Didactiek in het onderwijs Thema 1 Thema 2 Thema 3 Thema 4 Thema 5 1 2 3 Visie op leren Didactiek Didactisch begeleiden Organisatie van het onderwijs en onderwijsleermiddelen Zorgleerlingen Kennisvragen ........................................................................................................................................................................................... 3 Hoofdartikel Leren: hoe doe je dat? ....................................................................................................................................................... 3 Subartikel Meervoudige intelligentie: elk kind heeft talenten .......................................................................................................... 3 Subartikel Leerstijlen ........................................................................................................................................................................... 3 Subartikel Leermogelijkheden ............................................................................................................................................................ 3 Hoofdartikel Leertheorieën en onderwijsconcepten ............................................................................................................................ 3 Subartikel Adaptief onderwijs ............................................................................................................................................................. 4 Subartikel Programmagericht onderwijs ........................................................................................................................................... 4 Subartikel Ontwikkelingsgericht onderwijs ....................................................................................................................................... 4 Subartikel Ervaringsgericht onderwijs ............................................................................................................................................... 4 Inzicht-/integratieve opdrachten ............................................................................................................................................................. 5 Opdracht Visie op leren, toegepast op de leerstof .......................................................................................................................... 5 Opdracht Meervoudige intelligentie .................................................................................................................................................. 5 Opdracht Het groepsproces begeleiden ........................................................................................................................................... 6 Complexe opdracht ................................................................................................................................................................................. 6 Casus Milieuproject ....................................................................................................................................................................... 6 Vul hier je naam in. Vul hier de groep in. Vul hier de datum in. Vul hier de versie in. Visie op leren 2 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16 Auteurswet j° het Besluit van 23 augustus 1985, Stbl., dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO), Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp (www.cedar.nl/pro). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Voor meer informatie over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieën in het onderwijs zie www.auteursrechtenonderwijs.nl. Visie op leren 1 3 Kennisvragen Wij adviseren je de kennisopdrachten individueel te maken. Hoofdartikel Leren: hoe doe je dat? 1 Uit hoeveel lagen bestaan de hersenen en wat regelt elke laag? Vul hier je tekst in. 2 Noem minstens zeven leerbevorderende factoren. Vul hier je tekst in. 3 Noem de vier leeractiviteiten oplopend van simpel naar complex en geef bij elke activiteit minstens drie voorbeelden van passende leeractiviteiten. Vul hier je tekst in. Subartikel Meervoudige intelligentie: elk kind heeft talenten 1 Wat wordt bedoeld met meervoudige intelligentie? Vul hier je tekst in. 2 Noem minimaal zes intelligenties. Vul hier je tekst in. Subartikel Leerstijlen 1 Noem de vier leerstijlen van Kolb en geef een korte omschrijving. Vul hier je tekst in. 2 Als de leerstijl Denker het beste bij een leerling past, leert hij dan ook het beste met alleen activiteiten die bij die leerstijl passen? Verklaar je antwoord. Vul hier je tekst in. Subartikel Leermogelijkheden 1 Aan welke drie voorwaarden moet zijn voldaan willen leerlingen profiteren van een speel/leeractiviteit? Vul hier je tekst in. 2 Welke drie manieren van kennisverwerving onderscheidt Bruner? Vul hier je tekst in. Hoofdartikel Leertheorieën en onderwijsconcepten 1 Een onderwijsconcept is gebaseerd op een theorie over leren. a Uit welke twee stromingen bestaan die theorieën? Vul hier je tekst in. Visie op leren 4 b Wat houden ze in? Vul hier je tekst in. 2 Hoe ziet de begeleiding van leerlingen eruit als je uitgaat van het sociaal constructivisme? Vul hier je tekst in. Subartikel Adaptief onderwijs 1 Wat is het uitgangspunt van adaptief onderwijs? Vul hier je tekst in. 2 Noem minstens acht kenmerken van adaptief onderwijs. Vul hier je tekst in. Subartikel Programmagericht onderwijs 1 Wat is het uitgangspunt van programmagericht onderwijs? Vul hier je tekst in. 2 Wat zijn de kenmerken van programmagericht onderwijs? Vul hier je tekst in. Subartikel Ontwikkelingsgericht onderwijs 1 Wat bedoelen we met de zone van naaste ontwikkeling? Vul hier je tekst in. 2 Wat zijn de kenmerken van ontwikkelingsgericht onderwijs? Noem er minstens