voedingsadviezen bij een slokdarmstent

voedingsadviezen bij een
slokdarmstent
Waarom deze folder?
Uw specialist heeft in overleg met u een slokdarmstent in uw slokdarm geplaatst om u zo te helpen om
beter te kunnen eten. Deze folder geeft u informatie over wat nu precies een slokdarmstent is, wanneer u
een stent krijgt, maar vooral over hoe het na de plaatsing van de stent verder moet met eten. Als u veel
bent afgevallen, vertellen wij u in deze folder ook alles over hoe u in gewicht kunt aankomen of verder
gewichtsverlies kunt voorkomen.
Wat is een slokdarmstent?
Een stent is een holle buis, ook wel tube of slokdarmprothese genoemd. De arts plaatst deze holle buis in
de slokdarm om een doorgang te maken voor voedsel en vocht. Om ervoor te zorgen dat de stent niet
verstopt en zo min mogelijk irriteert, geven wij u in deze folder voedingsadviezen.
Wanneer krijgt u een slokdarmstent?
Normaal gesproken is de slokdarm een buis die met een soort knijpbeweging het voedsel naar de maag
duwt. Wanneer de slokdarmfunctie verstoord is, kan dit problemen opleveren met het eten.
Zo kan bijvoorbeeld de doorgang van de slokdarm verkleind zijn, waardoor het voedsel de maag niet kan
bereiken. Bij problemen met de voedselpassage, kan er een stent worden geplaatst.
Waar moet u om denken vlak na de plaatsing van de stent?
Na plaatsing van de stent is de slokdarm waarschijnlijk geïrriteerd. Het is daarom belangrijk dat u de
slokdarm niet forceert. U kunt de eerste 24 uur voorzichtig beginnen met vloeibare voeding. De dagen
daarna kunt u proberen om steeds dikkere producten te gebruiken. Let er de eerste tijd vooral op dat u
geen producten gebruikt die kunnen gaan irriteren. Kies daarom voor producten die:
•
niet te scherp gekruid zijn;
•
niet te zout en niet te zoet zijn;
•
niet te heet van temperatuur zijn.
Algemene adviezen
1. Neem rustig de tijd om te eten en kauw het eten zorgvuldig. Om het voedsel goed te kunnen laten
passeren, is het belangrijk dat het voedsel fijn en zacht is bij het doorslikken.
2. Ga tijdens het eten rechtop zitten. Het voedsel kan dan sneller >zakken= en passeert snel de stent.
3. Neem iets te drinken bij het eten. Door het vocht wordt het voedsel glad en zacht. Hierdoor kan het
makkelijker de stent passeren.
Diëtetiek
110149 / 2013.3
www.mca.nl
pagina 1 van 4
4. Zorg ervoor dat het eten niet te droog en compact is.
• Gebruik veel boter op de boterhammen;
• Neem jus of appelmoes bij de warme maaltijd;
• Doe over de groenten een sausje.
• Neem droge producten, zoals koek, altijd met wat drinken.
5. Wees voorzichtig met de onderstaande voedingsmiddelen. Ze kunnen namelijk de stent verstoppen:
- Grote stukken fruit
Neem in plaats van fruit: vruchtensap, vruchtenmoes of compote. Deze producten geven minder
problemen.
- Grove rauwkost. Rasp de rauwkost fijn, dit wordt beter verdragen.
- Vis met graten. Graten kunnen voor verstopping zorgen, controleer de vis daarom goed op graten.
- Draderige producten: champignons, zuurkool, asperges, bleekselderij en ananas.
- Soep. In soep zitten vaak stukjes groente of vlees, die gemakkelijk in zijn geheel worden doorgeslikt en
problemen kunnen geven. Eet daarom liever soep zonder vulling, of maak de vulling heel fijn.
Tips:
1. Probeer de voeding energierijk (calorierijk) te maken. Dit wordt beschreven op volgende pagina .
2. Gebruik gemalen voedsel als gewoon eten niet lukt. Op volgende pagina vindt u alles over gemalen voedsel.
Alles over energierijke voeding
Waarom energierijke voeding?
Als er pas een stent is geplaatst, is het eten de afgelopen tijd waarschijnlijk niet zo makkelijk gegaan en misschien bent u
zelfs afgevallen. Door ziekte heeft het lichaam echter meer energie nodig dan normaal. Om wat aan te sterken is een
energierijke voeding nodig. Hoe u uw voeding energierijker kunt maken staat hieronder beschreven.
