Collectieve sector

Economie (ja dit moeten wij allemaal leren :P)
Omzet
Bruto toegevoegde waarde
Netto toegevoegde waarde
Binnenlands product van
Nederland
Bruto binnenlands product
van Nederland
Netto binnenlands product
van Nederland
Binnenlands inkomen
Effectieve vraag (naar
Nederlandse producten)
Productiecapaciteit
Bezettingsgraad
Trendmatige groei
Conjunctuurbeweging
Opgaande conjunctuur
Neergaande conjunctuur
Conjunctuurcyclus
Recessie
Depressie
Onderbesteding
Overbesteding
Conjunctuurbeleid
Bestedingsevenwicht
Overdrachtsuitgaven
Overheidsbestedingen
Loonquote
Winstquote
Arbeidsinkomen
Toegerekend loon
zelfstandigen TLZ
Arbeidsinkomensquote van
bedrijven
Personele
inkomensverdeling
Lorenzcurve
Koopkracht
Reëel inkomen
Nominaal inkomen
Economische groei
Profijtbeginsel
De waarde van de verkochte producten (prijs x de verkochte
hoeveelheid).
De toegevoegde waarde inclusief de afschrijvingen.
De toegevoegde waarde exclusief afschrijvingen.
Som van de toegevoegde waarde van bedrijven en overheid in
Nederland in een jaar.
Som van de bruto toegevoegde waarde van het binnenlands product
van Nederland in een jaar (dus inclusief afschrijvingen) bbp
Som van de netto toegevoegde waarde van het binnenlands product van
Nederland in een jaar ( exclusief afschrijvingen) nbp
De som van alle primaire inkomens die op Nederlands grondgebied zijn
verdiend.
Totale besteding aan Nederlandse productie
De hoogst mogelijke productie met behulp van de beschikbare
productiefactoren.
Mate waarin de beschikbare productiefactoren zijn ingezet in de
productie.
De gemiddelde procentuele reële productiestijging per jaar, over een
lange periode bezien
De schommeling van de groei van de feitelijke (reële) productie rond de
trendmatige groei.
Als de vraag naar Nederlandse producten sneller stijgt dan de
trendmatige groei van de productie
Is van toepassing op perioden waarin de effectieve vraag minder hard
groeit dan de trendmatige groei van de productie. De groei van de
feitelijke productie daalt dan
Zie conjunctuur beweging
Als de (reële) groei van de productie minstens twee kwartalen achtereen
negatief is
Een recessie die langdurig is
Als de effectieve vraag kleiner is dan de productiecapaciteit.
Als de effectieve vraag groter is dan de productiecapaciteit
Economisch beleid gericht op het dempen van de conjunctuurcyclus
Wanneer de effectieve vraag even groot is als de productiecapaciteit.
Overheidsuitgaven waar geen directe prestatie tegenover staat.
Overheidsuitgaven aan goederen en diensten.
Geeft aan welk percentage van het totale inkomen in de vorm van loon
is verdiend
Geeft aan welk percentage van het totale inkomen in de vorm van winst
verdiend is
Dit omvat alle beloningen voor de productiefactor arbeid inclusief het
TLZ
Het gemiddelde loon van werknemers x het aantal zelfstandigen.
Het aandeel van de loonsom van bedrijven inclusief TLZ in de netto
toegevoegde waarde van bedrijven
De verdeling van het totale inkomen over (groepen) personen.
