Beter/eten - FC

Over de invloed van voeding op onze gezondheid
Beter/eten
De 7.000-calorieënregel suggereert
dat afvallen volgens een lineaire
curve verloopt, maar dat klopt
alleen in theorie, zegt Sander
Kersten, hoogleraar voeding,
metabolisme en genomics.
Foto Valentina Vos
Hoeveel minder moet je eten om je
kerstkilo's kwijt te raken?
ELLEN DE VISSER
Te veel gegeten natuurlijk, de
afgelopen week. Duizenden
overtollige kilocalorieën in de
gourmetschotel, de oliebollen en de
champagne. En nu moeten de
kerstkilo's er weer af. Minder
energie binnenkrijgen dan je
verbrandt, daar komt het op neer,
maar hoeveel minder precies?
Hoeveel calorieën moet je matigen
om een kilo lichaamsgewicht kwijt
te raken?
Vrouwen hebben dagelijks zo'n
2.000 kilocalorieën nodig, mannen
iets meer en om een kilo vet kwijt te
raken, moeten ze over een periode
7.000 kilocalorieën minder eten dan
ze nodig hebben. Zo staat het op
dieetwebsites, in boeken en in
wetenschappelijke artikelen. Het
was decennialang de basis voor
een hoop gepuzzel met
calorietabellen. En voor teleurstelling: als je elke dag 500
kilocalorieën te weinig binnenkrijgt,
moet je na een maand 2 kilo kwijt
zijn en na een half jaar 12. Waarom
geeft de weegschaal dan vaak wat
anders aan?
© de Volkskrant
Een groot deel van de calorieën die
we met voedsel of drank
binnenkrijgen, wordt gebruikt voor
onderhoud van het lichaam: van
spieren tot hart en hersenen, ze
hebben energie nodig om te
functioneren. Wie gewicht verliest,
heeft simpel gezegd 'minder lijf' dus
is er minder energie nodig voor die
basale verzorging. Bijvoorbeeld
doordat met het afvallen ook wat
spierweefsel verdwijnt; spieren
hebben voor hun onderhoud relatief
veel energie nodig. 'Het verklaart
waarom het gewichtsverlies op een
gegeven moment afvlakt, zelfs als
mensen zich strikt aan hun dieet
houden', zegt Kersten. 'In de
praktijk betekent het dat je
gaandeweg het lijnen meer dan
7.000 kilocalorieën moet minderen
om een kilo vet kwijt te raken.'
Hoeveel meer, dat verschilt per
persoon. Wie minder energie
binnenkrijgt dan nodig, kan daar op
allerlei manieren op reageren, legt
Kersten uit, bewust maar vooral
onbewust. Gevolg: hetzelfde dieet
kan bij verschillende mensen grote
verschillen opleveren in
gewichtsverlies.
De vraag is, zegt Kersten, waar dat
verschil vandaan komt. Leggen de
energiezuinige mensen
energieverspillende processen stil
als ze op dieet gaan? Of gaan ze
compenseren door minder energiek
te worden? Kersten bedoelt niet dat
ze de sportschool minder
bezoeken, maar dat ze onbewust
hun energieverbruik
terugschroeven. 'Wiebelen ze
minder, gaan ze vaker zitten, zijn
ze net wat te vermoeid om de hond
uit te laten?'
doen, van staan, zitten, gitaar
spelen tot winkelen en kauwgom
kauwen, loopt per persoon nogal
uiteen. Het verschil kan zo groot
zijn dat het volgens Amerikaanse
wetenschappers bepalend kan zijn
voor wie dik is en wie slank. NEAT,
heet die dagelijks-leven-energie:
non-exercise activity
thermogenesis, een concept dat 10
jaar geleden werd geïntroduceerd
door de Amerikaanse hoogleraar
geneeskunde James Levine. In
vakblad Science publiceerde hij
een fascinerend onderzoek bij tien
slanke en tien obese
proefpersonen die tien dagen lang,
24 uur achtereen, sensoren in hun
ondergoed droegen, zodat hun
NEAT kon worden geregistreerd.
De slanke deelnemers bleken
gemiddeld 350 kilocalorieën per
dag meer te verbranden dan de
zwaarlijvige deelnemers. Niet op de
loopband in de sportschool - nee,
ze waren rustelozer, sprongen van
hun stoel, stonden vaker, liepen
rond, terwijl dikke mensen veel
meer zaten. Woelwater of
bankhanger, dat verschil is
aangeboren, denken
wetenschappers. Maar toch: 350
kilocalorieën per dag, dat scheelt
wat kilo's per jaar.
Amerikaanse onderzoekers
publiceerden een paar jaar geleden
in The Lancet een wiskundig model
dat het werkelijke gewichtsverlies in
kaart bracht bij een consequent
dieet. Dat viel behoorlijk tegen. Het
wordt tijd om de wijd verbreide
7.000 kilocalorieën-regel af te
schaffen, concludeerden ze, want
die regel kent te veel stoorzenders.
En wie aan de lijn doet, moet zo
min mogelijk worden ontmoedigd.
Heeft u ook een vraag voor deze
rubriek? Mail naar
[email protected]
De energie die we verbruiken door
de dingen te doen die we spontaan
zaterdag 02 januari 2016
Pagina 7 (1)