On Logics and Being Informative

– SAMENVATTING –
On Logics and Being Informative
(Over Logica en Informatief Zijn)
Patrick Allo
Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie
Vrije Universiteit Brussel
∗∗∗
Dit proefschrift omvat een gedetaileerde formele studie van wat het betekent om informatief te
zijn. Het richt zich in het bijzonder op de rol die een logisch-deductieve gevolgrelatie speelt bij
het beoordelen van informativiteit en informatie-inhoud. De precisering van volgend principe
staat hierbij centraal:
DTL X is slechts informatief voor zover X buiten het bereik van louter logisch-deductieve methoden
ligt.
Volgende stellingen worden verdedigd:
1. Informativiteit is een abstractie van wat het betekent om informatief te zijn voor iemand. Het moet
daarom benaderd worden als een functie van de relaties van het geı̈nformeerd zijn en geı̈nformeerd
worden.
2. De precisering van DTL aan de hand van een enkele gevolg-relatie volstaat niet om de intuities
die de basis vormen voor dit principe exhaustief te characteriseren.
3. Wanneer ook rekening wordt gehouden met bepaalde cognitieve beperkingen, is een dynamische
en context-gevoelige precisering van DTL noodzakelijk.
Terwijl (1) de basis vormt voor de manier waarop semantische informatie in dit proefschrift
benaderd wordt, zijn zowel (2) als (3) erop gericht om cruciale inzichten uit het logisch pluralisme (de idee dat er meer dan één correcte logica is) toe te passen en vervolgens tot een informationeel pluralisme te veralgemenen. In het eerste geval leidt dit tot een verfijning van de
klassieke maatstaven voor informatie-inhoud; tegenover de klassieke “mogelijke werelden”
aanpak wordt een op relevante logica gebaseerde “gesitueerde” aanpak geplaatst. In het
tweede geval leidt dit tot een op adaptieve logica gebaseerde maatstaf voor veronderstelde
informatie-inhoud; tegenover de standaard monotone aanpak wordt hier een niet-monotone of
feilbare aanpak geplaatst. Als aanvulling hierbij wordt eveneens de relatie van het geı̈nformeerd
zijn binnen een adaptief kader gereı̈nterpreteerd.
Het is belangrijk dat beide alternatieve explicaties van informativiteit niet louter gemotiveerd worden als pluralistische interpretaties van DTL, maar ook op een rechtstreeks argument hiervoor steunen. Dit laatste gebeurt in eerste instantie door de klassieke en gesitueerde
maten voor informatie-inhoud te verantwoorden aan de hand van de verschillende abstractieniveaus die bij de beschrijving van een gegeven systeem gehanteerd worden. Deze interpretatie sluit naadloos aan bij de abstractie-methode die binnen de filosofie van de informatie
vooropgesteld wordt. Een alternatief doch verwant argument steunt nadrukkelijker op de
notie information flow en de zogenaamde channel theory. Dit blijkt dan weer geschikter om de
adaptieve of niet-monotone maatstaf voor informatie-inhoud te verantwoorden.