Socialezekerheidsverdrag met China in 2017 in werking

SOCIALE ZEKERHEID
Socialezekerheidsverdrag met
China in 2017 in werking
Wat betekent dit voor de salarisadministratie?
Minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft op 12 september 2016 met zijn
Chinese collega het sociale zekerheidsverdrag tussen Nederland en China getekend. Dit verdrag
zorgt ervoor dat werknemers die vanuit Nederland worden uitgezonden naar China, in
Nederland sociaal verzekerd kunnen blijven en andersom. Anders dan in andere verdragen die
Nederland heeft gesloten, geldt het verdrag niet voor alle sociale verzekeringen. Naar
verwachting treedt het verdrag in de loop van 2017 in werking. De diverse bepalingen die in het
verdrag staan, komen in dit artikel aan de orde.
Heidi Bröker
Deloitte
Belastingadviseurs B.V.
Global Employer Services
Werknemers die voor een Nederlandse werkgever een
korte periode (vaak enkele maanden tot enkele jaren) in
China gaan werken, kunnen nog in Nederland sociaal
verzekerd blijven als zij inwoner van Nederland blijven.
Zolang zij maximaal een jaar naar China gaan, zullen zij
in de meeste gevallen als inwoner van Nederland worden
beschouwd en blijven zij in Nederland verzekerd. Gaan
zij echter langer dan een jaar naar China, dan houdt de
verzekering in Nederland op. Daar staat weliswaar tegenover dat zij in China verzekerd kunnen zijn op grond
van lokale wetgeving, maar die wetgeving kan per regio
verschillen en staat niet altijd open voor buitenlandse
werknemers die tijdelijk in China werken. Bovendien
zullen de dekking en de mogelijke uitkeringen op een
ander niveau liggen dan wij gewend zijn. Afhankelijk
van de regio waar de werknemer werkzaam is, kan de
Nederlandse werkgever sociale verzekeringspremies in
China verschuldigd zijn.
Vrijwillig verzekeren
Om in Nederland verzekerd te blijven voor bijvoorbeeld
arbeidsongeschiktheid of werkloosheid of om AOW te
blijven opbouwen, kiezen veel werknemers ervoor om de
verzekering in Nederland op vrijwillige basis voort te
zetten. Dit zijn dan persoonlijke verzekeringen waarvoor
de werknemer de verzekeringnemer is en ook de premie
verschuldigd is. Het is echter gebruikelijk dat de werkgever deze premies voor de werknemersverzekeringen en
soms ook die voor de volksverzekeringen voor zijn rekening neemt. Voor een werknemer die een salaris verdient
dat boven de premiemaxima ligt (€ ca. 34.000 voor de
volksverzekeringen en € 52.000 voor de werknemersver-
14
zekeringen) bedraagt de jaarlijkse premie vrijwillige verzekeringen:
ã Volksverzekeringen (AOW en ANW) ca. € 5.400
ã Werknemersverzekeringen (WW en WIA) ca. € 4.200
Vrijwillige verzekering voor de WLZ is niet mogelijk.
Vrijwillige verzekering voor de Ziektewet is wel mogelijk, maar slechts in bijzondere situaties aan te raden.
In Nederland sociaal verzekerd
Andersom zijn werknemers die vanuit China voor langere tijd worden uitgezonden naar bijvoorbeeld een Nederlands onderdeel van een Chinese onderneming, in Nederland sociaal verzekerd. Er wordt een salarisadministratie
in Nederland gevoerd voor onder meer de afdracht van
Nederlandse premies volksverzekeringen en werknemersverzekeringen. De Chinese werknemer is ook verplicht
om in Nederland een basis zorgverzekering af te sluiten.
De werkgeverslasten zijn dan, uitgaande van het maximum premieloon, circa € 9.700 per jaar aan premies
werknemersverzekeringen en bijdrage Zvw.
Waarop ziet het verdrag?
Het verdrag is voor Nederland alleen van toepassing op
de Algemene Ouderdomswet (AOW), Algemene Nabestaandenwet (ANW) en Werkloosheidswet (WW).
