De kunst van empowerment t you We l e hange c y o j en ! Empowerment is iets anders dan delegeren! Aangeboden door Drs. Regi Melcherts De Strategische Coach Matrix voor management en leidinggevenden Ve i l i g | A u t h e n t i e k | I n t e g e r | Puur | Groei | Doeltreffend Wat is empowerment? Definitie van empowerment Empowerment is een proces van versterking waarbij individuen, organisaties en gemeenschappen greep krijgen op de eigen situatie en hun omgeving en dit bereiken via het verwerven van controle, het aanscherpen van kritisch bewustzijn en het stimuleren van participatie. Maar empowerment kan ook gaan over jezelf, we noemen dit self empowerment. De valkuilen Empowerment is dus een sturingsmiddel waarbij de ene partij de andere in staat stelt zich te ontwikkelen. Dat is ook gelijk de valkuil. Als ik bepaal dat ik jou ga empoweren dan kan dat, ondanks mijn goede bedoelingen, tot een versterking van de afhankelijkheid leiden. Om dat te voorkomen zal empowerment gebaseerd moeten zijn op een bilaterale overeenkomst die primair aansluit bij jouw vraag of behoefte en niet alleen bij mijn behoefte om jou te empoweren. Kenmerken van empowerment Mensen die niet empowered zijn, reageren op een probleem. Hun acties zijn gericht op het oplossen of verminderen van het probleem, niet zozeer op het bereiken van een doel. Ontwikkelingshulp kan gericht op het verminderen van honger. Maar, in de praktijk blijkt dat mensen daardoor niet leren hun eigen voedsel te verbouwen. Het gevolg is dat de hulpverlener zich machteloos gaat voelen of verwijtend gaat reageren. Ontwikkelingshulp kan dus beter gericht zijn op een doel. Bijvoorbeeld om mensen autonomer te maken zodat ze hun eigen voedsel leren verbouwen. Medewerkers die empowered reageren, zijn doelgericht. Zij wachten niet tot het probleem onoplosbaar is geworden, maar nemen zelf initiatief. “Empowerment is een middel om mensen in staat te stellen te handelen vanuit hun innerlijke kracht”. Hoe empower ik een medewerker(s)? Het doel van empowerment is medewerkers op basis van hun expertise in staat te stellen zoveel mogelijk zelf de regie op hun werkproces ter hand te nemen. Door hun kennis en kracht centraal te zetten kan de leidinggevende medewerkers mobiliseren en inzetten, zodanig dat zij hun problemen oplossen. Om de krachten te mobiliseren, te versterken en te benutten, is het belangrijk dat de leidinggevende een meer faciliterende rol inneemt. De arbeidssatisfactie kan aanzienlijk toenemen als medewerkers zelf hun keuzes maken uit de verschillende werkvormen en hun werkproces zodanig in kunnen richten dat het bij hen als persoon past. Factoren voor een gezonde empowerment Power = lichamelijke + mentale + sociale + spirituele score Er zijn verschillende factoren die zorgen voor een gezonde empowerment. Het in de hand nemen van de regie is afhankelijk van een aantal factoren. Zo kan je lichamelijke toestand je power beïnvloeden, het is immers nogal een verschil of je lekker in je vel zit en een goede conditie hebt of dat je met een zware griep in je bed ligt. Maar ook je mentale toestand en sociale eigenschappen hebben invloed op jouw empowerment. De laatste factor, spiritueel & moreel verwijst naar je zingeving; wat drijft jou om naar je werk te gaan. Empowerment is iets anders dan delegeren! Het verschil tussen empoweren en delegeren: Delegeren Empowerment Ik wil dat je iets voor mij doet Wat kan ik voor jou doen? Op deze manier moet je dat doen Dit is je rol Zo moet het er uiteindelijk uitzien Dit is het doel Dit moet je daarna doen Zo past het in het grotere geheel Het product is van mij Het is jouw product Ik zie het op deze manier Hoe zie jij dat? Taken Resultaten Dit is mijn mening Wat is jouw mening? Underpowered of empowered? Empowered leiderschap De nieuwe CEO van een grote semipublieke organisatie, werd geconfronteerd met een slecht imago van zijn bedrijf. Tijdens zijn eerste toespraak complimenteerde hij zijn medewerkers op alle niveaus een half uur lang over wat er allemaal goed ging in het bedrijf. Hij verontschuldigde zich dat hij niet meer tijd had, want hij deed daarmee nog veel mensen te kort. “ik weet het niet”, “dit kan echt niet” of het “het mag niet”. De organisatie wordt in toenemende mate passiever en het aantal vergaderingen en “bila’s” nemen toe. Uiteindelijk vergadert men over de manier van vergaderen. Ineffectieve scripts opsporen Toen iemand hem vroeg: ”Wat vindt u van ons imago?” antwoordde hij: “Ja, dat is een dingetje. Gezien het collectief vermogen van deze organisatie, vertrouw ik erop dat we in de komende 3 jaar een imago hebben bereikt dat past bij de top drie van Europa. Wat hebben we met elkaar nodig om dat te bereiken?” In de twintig minuten die daarna volgden, werd de basis gelegd voor een strategie om een Europese high performer te worden. Het huidige gedrag in een organisatie kan voor een deel gebaseerd zijn op een patroon, zoals men die vroeger heeft gemaakt. Met dat patroon, ook wel script genoemd, remt de organisatie zich zelf. Een script, dat in eerdere tijden onder andere omstandigheden wel effectief was, kan later, in veranderende omstandigheden (bv reorganisatie, fusie en marktveranderingen) ineffectief worden. Deze remmende patronen kunnen we opsporen en toetsen aan de huidige realiteit. De rem kan er dan weer af. De organisatie krijgt zijn energie weer terug. Kan weer vrij ademen. De empowerment neemt toe. Underpowered leiderschap Ineffectieve scripts opheffen In nogal wat organisaties is een normatieve manier van leidinggeven ontstaan, onder meer ook door toenemende wet- en regelgeving en bezuinigingen. Medewerker worden beperkt in hun mogelijkheden en creativiteit om doelen te realiseren. De gedachte aan de sancties bij het eventueel overtreden van de regels, induceert op alle niveaus in de organisatie angstreflexen. Medewerkers gaan ontwijken, duiken of zeggen zaken als: Met de Strategische Coach Matrix kunnen we de rem al voor een groot deel opheffen. De matrix is een hulpmiddel om logisch te leren denken, zuiver te leren voelen, een moreel doel te stellen en een actieplan te maken dat gericht is op dat doel. De matrix is gebaseerd op vier chronologische stappen. De organisatie kan hiermee nagaan hoe men de regie op de eigen toekomst kan versterken, daar waar nodig en gewenst. De Strategische Coach Matrix De vier stappen: DENKEN Inventariseer de feiten DOEN Benoem de acties VOELEN Formuleer het probleem ACTIES Stel het doel vast via SMARTEL Wil je meer weten over de Strategisch Coach Matrix? Onze opleidingen en workshops gaan dieper in op de toepassing van de Strategische Coach Matrix. Ook bieden wij incompany opleidingen voor het opleiden van leidinggevende. Bel 030 - 888 51 31 of bezoek onze website voor meer informatie www.strategischcoachen.nl