ouderenbeleid-toekomst

Het ouderenbeleid in
Vlaanderen na de zesde
staatshervorming
In welke context spelen we ?
1)Veranderende omgeving
2)Veranderende senioren
3)Veranderende overheid
Veranderende omgeving
– In 2020 zal 21% van populatie 65+ zijn (in 2005 18%)
– Van 2010 tot 2020 neemt aantal 80-plussers toe met 84 000
– 100 000 personen met dementie in Vlaanderen (+ 30% tegen 2020)
waarvan 2/3 thuis
– Van 80-89 jarige vrouwen woont helft alleen (mannen ¼)
– 60% van ouderen heeft minstens 1 kind binnen straal van 5 km
– Aantal 85+ in woonzorgcentrum stijgt in absolute aantallen, maar
daalt procentueel (meer zelfstandig wonend)
– Zeer zwaar zorgbehoevenden stijgen met kwart tussen 2010 en
2020 (+50 000)
– Minder (potentieel) zorgverlenende vijftigers
Veranderende senioren
– De zorgbehoevende oudere wil steeds nadrukkelijker
zelfstandig kunnen blijven wonen en de regie over zijn
leven met beperkingen in eigen handen houden
– De zorgbehoevende oudere stelt zich steeds kritischer
op ten aanzien van de georganiseerde zorgvormen
– De zorgbehoevende oudere is, zeker in de steden, meer
en meer gekleurd en cultuursensitieve zorg wordt een
aandachtspunt
– Het informele zorgnetwerk verzwakt
– Minder zorgende handen en minder middelen
– Het (zorg)aanbod wordt almaar complexer
Veranderende overheid
– Momenteel is Vlaanderen bevoegd voor de thuiszorg (gezinszorg,
aanvullende thuishulp, oppas, gastopvang …)
– De federale overheid is bevoegd voor de woonzorgcentra en de centra
voor kortverblijf en dagverzorging, evenals voor de thuisverpleging
– Vlaanderen subsidieert wel de infrastructuur en de animatiewerking van
de residentiële ouderenzorg
– Zesde fase van de staatshervorming hevelt residentiële ouderenzorg
volledig over naar Vlaanderen, maar niet de thuisverpleging
– Ook de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden gaat van FOD SZ naar
gemeenschappen en GGC te Brussel
– Ook de mobiliteitshulpmiddelen worden een gemeenschapsbevoegdheid
Gezondheid, ouderen en
personen met beperking (1)
Mobiliteitshulpmiddelen
Gezondheid, ouderen en
personen met beperking (2)
ziekenhuizen
Normering
Infra
structuur
Sp en G
ELGZ
GGZ
Impulseo,
GDT, LMN,
HAK, TA, PAL
SV en MDT
Overleg
platforms,
PVT en BW
Gezondheid, ouderen en
personen met beperking (3)
Ouderenbeleid
RVT, ROB, CVK,
CDV
THAB
Preventie
Gberoepen
Vaccins,screening,
NVP,
mondhygiëne,
tabak
Erkenning,
subquota en soc
akkoorden
Gezondheid, ouderen en
personen met beperking (3)
Ouderenbeleid
RVT, ROB, CVK,
CDV
THAB
Preventie
Gberoepen
Vaccins,screening,
NVP,
mondhygiëne,
tabak
Erkenning,
subquota en soc
akkoorden
Zesde staatshervorming
• Pakket nieuwe bevoegdheden zeer heterogeen:
– Directe dienst- en zorgverlening (WZC, PVT, THAB,…)
– Ondersteunende of organisatiegebonden zaken (organisatie
eerste lijn, ziekenhuisnormering, …)
– Cure versus care
• Context:
– Vergrijzing en meer chronische aandoeningen = verandering
in organisatie en financiering van de zorg
– Noden van patiënt/gebruiker centraal = ontkokering en
integrale, kwaliteitsvolle, vaak multidisciplinaire zorg
– Schaarste aan middelen = efficiëntieverhoging maar ook
toegankelijkheid van zorgaanbod bewaken
– Vermaatschappelijking van de zorg
Waar moeten we aan denken ?
