met name fauna - Wikiwijs Maken

Naam cursus
Certificering deskundig en zorgvuldig
handelen flora en fauna,
Wet natuurbescherming
Niveau 1
Dag 1
Naam cursus
Doel van training
► Kennisverbreding ten aanzien van de wet
Natuurbescherming
► Persoonsgebonden certificering op gebied
van wet Natuurbescherming
deskundigheid voor deelnemers
► Kennis toepassen in dagelijks werk
Naam cursus
Naam cursus
►
Wat is voor jou (en je stagebedrijf) de reden om wel/niet mee te
doen aan de certificering voor de Wet natuurbescherming?
Naam cursus
Uitleg map
► Naslagwerk Natuurwetgeving (1-4)
► Soortengids (5)
► Naslagwerk gedragscode Bestendig
beheer
► Opdrachten
Naam cursus
Wat is jullie kennis?
Naam cursus
1. Is de Flora- en faunawet alleen van toepassing
op beschermde planten- en diersoorten?
NEE
Naam cursus
2. Mogen volgens de Flora- en faunawet in het
broedseizoen bomen worden gesnoeid?
JA
Naam cursus
3. Moet voor het jaarlijks in augustus maaien van
een grasland waar ringslangen leven een
ontheffing van de Flora- en faunawet worden
aangevraagd?
NEE
Naam cursus
4. Moet voor het kappen van een oude
laanbeplanting waar grote bonte spechten
broeden een ontheffing van de Flora- en
faunawet worden aangevraagd?
JA
Naam cursus
5. Is het markeren en beschermen van bewoonde
nestlocaties in een beplanting, voorafgaand
aan het snoeien een taak van het uitvoerend
bedrijf?
JA
Naam cursus
6. Is het verstrekken van informatie over
aanwezige beschermde soorten op een
werklocatie een taak van de opdrachtgever ?
JA
Naam cursus
Jullie praktijkervaringen ?
Naam cursus
Wettelijk kader
wat zijn de regels?
Naam cursus
Natuurwetgeving
Nationale uitwerking Europees kader
► Wet Natuurbescherming (2017)
(F&F wet, Boswet, Natuurbeschermingswet)
► Gebieden (Natura 2000, nationale en provinciale
natuurgebieden)
► Bossen (bestaande bossen)
► Soorten (habitat- vogelrichtlijn)
Naam cursus
Taakstelling Europa:
Behoud biodiversiteit
Uitwerking: Europese richtlijnen
Vogelrichtlijn
Habitatrichtlijn
Europa:
Richtlijngebieden
Natura 2000
Europa
Nederland
Natuurbeschermingswet
Flora- en Faunawet
bescherming leefgebieden
soortbescherming
Ruimtelijke ingreep:
Ruimtelijke ingreep:
- Vergunning aanvragen
- Ontheffing aanvragen
- Gedragscode
Naam cursus
Groene gebieden:
Natura 2000
Nationale en Provinciale
natuurgebieden
VOOR ALLE ANDERE
GEBIEDEN: bossen
en soorten
bescherming
Naam cursus
►
Noem 2 Natura 2000 gebieden in Nederland?
►
Wat is herplant plicht en bij wie vraag je vrijstelling voor deze
plicht?
►
Welke bijzondere nationale of provinciale natuurgebieden zijn
er in jouw woon/werk omgeving te vinden?
Naam cursus
Doelstelling
Wet Natuurbescherming
Gunstige staat van instandhouding van (Europees)
beschermd leefgebied.
Het uitgangspunt van de wet is 'nee, tenzij'. Dit betekent dat
activiteiten met een schadelijk effect op beschermde
gebieden in principe verboden zijn.
►
Natura 2000 gebieden (162 stuks)
►
Wetlands (o.b.v. internationale verdragen)
►
Beschermde natuurmonumenten
Naam cursus
Natura 2000 gebieden
Dwingelderveld
Uiterwaarden IJssel
Naam cursus
Beschermd natuurmonument
Landgoederen
Blauwgraslanden
Naam cursus
Wetland
Naardermeer
Naam cursus
Wijzigingen wetgeving
nieuwe Wet natuurbescherming (2017)
►
FF wet, natuurbeschermingswet en boswet in één wet
►
Valt onder omgevingswet
►
Eenvoudiger van opzet, internationale verplichtingen tellen
►
Meer evenwicht economie/ecologie
►
Provincie verantwoordelijk voor uitvoering
►
Natura 2000: Europese doelstellingen gelden
►
Uitkleden EHS
Naam cursus
Doelstelling Wet
natuurbescherming
De doelstelling van de wet is de bescherming en het
behoud van de gunstige staat van instandhouding van in het
wild levende planten- en diersoorten. (niet op individu !)
