Over kwaliteit
advertisement
Effectieve communicatie met de oudere, oncologische patiënt Geriatriedagen 14 februari 2008 Julia van Weert Jesse Jansen In samenwerking met: Sandra van Dulmen, Jozien Bensing, Judith de Groot, Nienke van der Meulen, Janneke Noordman, Jessika Ouwerkerk, Elise Posma, Frank Tol en Thea Heeren Tempo van informatie verwerking en geheugen 30 25 20 tempo geheugen 15 10 5 0 <60 60-65 65-70 70-75 75-80 >80 LASA, 1992/1993 (dr. Hannie Comijs, GGZ Buitenamstel / EMGO-instituut Amsterdam) Bijkomende problemen • Sensorische beperkingen • Cognitieve beperkingen • Negatieve invloed van vermoeidheid en/of depressieve stemming • Minder actief in informatie zoeken • Sociaal wenselijk gedrag Informatiebehoeften en recall Informatie sluit aan bij behoeften (persoonlijk relevant) Opname in geheugen Informatieverwerking Recall van informatie Therapietrouw Zelfmanagement Tevredenheid Informatiebehoeften (Bensing & Verhaak, 2004) Instrumentele behoeften arts / vpk. patiënt Instrumentele communicatie patiënt S t Need to know and understand probleem georienteerde coping r e s s Need to feel known and understood emotionele coping Affectieve communicatie Affectieve behoeften g e z o n d h e i d Literatuurstudie: behoeften ouderen (Jansen et al., 2007) Weinig studies behoeften oudere patiënt Info behoeften ouderen ≈ jongeren Maar: Minder en minder details Minder behoefte aan informatie seksualiteit Psychosociaal: gemengde resultaten Vragenlijst • 10 ziekenhuizen • Steekproef n=588 • respons n=349 (59%) • 202 vrouwen (67%) • 141 laag opgeleid (47%) • Gem. leeftijd: 55.3 • Range 21-84 jaar Meetinstrument informatiebehoeften QUOTE-chemo (Quality Of care Through the patients’ Eyes) (Sixma & Delnoij, 2005) • • Belang-scores Ervarings-scores 69 items Indeling in 7 categorieën volgens Rutten et al. (2005) 7 categorieën QUOTE-chemo INSTRUMENTEEL Categorie Informatie over de werking van chemotherapie Informatie over omgaan met bijwerkingen Informatie over de prognose Cronbach’s alpha .895 Categorie .855 Emotionele steun van verpleegkundige .720 .764 Omgaan (‘coping’) met de ziekte .836 PROCES Medische systeem informatie AFFECTIEF .804 Interpersoonlijke communicatie Cronbach’s alpha .850 Verbeterscores per categorie interpersoonlijk 0,77 prognose 0,66 bijwerkingen 0,52 coping 0,35 systeem 0,34 werking 0,34 steun 0 Affectief 0,24 0,2 0,4 0,6 0,8 1 Achtergrondgegevens - informatiebehoeften Ouderen: Minder behoefte aan bespreken coping (ß =-.141*) Vrouwen: Meer behoefte aan bespreken coping (ß =.174**) Meer behoefte aan emotionele steun (ß =.126*) Hoger opgeleiden: Minder behoefte info werking chemotherapie (ß =-.142*) Minder behoefte info prognose (ß =-.228**) Relatie Monitoring - Informatiebehoeften INSTRUMENTEEL AFFECTIEF Categorie ß Categorie ß Informatie over de werking van chemotherapie Informatie over omgaan met bijwerkingen Informatie over de prognose PROCES Medische systeem informatie .215*** Interpersoonlijke communicatie n.s. .131* Emotionele steun van verpleegkundige n.s. .134* Omgaan (‘coping’) met de ziekte n.s. n.s. Relatie Intrusion - Informatiebehoeften INSTRUMENTEEL AFFECTIEF Categorie ß Categorie ß Informatie over de werking van chemotherapie Informatie over omgaan met bijwerkingen Informatie over de prognose PROCES .198** Interpersoonlijke communicatie n.s. Medische systeem informatie n.s. n.s. (p=.06) Emotionele steun van verpleegkundige .228** Omgaan (‘coping’) met de ziekte .179* .244** Conclusie Doorslaggevend zijn individuele factoren zoals: kankergerelateerde stressreacties informatiezoekstijl: informatiezoekend (monitoring) informatiemijdend Checken door professional Vraagstellingen project VOICE I. Specifieke behoeften ouderen > 65? II. Voorlichting afgestemd behoeften? III. Hoe communicatie optimaliseren? IV. Resultaten voormeting Expertmeeting patiënten Expertmeeting professionals Effecten interventie? Methode project VOICE Voormeting, interventie en nameting 10 deelnemende ziekenhuizen Video-opnames verpleegkundige consulten (240 in totaal) Vragenlijsten verpleegkundige en patiënt Video-opnames en vragenlijst • 10 ziekenhuizen • 105 participanten • 36% vrouw • 49% laag opgeleid • Gem. leeftijd: 71.9 • Range 65-86 jaar Verbeterscores ouderen per categorie prognose 2,71 coping 2,19 interpersoonlijk 2,02 systeem 1,95 bijwerkingen 0,96 steun 0,95 werking 0 Affectief 0,37 0,5 1 1,5 2 2,5 3 Informatiebehoeften en recall Informatie sluit aan bij behoeften (persoonlijk relevant) Opname in geheugen Informatieverwerking Recall van informatie Therapietrouw Zelfmanagement Tevredenheid Literatuur: recall van informatie (onthouden en reproduceren) Positief effect op recall: Duidelijke informatie Actief participerende patiënt Specifiek voorlichtingsmateriaal • • Gespreksonderwerpenlijst + aandacht Aanvullend meegeven audio/video tape (Van der Meulen et al., in press) Project VOICE: Inhoud gesprek (Jansen et al., in press) psycho-sociaal 1% algemeen 10% bBijwerkingen 28% medisch-techn.info 29% gemiddeld: 82.2 items omgaan met bijwerkingen 32% Wat wordt er onthouden? 23,6% actieve reproductie 50 40 30 20 36,9 10 8,7 0 aantal adviezen gegeven aantal adviezen onthouden Conclusie Betere aansluiting op informatiebehoeften Te veel informatie in één keer Interventie ontwikkeld en geïmplementeerd Effecten worden momenteel onderzocht Tips voor de praktijk (1) Pas communicatie aan op patiënt die voor u zit ë Wees alert op zorgen en andere signalen Stimuleer patiënt en naasten om vragen te stellen Heb aandacht voor de naasten Tips voor de praktijk (2) Maak keuzes: Wat is voor deze patiënt de meest belangrijke informatie ë Structureer informatie (groeperen, bruggetjes) Vat regelmatig samen Herhaal belangrijke informatie Tips voor de praktijk (3) Wees alert op problemen met visus, gehoor of cognitie Voorkom afleiding in de omgeving ë Zorg voor oogcontact Praat langzaam en duidelijk zonder vakjargon Combineer verschillende manieren van informatie geven Verspreid informatie over verschillende momenten Meer informatie [email protected] [email protected]
