- Scholieren.com

Geschiedenis historisch overzicht vanaf 1900 module 7.
Hoofdstuk 1 Nederland 1900-1914
Par 1 werken en leven
Oorzaken industrialisatie: vraag naar producten, meer kanalen en spoorwegen, nieuwe grondstoffen
ontdekt.
Industrialisatie NL rond 1900.
-1850: eerste spoorwegen aangelegd.
-1890: grotere bedrijven ontstonden.
-1920: al 7 miljoen mensen in NL.
Door de industrialisatie profiteerden eerst alleen de hogere en middellage bevolking van de rijkdom.
-1903: spoorwegstaking, staking om recht van arbeiders om lid te zijn van een vakbond.
SDAP: Sociaal Democratische Arbeiders Partij, Pieter Jelles Troelstra,
Vanaf 1900: vakbonden, politieke partijen werden opgericht.
Par 2 bestuur en cultuur
*3 groepen: socialisten, liberalen, confessionelen.
*1e socialist: Domela Nieuwenhuis.
-ARP: Anti – Revolutionaire - Partij: 1878 door Abraham Kuyper. (protestants)
Nederlandse verzuiling: protestanten, katholieken, socialisten, liberalen hadden eigen kranten, radio,
vakbonden enz….
Rond 1900: socialisten wouden algemeen kiesrecht.
Pacificatie van 1917:
-Gelijkstelling openbaar en bijzonder onderwijs. (schoolstrijd)
-Algemeen kiesrecht voor mannen 21+. (passief voor vrouwen, pas 1919 actief voor vrouwen)
-Evenredige vertegenwoordiging.
Rond 1900: eerste feministische golf, Aletta Jacobs.
Hoofdstuk 2 De Eerste Wereldoorlog 1914-1918
Par 1 achtergronden en oorzaken.
1.1 Oorzaken van de Grote Oorlog.
Duitsland:
-Jaloers op andere landen vanwege geen kolonies en andere wel.
-Duitsland ruzie met Frankrijk om: Frans-Duitse oorlog van 1870-71, en om Elzas-Lotharingen.
(De Fransen wouden het niet afstaan aan Duitsland)
Duitsland kwam ook in de problemen met:
-Rusland: Duitsland was met O-H bevriend en die waren tegen de Serven, Rusland steunt Servië.
-Engeland: Duitsland was opzoek naar kolonies, Engelsen bang dat ze van hun zouden in pikken.
Andere problemen: Landen in de Balkan die eerder bij het Turkse Rijk hoorden riepen zelfstandige
staten uit. Oostenrijk-Hongarije neemt Bosnië en Hercegovina in bezit.
De Serven waren boos op Oostenrijk-Hongarije.
1.2 Nog meer oorzaken: vrienden en vijanden. (bondgenootschappen)
1879: Duitsland en Oostenrijk-Hongarije een bondgenootschap.
1882: Italië kwam er ook bij.
Ze werden de Centralen genoemd.
Rusland had een hekel aan Oostenrijk-Hongarije en gaf steun aan Servië.
1894: Frankrijk en Rusland sloten een verdrag om elkaar tijdens de oorlog te helpen.
1904: Fransen en Engelsen een vriendschapsverdrag.
1907: Rusland sloot zich aan aan het Frans-Engelse verdrag.
Ze werden de Geallieerden genoemd. (Triple Entente)
Andere oorzaak: nationalisme, imperialisme.
1.3 De oorlog begint.
Duitsland moest aan 2 fronten vechten.(oosten tegen Rusland, westen tegen Frankrijk)
Geheim aanvalsplan, (Von Schlieffenplan) eerst Frankrijk verslaan, daarna Rusland.
1914 28 juni: Oostenrijke troonopvolger Frans Ferdinand op bezoek in Sarajevo, hij en zijn vrouw
werden doodgeschoten door een Serviërs.
Oostenrijk begint met Servië aan te vallen.
Rusland wil Servië helpen en mobiliseert haar leger.
Duitsland verklaart Rusland en Frankrijk de oorlog.
4 augustus 1914, Duitsland valt aan.
Duitsland trok via België naar Frankrijk, hierdoor verklaarde Engeland Duitsland de oorlog.
De 2 fronten oorlog begon.
