ZO ONTSTAAT JE BABY M 1 E d O B A K E f f f f f f f f f f ff ff f ff f f f f f f ff f f f f f f f f f wat een stomme tekst als hij klaar is ben je zo zwanger als een dromedaris f f f f f f zomer pellucide = beschermend membraam ICE f f f ff f ff f f ffff f f f f f f f f f f L DE MOEDER Binnen 48 uur na de bevruchting begint progesteron De geest is uit de fles. De doos is geopend. De grote rode knop is ingedrukt. drongen. Daar zullen het DNA van de en schrijf je notities op... CH3 O= progesteron zorgt voor een goede doorbloeding baarmoeder spermacel en het DNA in de kern van de eicel elkaar omarmen om samen een cel zich te delen. Tussen iedere deling zit ongeveer twintig uur. Dus elke ochtend wanneer je wakker wordt, zijn de cellen weer een keer gedeeld. Toen ik zag dat ik zwanger was, heb ik.... p d e 1 00 f f f f f f f f G+ HC De hcg 4 3 2 1 10 aeiiiii Aeiiiiiiiid je baby is nu ongeveer zo groot: 0,1 mm .0 0 zitten 300 g n lozi en zaad in e gaan ontwikkelen. Vanaf nu begint de 1o uniek organisme, dat zich vanaf nu zal er sp eice t de k i e r e b len cel ma e fin ro t ot da e- k ad an g lij on m dt se ng ar or is io b w m or en ta je eh e en t n is ac ak aa G) pl ma um C de t H (H or . He do akt ma blauwdruk te maken van een volstrekt De zaadcel veroorzaakt een reactie waardoor de eicel doordringbaar wordt. f f f f f f f f Een spermacel is de eicel binnenge- CH3 d DE BABY iiiiek!! C=O en daar merk je nog helemaal niks van. CH, m m iiss ssee llii 0. 00 0 sp jjkk ermacel l systeem de vrucht niet aanvalt. Maar hcc stimuleert de productie van (EPF) dat ervoor zorgt dat je immuun- 11 12 l jouw lichaam een eiwit te produceren nad at d e ged is bin sperm ron gen nen a de ond laag h word oor ard t drin en gba ar mijn buik Plak hier elke week een foto van je buik... f f f f f f ff ff f f f f f f 3 w ee k T= TES 20 e e UUR = EICEL e 20 e UUR IK DENK DAT JE ‘GEMAAKT BENT, TOEN: DE EERSTE KEER DAT IK JE VADER ZAG, DACHT IK: ZO GROOT IS DE BEVRUCHTE EICEL, MAAR DAN NOG KLEINER De bevruchte eicel deelt zich op in twee cellen etc.etc.etc.... e e 20 UUR IN DE BAARMOEDER HOLTE TROFOBLASTCELLEN het duurt 11 uur voordat de n e l samen l e c smelten De eicelt rolt door de eileider naar de baarmoeder Na 4 delingen na 16 cellen wordt 34x zo groot 11 HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM je baby is nu ongeveer zo groot: 0,4 mm HUISJE BOOMPJE BEESJE Ik heb het als eerste verteld aan: 4 3 2 1 4 HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE mijn buik HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM HUISJE BOOMPJE BEESJE DE BABY HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE In de baarmoeder ligt nu een zacht klein balletje zo groot als het puntje van de HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE fijnste fineliner-pen met daarin een holte HUISJE BOOM met een blubberig hoopje cellen. Dit hoopje cellen verdeelt zich in twee delen. Het eer- HUISJE BOOMPJE BEESJE ste deel zal zich ontwikkelen tot embryo HUISJE BOOMPJE BEESJE en het tweede tot dooierzak. Hier haalt HUISJE BOOMPJE BEESJE het embryo de voedingstoffen uit voordat de navelstreng is gevormd. Aan het eind van deze week zullen de cellen die de baby HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE gaan worden, zich onderverdelen in drie HUISJE BOOM lagen. Uit de eerste laag zullen de huid, de haren en de ooglenzen, de neus, de oren, HUISJE BOOMPJE BEESJE de anus, de tanden en de zenuwen gaan HUISJE BOOMPJE BEESJE groeien. Uit de tweede laag zullen zich de HUISJE BOOMPJE BEESJE spieren, de botten, lymfeweefsel, bloedcellen, het hart en de longen gaan vormen. De derde laag zal uitgroeien tot de bekle- HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE ding van de longen, de tong, de amande- HUISJE BOOM len, de plasbuis, de geslachtsorganen, de gal en het spijsverteringssysteem. DE MOEDER HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE De placenta begint het hormoon HCG