Het uitgangspunt van de wet is 'nee, tenzij'. Dit betekent
dat activiteiten met een schadelijk effect op beschermde
soorten in principe verboden zijn.
Naam cursus
Verbodsbepalingen
1.
Zorgplicht
2.
Niet doden, verwonden en beschadigen
3.
Niet beschadigen van nesten, verblijfplaatsen en
leefgebieden
4.
Niet verstoren van dieren
Naam cursus
►
Wat is mitigatie?
►
Welke doelsoorten (noem 2 dieren en 2 planten) onderscheid de
provincie Utrecht?
►
Wat verstaan we onder ‘verblijfplaats’?
►
De nesten van welke vogelsoorten zijn altijd beschermd?
Naam cursus
Zorgplicht (=zorgvuldig handelen)
Artikel 2
Een ieder neemt voldoende zorg in acht voor
de in het wild levende dieren en planten,
alsmede voor hun directe leefomgeving
Schade aan flora of fauna:
1 Voorkomen
2 Beperken
3 Ongedaan maken
Naam cursus
Soortenbescherming in de
praktijk
Beschermde soorten
Naam cursus
Beschermde soorten
Bescherming van:
•
•
•
•
•
•
•
Vrijwel alle inheemse zoogdieren
Alle inheemse reptielen
Alle inheemse amfibieën
Alle inheemse vogels
Enkele vissen
Enkele insecten
Enkele planten
Naam cursus
►
Geef van de onderstaande dia’s steeds aan welk dier of plant
wel/niet beschermd is en waarom.
Naam cursus
Beschermd?
Naam cursus
Beschermd?
Naam cursus
Beschermd?
Naam cursus
Beschermd?
Naam cursus
Beschermd?
Naam cursus
Beschermd?
Status van soorten in de Wet
natuurbescherming
Naam cursus
• Wettelijk beschermd
• lijst wet natuurbescherming
• Habitat richtlijn Bijlage 2, 4 en gebiedsspecifiek
• Vogelrichtlijn: Bijlage 1 en gebiedsspecifiek
• Landelijke vrijstelling (schade)
• Vos, konijn, houtduif, kauw, zwarte kraai, Canadese gans
• Provinciale vrijstelling (schade)
• Bejaagbaar (wildsoorten)
• konijn, haas, wilde eend, houtduif, fazant, patrijs
• “Vogelvrij”
• O.a. muskusrat, bruine rat en exoten
Naam cursus
Gedragscodes en bestendig beheer
►
Vrijstelling van verboden door aantoonbaar
bestendig beheer (vaak in gedragscodes)
►
Werken volgens gedragscode geeft beperking
schade en hoeft geen ontheffing aangevraagd
te worden
Naam cursus
Risico ?
Voor overtreding zorgplicht en/of verbodsbepalingen geldt:
►
►
Strafrechtelijke vervolging van de persoon en
betrokken organisaties.
De overtreder/organisatie kan een aanvullende straf
worden opgelegd: herstel of compensatie van de
schade.
Aanvullend gelden de volgende risico’s:
► Stil leggen van werkzaamheden;
► claims en/of boetes door contractpartners;
► imagoschade voor betrokken partijen.
Naam cursus
►
Waarom geeft bestendig beheer een ontheffing voor deze
werkzaamheden (2 redenen)
►
Onder welke gedragscode werkt jouw stagebedrijf (vraag na!)
►
Wat moet je doen als de werkzaamheden niet in de
gedragscode staan en mogelijk schade kunnen veroorzaken?
►
Bij een van de werkzaamheden die je moet uitvoeren moet je
conform de gedragscode ‘zorgvuldig handelen’. Wat moet jij
van je leidinggevende meekrijgen naar de klus?
Naam cursus
►
Wat is een houtwal? Wat zegt de gedragscode over
werkrichting bij werken in een houtwal?
►
Je moet voor het waterschap dunnen in een opgaande
beplanting waarin een reigerkolonie zit, wanneer mag je dit
doen volgens de gedragscode?
►
Hoe herken je het verschil tussen de ingang van een
dassenburcht en een vossenhol?
►
Zijn bomen met holtes en rottingsgaten gevaarlijk en moeten
deze geveld worden?