Par 2 Het verloop van de oorlog.
Iedereen dacht dat de oorlog snel voorbij zou gaan, dit was niet zo.
Het front waar gevochten werd in het Westen liep van Belgische kust tot Zwitserse grens.
Miljoenen soldaten vochten tegen elkaar vanuit loopgraven.
Na 12 maanden had het Russische leger in het oosten al 4 miljoen man verloren.
Door alle verliezen in Rusland wouden ze dat de Tsaar aftrad.
In 1914 was Italië overgestapt naar de geallieerden.
In 1916 werd door de Engelsen voor het eerst de tank gebruikt.
Een totale oorlog: alle mensen en economische middelen worden ingezet.
Alle mannen 18-50 jaar moesten het leger in.
Vrouwen namen het fabriekswerk van de mannen over voor de wapenproductie.
Er was veel propaganda om mensen in het leger te laten komen, en de schuld aan de vijanden te
schuiven. Media mocht niet alles publiceren.
Einde van de oorlog.
Blokkade Duitse kust: Deze handelsbelemmering zorgde voor voedsel en grondstoffen tekort in
Duitsland.
In 1917 kreeg Duitsland veel last van dit tekort, te weinig kogels en granaten voor het leger en de
bevolking leed honger.
1917: VS doet mee aan de oorlog, Rusland trekt zicht terug.
April 1917: VS verklaart Duitsland de oorlog.
Rusland februari 1917: Russische Tsaar treed af.
Rusland oktober 1917: Communisten grijpen de macht.
Maar 1918: Rusland sluit vrede met Duitsland.
November 1918: Duitsland geeft zich over, Duitse keizer trad af en vlucht naar Nederland.
11 November 1918: WAPENSTILSTAND.
Volgorde einde oorlog:
-Britse Blokkade.
-Amerika verklaart Duitsland de oorlog.
-Oktober revolutie in Rusland. (communisten grijpen de macht) en sluit vrede met Duitsland.
-Duitse keizer treed af.
-Wapenstilstand 11 november 1918.
Par 3 NL en België in de Eerste Wereldoorlog.
-NL was neutraal.
-België niet, en werd bezet door de Duitsers.
Duitsland trok via België naar Frankrijk. (verassing voor Frankrijk)
Gevolgen oorlog voor NL:
-Belgische vluchtelingen.
-Leger mobiliseren. (1918 al half miljoen soldaten)
Economische gevolgen België:
-Duitsers name:n de Belgische bedrijven over.
-Steden werden leeggeroofd.
Economische gevolgen NL:
-Geen handel meer met Duitsland.(Britse blokkade)
-Bedrijven moesten sluiten. Gevolg = werkloosheid.
-Prijzen stijgden. Gevolg = distributiesysteem.
Belgische vluchtelingen.
-de meeste vluchten naar NL, ook wat naar Frankrijk en Engeland.
Eind 1914 begin 1915 konden de meeste Belgen weer terug. (minder gevaarlijk)
Belgische gevluchte soldaten gingen pas na de oorlog terug.
Par 5 De Sovjetunie
Sovjetunie WO I 1914-1917
Tot 1917 Rusland bestuurd door de Tsaar. (corruptie en vriendjespolitiek)
-veel kritiek op de Tsaar, (vooral door de communisten)
In 1905 had Rusland de Japans-Russische oorlog verloren, de Tsaar krijgt er natuurlijk de schuld van
en de Communistische beweging die groeit.
1914: Start WO I Rusland: Tsaar Nicolaas II = ook aanvoerder van het leger.
1917: Opstanden tegen de Tsaar om:
-slecht met de oorlog.
-slecht met de economie.
-hongersnood.
Russiche Revolutie:
-Tsaar en zijn regering worden afgezet.
-Nieuwe voorlopige regering.
-Er wordt een deal gesloten tussen Lenin en de Duitsers: Lenin moet de macht grijpen en de oorlog
stoppen met Duitsland.
-24 november 1917: De Bolsjewieken (de communisten) nemen de macht over met Lenin als leider.
(Lenin is door de Duitsers het land binnengesmokkeld)
Andere politieke partijen werden verboden en er kwam een vredesverdrag met Duitsland.