zes. Vul hier je tekst in. Subartikel Ervaringsgericht onderwijs 1 Wat wordt bij ervaringsgericht onderzoek bedoeld met welbevinden? Vul hier je tekst in. 2 Hoe zie je positief welbevinden in het gedrag van kinderen? Vul hier je tekst in. 3 Wat wordt bij ervaringsgericht onderzoek bedoeld met betrokkenheid? Vul hier je tekst in. 4 Hoe zie je betrokkenheid in het gedrag van een kind? Vul hier je tekst in. Visie op leren 2 Opdracht 5 Inzicht-/integratieve opdrachten Visie op leren, toegepast op de leerstof (Opdracht bij het hoofdartikel ‘Leren: hoe doe je dat?’ en de subartikelen ‘Meervoudige intelligentie: elk kind heeft talenten’, ‘Leerstijlen’ en ‘Leermogelijkheden’) Jullie maken deze opdracht met een groepje van drie personen. Deze opdracht gaat over hoe je informatie verwerkt. Door het maken van de opdracht krijg je grip op de leerstof en pas je het geleerde in de praktijk toe. Jullie verwerken de leerstof in een zelfgekozen vorm. Dat kan bijvoorbeeld een samenvatting zijn in eigen woorden, een schema of een verwerking van de leerstof in beelden. Je kiest een vorm of combinatie van vormen die past bij de leerstijl(en) van de individuele deelnemers van je groepje. Werkwijze Je bestudeert de volgende onderwerpen: • leren: hoe doe je dat?; • meervoudige intelligentie: elk kind heeft talenten; • leerstijlen; • leermogelijkheden. De opdracht levert de volgende (tussen)producten op, die je tussentijds aan je docent voorlegt: • de leerstijl van de deelnemers van het groepje op basis van een leerstijlentest (op internet kun je verschillende tests vinden); • een onderbouwde motivatie voor de vorm waarvoor jullie hebben gekozen; • een uitgewerkt plan hoe jullie de leerstof vorm gaan geven; • een presentatie van de leerstof in de gekozen vorm; • een verslag van de wijze waarop jullie aan deze opdracht hebben gewerkt. Opdracht Meervoudige intelligentie (Opdracht bij het subartikel ‘Meervoudige intelligentie: elk kind heeft talenten’) Je maakt deze opdracht met een groepje van drie tot vijf personen. Door het maken van deze opdracht laat je zien dat je inzicht hebt in het inspelen op meervoudige intelligentie. Jullie gaan bij elk van de acht intelligenties van Gardner verwerkingsactiviteiten bedenken bij een prentenboek. Werkwijze Kies een prentenboek dat geschikt is voor kleuters en dat voldoende aanknopingspunten biedt voor aansprekende activiteiten voor kleuters. Bedenk bij elk van de acht intelligenties van Gardner een activiteit die aansluit bij het thema van het boek, die geschikt is voor peuters en die uitgevoerd kan worden in de kring, met een klein groepje of individueel. Beschrijf de activiteiten in een handleiding bij het prentenboek. Visie op leren Opdracht 6 Het groepsproces begeleiden (Opdracht bij het hoofdartikel ‘Leertheorieën en onderwijsconcepten’ en de subartikelen ‘Adaptief onderwijs’, ‘Programmagericht onderwijs’, ‘Ontwikkelingsgericht onderwijs’ en ‘Ervaringsgericht onderwijs’) Jullie maken deze opdracht met een groepje van drie tot vijf personen. Deze opdracht gaat over onderwijsconcepten en hoe je deze in de praktijk vorm geeft. Door het maken van de opdracht leer je hoe een theorie over leren toegepast kan worden in de onderwijspraktijk. Jullie gaan een les beschrijven voor het leren van de tafels (jongere leeftijdsgroep) of breuken (oudere leeftijdsgroep) voor adaptief, programmagericht, ontwikkelingsgericht en ervaringsgericht onderwijs. Je mag hierbij gebruikmaken van voorbeelden op internet of van vakliteratuur. Werkwijze Je bestudeert de volgende onderwerpen: • leertheorieën en onderwijsconcepten; • adaptief onderwijs; • programmagericht onderwijs; • ontwikkelingsgericht onderwijs; • ervaringsgericht onderwijs. De opdracht levert de volgende (tussen)producten op, die je tussentijds aan je docent voorlegt: • een onderbouwde motivatie voor de keuze van onderwerp en leeftijdsgroep; • een voorbeeldles voor elk van de vier onderwijsconcepten; • de theoretische onderbouwing: waarom past de voorbeeldles bij het onderwijsconcept?; • een verslag van de wijze waarop jullie aan deze opdracht hebben gewerkt. 3 Casus Complexe opdracht Milieuproject Een basisschool heeft binnenkort een schoolbreed milieuproject. Dat project vindt elk jaar plaats volgens een vast programma dat vier weken duurt. Dit jaar wil de school het eens anders doen. Inspiratie van buitenaf is welkom. Daarom wordt aan de stagiairs gevraagd om met ideeën te komen. Voor de introducties en de afsluiting zijn die ideeën concreet uitgewerkt. Jullie zijn die stagiairs en gaan een spetterend project bedenken. Door het maken van deze opdracht leer je hoe je leerlingen kunt motiveren, inspireren en hoe zij effectief kunnen leren. Je maakt deze opdracht met een groepje van vijf personen. De start en de afsluiting van het milieuproject werk je concreet uit voor de groepen 1/ 2, 3-5 en 6-8. Voor de tussenliggende weken geven jullie suggesties hoe het onderwerp bij verschillende vakken vorm kan krijgen. Jullie geven een theoretische onderbouwing voor de keuzen die je hebt gemaakt. Je laat ermee zien dat je snapt hoe leerlingen leren en hoe je hier in het onderwijs rekening mee houdt. Bij de voorbereiding van de presentatie maak je gebruik van verschillende bronnen: • je theoriemateriaal; • vaktijdschriften; • internet; • eigen ervaringen met projecten uit de tijd dat je zelf op de basisschool zat. Visie op leren 7 De opdracht levert de volgende (tussen)producten op, die je tussentijds aan je docent voorlegt: • een voorstel van het project in grote lijnen; • de theoretische onderbouwing: waarom hebben jullie voor deze vorm gekozen?; • een uitgewerkte introductieles en afsluiting voor de drie leeftijdsgroepen; • een onderbouwing voor de verschillen in aanpak bij de drie leeftijdsgroepen; • een verslag van de wijze waarop jullie aan deze opdracht hebben gewerkt.