateert in haar notitie dat schoolbesturen in de verantwoording van de subsidie
geen helder inzicht geven in doelmatigheid van besteding van specifiek het deel gemeentelijke
subsidie. Schoolbesturen geven aan dat dit in de huidige regeling ook niet aan de besturen wordt
gevraagd. Voor de gemeente is ook niet altijd duidelijk of de schoolbegeleidingsgelden specifiek
aan de kinderen van Winsum worden besteed. Wel is helder dat de schoolbesturen een veelvoud
van de subsidie uit eigen middelen financieren.
Voorstel
Gemeente en schoolbesturen zijn allen overtuigd van de noodzaak van het belang van kwalitatief
goed onderwijs in Winsum. Elk kind in Winsum telt. Elk kind verdient een goede start. Ook en
wellicht juist in economisch mindere tijden. Allen zijn ook doordrongen van het belang van een
doelmatige besteding van de gelden. De gemeente vindt het belangrijk dat de beschikbaar gestelde
gelden ten goede komen van de kinderen van Winsum.
Vanaf komend schooljaar zal er daarom sprake zijn van geoormerkte subsidie.
De schoolbesturen krijgen vanaf het schooljaar 2013/2014 jaarlijks per leerling een bedrag van
37,50 voor schoolbegeleiding. Dit dient ondermeer besteed te worden aan:
1. Diagnostisch onderzoek uitgevoerd door een externe partij, of intern, mits deze persoon
daartoe bevoegd is. (Bijvoorbeeld voor o.a dyslexie, begaafdheid enz)
2. Activiteiten gericht op het versterken van het handelingsrepertoire van leerkrachten en
teams, uitgevoerd door een externe partij.
De subsidie van de gemeente wordt door de gemeente geoormerkt beschikbaar gesteld aan de
scholen binnen de gemeente Winsum. Per jaar wordt verantwoording afgelegd aan de gemeente
over de bestede gelden. In deze verantwoording beschrijven de schoolbesturen welke activiteiten
op welke scholen hebben plaatsgevonden en onderbouwen dit zo mogelijk met onderliggende
documentatie.
De verantwoording krijgt zodanig vorm dat de besteding niet te herleiden valt op individuen; dit in
verband met de privacy van de ouders of de leerling.
Pagina 3 van 3