(de vrede van Brest-Litowsk)
-De geldeconomie werd afgeschaft, boerderijen werden bezit van de staat.
Er ontstond een burgeroorlog tussen de Rode en de Witte, de roden zijn de Bolsjewieken en de Witten
zijn de tegenstanders van het Communisme.
1924: Lenin sterft, Stalin neemt over.
Tijdperk Stalin 1924 – 1953:
-Extreme dictatuur.
-Strafkampensysteem > politieke tegenstanders werden gedood.
-Persoonsverheerlijking.
-Industrialisatie.
-Collectivisatie van de landbouw.
-Invoering planeconomie: 5jarenplannen, opgelegde productie, collectivisatie landbouw.
-indoctrinatie.
-Propaganda en censuur.
De SU werd door Stalin een totalitaire staat.
*1936 – 1938: periode van grote zuiveringen van het rode leger.
Hoofdstuk 3 Het interbellum, herstel en crisis. 1919 - 1939
Par 1 Vrede van Versailles
Wat werd er in de Vrede van Versailles geregeld?
1919: leiders van Engeland, Frankrijk, Italië en de VS kwamen bij elkaar in Versailles.
Duitsland kreeg de schuld van de oorlog en werd gestraft:
-Duitsland moest een groot bedrag aan goed betalen voor de oorlogsschade.
-Duitsland moest gebieden afstaan.
-Duitsland moest zijn kolonies afstaan.
-Duitse leger mocht niet meer dan 100.000 man zijn.
-Duitsland mocht geen soldaten in het Rijnland gelegerd hebben.
*De Republiek van Weimar
19 januari 1919: Duitsland vrije verkiezingen, SDP (Socialistische Partij Duitsland) wordt de grootste
partij.
Samen met 2 andere partijen vormen ze een regering: De Republiek van Weimar.
De Republiek van Weimar tekent het Verdrag van Versailles, Duitsland kon niet alle herstelbetalingen
betalen
*De Volkenbond
De Amerikaanse president Wilson wou naar WO I een Volkenbond oprichten om nog een oorlog te
voorkomen.
In 1946 werd de Volkenbond opgeheven.
Par 2 Economische crisis
Waarom brak er in 1929 een wereldwijde economische crisis uit?
-Duitsland had weinig geld om eigen land op te bouwen door de herstelbetalingen die ze moesten
betalen.
1923:
-Duitsland kon de betalingen niet langer betalen.
-Franse regering stuurt leger naar Ruhrgebied om waardevolle grondstoffen in beslag te nemen.
-Stakingen in het Ruhrgebied, regering drukt steeds meer geld bij, gevolg is inflatie.
-Gaat weer beter met Duitsland door geleend geld uit de VS.
1929:
-De economie in de VS gaat goed, veel mensen kopen aandelen, zelfs met geleend geld.
-Het ging economisch wat slechter en de koersen dalen snel.
Omdat de VS een belangrijk handelsland is sloeg de crisis snel over naar Europa, Zuid-Amerika en
Azië.
Gevolgen Duitsland:
-Amerika wou geleend geld terug, fabrieken moesten sluiten en er kwam veel werkloosheid.
-1933: dieptepunt Duitsland: 1/3 van de Duitsers was werkloos.
-De Nationaalsocialisten namen toe vanaf 1930.
Gevolgen NL:
-De Nederlandse regering was er niet op voorbereid en dacht dat het wel mee zou vallen.
-1934: 25% was werkloos.
De regering voerde een aanpassingspolitiek in, ze hielpen alleen als de nood erg hoog was.
De regering dacht dat het wel over zou gaan.
Par 3 Opkomst van het nationaalsocialisme
1933: NSDAP aan de macht in Duitsland.
Ideeën nationaalsocialisme Duitsland:
-Iedereen moest hetzelfde denken, één man als leider, democratie afschaffen. (alleen dan zou
Duitsland een sterk land worden)
-Meer Lebensraum, ze wouden Duitsland uitbreiden en alle Duitstalige moesten binnen de grenzen
van het Duitse Rijk wonen.
-Joden moesten uit de samenleving verwijderd worden, de joden kregen de schuld van de nederlaag
van de WO 1 en de economische crisis.
