20150122 Infectie bij een prothese.indd
advertisement
Patiënteninformatie Infectie bij een prothese 20150122 Infectie bij een prothese.indd 1 03-11-15 09:16 20150122 Infectie bij een prothese.indd 2 03-11-15 09:16 Infectie bij een prothese Afdeling 4H, route 4.5 Telefoon: 050-5245520 Inleiding U bent opgenomen op de afdeling orthopedie van het Martiniziekenhuis omdat er (misschien) sprake is van een infectie bij uw prothese. In deze brochure vindt u algemene informatie over een infectie en de behandeling daarvan. Daarnaast leest u wat u tijdens de opname op de afdeling kunt verwachten. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Stel die dan gerust aan uw behandelend arts, verpleegkundig specialist of verpleegkundige op de afdeling. Infectie Als een ontsteking van een (operatie)wond wordt veroorzaakt door bacteriën, noemen we dat een infectie. Na het plaatsen van de prothese kan er een infectie ontstaan. Er zijn twee soorten infecties: • Vroege infectie Deze infectie ontstaat binnen een paar maanden na de plaatsing van een prothese. Bijvoorbeeld door bacteriën die via de wond het gewricht infecteren. • Late infectie Een late infectie kan ontstaan door infecties op een andere plaats in het lichaam. Bijvoorbeeld door een oorontsteking, een ontstoken ingegroeide teennagel, een ontstoken kies of een blaasontsteking. De bacterie verspreidt zich dan via de bloedbaan naar de prothese. Infectie bij een prothese 20150122 Infectie bij een prothese.indd 1 1 03-11-15 09:16 Voorzorgsmaatregelen Tijdens de opname en de operatie treffen we verschillende voorzorgsmaatregelen om een infectie te voorkomen: • Mensen die drager zijn van de aureus bacterie worden voor de operatie daarvoor behandeld. • Patiënten moeten douchen voor de operatie. • Patienten worden met een schoon bed naar de operatiekamer gereden. • In de operatiekamer werken we steriel. • Tijdens en na de operatie krijgt elke patiënt die een prothese krijgt, preventief antibiotica om een infectie te voorkomen. • Wondverzorging op de verpleegafdeling gebeurt zo steriel mogelijk, net als op de operatiekamer, zodat ook daar de kans op infectie wordt geminimaliseerd. Ondanks al deze maatregelen blijft er altijd kans op een infectie. Daarnaast kan een infectie zoals eerder benoemd op een andere plaats in het lichaam via de bloedbaan overslaan naar de prothese. Behandeling Om de infectie te bestrijden, reinigt de orthopedisch chirurg uw geïnfecteerde prothese en het weefsel daar omheen. Dat gebeurt tijdens een operatie, de zogenaamde nettoyage-operatie. Daarbij wordt er ook antibiotica achtergelaten in het geïnfecteerde gebied. De antibiotica zit in gentamycine-matjes of -kralen. Tijdens de operatie maakt de orthopedisch chirurg de keuze voor kralen of matjes. Wat hij kiest, hangt af van de ernst van de infectie bij de prothese. Bij een uitgebreide infectie kiest de arts meestal voor gentamycine-kralen. Dit omdat deze kralen in een groter gebied kunnen worden achtergelaten. Het nadeel hiervan is dat er weer een operatie nodig is om ze weg te halen. De gentamycine-matjes lossen vanzelf op. Tijdens de operatie neemt de orthopedisch chirurg kweken (kleine stukjes weefsel) af. De microbioloog onderzoekt deze stukjes weefsel op bacteriën. Een nettoyage-operatie moet soms herhaald worden. Soms is de infectie zo ernstig dat de prothese verwijderd moet worden. U hebt in dat geval tijdelijk geen prothese zodat het geïnfecteerde gebied tot rust kan 2 20150122 Infectie bij een prothese.indd 2 Martini Ziekenhuis 03-11-15 09:16 komen en bacterievrij kan worden. De orthopedisch