– De zorgbehoevende oudere toelaten om maximaal
zelfstandig te kunnen blijven wonen
– De mantelzorger ondersteunen zodat die kan volhouden
– Zwaar zorgbehoevende oudere, die opvang in een
thuisvervangende omgeving nodig heeft, kwaliteitsvolle
en betaalbare zorg garanderen
– Het zorgaanbod diversifiëren om gepaste zorg te kunnen
leveren
– De zorg vermaatschappelijken
– Goed bestuur in publieke en private voorzieningen
– Integratie van woonzorg en eerstelijnsgezondheidszorg
Dit betekent :
Continuïteit van zorg :
thuiszorg,
thuisondersteunende zorg en
thuisvervangende zorg
in al zijn flexibliteit en diversiteit
THUISZORG
– Verder inzetten op uitbreiding aanbod
• 2009-2013 : 1.750.000 uren extra = 45 mio euro
– Verder inzetten op diversificatie van het aanbod
• 2009-2013 : CADO, gastopvang, nachtopvang
– Linken met de dienstencheques
– Oog hebben voor financiële leefbaarheid sector
en voor financiële toegankelijkheid (MAF)
– Oog hebben voor de ondersteuning van de
mantelzorger
Vermaatschappelijking van de zorg
Mantelzorgondersteuning
– Doorbreken van sociaal isolement,
psychologische ondersteuning en rust
gunnen belangrijk voor oudere
mantelzorger
– Vrijwilligerswerk en buurtzorg
THUISONDERSTEUNENDE ZORG
– Vandaag 117 gemeenten met een of meerdere
dagverzorgingscentra; op termijn minstens één in
elke gemeente
– Tot vandaag RIZIV-gesubsidieerd en gelinkt aan
WZC
– Nu ook alternatieve Vlaamse formule mogelijk:
CADO
– Verdere uitbreiding van het aanbod
– Verdere diversificatie van het aanbod
• vb herstelverblijf, zorghotel
THUISVERVANGENDE ZORG
– Uitbreiding van het bestaande aanbod van bv
assistentiewoningen, wzc …
– Ondersteuning nieuwe woonvormen
• Vb Abbeyfield
• Pilootprojecten in de zorg
– Verdere diversificatie van het aanbod
– Betaalbaarheid van het aanbod
Woonzorgcentra
– In bijna alle Vlaamse en Brusselse gemeenten is een
woonzorgcentrum
– De capaciteit moet kunnen groeien. Maar : we botsen op
limieten, zowel budgettair als ruimtelijk.
– Voldoende kwalitatief personeel vinden is reëel
probleem: Zoekconferentie, www.wordzorgverlener.be,
www.ikgaervoor.be
– Het meten van de kwaliteit van zorg in woonzorgcentra:
in 2013 met de eerste 16 indicatoren die zullen gebruikt
worden over gans Vlaanderen www.zorg-engezondheid.be/beleid/kwaliteit
Dit betekent :
– Nieuwe regelgeving vergunningen : activeren
wat reeds is toegekend, erkennen binnen
budgettaire mogelijkheden
– Ruimtelijk overkoepelend zorgstrategisch plan
– Onderzoeken hoe nieuwe financiering kan
verlopen : infrastructuur, werking, scheiding zorg
en wonen.
– Sturen op kwaliteit ipv op rechtspersoon
Kwaliteit
1) Kwaliteit van zorg
–
–
–
–
–
–
–
–
Doorligwonden
Valincidenten
Onbedoelde gewichtsafname
Dagelijkse fysieke vrijheidsbeperking
Medicatie-incidenten
Vaccinatie personeel (griep)
Medicatiegebruik
Plan zorg voor levenseinde
Kwaliteit
2) Kwaliteit van organisatie
– Ziekteverzuim personeel
– Zorgpersoneel dat instelling verliet
– Vorming
– Betrekken van vrijwilligers
3) Kwaliteit van leven (subjectief ervaren)
Tegemoetkoming Hulp aan Bejaarden
- Zorgen voor continuïteit uitbetaling
- Herdenken systeem in kader van een
volksverzekering (zorgverzekering)