Ideeën fascisten Italië:
-tegen democratie en communisme, één sterke leider. (fascisten sinds 1922 aan de macht, leider
Mussolini)
1929: NSDAP groeit, Hitler belooft werk en voedsel, hij wordt gezien als een sterke man die de
problemen in Duitsland op kon lossen.
1933: NSDAP grootste partij met 43,9% van de stemmen, de 2e kamer neemt een wet van Hitler aan,
de NSDAP is de enigste partij die er mag bestaan, zo niet wordt je gestraft.
Duitsland werd een extreemrechtse dictatuur, één leider, één partij, geen vrijheid van meningsuiting.
Nationaalsocialisme in NL:
1931: nieuwe politieke partij de NSB: nationaal socialistische beweging door Anton Mussert.
Waren het eens met veel ideeën van NSDAP, hij wou een einde maken aan de economische crisis,
afschaffing van de democratie en wilde één leider voor NL.
Par 4 Nazi-Duitsland
Duitsland werd een totalitaire staat:
-alles is aan de staat ondergeschikt. (gelijkschakelin)
-één partij één leider zijn de baas.
-indoctrinatie. (de staat bepaalt wat goed of slecht is)
-geheime politie grijpt in wanneer ze willen. (gestapo)
-opvoeding, kunst, wetenschap, sport ,godsdienst en pers is onder toezicht van de staat.
Het dagelijkse leven in Duitsland:
-nazi’s populair.
-vrouwen ontslagen om moeder te worden.
Duitse geheime politie: de Gestapo:
-pakten politieke tegenstanders op. (ook onschuldigen)
Discriminatie en antisemitisme:
Joden en mensen met andere huidskleur of afkomst werden lastiggevallen door nazi’s.
Ze mochten niet meer in openbare gelegenheden komen, ze werden ontslagen.
1935: De Neurenbergse Rassenwetten:
-huwelijken tussen Joden en Duitse burgers werden verboden.
-buitenechtelijke seksuele relaties tussen Joden en Duitse burgers werden verboden.
-joden mochten geen vrouwelijke Duitse burgers in dienst hebben.
1938: Kristallnacht:
-Joden werden in Duitsland aangevallen, mishandeld, vermoord, geplunderd en synagogen werden in
de brand gestoken.
Hoofdstuk 4 de Tweede Wereldoorlog 1939 – 1945
Par 1 Verloop van WO II
Er was eerst veel armoede en werkloosheid in Duitsland in de jaren 30, Hitler maakte weer een sterke
staat van Duitsland.
Begin WO II:
Hitler sluit met Rusland een niet-aanvalsverdrag en besluiten samen Polen te verdelen.
(Hierdoor voorkomt Hitler een twee frontenoorlog) (Rusland was nog niet klaar voor een oorlog)
-Hitler nam het Rijnland in.
-1938: Hitler voegt Oostenrijk bij Duitsland.
-Hitler wil het Sudetenland van Tsjechië bij Duitsland hebben.
-Maart 1939: Duitsland bezet Tsjechië.
1 sept 1939: Duitland valt Polen aan.
3 sept 1939: Engeland en Frankrijk verklaren de oorlog aan Duitsland.
Duitsland sluit een bondgenootschap met Italië. (Asmogendheden)
Engeland en Frankrijk en vanaf 1941 Rusland en de Verenigde staten zijn de Geallieerden.
7 dec 1941: Oorlog in Azië, Japan bombardeert Pearl Harbor.
Gevolg = VS verklaart de oorlog aan Japan en hun bondgenoten. (Duitsland en Italië)
Het verloop van de oorlog
-Binnen een maand was het Duitse leger over Polen heen.
-Duitsland had moderne wapens zoals Vliegtuigen en Tanks.
-Duitsland gebruikt de Blitzkrieg tactiek: (bliksemoorlog)
*motorfietsen en tanks rijden snel naar vijandelijk gebied.
*bommenwerpers bombarderen.
*tanks gingen naar het gebombardeerde gebied.
Wie wordt door Duitsland veroverd?
April, mei, juni 1940: Duitsland veroverd Denemarken en Noorwegen. (operatie Weserübung)
Mei 1940: NL, België en Luxemburg worden bezet door de Duitsers.