►
Hoe kun je een vluchtroute bieden aan waterdieren tijdens het
schonen van waterlopen?
Naam cursus
►
Wat is een takkenril en voor wie zijn deze belangrijk?
►
Tijdens ontgravingswerken wordt er een gronddepot gemaakt.
Wat kun je doen om te voorkomen dat hier een nestlocatie
ontstaat (meerdere opties)
►
Na een hevige hoosbui ontstaat er dreigend wateroverlast voor
een woonwijk. Je bedrijf krijgt van de gemeente opdracht een
dam met duiker door te breken om de afvoer te versnellen. Net
voor de dam tref je een nest met eieren aan, hoe kun jij en het
bedrijf aantonen ‘zorgvuldig te handelen?
Naam cursus
Testje (Verboden en soortenbescherming)
►
►
►
►
►
►
►
►
►
►
►
►
Konijnen op sportvelden mag je doodschieten of vangen
Kraaien mag je bij overlast bestrijden
Een mol in je tuin mag je vangen in een klem
Muizen in je schuur mag je doden
Wilde zwijnen zijn beschermd en mag je niet
doodschieten
Kievitseieren mag je rapen
Wilde bloemen uit de berm mag je plukken
Edelherten uitzetten op Terschelling is verboden volgens
F & F wet
Hazen mag je verjagen uit hun leger
Eendeneieren mag je rapen voor consumptie
Maaien van beschermde plant is verboden
Kappen van een laan met spechten holen is niet
verboden
Naam cursus
Friezen mogen ook dit jaar kievitseieren rapen
Vogelbeschermingswachten van de BFVW mogen dit seizoen
kievitseieren rapen. De bestuursrechter heeft op 23 februari het
verzoek van de Faunabescherming om dat te verbieden,
afgewezen. De rechter wees de argumenten van de
Faunabescherming af. De organisatie betoogde dat het systeem dat
Gedeputeerde Staten wil invoeren om het maximum aantal te rapen
eieren beperkt te houden niet goed toegepast en gehandhaafd kan
worden. Ook het argument dat het dermate slecht gaat met de kievit
in Friesland dat de ontheffing voor het rapen van eieren niet
verleend behoort te worden, is door de rechter verworpen.
Gedeputeerde Staten van Friesland hebben net als andere
jaren aan de Bond van Friese Vogelbeschermingswachten
(BFVW) een ontheffing verleend voor het rapen van
kievitseieren. Belangrijkste wijziging ten opzichte van de
vorige ontheffing is de invoering van het registratiesysteem
rapen kievitseieren. Dit komt erop neer dat iedere eierzoeker bij
het vinden van eieren eerst per sms toestemming moet vragen
of hij mag rapen. De geraapte eieren worden geregistreerd. Als
het maximum toegestane aantal eieren is geraapt, wordt een
sms verstuurd dat rapen niet meer is toegestaan.
bron: Friesch Dagblad, 24/02/09
Naam cursus
Nederland op slot
Verruiming 2005
1. Opdeling in mate van bescherming
2. Opdeling in mate van verantwoording
tijdens ruimtelijke ingrepen
Naam cursus
“Verruiming”
►
►



Er kan vrijstelling of ontheffing worden verleend van de
artikelen 8, 9, (10) 11 en 12 van de wet ten behoeve van
bestendig beheer, gebruik en ruimtelijke inrichting of
ontwikkeling mits zorgvuldig wordt gehandeld. Zorgvuldig
handelen houdt in elk geval in dat:
Van de werkzaamheden geen wezenlijke invloed uitgaat op de
genoemde soorten
Voorafgaand aan de werkzaamheden of gebruik alles wordt
verricht of gelaten om te voorkomen of beperken dat:
De dieren worden gedood, verwond, gevangen, bemachtigd
of met oog daarop worden opgespoord
Nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- of
verblijfplaatsen van dieren worden beschadigd, vernield,
uitgehaald, weggenomen of verstoord
Eieren van de genoemde soorten worden beschadigd of
vernield
Naam cursus
Opdeling flora en fauna
In volgorde van licht naar zwaar beschermd betreft het:
►
Niet beschermd (met name flora): algemene
zorgplicht geldt
►
Beschermd (met name fauna): zorgplicht en
verbodsbepalingen gelden beide
•
•
•
•
Tabel 1: Algemene soorten
Tabel 2: Overige soorten
Vogels
Tabel 3: Specifieke soorten
Naam cursus
In welke tabel valt flora en fauna?