Voor China is het verdrag van toepassing op de basisouderdomsverzekering voor werknemers en de werkloosheidswet. Dat betekent dat werknemers voor de verzekeringen die niet onder het verdrag vallen, net als nu in
het werkland verzekerd blijven. Voor Nederland zijn dit
de Ziektewet (ZW), Wet Werk en Inkomen naar Arbeids-
nr 16 / 25 november 2016
SOCIALE ZEKERHEID
vermogen (Wet WIA), Zorgverzekeringswet (ZVW) en
Algemene Kinderbijslagwet (AKW).
Voor China geldt het verdrag niet voor Hong Kong.
Het verdrag bevat geen bepalingen over export van uitkeringen. Er is nu wel een regeling die de mogelijkheid
om Nederlandse uitkeringen, zoals AOW, in China te ontvangen beperkt.
Uitzending van Nederland naar China
Werknemers die van Nederland worden uitgezonden
naar China, kunnen voor een maximale periode van vijf
jaar gedeeltelijk in Nederland verzekerd blijven. Gedeeltelijk, namelijk alleen voor de verzekeringen die onder
het verdrag vallen. De werknemer moet dan wel ten
minste een maand voor een Nederlandse werkgever hebben gewerkt en in die maand in Nederland verzekerd
zijn geweest. Bovendien moet het dezelfde werkgever
zijn die de werknemer vervolgens uitzendt naar China.
Afwijkende voorwaarde
Dit is een bepaling die afwijkt van de andere sociale zekerheidsverdragen die Nederland heeft gesloten. In die
verdragen is de voorwaarde alleen dat de werknemer ten
minste een maand in Nederland verzekerd moet zijn geweest, ongeacht voor welke werkgever hij in die maand
heeft gewerkt. Wordt de detachering tijdelijk onderbro-
ken dan loopt de termijn van vijf jaar door, tenzij de onderbreking 12 maanden of langer heeft geduurd.
Certificate of Coverage (CoC)
Werkgevers (of werknemers) kunnen bij de Sociale verzekeringsbank (SVB) een Certificate of Coverage (CoC)
aanvragen, dat dient als bewijs dat de werknemer in Nederland (gedeeltelijk) verzekerd is gebleven.
De onderneming in China waar de werknemer werkzaamheden gaat verrichten, bijvoorbeeld een concernvennootschap van de Nederlandse werkgever of een relatie
in China, moet vervolgens een kopie van de CoC registreren bij de Sociale Verzekeringsadministratie van het
Chinese ministerie van Human Resources en Sociale Zekerheid. Doet de Chinese onderneming dit binnen zes
maanden na het begin van de uitzending, dan geldt de
CoC vanaf de begindatum van de uitzending.
Als de CoC niet binnen zes maanden geregistreerd wordt,
dan treden de Chinese en Nederlandse autoriteiten met
elkaar in overleg omtrent de geldigheidsduur van de verklaring. Het kan dan zijn dat de vrijstelling alsnog later
ingaat dan de begindatum van de uitzending.
Uitzending van China naar Nederland
Ook werknemers die van China naar Nederland worden
uitgezonden kunnen voor een periode van maximaal vijf
15
SOCIALE ZEKERHEID
jaar (gedeeltelijk) in China verzekerd blijven, namelijk
voor de basis ouderdomsverzekering en voor de werkloosheidsverzekering. Zij zijn dan in Nederland niet verzekerd voor de AOW en de WW.
Voor de andere verzekeringen (ANW, WLZ, Wet WIA, ZW
en Zvw) zijn zij, net als nu, nog steeds verzekerd. Zij
houden dan ook bijvoorbeeld de verplichting om een Nederlandse zorgverzekering te sluiten.
In China kan een CoC worden aangevraagd, waarop de
periode is vermeld waarin de Chinese wetgeving van
toepassing blijft. Anders dan bij uitzendingen naar China, hoeft bij uitzendingen naar Nederland het Nederlandse bedrijf de CoC niet nogmaals te registreren bij de
SVB. Dat gebeurt al wanneer de Chinese autoriteiten de
SVB informeren over de afgegeven CoC.