ENGELAND NIET. (slag om Engeland)
1941: Hitler valt de Sovjet-Unie aan, volgens Hitler waren de verschillen tussen de communisten en de
nationaalsocialisten te groot.
Duitsland had TOT eind 1941 veel overwinningen en in de Sovjet-Unie veroveren ze grote delen.
okkiTOT de winter 1941-1942, ze leiden grote nederlagen bij de Slag om Stalingrad)
6 juni 1944: D-Day: De geallieerden landen op de kust van Normandië. Gevolg = 2 fronten oorlog.
Hitler wordt rustig teruggedrongen.
Einde WO II
Russen waren vlak bij Berlijn gekomen.
April 1945: Hitler zelfmoord.
Mei 1945: Duitsland geeft zich over.
VS was bang voor vele slachtoffers en VS President Truman besluit om 6 augstus 1945 een
atoombom te gooien op Hiroshima, en op 9 augustus nog één op Nagasaki. (200.000 doden)
2 sept 1945 Japan geeft zich over
Par 2 NL in de Tweede Wereldoorlog
Hoe werd NL bezet?
Het Nederlandse leger was gemobiliseerd, Nederland wou weer neutraal blijven.
Hitler dacht NL in één dag te kunnen bezetten, maar na 4 dagen waren grote delen nog steeds niet
veroverd.
10 mei 1940: Duitsland valt Nederland binnen.
14 mei 1940: Rotterdam wordt gebombardeerd, ze dreigen om meer steden te bombarderen en
daarom geeft NL zich over.
Het leven onder de Duitse bezetting:
-De Duitsers probeerden Nederlanders te winnen voor het nationaalsocialisme.
-Alleen de NSB mocht nog bestaan als politieke partij.
-Er kwam gelijkschakeling.
-Iedereen moest een persoonsbewijs bij zich hebben.
-Er waren Razzia’s om mannen op te pakken om te laten werken en Duitsland, en ook joden werden
met Razzia’s opgepakt.
-Joden en mensen die niet voor de Duitsers wouden werken doken onder.
-Veel dingen gingen op de bon: Vlees, brood, melk, boter, aardappelen.
- 14 sept 1944: Maastricht als eerste Nederlandse stad in de handen van de geallieerden.
- Het zuiden in de maanden daarna.
- Het noorden bleef in Duitse handen. (de geallieerden kwamen niet bij Arnhem
over De rijn.
- Het oosten werd in april 1945 bevrijd.
- Het westen werd pas bevrijd bij het einde van de oorlog op 5 mei 1945.
De winter van 1944-1945 was streng, 20.000 doden door deze Hongerwinter.
5 mei 1945 NL bevrijd: Dag van de Vrijheid.
Hoe reageerden Nederlanders op de bezetting?
-De meeste Nederlanders probeerden gewoon door te leven en er het beste van te maken.
-Sommigen verdienden er geld aan door de Duitsers te helpen,
(samenwerken met de vijand noem je Collaboratie)
-Er was nog weinig verzet
-Februari 1941: staking in Amsterdam omdat er veel Joden werde opgepakt door een Razzia.
(Februaristaking)
-Rond 1943 kwam er meer verzet.
(onderduikers helpen, persoonsbewijzen vervalsen, distributiekantoren beroofd voor bonnen)
Mensen van het verzet die waren opgepakt werden vaak doodgeschoten of naar de fabrieken
gestuurd.
In het kort:
-Aanval op NL. (10 mei 1940)
-Vlucht van de regering. (13 mei 1940)
-Bombardement van Rotterdam. (14 mei 1940)
-Begin van de bezetting.
-NL geeft zich over
Par 3 Jodenvervolging
Jodenvervolging in Europa:
In West-Europa was maar een klein deel van de bevolking joods, die waren meestal aangepast aan
de westerse cultuur.
In Duitsland ging het steeds slechter met de joden na de Neurenbergse rassenwetten en de
Kristallnacht.
-meer openlijk gediscrimineerd.
-in de Westerse bezette landen waren er zware maatregelen tegen de joden.
Vanaf zomer 1942 begonnen de Duitsers met de Holocaust. (het vermoorden en vervolgen van joden)
Jodenvervolging in NL:
-Ambtenaren moesten ondertekenen dat ze van Arische ras waren, als je dit niet kon of wou werd je
ontslagen.
