Opgravingen in Ruien - Rosalinde

Archeologie Nieuwsbrief 34
Opgravingen in Ruien - Rosalinde (gem. Kluisbergen) : van een
prehistorisch kampement uit de ijstijd tot de Romeinse periode
Het onderzoeksgebied vanuit de lucht bekeken (Foto: Birger Stichelbaut).
De archeologische dienst van SOLVA voerde op de terreinen achter de kerk te Ruien (gem. Kluisbergen) een opgraving uit. De aanleiding hiervoor is de geplande realisatie van de woonverkaveling
‘Rosalinde’ door SOLVA, in opdracht van de gemeente. De terreinen, gelegen vlakbij de Schelde,
blijken een rijke geschiedenis te hebben. We vatten de eerste boeiende resultaten van deze opgraving
alvast even samen.
Archeologen aan het
werk in Ruien.
Meer info: SOLVA, Joseph Cardijnstraat 60, 9420 Erpe-Mere
website: http://www.so-lva.be
e-mail: [email protected]
Archeologie Nieuwsbrief 34
Een kampplaats uit de laatste ijstijd
De oudste vondsten behoren toe aan een heel bijzondere vindplaats. Na 13.000 jaar afgedekt in de leembodem, zag een prehistorische kampplaats opnieuw het zonlicht. Het kamp was
een kortstondige halteplaats van jagers-verzamelaars die
migrerende kuddes rendieren volgden langsheen de Schelde.
De site dateert uit de eindfase van de laatste ijstijd, toen het in
onze streken bijzonder koud was. Goed bewaarde prehistorische kampementen uit deze periode zijn in de ruime regio bij
opgravingen nog niet aangetroffen. De site te Ruien leverde
dan ook een schat aan informatie op over deze verre voorouders.
De archeologen troffen op de site een haardplaats aan waarvan de aslaag zeer goede en betrouwbare dateringen opleverde via radiokoolstofdatering tussen 11.000 en 10.700 voor
Chr. De jagers-verzamelaars maakten rond de haard stenen
werktuigen en er zijn ook aanwijzingen dat ze oker vervaardigden door ijzerzandstenen te verbranden. Oker werd gebruikt
als verf of looistof voor het inwrijven van dierenhuiden.
Impressie van rendierjagers en migrerende kuddes.
De specifieke manier van vuursteenbewerking is kenmerkend voor de culturen in deze periode. Het gaat om
technieken om kleinere en verfijnde werktuigen te produceren, zoals deze in recentere periodes van de prehistorie gebruikelijk zullen worden. Opmerkelijk is dat de
site te Ruien de oudste vindplaats in Noord-West-Europa
is waarbij de werktuigproductie deze technieken al vertoont.
De prehistorische haard te Ruien, begraven in de leembodem.
Bewerkte vuurstenen uit Ruien.
Meer info: SOLVA, Joseph Cardijnstraat 60, 9420 Erpe-Mere
website: http://www.so-lva.be
e-mail: [email protected]
Archeologie Nieuwsbrief 34
Leven in de late ijzertijd
Het is pas in de laatste eeuwen voor onze jaartelling dat de terreinen opnieuw bewoond
worden. We stellen een duidelijke occupatie
vast in de periode tussen 200 v. Chr. 57 v. Chr.
(de late fase van de ijzertijd). Een resem
grachten en greppels delen de terreinen
langs de Schelde voortaan op in verschillende
percelen. Op deze omgrachte percelen
vinden we her en der een woongebouw en
kleine gebouwtjes terug, zoals stalletjes of
opslagplaatsen voor gewassen. De woongebouwen sluiten goed aan bij een architecturale traditie zoals die gekend is in NoordFrankrijk. Het is echter de eerste maal dat
deze gebouwen in onze regio aan het licht
kwamen. Hun aanwezigheid te Ruien leert ons
meer over de regionale bouwtradities die op
het einde van de ijzertijd in onze streken gangbaar waren.
Aardewerk uit Ruien, late ijzertijd
De Romeinse periode
Omstreeks 50 v. Chr. worden onze gewesten opgenomen in het
Romeinse Rijk. In Ruien stellen we vooral Romeinse occupatie
vast in de 1ste eeuw n. Chr. Bij de herinrichting hanteert men een
planmatige aanleg waarin we Romeinse lengtematen kunnen
herkennen. Er worden nieuwe wegen aangelegd, waarlangs een
soort lintbebouwing tot stand komt. Het is voorlopig nog onduidelijk of het om een woonkern gaat of om gebouwen die toebehoorden aan een groot landbouwbedrijf volgens mediterraanse
traditie (villa). Er zijn aanwijzingen dat voor de bouw van de
Romeinse gebouwen te Ruien onder meer dakpannen, pleisterwerk en glas gebruikt werd, elementen die geassocieerd worden
met rijkere bewoning of villadomeinen. Ook het feit dat de weg
naar de bewoning een stenen fundering had, getuigt hiervan. De
bebouwing stond via lokale wegen in verbinding met de Schelde.
Romeinse dakpan uit Ruien.
Meer info: SOLVA, Joseph Cardijnstraat 60, 9420 Erpe-Mere
website: http://www.so-lva.be
e-mail: [email protected]
Archeologie Nieuwsbrief 34
De Romeinen aan het werk in Ruien ...
Zicht op één van de aangetroffen Romeinse wegen.
Deze weg verbond de Romeinse woonkern of villa met de Schelde.
Romeinse weg met een stenen fundering.
Links : Vondsten uit de vroeg-Romeinse periode aangetroffen in een rituele
kuil aangelegd op de kruising van een gracht uit de late ijzertijd met een gracht
uit de vroeg-Romeinse periode.
Boven : Aanleg van een waterput langsheen één van de wegen.
Links : Tijdens de Romeinse periode was crematie het gangbare begravingsritueel (foto PAM Velzeke). Langs de Romeinse wegen in Ruien zijn ook
een aantal graven gevonden met de resten van een brandstapel.
Meer info: SOLVA, Joseph Cardijnstraat 60, 9420 Erpe-Mere
website: http://www.so-lva.be
e-mail: [email protected]
Archeologie Nieuwsbrief 34
Wil je meer te weten komen over deze opgraving?
Kom dan op vrijdag 27 februari 2015 naar de voordracht die SOLVA organiseert in samenwerking met
de gemeente Kluisbergen en de Heemkundige Kring Erfdeel Kluisbergen.
Praktisch :
Wanneer : vrijdag 27 februari 2015, 20u
Waar : zaal De Brug, Brugzavel 25B, 9690 Kluisbergen
Inkom : gratis
Bar open na lezing
Meer info: SOLVA, Joseph Cardijnstraat 60, 9420 Erpe-Mere
website: http://www.so-lva.be
e-mail: [email protected]