af HUISJE BOOMPJE BEESJE te scheiden waarop de zwangerschapstesten reageren. Dit hormoon is bij sommige vrouwen al twee weken na de bevruchting in de urine waarneembaar. Het zorgt HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM ervoor dat de eierstokken progesteron HUISJE BOOMPJE BEESJE aanmaken. Ook veroorzaakt dit hormoon bij veel vrouwen typische zwangerschaps- HUISJE BOOMPJE BEESJE kwaaltjes als ochtendmisselijkheid. Heb HUISJE BOOMPJE BEESJE je heel erg veel last van ochtendmisselijkheid? Dan is de kans groter dat je een meisje krijgt. Dit blijkt uit een Zweeds onderzoek onder 8186 vrouwen die zo HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM ziek waren van hun zwangerschap dat HUISJE BOOMPJE BEESJE ze naar het ziekenhuis gingen. Van deze vrouwen kreeg 44,3% een jongen. Nor- HUISJE BOOMPJE BEESJE maal gesproken zou dat 51,4% moeten HUISJE BOOMPJE BEESJE zijn. De onderzoekers vermoeden dat vrouwen die zwanger zijn van een meisje meer HCG-hormoon aanmaken. 12 HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE 13 HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE SJE Wat er nu al anders is: HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE DE BABY Aan het begin van deze week ziet het embryonale gedeelte eruit als een HUISJE BOOMPJE BEESJE langwerpige peer en is het zo groot HUISJE BOOMPJE BEESJE als het balletje in een balpen. De laag je baby is nu ongeveer zo groot: 3 mm cellen waaruit de zenuwen zich zullen ontwikkelen, heeft zich verhard tot een HUISJE BOOMPJE BEESJE SJE 4 3 vormt zich een gleuf waarlangs het 2 HUISJE BOOMPJE BEESJE ‘neurale plaat’. In deze neurale plaat 1 HUISJE BOOMPJE BEESJE zenuwstelsel zich begint te ontwikkelen. Ook bloedcellen beginnen zich vanaf HUISJE BOOMPJE BEESJE nu te vormen. Het hoofdeinde van het HUISJE BOOMPJE BEESJE embryo wordt breder dan het staarteinde. Het embryo krijgt een taille. Spiercellen HUISJE BOOMPJE BEESJE SJE smelten samen tot twee hartkamers. HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE DE MOEDER HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE Vaak is dit de week waarin je ontdekt dat je zwanger bent. Misschien ben je heel blij, HUISJE BOOMPJE BEESJE SJE misschien ben je wel helemaal niet blij. HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE Misschien ben je blij en niet-blij tegelijk, of blij en bezorgd. De wereld ziet er hoe dan ook anders uit. Je hebt een stap gezet in een andere richting. Wat er ook gebeurt, HUISJE BOOMPJE BEESJE alles zal vanaf nu anders zijn. HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE SJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE mijn buik HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE SJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE SJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE SJE 14 HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE 15 HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE je baby is nu ongeveer zo groot: 4 mm HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM HUISJE BOOMPJE BEESJE 4 3 2 1 DE MOEDER HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE Pfff. Je kunt ’s avonds plotseling heel moe worden. Het nachtleven is er niet meer bij. Ook zul je misschien gemerkt hebben dat je vreemde eetvoorkeuren HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM krijgt: plotseling veel zin in chocola HUISJE BOOMPJE BEESJE of kaasfondue. ‘Waarom?’ vraag je je DE BABY waarschijnlijk af. Daarover is betrekkelijk HUISJE BOOMPJE BEESJE weinig bekend. Wel is zeker dat zwangere Het embryo en de moederkoek groeien vrouwen een grotere behoefte krijgen aan nu snel. Het embryo is nu zo groot als zout, een grotere afkeer van bitter en in de dikte van een Euromunt (3 tot 4 het algemeen minder smaakvermogen mm). Aan elke kant van de neurale hebben. Het heeft waarschijnlijk te maken buis verschijnen vierkante bultjes die met het samenspel van de hormonen. somieten worden genoemd, vier tot twaalf Progesteron wakkert de eetlust aan, paar. Deze somieten zullen zich later terwijl oestrogeen de eetlust remt. Beide verder ontwikkelen tot ruggenwervels, hormonen zijn verhoogd aanwezig bij rugspieren, ribben en de lederhuid of zwangere vrouwen. Maar er is relatief dermis, het weefsel vlak onder de huid. meer progesteron dan oestrogeen. De neurale gleuf vouwt zich tot een Dus in het algemeen zijn zwangere buis. Het embryo begint al een gezicht vrouwen hongerig. HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM te krijgen. Op het hoofdeinde worden de HUISJE BOOMPJE BEESJE ogen zichtbaar als twee cirkelvormige verdikkingen. Ook de oren zijn nu in HUISJE BOOMPJE BEESJE eerste beginsel al aanwezig. De hartbuis HUISJE BOOMPJE BEESJE maakt een S-vorm en de hartspier begint samen te trekken. Het embryo krijgt zijn karakteristieke kromme ‘foetus’-houding. Hij heeft een stompe staart. Het hart klopt al echt, met ongeveer 65 slagen per minuut, het pompt vloeistof door HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE mijn buik HUISJE BOOM HUISJE BOOMPJE BEESJE het embryo. Van een echte bloedsomloop HUISJE BOOMPJE BEESJE is nog geen sprake, want de bloedvaten HUISJE BOOMPJE BEESJE zijn nog niet voltooid. Hartkleppen en tussenschotten ontwikkelen zich nu in het hart. De eerste levercellen vormen zich. HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM 16 17 HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE je baby is nu ongeveer zo groot: 9 mm HUISJE BOOMPJE BEESJE SJE Deze week luisterde ik naar: HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE 4 3 2 1 HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE SJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE De neurale buis sluit zich nu ook aan de onderkant. Het brein groeit snel en bestaat uit drie stukken: de voorhersenen, HUISJE BOOMPJE BEESJE de middenhersenen en de achterhersenen. HUISJE BOOMPJE BEESJE Deze week at ik vooral: HUISJE BOOMPJE BEESJE SJE DE BABY HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE DE MOEDER De slokdarm vormt zich uit een gleuf Er is maar een handvol bacteriën die door in het weefsel dat zich losmaakt van de de placenta heen kan komen en schadelijk luchtpijp. Het voorstadium van de nieren is. Eén daarvan is de toxoplasmose- komt tot ontwikkeling. Als een soort parasiet, die bij katten, konijnen en hun bloemknoppen verschijnen de eerste uitwerpselen voorkomt. Heb je katten stompjes die de armen en de benen zullen en/of konijnen, laat dan het verschonen worden. Ook het hart ontwikkelt zich van het hok en/of de kattenbak aan steeds verder. anderen over. Een andere is de listeriabacterie. Deze kan voorkomen op rauwe groente, rauw vlees, ongepasteuriseerde HUISJE BOOMPJE BEESJE SJE kaas en melk, ijs, rauwe en gerookte vis. De bacterie vermenigvuldigt HUISJE BOOMPJE BEESJE zichzelf al vanaf 3 graden Celsius. HUISJE BOOMPJE BEESJE Deze bacterie is er de reden van dat zwangere vrouwen afgeraden wordt om HUISJE BOOMPJE BEESJE ongepasteuriseerde en blauwe kazen te HUISJE BOOMPJE BEESJE eten. De kans op een listeria-infectie is Zelfportret SJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE mijn buik verder laag te houden door snijplanken goed te wassen en vleeswaren niet na de houdbaarheidsdatum te gebruiken. De listeria-bacterie overleeft geen HUISJE BOOMPJE BEESJE temperaturen boven de 75 graden HUISJE BOOMPJE BEESJE Celsius. Overigens is de kans klein dat je met listeria besmet wordt. Er zijn maar HUISJE BOOMPJE BEESJE zo’n zestig listeriagevallen per jaar in Dit zegt de verloskundige over jou: SJE Nederland. En dat zijn niet allemaal HUISJE BOOMPJE BEESJE zwangere vrouwen en die worden ook niet HUISJE BOOMPJE BEESJE allemaal veroorzaakt door Franse kaas. Toch is het geen onzin om voorzichtig HUISJE BOOMPJE BEESJE te zijn. Een besmetting heeft ernstige HUISJE BOOMPJE BEESJE gevolgen voor de ongeboren vrucht. De derde bacterie die schadelijk