Dossier Empowerment Empowerment is een proces waarbij mensen of groepen meer invloed krijgen op gebeurtenissen en situaties die belangrijk voor hen zijn. Nadruk wordt gelegd op krachten in plaats van tekortkomingen Proces of uitkomst Macht of kracht Verschillende benaderingen: ◦ Individuele benadering ◦ Gemeenschapsbenadering ◦ Sociaal-ecologische benadering Wat is empowerment? Het sterker maken van individuen binnen hun eigen sociale context, zodat zij beter in staat worden gesteld om controle te krijgen over hun leven. Verschillende componenten: ◦ Intrapersoonlijke component: Versterken van gevoelens van persoonlijke controle Waargenomen eigen-effectiviteit ◦ Interactionele component: Aanleren kritisch inzicht en vaardigheden om daadwerkelijk meer controle te kunnen uitoefenen ◦ Gedragscomponent: Participatie in organisaties of groepen die relevant zijn voor het individu Individuele benadering Stimuleren van een gemeenschap die initiatief neemt om de gemeenschap te verbeteren, te reageren op bedreigingen van de kwaliteit van leven en burgers de mogelijkheid geeft om te participeren. Verschillende benaderingen: ◦ Ontwikkeling van kracht binnen de gemeenschap verbeteren kwaliteit van leven ◦ Ontwikkeling van macht van de gemeenschap verwerven invloed op maatschappelijke structuren Gemeenschapsbenadering Kritiek op individuele en gemeenschapsbenadering ◦ Individuele benadering houdt te weinig rekening met maatschappelijke structuren ◦ Gemeenschapsbenadering houdt te weinig rekening met mogelijkheden en beperkingen van individuen Belangrijk om de verschillende niveaus te betrekken bij empowerment om empowerment zo effectief mogelijk te laten zijn. Sociaal-ecologische benadering Individuen en groepen verschillen van elkaar wat betreft: ◦ De situatie waar zij zich in bevinden ◦ Het belang dat zij hechten aan bepaalde gebeurtenissen en uitkomsten in hun leven Met deze verschillen moet rekening worden gehouden bij het ontwikkelen van empowermentmethodes. Empowerment heeft dus een vraaggestuurd karakter Contextafhankelijkheid van empowerment Opbouw onderzoek: Kenmerken van de context: ◦ Adolescentie ◦ Etnische achtergrond Mogelijkheden van empowerment om binnen deze context de mate van controle te verhogen. Toepassing voor allochtone jongeren Jongeren moeten leren omgaan met de fysieke, sociale en cognitieve veranderingen die samengaan met deze fase. In deze periode zijn jongeren extra kwetsbaar voor psycho-sociale problemen. Enkele beschermende factoren die door middel van empowermentmethodes beïnvloed kunnen worden: ◦ Waargenomen eigen-effectiviteit ◦ Sociale competentie ◦ Vorming van een stabiele en positieve identiteit Adolescentie De mate van waargenomen eigen-effectiviteit is van invloed op: ◦ Kwetsbaarheid voor stress als gevolg van veranderingen ◦ Keuzes die jongeren maken wat betreft het aangaan van uitdagingen ◦ Academische prestaties ◦ Het beginnen en onderhouden van ondersteunende vriendschappen ◦ Gedrag en strategieën die gebruikt worden om doelen te bereiken Waargenomen eigeneffectiviteit Direct leren: gereguleerde ervaringen Rolmodellen Feedback Positieve interactie met volwassenen Participatie in gemeenschapsprojecten Manieren voor vergroten van de waargenomen eigen-effectiviteit