Grafiek van de personele inkomens verdeling
De hoeveelheid goederen en diensten die je kunt aanschaffen
Het nominale inkomen gecorrigeerd voor prijsstijgingen
Inkomen dat niet gecorrigeerd is voor prijsstijgingen
De reële groei van de productie van een land
Het uitgangspunt dat alleen degene die profiteert van een voorziening,
voor die voorziening betaald
Draagkrachtbeginsel (bij
belastingen)
Directe belastingen
Indirecte belastingen
Gemiddelde belastingdruk
Proportioneel
belastingstarief
Degressieve
belastingheffing
Progressieve
belastingheffing
Marginaal tarief
Nivellering
Aftrekposten
Loonheffing
Inkomensheffing
Belastbaar inkomen
Basisaftrek
Belastbare som
Het uitgangspunt dat mensen met een hoger inkomen in verhouding
meer belasting betalen dan mensen met een laag inkomen
Belastingen op inkomen winst en vermogen
Belastingen op goederen en diensten zoals BTW
Belastingbetaling in procenten van het inkomen
Belastingtarief waarbij je een vast percentage aan belasting betaalt
Belastingtarief waarbij je procentueel minder belasting betaalt als je
inkomen stijgt
Je betaalt relatief meer belasting naarmate je inkomen stijgt
Het tarief dat je over een extra verdiende gulden van je inkomen moet
betalen
Nivellering van inkomens wil zeggen dat verhoudingsgewijs de afstand
tussen de hoge en lage inkomens kleiner is geworden
Belastingvrije bedragen, die je op het verdiende bruto-inkomen in
mindering mag brengen
Inhouding van loonbelasting en premies volksverzekeringen op je loon;
deze loonheffing is een voorheffing voor de jaarlijkse inkomensheffing
Jaarlijkse betaling van inkomensbelastingen en premies
volksverzekeringen
Als je de aftrekposten van het bruto-inkomen aftrekt
Een standaard bedrag waar je geen belasting over hoeft te betalen
Dat is het belastbaar inkomen min de basisaftrek
7.2 & 7.3
8.1 & 8.2 & 8.3
9.1 & 9.2 & 9.3
11.1 & 11.2 & 11.3
7.2 & 7.3
Sociale Verzekeringen
Werknemersverzekeringen
Een verzekering waarvoor je een premie betaald zodat
de verzekering de onkosten voor iets betaald
Verzekering voor werknemers
Werknemers Verzekering Werknemers Verzekering
ZW Ziektewet
WAO Wet
arbeidsongeschiktheidsverzekering
ZFW ziekenfondswet
WW werkloosheidswet
De regering betaald dan je inkomsten verderven
wanneer je een ziekte / ongeluk heb gehad via Wulbz
(wet uitbreiding loondoorbetaling bij ziekte)
Als iemand na 1 jaar nog steeds ziek is krijg je geld van
de WAO, je moet minstens 32 zijn en de duur ervan
hangt af van je leeftijd. De hoeveelheid geld hangt af
van hoeveel % je afgekeurd bent.
Iedereen die een inkomen onder de loongrens heeft
krijgt de kosten van goede medische hulp vergoed.
Verzekert iemand van 70% van zijn oude salaris als hij
gedwongen ontslagen word. De duur hangt af van hoe
lang je al zit te werken. Duurt 6 maanden ~ 6 jaar
Volksverzekeringen
Volksverzekeringen
Volksverzekeringen
Volksverzekeringen zijn verzekeringen voor iedereen
die in Nederland werkt. Je kan ze herkennen want ze
beginnen allemaal met de A.
Verzekert iedereen ouder dan 65 jaar van 70% van het
netto minimumloon. Getrouwde stellen moeten allebei
ouder dan 65 zijn.
Geeft aan nabestaanden geld. De hoogte hangt af van
het inkomen van de nabestaanden. Hoogstens 70%
Verzekert de gehele bevolking tegen bijzondere ziekte
kosten, bijvoorbeeld het verblijf bij een psychiatrisch
ziekenhuis.
AOW Algemene Ouderdomswet
Anw Algemene nabestaandenwet
AWBZ Algemene Wet Bijzondere
Ziektekosten
Waz Wet
Arbeidsongeschiktheidsverzekering
zelfstandigen
Sociale Voorzieningen
Zelfde als Sociale verzekeringen, alleen dan voor
zelfstandigen en enkele andere groepen.
7.3
7.3
Verzekeringsbeginsel
Principe van: je krijgt een uitkering bij het verlies van
inkomen als je premies betaald. De hoogte van de
uitkering hangt af van de hoogte van de premies
Sociale voorzieningen geven je geld wanneer je geen
uitkering kan krijgen. Het vult altijd aan tot hoogstens
het minimum loon. De belangrijkste sociale voorziening
is de Abw algemene bijstandswet.
Solidariteitsbeginsel
Omslagstelsel
Kapitaaldekkingsstelsel
Waardevast
Welvaartsvast
Collectieve lasten
Collectieve-lastendruk
Nettoloon
Loonkosten
Wig
Loon-prijsspiraal
Misbruik
Methodes om misbruik te
voorkomen
Lonen
Bestaat meestal in volksverzekeringen. Geeft bepaalde
groepen een uitkering, de hoogte van de uitkering
hangt niet af van de betaalde premie.
Stelsel waarin je de uitkeringsgerechtigden van nu
betaald. De volgende generatie betaald later die van
jou.