-Joden mochten niet meer naar bioscopen, cafés, parken.
-Joden moesten verhuizen naar aparte joodse wijken.
Februarie 1941: eerste groep joodse Amsterdammers werden naar een concentratie kamp gestuurd.
Communisten gingen er tegen staken.
Vanaf 1942: joden moest zich melden om (zogenaamd) naar arbeidskampen te worden gebracht.
Ze werden verzameld in het doorgangskamp Westerbork in Drenthe, daar gingen ze met treinen naar
vernietigingskampen zoals Auschwitz en Treblinka.
Er waren veel joden van NL vermoord omdat de Duitsers via de bevolkingsregister kon zien wie er
joods waren en vluchten uit NL was moeilijk.
Par 5 Indonesië wordt onafhankelijk
Indonesische nationalisten wouden onafhankelijkheid voor Indonesië.
7 december 1941: Japanse aanval op Pearl Harbor: Begin WO II in Azië.
De dag erna verklaren de Nederlandse regering de oorlog aan Japan.
10 januari 1942: Het Japanse leger vallen Nederlands-Indië aan.
Het Japanse leger was beter bewapend en op 8 maart 1942 geeft het KNIL (Koninklijke Nederlands
Indische leger) zich over en N-I wordt bezet door de Japanners.
Veel mensen werden opgesloten in gevangenkampen en moesten zwaar werk doen.
(1 van de 5 heeft het naar de bevrijding de kampen niet overleefd)
Midden 1944 begonnen de japanners te zien dat ze de oorlog gingen verliezen, ze wilden Indonesië
onafhankelijkheid geven, maar dan moesten de Indonesiërs hun wel helpen tegen de geallieerden.
17 augustus 1945: De nationalistische leiders Soekarno en Hatta verklaren Indonesië onafhankelijk.
( Republiek Indonesia (RI) )
Indonesië wordt onfhankelijk:
De Nederlandse regering vond dat Indonesië nog lang niet onafhankelijk kon worden en dat NL en
IND niet zonder elkaar konden. Soerkano werd door de Nederlanders gezien als een verrader.
November 1946: NL erkende het gezag van Republiek Indonesië.
Nederland stuurt militairen naar Indonesië, ze wouden Indonesische vrijheidsstrijders op de eilanden
Java en Sumatra aanpakken, dit leidde tot een politionele actie.
De Nederlanders kregen grote delen van de eilanden onder Nederlands gezag, maar ze slaagden er
niet in om de vrijheidsstrijders definitief te verslaan en het Indonesisch-Nederlandse conflict op te
lossen.
Augustus 1949: conferentie in Den Haag over de Soevereiniteitsoverdracht.
27 december 1949: Nederland verloor officieel het hoogste staatsgezag in Indonesië en het werd een
vrij en onafhankelijk land.
In het kort:
-Soekarno roept de Republiek Indonesië uit. (27 dec 1945)
-Nederland en Indonesie tekenen een vedrag in Linggadtjati. (15 nov 1946)
-Nederland voert een politionele actie. (juli 1947 en 1948)
-De VS dreigt de economische hulp aan NL stop te zetten. (na de politionele acties)
-NL draagt de soevereiniteit over aan de Indonesiërs. (aug 1949)
Hoofdstuk 5 Europa en de wereld 1945 – 1989
Par 1 De Koude oorlog
De VS en de SU werden de nieuwe supermachten.
De SU: wou andere landen communistisch hebben.
De VS: wou dat andere landen hebt zelf mochten beslissen. (kapitalistisch,democratisch)
Na WOII werden niet alleen Oost-Europese landen communistisch, China en Noord-Korea waren ook
communistisch geworden. De VS wou overal ter wereld het communisme tegenhouden dit noemden ze de
Containmentpolitiek.
Engeland, Frankrijk, Sovjet-Unie en de VS besloten om Duitsland en Berlijn te verdelen in vieren.
De rest van Europa werd verdeelt in invloedssferen:
-Oost-Europa werd het Oostblok (De SU maakt er de besluiten)
-West-Europa werd het Westblok (De VS maakt er de besluiten)
De spanning loopt steeds meer op, al gauw worden Oost-Europa en West-Europa gescheiden door een
prikkeldraadversperring van honderden kilometers lang, zwaar bewapend door soldaten.