Verlenging uitzending langer dan vijf jaar
In principe kan een uitgezonden werknemer gedurende
maximaal vijf jaar verzekerd blijven in het land van herkomst. Er kunnen zich echter bijzondere omstandigheden voordoen waardoor de uitzending na de vijfjaarsperiode wordt verlengd. De SVB en de Chinese autoriteiten
kunnen dan in overleg toestaan dat de CoC met maximaal twaalf maanden wordt verlengd. Het verzoek daartoe moet dan wel uiterlijk drie maanden voor het einde
van de vijfjaarsperiode zijn ingediend.
De SVB heeft in haar beleidsregels opgenomen dat zij in
het algemeen alleen akkoord gaat met een verlenging na
vijf jaar als het gaat om bijzondere individuele omstandigheden dan wel aantoonbaar onvoorziene zakelijke
omstandigheden die verlenging van de termijn noodzakelijk maken. Daarnaast geldt de voorwaarde dat de
werknemer na afloop van de verlengde periode terugkeert naar Nederland of weer in Nederland gaat werken.
Het is de verwachting dat de SVB dit beleid ook voor het
verdrag met China zal toepassen.
Gezinsleden
Wanneer gezinsleden de werknemer vergezellen en de
werknemer in het land van herkomst verzekerd blijft,
dan geldt dat ook voor de gezinsleden zolang zij niet
zelf werken in het andere land. De echtgenote van een
werknemer die vanuit Nederland naar China is uitgezonden, blijft dus ook in Nederland (gedeeltelijk) sociaal
verzekerd. Gaat zij echter in China werken als werknemer of als zelfstandige, dan is zij volledig in China verzekerd. Bij de aanvraag van een CoC kunnen de gezinsleden direct vermeld worden, zij komen dan ook op de
CoC te staan.
Bijzondere groepen werknemers
Er zijn nog enkele bijzondere groepen werknemers waarvoor bijzondere bepalingen gelden. Voor zeevarenden
geldt de hoofdregel dat zij verzekerd zijn onder de wetgeving van het vlagland (Nederland of China). Er is ech-
16
ter ook een soort detacheringbepaling voor zeevarenden.
Werknemers die in dienst zijn van een Nederlandse
werkgever en varen op een schip onder Chinese vlag, zijn
in Nederland sociaal verzekerd.
Bemanningsleden van een vliegtuig die in dienst zijn
van een werkgever die in Nederland gevestigd is, zijn
eveneens in Nederland verzekerd. Heeft de werkgever
echter een filiaal in China waarbij de werknemer werkzaam is, dan is de werknemer in China verzekerd.
Ambtenaren die vanuit Nederland naar China zijn uitgezonden, zijn altijd in Nederland verzekerd ongeacht de
duur van de uitzending. Gezinsleden die de ambtenaar
vergezellen blijven ook in Nederland verzekerd, tenzij zij
zelf in China werken als werknemer of zelfstandige.
De hiervoor beschreven bijzondere bepalingen zijn op
dezelfde wijze van toepassing voor werknemers die vanuit China naar Nederland komen.
Overgangsregeling
Voor werknemers die al zijn uitgezonden op het moment
dat het verdrag in werking treedt, voorziet het verdrag
in een overgangsbepaling. Zij kunnen alsnog een CoC
aanvragen met terugwerkende kracht tot aan de datum
waarop het verdrag in werking is getreden. De CoC moet
dan binnen zes maanden na inwerkingtreding van het
verdrag worden aangevraagd. Wordt de CoC later dan
zes maanden aangevraagd, dan geldt de CoC vanaf de
eerste dag volgend op de maand waarin de CoC wordt
aangevraagd.
Verwerking in de salarisadministratie
Omdat het verdrag slechts betrekking heeft op een aantal sociale verzekeringen, zal in de salarisadministratie
de verwerking van naar of vanuit China uitgezonden
werknemers afwijken van de gewoonlijke verwerking.