Pensioenfondsen beleggen hier in staatsobligaties.
Dat is wanneer pensioenuitkeringen meestijgen met de
prijzen
Dat is wanneer pensioenuitkeringen meestijgen met de
gemiddelde loon.
Het geld dat iedere persoon en bedrijf in totaal aan de
regering betaald.
Dat hierboven staat in % van het BBP uitgerekend.
Het geld dat de werknemer krijgt na aftrek van
belastingen en premies.
Totale bedrag dat de werkgever aan een werknemer
kwijt is. Dat bedrag bestaat uit het bruto loon en de
sociale premies die hij betaald.
Verschil tussen de loonkosten van de werkgever en het
nettoloon van de werknemer. (zie berekeningen)
Wanneer de loonkosten van de werkgever stijgen,
berekenen ze dat weer door in de prijzen. Maar dan
vragen de werknemers om hogere salarissen =
herhaal.
Voorbeeld: Werkgevers ontduiken belasting/premies
door het aannemen van zwartwerkers. Premies stijgen.
Werknemers vragen om hogere salarissen. Herhaal.
Misbruik van de solidariteitsgedachte word gedefinieerd
als ten onrechte een uitkering krijgen.
Premiedifferentiatie = hoe vaker je een uitkering
gebruikt
Gedeeltelijke verschuiving van de verantwoordelijkheid
voor de sociale zekerheid naar de marktsector.
Werkgevers betalen premies.
De lonen in NL zijn hoger dan in china, maar de
arbeidsproductiviteit is ook hoger (zie berekeningen)
H9
H9
Collectieve sector
Overheid + sociale fondsen samen
Markt sector
Instellingen die naar winst streven
Primaire sector
Hier vind je landbouw, mijnbouw, bosbouw en
visserijbedrijven.
Hier vind je industrieën die grondproducten /
halfverwerkte producten verwerken.
Winst strevende dienstverlenende bedrijven
Secundaire sector
Tertiaire sector
Quartaire sector
Niet-belastingontvangsten
Bedrijven in de collectieve sector en de bedrijven die
door de regering gesubsidieerd worden maar niet
streven naar winst. (ziekenhuis, school etc)
Geld die de regering ontvangt via loterijen /
snelheidstickets etc
Overheidsbestedingen
Overheidsinvesteringen
Overheidsconsumptie
Dat zijn overheidsconsumptie en
overheidsinvesteringen samen
Dat zijn investeringen in vaste kapitaalgoederen
Personele consumptie
Bestaat uit personele consumptie en materiele
consumptie
Ambtenaren salarissen bijvoorbeeld.
Materiële consumptie
Vlottende kapitaalgoederen.
Financieringstekort
Negatieve cijfer na het berekenen van alle inkomsten
en het aftrekken van uitgaven
Het negatieve bedrag dat uit het financieringstekort
komt.
Het bedrag dat het rijk moet lenen om het
financieringstekort te betalen
Langlopende schuldbekentenissen van de staat
Staatsschuld
Financieringsbehoefte of
begrotingstekort
Staatsobligaties
Staatsschuldquote
EMU-schuld
Hoeveel schulden de staat heeft in % van het BBP
uitgedrukt
De maximale schuld dat de regering volgens de EU
mag hebben.
Berekeningen
P/A ratio, persoon per arbeidsjaren. Personen / aantal arbeidsjaren om conclusies te maken
over de ontwikkeling van het aantal deeltijdwerkers.
(loonkosten werknemer / arbeidsproductiviteit) = (loonkosten werknemer / productie werknemer)
= loonkosten / productie
WIG
Indexcijfer reëel inkomen = (indexcijfer nominaal inkomen / CPI) * 100
TLZ = gemiddelde loon per arbeider
AIQ = (loonsom bedrijven + TLZ / netto toegevoegde waarde bedrijven) * 100%
Loonquote = (loonsom + ambtenaren salaris) / (nationaal inkomen) * 100%
Loonquote voor bedrijven = (loonsom bedrijven / toegevoegde waarde) * 100%
Loonquote is altijd lager dan AIQ.
Collectieve uitgavenquote = bruto uitgaven / bruto inkomen
BTW:
Een bedrijf koopt iets en moet er BTW over betalen, het verkoopt het verder en moet BTW over
de toegevoegde waarde betalen. Etc. tot aan de consument, die moet alleen maar betalen.