1499 Gemalen voeding Allereerst is het belangrijk om in gedachten te houden dat voeding malen geen exacte wetenschap is. De voedingsmiddelen die u in de praktijk gebruikt zullen van dag tot dag verschillen. Een stuk fruit of snede brood zijn bijvoorbeeld niet altijd even groot, een broodje hamburger wordt niet overal op dezelfde manier gemaakt, je neemt een andere soort taart of broodbeleg, enzovoort. Houd u hier ook rekening mee als u recepten zoekt. Het uiteindelijke doel is meestal vladikte, wat simpel gezegd betekent dat als u de gemalen voeding van een lepel af laat lopen, het dit op eenzelfde manier doet als vla. Dit hoeft niet altijd het uiteindelijke doel te zijn. Het is ook mogelijk dat u dunnere of dikkere voeding het makkelijkst slikt, of via een rietje of uit een beker het makkelijkst drinkt. Meestal gaat het om vladikte, maar in speciale gevallen zal de logopedist hier nog extra advies over geven. ‘Grof gemalen’ en ‘glad gemalen’ We hanteren twee begrippen bij het maken van gemalen voeding: Grof gemalen voeding: Dit is voeding met kleine deeltjesverschillen, dus grover gemalen. Glad gemalen voeding: Dit is zodanig gemalen dat er een egale substantie zonder deeltjesverschillen ontstaat, dus geheel glad zonder stukjes of klontjes. U kunt de meeste soorten voedsel malen met een keukenmachine, blender of staafmixer. Voorbeelden van grof gemalen voeding: Grof gemalen appel Grof gemalen boterham Voorbeelden van glad gemalen voeding: Glad gemalen boterham 6 1 0 2 8 5 2 Glad gemalen appel 1-2 1499 Tips voor het malen Voedsel met veel vocht erin, zoals veel soorten fruit en groente, kunt u meestal zonder toevoegingen malen. Vaster en droger voedsel, zoals brood, aardappelen, rijst of vlees, is niet vochtig genoeg van nature. Daarom kunt u daar het beste vocht aan toevoegen. Als vuistregel geldt dat u aan hartig eten het beste wat bouillon kunt toevoegen. Bij broodmaaltijden en zoet is melk vaak de meest smakelijke toevoeging. Bij droger fruit, zoals banaan, kunt u ook naar smaak yoghurt of vruchtensap toevoegen. Tijdstip van serveren Het tijdstip van serveren is belangrijk: in alle ‘graanproducten’ zoals brood en gebak, maar ook in aardappelen en pasta zit zetmeel. Dit zal er – zeker in combinatie met warmte – voor zorgen dat de gemalen voeding gaat binden als je het laat staan, en dus dikker (en stijver!) wordt. Als het u van tevoren weet dat u de voeding later zal serveren/eten, kunt u het best met opzet te dun malen (dus meer vocht gebruiken), zodat als u het serveert/eet (en het dus dikker geworden is) het wel de juiste dikte heeft. Voedingssensatie Als u bij het bereiden van grof gemalen voeding (dus niet glad) merkt dat u wel de juiste grootte stukjes hebt, maar nog geen vladikte, kunt u er best een beetje vocht bij doen en rustig roeren met de spatel om de juiste dikte te krijgen. Als u er vocht bij doet en de machine opnieuw laat draaien worden de stukjes te klein (u gaat dan naar een glad gemalen maaltijd toe), en heeft u niet meer de goede voedingssensatie. Daarom is het beter om met de spatel te roeren. Smaakvariatie Of u boter gebruikt bij het bereiden van brood is afhankelijk van uw voorkeur. Dit heeft geen invloed op de dikte van het gemalen voedsel. Sommige dingen zoals pannenkoeken of koekjes kunt u ook malen met bv. koffie (i.p.v. melk) als u dat lekker vindt. Algemene adviezen aangaande eten en drinken 1. Goed rechtop (aan tafel of in de (rol)stoel) zitten tijdens het eten en drinken. 2. Zorg voor een rustig eet- en drinktempo. 3. Houd het hoofd niet naar achteren tijdens het slikken. De slikbeweging is juist veiliger met de kin naar de borst. 4. Spreek niet tijdens het eten en drinken. Vermijd ook zoveel mogelijk andere prikkels uit de omgeving. 5. Doe een (eventuele) gebitsprothese in tijdens eten (alleen als het goed past, anders uitlaten). 6. Controleer na de maaltijd of de mond goed schoon is. Mondhygiëne is erg belangrijk! 7. Na de maaltijd minimaal een kwartier rechtop blijven zitten, zodat het eten kan zakken. 8. Schakel een logopedist in bij twijfel over de verwerking van het eten en/of drinken. Bron: Deze tekst is aangepast van de website http://www.zonhove.nl/recepten-gemalen-voeding/. Op dezelfde website kunt u recepten voor gemalen voeding vinden. 2-2