Cicero Ad Fam. 14.7 Op weg naar Pompeius

Cicero – Ad Familiares 14.7
OP WEG NAAR POMPEIUS
Deze brief is geschreven in 49 v. Chr. Pompeius heeft toen besloten te vluchten naar
Griekenland. Pompeius wil dat hij mee gaat, Caesar wil dat hij blijft. Na enige tijd van twijfel
besluit hij zich toch bij Pompeius aan te sluiten en hij gaat met Marcus naar Griekenland.
Scr. in portu Caietano nave conscensa VII. Id. Iun. a.u.c. 705
TULLIUS TERENTIAE SUAE S. P.
Geschreven in de haven van Caieta, aan boord van een schip gegaan op 7 juni 49 v. Chr.
Tullius groet zeer hartelijk zijn Terentia.
Omnes molestias et sollicitudines, quibus et te miserrimam habui et, id quod mihi
molestissimum est, et Tulliolam, quae nobis nostra vita dulcior est, deposui et eieci. Quid
causae autem fuerit, postridie intellexi, quam a vobis discessi. Χολην ἀκρατον noctu eieci.
Statim ita sum levatus, ut mihi deus aliquis medicinam fecisse videatur. Cui quidem tu deo,
quem ad modum soles, pie et caste satis facies [id est Apollini et Aesculapio].
Alle narigheden en zorgen, met welke ik en jou, dit dat aan mij zeer lastig is, en kleine Tullia,
die voor ons dierbaarder is dan ons leven, zeer ongelukkig heb gemaakt, heb ik neergelegd
en uitgeworpen. Wat echter de oorzaak was heb ik begrepen de dag nadat ik van jullie weg
ben gegaan. Ik heb ’s nachts zuivere gal uitgebraakt. Meteen ben ik zo verlicht, dat een of
andere god mij schijnt te hebben genezen. En aan deze god zul jij vroom en fatsoenlijk
verschuldigde dank betuigen, zoals je gewoon bent, [namelijk aan Apollo en Aesculapius].
deposui et eieci
χολην ἀκρατον
eieci
cui
quem ad modum
[id est t/m Aesculapio]
Cicero is gestopt met zich zorgen maken over Terentia en
Tullia, omdat hij eindelijk een keuze heeft gemaakt.
zuivere gal; Cicero gebruikt vaak Griekse woorden als het
om medische termen gaat.
Cicero voelde zich zo ellendig dat hij ervan moest barfen.
bijvoeglijke relatieve aansluiting
zoals
Apollo en Aesculapius waren goden van de geneeskunde.
De haken geven aan dat het om een interpolatie gaat, een
soort voetnoot. Het was vanzelfsprekend voor een Romein
aan welke god hij moest offeren. Anderen vinden dat
Cicero hier extra nadruk op de goden legt.
Navem spero nos valde bonam habere. In eam simul atque conscendi, haec scripsi. Deinde
conscribam ad nostros familiaris multas epistulas, quibus te et Tulliolam nostram
diligentissime commendabo.
Ik verwacht dat wij een zeer goed schip hebben. Zodra ik aan boord van haar ben gegaan,
heb ik dat geschreven. Vervolgens zal ik vele brieven naar onze families schrijven, aan wie ik
jou en onze Tullia met veel nadruk zal aanbevelen.
© Pascal Gunsch Latijn CE2015
Op weg naar Pompeius ∙ 1
Cohortarer vos, quo animo fortiores essetis, nisi vos fortiores cognossem quam quemquam
virum. Et tamen eius modi spero negotia esse, ut et vos istic commodissime sperem esse et
me aliquando cum similibus nostri rem publicam defensuros.
Ik zou jullie aansporen opdat jullie sterker van geest zouden zijn, als ik jullie niet als tamelijk
sterk zou hebben leren kennen, sterker dan welke man dan ook. En toch verwacht ik dat de
situatie van deze aard is, dat en ik jullie daar geheel op jullie gemak in hoop zijn en ik ooit
met onze gelijken de republiek zal verdedigen.
cognossem
fortiores
similes nostri
rem publicam defensuros
= cognovissem
Cicero zou ze aansporen om sterk te zijn, maar hij weet
dat Terentia en Tullia sterker zijn dan welke man dan ook.
Degenen die net als Cicero de republiek willen behouden.
Pompeius werkt samen met de senaat, en Cicero hoopt
dat als Pompeius aan de macht komt, de senaat en dus de
republiek behouden blijft.
Tu primum valetudinem tuam velim cures; deinde, si tibi videbitur, villis iis utere, quae
longissime aberunt a militibus. Fundo Arpinati bene poteris uti cum familia urbana, si
annona carior fuerit.
Ik zou willen dat jij eerst voor jouw gezondheid zorgt; vervolgens, als je het er mee eens zult
zijn, je deze landgoederen zult gebruiken, die het verst verwijderd zijn van de soldaten. Je
zult het landgoed in Arpinus goed kunnen gebruiken met het personeel uit de stand, als de
graanprijs duurder zou worden.
si annona carior fuerit
De verwachting was dat Pompeius rond Italië een
blokkade zou leggen, waardoor er geen voedsel zou zijn.
Cicero bellissimus tibi salutem plurimam dicit. Etiam atque etiam vale.
D. VII Id. Iun.
De allerliefste Marcus groet jou zeer hartelijk. Nogmaals gegroet.
7 juni.
Cicero
etiam atque etiam
© Pascal Gunsch Latijn CE2015
= Marcus; de zoon van Cicero en Terentia.
nogmaals
Op weg naar Pompeius ∙ 2