Werknemer uitgezonden naar China
Wel premieplichtig voor Niet premieplichtig
voor
AOW en ANW
WLZ
(Wet langdurige zorg)
Wel verzekerd voor
WW
Niet verzekerd voor
Wet WIA, ZW, Zvw en
AKW (kinderbijslag)
Werknemer uitgezonden vanuit China
Wel premieplichtig voor Niet premieplichtig
voor
WLZ
AOW en ANW
Wel verzekerd voor
Wet WIA (incl. ZW),
ZVW en AKW
Niet verzekerd voor
WW
nr 16 / 25 november 2016
SOCIALE ZEKERHEID
Verwerking in salarisadministratie en
aangifte IB is administratieve uitdaging
Bij de verwerking van Nederlandse loonheffingen zal bij
de uitgezonden werknemer alleen premie voor AOW en
ANW moeten worden ingehouden (herleidingsregel C, of
E als de werknemer alleen premieplichtig is). Voor de
ingekomen werknemer is dat alleen premie WLZ (herleidingsregel D, of F zonder belastinglicht in Nederland).
Voor de werknemersverzekeringen zal ook een splitsing
moeten worden gemaakt: voor de uitgezonden werknemer alleen WW-premie en voor de ingekomen werknemer alleen premie voor de Wet WIA (WGA) en de bijdrage Zorgverzekeringswet.
Voor de Algemene Kinderbijslagwet wordt geen afzonderlijke premie geheven. Kinderbijslag wordt gefinancierd uit de algemene middelen.
Met name het ontbreken van voortgezette verzekering
voor de Wet WIA bij een uitzending naar China zal aanleiding zijn om ook nadat het verdrag in werking is getredden de vrijwillige verzekering, in elk geval voor de
Wet WIA, ook nadat het verdrag in werking is getreden,
voort te zetten. Ook een internationale ziektekostenverzekering blijft noodzakelijk. De premie voor verplichte
WW is hoger dan de premie voor de vrijwillige WW-verzekering, hetgeen voor werkgevers kostenverhogend zal
werken. Daar staat tegenover dat mogelijk geen premie
voor een WW-verzekering in China meer verschuldigd is.
Administratieve uitdaging
Voor werknemers die naar China worden uitgezonden,
zal de mogelijkheid om in Nederland verzekerd te blijven
voor de AOW en de ANW een geruststelling zijn. In de
meeste situaties zal dat nu echter ook afgedekt zijn door
een vrijwillige verzekering. In feite verandert er dus niet
zo veel. De verwerking in de salarisadministratie en in
de aangifte inkomstenbelasting zal wel een administratieve uitdaging worden.
Het verdrag zal in werking treden op de eerste dag van
de vierde maand volgend op de ratificatie van het verdrag door het laatste van beide landen. Dat is naar verwachting in de loop van 2017.
Kosten voor werkgever en werknemer
Voor een werknemer die vanuit Nederland wordt uitgezonden naar China, betekent dat het volgende:
Werknemer uitgezonden van Nederland naar China (afgeronde
bedragen, uitgaande van salaris € 55.000 na aftrek algemene
heffingskorting, uitgaande van gemiddelde premiepercentages):
Kosten (Nederlandse) werkgever Kosten werknemer
Premie verplichte WW
€ 2.225
Premie AOW
€ 5.765
Premie vrijwillige WIA
€ 3.470
Premie ANW
€ 190
Voor een werknemer die wordt uitgezonden van China
naar Nederland:
Werknemer uitgezonden van China naar Nederland (afgeronde
bedragen, uitgaande van salaris € 55.000 na aftrek algemene
heffingskorting, uitgaande van gemiddelde premiepercentages):
Kosten Chinese werkgever
Premie WGA (WIA) en ZW € 3.930
Bijdrage Zvw
Kosten werknemer
Premie WLZ
€ 3.100
€ 3.560
17