Tips voor een energierijke voeding
•
Kies volvette producten zoals volle melk en volle yoghurt;
•
Besmeer het brood dik met roomboter of margarine;
•
Voeg suiker toe aan thee, koffie, yoghurt en pap;
•
Gebruik producten waar veel suiker in zit zoals drinkyoghurt, chocomel en vruchtensap.
•
Gebruik veel vette saus of jus bij de warme maaltijd.
•
Voeg ongeklopte slagroom toe aan bijvoorbeeld pap, yoghurt, vla,vruchtenmoes en koffie.
•
Gebruik crème fraîche in bijvoorbeeld aardappelpuree, sauzen en soepen.
•
Eet kleine hoeveelheden op meerdere momenten van de dag.
•
Neem tussendoor extraatjes waar u trek in heeft.
•
Zorg dat het eten er aantrekkelijk uitziet.
Diëtetiek
110149 / 2013.3
www.mca.nl
pagina 2 van 4
•
Etensgeuren kunnen de eetlust bederven. Als het kan, laat iemand anders de voeding dan
voor u bereiden. Kant en klaar maaltijden kunnen soms makkelijk zijn.
•
Er zijn ook verschillende soorten energierijke drinkvoedingen verkrijgbaar bij de apotheek en
de thuiszorgwinkel. Vraag aan uw arts of diëtist of dit voor u noodzakelijk is.
Gemalen voeding
Wanneer het eten de stent moeilijk passeert is het handig om gemalen voedsel te nemen.
Hieronder staan enkele tips voor de bereiding en voor variatie van de voeding.
Speciale apparatuur
Om de voeding fijn te malen is speciale apparatuur handig. Een keukenmachine is het meest ideaal,
maar wel duur. Een staafmixer is een goedkoop, maar prima bruikbaar alternatief.
Tips voor het maken van gemalen voeding
• Denk aan alternatieven. Zo kunt u in plaats van rijst ook rijstebloem nemen,
dit is makkelijk in gebruik. Rijstebloem hoeft alleen gemengd te worden
met hete bouillon. Koken is niet nodig.
• Deegwaren zoals macaroni kunt u het beste kort malen tot kleine stukjes. Maalt u de macaroni
te lang, dan krijgt u een lijmerige massa, die lastig te eten is.
• Denk aan kant en klare producten en producten die makkelijk in het gebruik zijn. U kunt in de
winkel diverse kant en klare pappen en nagerechten krijgen, die u eventueel kunt mengen
met wat ongeklopte slagroom. Ook salades, zoals huzarensalade, zijn goed te gebruiken. U
kunt de salade als u deze te grof vindt, nog wat fijner maken en eventueel nog wat
mayonaise toevoegen.
• Neemt u eens een milkshake of een soft-ijsje van de snackbar.
• Eenvoudig en voedzaam zijn de drinkontbijten, bijvoorbeeld Wake Up, Goedemorgen of Hero
Fruitontbijt.
• Probeert u eens appelmoes of moes van andere vruchten, eventueel met extra suiker en
ongeklopte slagroom.
• Potjes baby-, peuter-, kindervoeding bevatten ook de noodzakelijke voedingsstoffen en kunnen
op smaak gebracht worden met wat zout en kruiden.
• Ragout uit een blikje is ook eenvoudig klaar te maken, maar maalt u voor de zekerheid nog
even, in verband met het vlees en/of de champignons.
• Een omelet of roerei is zacht en makkelijk te eten.
Gemalen voeding kan ééntonig zijn. U kunt gemalen eten aantrekkelijk maken:
• Maal de voeding per soort apart, zodat het duidelijk is wat u eet. Roer groene kruiden door saai
uitziende producten als aardappelen en appelmoes.
• Zorg ervoor dat de maaltijd uit verschillende kleuren bestaat, zodat het eten er aantrekkelijk
uitziet. Neemt u bijvoorbeeld aardappelpuree met worteltjes en rul gebakken gehakt.
Diëtetiek
110149 / 2013.3
www.mca.nl
pagina 3 van 4
• Zorg voor afwisseling door elke dag iets anders te nemen en zoet en hartig, warm en koud met
elkaar af te wisselen.
Hoe kunt u uw diëtist bereiken?
Met vragen en/of voor het maken van een afspraak kunt u telefonisch contact opnemen met de afdeling
diëtetiek. Dat kan op werkdagen tussen 9.00 en 12.00 uur, telefoon (072) 548 3552. Op andere tijden
kunt u een bericht inspreken op het antwoordapparaat. Spreek uw naam, geboortedatum en
telefoonnummer duidelijk in. We bellen u dan terug. U kunt uw vraag ook mailen naar dië[email protected].
Diëtetiek
110149 / 2013.3
www.mca.nl
pagina 4 van 4