chirurg kan dan een spacer plaatsen. Een spacer is een tijdelijke prothese van cement. In dit cement zit antibiotica. De spacer vult de plaats op waar de prothese zat, waardoor uw spieren de goede lengte houden. Bij een latere operatie kan de orthopedisch chirurg de nieuwe prothese dan makkelijker plaatsen. Pas als het gebied bacterievrij is, kan een nieuwe prothese geplaatst worden. Als nog niet alle bacteriën verdwenen zijn, is de kans groot dat de nieuwe prothese ook weer geïnfecteerd raakt. Meestal gaan er zes weken tot drie maanden en soms nog langere tijd overheen voordat de orthopedisch chirurg een nieuwe prothese kan plaatsen. Na de operatie krijgt u antibiotica via een infuus. U krijgt eerst een zogenaamd breedspectrum antibiotica. Dat betekent dat het een groot aantal bacteriën bestrijdt. De microbioloog onderzoekt ondertussen welke bacterie de infectie bij u veroorzaakt. Dat duurt ongeveer 5 werkdagen. Als bekend is welke bacterie de infectie veroorzaakt, wordt overgegaan op een zogenaamd smalspectrum antibiotica. Dat bestrijdt de specifieke bacterie. Op de verpleegafdeling Als u eenmaal op de verpleegafdeling bent opgenomen, zijn er enkele dingen waar u rekening mee kunt houden en/of waar u zich op kunt voorbereiden: • U krijgt in ieder geval 2 weken antibiotica via het infuus. De hele antibiotica behandeling duurt 3 tot 6 maanden. • De antibiotica kan voor bijwerkingen zorgen zoals verminderde eetlust, misselijkheid en diarree. Probeer voldoende vocht binnen te krijgen en voldoende te eten. Om u hierbij te helpen komt een diëtiste bij u langs. • Een opname vanwege een infectie bij uw gewrichtsprothese kan aangrijpend zijn voor u en uw naasten. Het zou kunnen dat u behoefte heeft aan psychische ondersteuning. Dit wordt u door verpleegkundige aangeboden, maar u mag hier natuurlijk ook zelf om vragen. Infectie bij een prothese 20150122 Infectie bij een prothese.indd 3 3 03-11-15 09:16 • Bij iedere patiënt nemen we 3 keer per week bloed af om de infectiewaarden te controleren. Zo kan de arts zien of de behandeling goed effect heeft. Daarnaast worden de nier- en leverfuncties 1 keer per week gecontroleerd. Ook dit doen we door bloedonderzoek. Het is belangrijk om dit goed in de gaten te houden omdat antibiotica ervoor kan zorgen dat de nieren en de lever minder goed gaan functioneren. • De verpleegkundige meet 3 keer per dag de bloedruk, de temperatuur en de pols om uw lichamelijke conditie en de reactie op de antibiotica in kaart te brengen. • Omdat u op een afdeling ligt waar veel patiënten opgenomen zijn die net een nieuwe prothese hebben gekregen, ligt u op een éénpersoonskamer. Dit betekent ook dat u de eerste tijd (totdat de wond helemaal droog is), in uw kamer moet doorbrengen (isolatieverpleging). Door deze maatregel willen we voorkomen dat een andere patiënt ook een infectie oploopt. Bezoek kan natuurlijk gewoon langskomen. Aandachtspunten voor het bezoek hangen op de deur van de patiëntenkamer. • Na de operatie krijgt u meestal een aantal dagen bedrust om de wond rustig te laten genezen. Afhankelijk van de operatie (verwijderen prothese/gentamycine-kralen/-matjes) mag u als de wond weinig meer lekt belast of onbelast door uw kamer bewegen. Dit gaat in overleg met de arts of verpleegkundig specialist. De fysiotherapeut geeft u een aantal oefeningen om uw spieren in conditie en op lengte te houden. • De verpleegkundige draagt bij de wondverzorging altijd handschoenen en een blauw schort (isolatieverpleging). • Door de operatie bent u vaak minder mobiel. Daardoor heeft u kans op trombose (klontering van het bloed). Om dat te voorkomen, krijgt u na de operatie iedere dag een paar weken lang bloedverdunnende injecties toegediend. • Als de orthopedisch chirurg uw prothese heeft verwijderd of gentamycinekralen in het wondgebied heeft achter gelaten, plannen we een datum gepland voor de volgende operatie. Gentamycine-kralen moeten ongeveer na 4 20150122 Infectie bij een prothese.indd 4 Martini Ziekenhuis 03-11-15 09:16 2 weken weer verwijderd worden. Een nieuwe prothese plaatsen kan vaak pas na 6 tot 12 weken. Misschien moet u voor deze operatie langs bij de anesthesioloog. Die afspraak wordt dan voor u gemaakt. • Als u gentamycine-matjes heeft gekregen, hoeft u in principe niet weer geopereerd te worden, tenzij blijkt dat de infectie niet onder controle is. Dit merkt u bijvoorbeeld doordat u koorts krijgt of door stijgende infectiewaardes in het bloed. Ook kan er pusachtig wondvocht uit de wond komen. Als dat zo is, zal de orthopedisch chirurg de wond weer willen spoelen. • Elke woensdagmiddag is er een bespreking met orthopedisch chirurgen, verpleegkundig specialist en microbioloog. Dit noemen we de multidisciplinaire infectiebespreking. Tijdens dit overleg wordt besproken wat op dat moment de beste behandeling voor u is. Als er tijdens dit overleg veranderingen in uw behandeling worden afgesproken, laten wij u dat natuurlijk weten. Ontslag De behandelend orthopedisch chirurg is eindverantwoordelijk en beslist wanneer u met ontslag mag. Dat kan als u geen verschijnselen van een infectie meer heeft (geen koorts en de pijn is onder controle), de wond dicht is of nog minimaal lekt en de ontstekingswaardes in het bloed naar beneden gaan. Wanneer het ontslag in gang gezet kan worden, overleggen we met u of u naar huis toe kunt (eventueel met inzet van thuiszorg) of nog revalidatie nodig heeft in een verpleeghuis. Soms is het noodzakelijk dat u antibiotica via het infuus blijft krijgen in plaats van over te gaan op tabletten of capsules. Samen kijken we of dat thuis haalbaar is of dat u daarvoor naar een verpleeghuis moet. Nadat u met ontslag bent gegaan, blijft u onder controle staan van de orthopedisch chirurg. U komt 1 tot 2 weken nadat u met ontslag bent gegaan terug bij de verpleegkundig specialist voor controle. Zes weken na ontslag komt u voor controle terug bij uw behandelend orthopedisch chirurg. Infectie bij een prothese 20150122 Infectie bij een prothese.indd 5 5 03-11-15 09:16 Tevredenheid Wij gaan ervan uit dat de behandeling naar tevredenheid verloopt. Mocht dit niet het geval zijn, dan vragen wij u dit eerst te bespreken met degene die het onderzoek heeft uitgevoerd. U kunt hiervoor een afspraak maken met het hoofd van de afdeling of met de ombudsfunctionaris van het ziekenhuis. Meer informatie hierover vindt u op onze website of in de brochure uw tevredenheid, onze zorg. Contact Heeft u nog vragen? Of heeft u last van complicaties? Dan kunt u altijd contact opnemen met de polikliniek orthopedie (telefoonnummer 050-5245970). 6 20150122 Infectie bij een prothese.indd 6 Martini Ziekenhuis 03-11-15 09:16 Ruimte voor aantekeningen Infectie bij een prothese 20150122 Infectie bij een prothese.indd 7 7 03-11-15 09:16 8 20150122 Infectie bij een prothese.indd 8 Martini Ziekenhuis 03-11-15 09:16 20150122 Infectie bij een prothese.indd 9 03-11-15 09:16 10-2015 Postadres Postbus 30033 9700 RM Groningen Bezoekadres Van Swietenplein 1 9728 NT Groningen Algemeen telefoonnummer (050) 524 5245 www.martiniziekenhuis.nl 20150122 Infectie bij een prothese.indd 10 21050122 Martini Ziekenhuis 03-11-15 09:16