►
►
►
►
►
►
►
►
►
►
De mol
Das
Koningsvaren
Rietorchis
Dotterbloem
Ree
Steenmarter
Adder
Zandhagedis
Bittervoorn
Naam cursus
Algemeen beschermde soorten (tabel 1)
Naam cursus
Overige beschermde soorten (tabel 2)
Naam cursus
Vogels
Naam cursus
Zwaar beschermde soorten (tabel 3)
Waar komen beschermde
soorten voor ?
Naam cursus
Opdracht: buiten of binnen
• Maak groepen van 3 personen
• Neem een actueel/recent werkgebied als
uitgangspunt
• Welke beschermde soorten zijn (mogelijk) aanwezig
op de werklocatie ?
• Welke beschermingsgraad hebben deze soorten ?
• Wat betekent dat voor het uit te voeren werk?
Naam cursus
Instrumenten voor beheer
Vrijstelling, gedragscode en ontheffing
Naam cursus
Instrumenten, middelen en
begrippen
Vrijstelling
►
Vrijstelling van de verbodsbepalingen: Slechts
de zorgplicht is van toepassing
Ontheffing
►
Project specifieke voorschriften van LNV voor
zorgvuldig handelen.
Gedragscode(s)
►
Beschrijft de wijze van zorgvuldig handelen ter
verkrijging van een “generale” ontheffing voor
de uitvoering van bestendig beheer
(gemeentelijke groenvoorziening)
Naam cursus
Ontheffing of gedragscode ?
►
Ontheffing: projectspecifieke werkinstructie
afgegeven door LNV
• Voorbereiden ontheffingsaanvraag door opdrachtgever
• Voorbereiding- en aanvraagprocedure kost de nodige tijd
►
Gedragscode: (eigen) werkinstructie goedgekeurd
door LNV
• Diverse gedragscodes beschikbaar
• Je komt verschillende gedragscodes tegen
• Bij sommige gedragscodes dient een projectspecifieke
uitwerking te worden gemaakt (door uitvoerende partij of
opdrachtgever).
Voor beide instrumenten is soortinformatie essentieel !
Verantwoording ruimtelijke
ingreep
Activiteit
bestendig beheer
ruimtelijke ontwikkeling/niet bestendig beheer
Beschermingsgraad
niet
tabel 1
beschermd soorten
tabel 2
soorten
vogels
Naam cursus
tabel 3
soorten
algemene zorgplicht geldt
vrijstelling, algemene zorgplicht geldt
inzet gedragscode mogelijk
inzet gedragscode mogelijk (met beperking t.a.v. verontrusten)
ontheffingsaanvraag verplicht
Gedragscode niet beschikbaar of wordt
niet ingezet -> ontheffingsplichtig !!
Naam cursus
Beheer
► Bestendig beheer (gedragscode
stadswerk)
• Voortzetting van het (reguliere) onderhoud gericht op
behoud van de bestaande situatie, bijvoorbeeld:




Jaarlijks maaien van een wegberm
Schoffelen van een heestervak
Begeleidingssnoei van een laanbeplanting
Uitmaaien van een slootoever in de nazomer
► Niet- bestendig beheer (ontheffing of
andere gedragscode)




Omvorming van een heestervak naar gazon
Aanbrengen beplanting in een grasberm
Kappen van een laanbeplanting
Baggeren of dempen van een sloot
Naam cursus
Bestendig beheer
Naam cursus
Niet bestendig beheer/ontwikkeling
Naam cursus
Essentie in de praktijk
►
Aantoonbaar zorgvuldig handelen:
voorkomen/beperken overtreden van de
verbodsbepalingen.
►
Aantoonbaar invulling geven aan de
zorgplicht.
Inzet van gedragscodes of
ontheffingen voor activiteiten op
locaties met beschermde soorten.
Naam cursus
Kennis van beschermde soorten en
waar ze wonen, hoe ze voedsel
krijgen en zich voortplanten
Naam cursus
Soorteninformatie
►
►
►
►
Vocht
Voedsel
Veiligheid
Voortplanting
►
►
Herkennen
Vaste rust- en verblijfplaatsen
Naam cursus
Opdracht De 4 V’s en VRVP
(Binnen of buiten)
Aan de hand van soortengids
Naam cursus
Afsluiting
►
Huiswerk
•
•
•
•
►
Maken casus 1 en 2
Leren soortengids
Lezen gedragscode en theorie
Soortengids
Evaluatie