kan zijn HUISJE BOOMPJE BEESJE voor de ongeboren vrucht is de bacterie die Syfilis veroorzaakt. Die zul je niet HUISJE BOOMPJE BEESJE SJE oplopen zonder seks te hebben met HUISJE BOOMPJE BEESJE iemand die de bacterie draagt. Ook andere SOA’s kun je natuurlijk beter vermijden. HUISJE BOOMPJE BEESJE Evenals infectieziekten als de Rode Hond, HUISJE BOOMPJE BEESJE waterpokken en de vijfde ziekte. HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE SJE HUISJE BOOMPJE BEESJE 18 19 HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE je baby is nu ongeveer zo groot: 16 mm HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM HUISJE BOOMPJE BEESJE 4 3 2 1 Deze namen zijn nu favoriet: HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE DE MOEDER Als je er nog geen last van gehad hebt, is de kans groot dat deze week de misselijkheid toeslaat. Met name ’s ochtends kun je je ronduit ziek voelen. Een loopneus en hoofdpijn zijn ook bekende klachten. Misschien ben je ’s avonds om acht uur al extreem moe en ga je letterlijk liggen snurken doordat de slijmvliezen in je neus zwellen. Maar het kan ook goed dat je helemaal nergens last van hebt. Allemaal niks om je zorgen over te maken. HUISJE BOOM DE BABY HUISJE BOOMPJE BEESJE Er verschijnt een kleine inzakking die HUISJE BOOMPJE BEESJE de mond zal gaan worden. De oren HUISJE BOOMPJE BEESJE beginnen te groeien. Ook zijn twee groefjes zichtbaar, die de neusgaten zullen worden. De slokdarm wordt langer. De bloedsomloop is verdeeld in een rechter- Deze week dacht ik vooral aan: HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE en een linkergedeelte. Er is ook al een HUISJE BOOM HUISJE BOOMPJE BEESJE rechter- en een linkerlong. Op de bovenste twee bulten kun je al onderscheiden wat HUISJE BOOMPJE BEESJE de onderarm en de bovenarmpjes gaan HUISJE BOOMPJE BEESJE worden. In de onderste twee stompjes beginnen de zenuwen te groeien. Het embryo lijkt nu een beetje op een winegumbeertje. De twee hersenhelften HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM zijn al goed te onderscheiden. De HUISJE BOOMPJE BEESJE achterhersenen die verantwoordelijk zijn voor de hartregulatie, ademhaling HUISJE BOOMPJE BEESJE en spierbewegingen beginnen zich te HUISJE BOOMPJE BEESJE ontwikkelen. Het voorstadium van de onderkaak wordt zichtbaar. mijn buik HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE Vannacht droomde ik dat: HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOM 20 21 HUISJE BOOMPJE BEESJE HUISJE BOOMPJE BEESJE je baby is nu ongeveer zo groot: 23 mm 4 3 DE BABY DE MOEDER en gezichtsspieren groeien verder. De ongeveer het enige waar je aan kunt oogleden vormen zich. Het hersengedeelte denken. Het staat in ieder geval boven dat geuren kan onderscheiden aan je lijst. En wat is er leuker dan een (bulbus olfactorius) ontwikkelt zich. dagboek bijhouden of lekker kleuren en Tandbobbeltjes verschijnen. prutsen in een zwangerschap-schrijf- De hypofyse, het hersengedeelte dat de maar-op-boek. Komt dat even mooi uit, hormoonklieren aanstuurt, begint ook te want zo’n boek heb je nu in je handen. Het embryo begint te bewegen. De kaak Hier is je vader: 2 1 Ik verheug me erg op: Je zwangerschap is waarschijnlijk 9 w ee k werken. De luchtpijp, het strottenhoofd en de bronchiën komen ook tot wasdom. Het hart begint zich op te delen in vier hartkamers. Ook het diafragma, het weefsel dat de borstholte van de buikholte scheidt, vormt zich. De darmen groeien samen met de navelstreng. De mannelijke of vrouwelijke genitaliën zijn in beginsel aanwezig. De tepels verschijnen op de borst. De nieren beginnen urine te produceren. De armpjes beginnen echt vorm te krijgen. Ze zitten op de juiste plaats en de lengte is in de juiste verhouding. De pols is zichtbaar, maar de mijn buik vingers nog niet. De handen zijn nog een soort pingpongbatjes. De beenvorming begint. Sommige stukjes van het skelet worden al hard. Ik denk dat je er zo uitziet: 22 23