Prikkelarme zorg

Prikkelarme zorg
Algemeen: Prikkelarme zorg is een verpleegkundige interventie die toegepast kan worden
als patiënten niet meer in staat zijn om zelf interne en/of externe prikkels te reguleren. Dit
blijkt vaak door ontstaan of toename van onrust in een drukke omgeving en afname van
onrust in een rustige omgeving. Ook blijkt het doordat iemand herhaalt wat hij waarneemt of
doordat de neiging bestaat om op alles wat in de directe omgeving van de patiënt gebeurd
te reageren.
Het natuurlijke filter die eenieder bezit, wat dient als bescherming om niet alle interne en
externe prikkels waar te nemen, functioneert minder goed. Als deze bescherming wegvalt
worden patiënten blootgesteld aan een overdosis aan prikkels, welke zij door hun cognitieve
achteruitgang, en hun aantal, niet meer kunnen verwerken. Dat resulteert is onrust bij de
patiënt. Als de interne natuurlijke bescherming wegvalt is de zorgvraag om deze
bescherming zo veel mogelijk te herstellen.
Kenmerken van de interventie:

Verminder een overdaad aan externe prikkels. Dit heeft betrekking op visuele
prikkels (TV, aanwezigheid binnen een groep mensen, kamer met overdaad aan
spullen) en op auditieve prikkels (radio, stemgeluiden, omgevingsgeluiden)

Verminder interne prikkels. Dit heeft betrekking op continentiedrang, incontinentie,
pijn, jeuk.

Zorg voor een prikkelarme rustige omgeving (vaak slaapkamer) waar verbleven kan
worden als er sprake is van overprikkeling.

Maak een dagprogramma met prikkelarme en prikkelende momenten. Pas het aantal
en de duur van de prikkelarme momenten aan, aan de mate van onrust.

Kies voor een standaardprogramma met vaststaande momenten waarop de patiënt
in een prikkelarme omgeving verblijft. Omschrijf bij welk gedrag er extra momenten
worden geboden voor verblijf in de prikkelarme omgeving.

Spreek in korte zinnen en met rust bij begeleiding of hulp, geef die begeleiding en
hulp zoveel mogelijk in 1 op 1 situatie.

Als de patiënt niet uit zichzelf in een prikkelarme omgeving blijft, probeer dan met
behulp van een prikkelarme activiteit (rustige muziek, maken van een tekening) of
door middel van individuele begeleiding te realiseren dat hij op zijn kamer blijft.

Instrueer bezoek/familie over prikkelarme zorg en verzoek om met maximaal 2
personen tegelijk op bezoek te komen.
Ton van Gelderen, M-ANP, Altrecht 2010
E-mail: [email protected]