Inductie Vormen van inductie Transformatie Zelfinductie Indeling inductie Invloed van een permanent magnetisch veld op een keten door positie verandering Invloed van magnetisch veld primaire keten op secundaire keten, door verandering van: positie stroomsterkte (wederkerige inductie) Invloed van het eigen magnetische veld van de keten door verandering van stroom in de keten (zelfinductie) Generator Opwekken van spanning door verplaatsing van een elektrisch geleidende draad in een permanent magneetveld. Indeling Vorige week vormen van wisselspanning Indeling inductie / vormen van inductie Vandaag Voorbeelden inductie / vormen van inductie Condensator / Capaciteit Reactantie / Impedantie Sleepringen (borstels) Wisselspanning Pulserende gelijkspanning Generatoren / motoren Permanent Vaste magneten met verplaatsing Uitwendig Uitwendige spanningsbron opwekking magneetveld Zelfstandig Opgewekte spanning gebruikt voor opwekking magneetveld serie of shunt Inductie / Transformatie Wisselspanning - wisselend magneetveld - wisselspanning Twee spoelen (primair & secundair) verbonden door magnetisch veld Wikkelverhouding np / ns = Up / Us np / ns = Is / Ip Ideale trafo => Pin = Puit Zelfinductie Gelijkspanning (spanningsverandering) Wisselspanning Opwekken tegen-emk (spanningsval) Weerstand voor wisselspanning is de reactantie (X) Zelfinductiewaarde van een spoel (L) – Eigenschappen spoel Eenheid L is “henry” UL = L x i / t Reactantie spoel XL= Um / Im XL = L Reactantie neemt toe naarmate de frequentie toeneemt bij f = 0 (gelijkstroom) is er geen reactantie bij f = is de reactantie Wederzijdse inductie Galvanische scheiding Koppelfactor (k) Coëfficiënt van wederzijdse inductie (M) M = k V L1 x L2 (Usec = M x I1 / t) Opbouw condensator 2 geleiders + Isolator Uitvoeringen Vast – Plaat – Blok Instelbaar – Platen Principe condensator Capaciteit Capaciteit (C) in farad (F) C = Q / U Q is de lading U is het spanningsverschil C = .A / d is de diëlectrische constante A is opp. platen d onderlinge afstand d Lading en energie Q = C x U W = ½ Q x U W = ½ C x U2 W is energie in joule Q is lading in coulomb U is spanningsverschil in volt Schakelingen Schakelingen met condensator en spoel Serie (I gelijk) Parallel (U gelijk) Reactantie Schakelingen net als met weerstanden Frequentieafhankelijk Schakeling Serie Condensator – Toename afstand => Spoel – Toename inductie => Parallel LV = L1 + L2 Condensator – Toename oppervlak => 1/Cv = 1/C1 + 1/C2 Spoel CV = C1 + C2 – Toename doorsnede => 1/Lv = 1/L1 + 1/L2 (verlaging van I) Reactantie spoel Spoel XL= Um / Im XL = L Reactantie neemt toe naarmate de frequentie toeneemt – bij f = 0 (gelijkstroom) is er geen “verandering” – bij f = is er maximale verandering Reactantie condensator Condensator XC= Um / Im XC = 1 / C Reactantie neemt af naarmate de frequentie toeneemt – bij f = 0 (gelijkstroom) is er geen “verbinding” – bij f = is de reactantie minimaal Reactantie / Impedantie Reactantie is gelijk aan impedantie met een faseverschuiving van 90° tussen de stroom en de spanning Spoel => stroom ijlt na op de spanning Condensator => stroom ijlt voor op de spanning Impedantie / Admittantie Z = Umax / Imax Z is de impedantie in Ohm () Y = Imax / Umax = 1 / Z Y is de Admittantie in 1/ Weerstand (U en I) u en i in fase condensator (U en I) Spoel (U en I) Reactantie / Impedantie Reactantie is gelijk aan impedantie met een faseverschuiving van 90° tussen de stroom en de spanning Spoel => stroom ijlt na op de spanning Condensator => stroom ijlt voor op de spanning Fasor diagram Reële weerstand, u en i in fase weerstand op x-as Spoel i ijlt 90º na op u reactantie spoel op y-as (naar boven) Condensator i ijlt 90º voor op u reactantie condensator op y-as (naar onder) Fasor diagram Reactantie XL XL Z XR XC R U XC Impedantie Z = V R2 + X2 Condensator Z = V R2 + (1/ C)2 Spoel Z = V R2 + (L)2 Combinatie Z = V R2 + ((L) - (1/ C))2 Impedantie / Admittantie Z = Umax / Imax Z is de impedantie in Ohm () Y = Imax / Umax = 1 / Z Y is de Admittantie in 1/ P U I NS n NP 1 Ieff 2 .I max U P .n U S 2 1 I P I S .n Ueff u 2 2 C A d XL 2fL 1 XC 2fC Z ut Z it R2 X 2 X tan R f0 1 2 LC