(Ijzeren Gordijn)
Dit liep dwars door Duitsland en Berlijn.
-Stalin besluit alle toegangswegen naar de stad af te sluiten en er ontstond in 1948-1949 een conflict om
Berlijn.
-De VS wou de stad niet opgeven en bevoorraadde de stad via de lucht.
-Mei 1949: Stalin stopt de blokkade.
-April 1949: De NAVO wordt opgericht. (VS, Canada en vele andere West-Europese landen)
Augustus 1949: Geslaagde atoombomproef in de SovjetUnie.
1955: Warschaupact opgericht. (SU en andere Oost-Europese landen)
Welke conflicten waren er en hoe kwam er een einde aan de Koude Oorlog?
-In de jaren 60 kwamen de spanningen op een hoogtepunt, er was een bewapeningswedloop.
-Beide landen wouden elkaar overtreffen in aantallen tanks, raketten, vliegtuigen, atoomwapens.
Augustus 1961: Begin van de bouw Berlijnse Muur.
1962: Chroesjtsov, de nieuwe leider van de SU besloot op het Communistische Cuba Russische Kernraketten te
plaatsen.
-President Kennedy besloot het eiland met marineschepen te blokkeren, Kennedy eiste terugkering van alle
raketten.
De Cuba-Crisis duurde maar ongeveer 10 dagen.
Na de crisis kwamen er langzamerhand onderhandelingen, toch duurde het nog 30 jaar voordat er een einde aan
kwam.
Belangrijke personen bij de vredesonderhandelingen:
VS President Ronald Reagan (1981-1989)
SU Leider Gorbatsjov (1985-1991)
Toen Gorbatsjov aan de macht kwam wou hij onderhandelen met de VS over ontwapening, hij probeerde
tegelijkertijd de economie van de SU te hervormen. Hij riep de Glasnost op:
Iedereen mocht voortaan zijn mening geven.
-er kwamen veel protesten tegen het communisme uit Oostblok landen.
-hierdoor kwamen er in verschillende Oostblok landen vrije verkiezingen.
9 november 1989: Val van de Berlijnse Muur.
(einde communisme in Oost-Duitsland, Duitsland werd weer één)
1991: einde communisme in de Sovjet-Unie.
In het kort tijdsvolgorde:
-Begin ijzeren gordijn (1945-1989)
-Begin blokkade berlijn (1948-1949)
-Atoomproef geslaagd in SU. (aug 1949)
-Cuba-Crisis (okt 1962)
-Val Berlijnse muur (9 nov 1989)
-Toepspraak Churchill in VS (1946)
-Oprichting NAVO (april 1949)
-Oprichting Warschaupact (1955)
-Einde Communisme in SU (1991)
Par 2 Internationale Organisaties
1950: VN stuurt leger naar Korea voor conflict Noord en Zuid Korea. (kapitalisme – communisme)
Hoe werkt de VN?
26 juni 1945 (tijdens wo II) kwamen de VN voor het eerst bij elkaar, ze willen vrede en veilighed.
De VN is de opvolger dan de Volkenbond.
Om te voorkomen dat de VN zo machteloos zou worden als de Volkenbond kwam er een
Veiligheidsraad, dat is het hoogste bestuur van de VN
Die mogen een leger sturen om in te grijpen tijdens een conflict.
De veiligheidsraad bestaat uit 5 permanente leden en 10 niet permanente leden.(die worden om de 10
jaar gekozen)
De permanente leden zijn de: VS, China, Rusland, Groot-Britannië en Frankrijk, die landen hebben
het Vetorecht. (die mogen een besluit tegenhouden door een veto uit te spreken)
Een ander belangrijk onderdeel van de VN is het Internationale Hof van Justitie. (deze rechtbank
bestaat uit 15 rechters uit 15 verschillende landen, ze doen uitspraken over ruzies tussen landen en
geven adviezen aan de Algemene Vergadering en de Veiligheidsraad.
In 1952: De EGKS: Europese Gemeenschap van Kolen en Staal werd opgericht.
(NL, België, Luxemburg, Italië, Frankrijk, West-Duitsland)
Zo konden ze van de andere landen weten hoeveel staal er werd gekocht,geproduceerd werd.
De andere reden van de samenwerking was de splitsing van de Europa in Oost en West.
(ze waren bang dat de communisten ook de macht in West-Europa grepen)
In 1957: De EEG: Europese Economische Gemeenschap.
Ze wouden zo groot mogelijke economische samenwerking.
Ook in 1957: EURATOM (europese gemeenschap atoomenergie)
-Gezamenlijke beheer van kernenergie.
In 1967: EG: Europese Gemeenschap. (er kwam één gezamenlijk bestuur)
Algemene Vergadering (192 lidstaten, elk één stem)
-Praat over wereldproblemen, aannemen resoluties, beslissing toelaten nieuwe leden.
Internationale Hof van Justitie
-Doet uitspraken in conflicten tussen landen.
Veiligheidsraad
-Dagelijkse bestuur VN, bewaren van de wereldvrede.
Secretariaat
-Houd toezicht op onderdelen van de VN, stuurt een leger naar een conflict.
Economische en Sociale raad
-Helpt onderwijs, armoede en gezondheid.
DE SAMENWERKING VAN EUROPA in volgorde:
-De VS dwingt aan op Europese samenwerking.
-Oprichting EGKS. (1952)
-Oprichting EEG en EURATOM. (1957)
-Oprichting EG. (1967)
–G-B lid van de EG. (1973
--Monetaire Unie, de euro. (1992)
--27 landen in de EU. (nu)
Par 3 NL na WO II
Veel was door de Duitsers geroofd tijdens de oorlog, na de oorlog begon NL al snel met het herstellen
van de oorlogsschade en de wederopbouw.
Er was een groot tekort aan voedsel, brandstof en geld
Vanaf 1947 kreeg NL economische steun van de VS (marshallhulp) deze hulp versnelde de opbouw.
De economie kwam langzamerhand weer op groei en rond 1950 was er weer een economische groei.
De overheid wou werkloosheid (wat in de jaren 30 gebeurde) voorkomen, ze zorgden dus voor
genoeg werk, zieken en ouderen kregen een uitkering.
De regering begon o.l.v. socialist Willem Drees met de opbouw van een verzorgingsstaat.
In 1963 besloot de regering dat er hogere lonen mochten worden betaald.
NL werd een groeiende consumptiemaatschappij.
De economie bleef maar groeien, tot 1973: toen kwam er de oliecrisis. (meer werkloosheid in NL)
Waardoor veranderde de Nederlandse samenleving vanaf de jaren 60?
Er kwam meer Amerikanisering door Amerikaanse films en producten.
NL veranderde ook doordat er andere groepen naar NL kwamen:
-tussen 1946 en 1964 ruim 300.000 Indische Nederlanders en Molukkers uit het oude N-I.
-jaren 60: Spanjaarden, Italianen, Joegoslaven, Grieken, Turken, Marokkanen kwamen werken in de
fabrieken. (NL had laag geschoolde arbeiders nodig)
-rond 1975: onafhankelijkheid Suriname: veel Surinamers kwamen naar NL.
Nederland veranderde ook doordat er veel jongeren langer naar school gingen, hierdoor ontstonden
er jongerenculturen:
Eind jaren 50: Nozems:
-Werkende jongeren die opvielen door hun kleding, haar en gedrag.
* Jongens: brommers, leren jasjes, vetkuiven.
* Meisjes: jurken met petticoats, bol kapsel.
Midden jaren 60: Provo’s:
-Beter opgeleide jongens (studenten), wilden de samenleving veranderen, protesteerden tegen
woningnood en milieuvervuiling, hadden kritiek op gezagsdragers.
Eind jaren 60: Hippie’s:
-Vrije relaties, seks en drugs maakten het leven mooier, Love Peace en Flower Power.
*Sandalen, lange haren, losse kleding met veel kralen en vredestekens.
Nog een verandering:
Ontkerkelijking- Steeds minder mensen gingen naar de kerk toe, mensen trokken zich minder aan de
verzuilde organisaties. Er kwam ontzuiling.
Vrouwen waren ook niet tevreden met hun rol in de samenleving, de 2e feministische golf kwam er.
Vrouwen gingen rond 1960 ook al in fabrieken werken omdat daar arbeidskrachten nodig waren.