HOOFDSTUK 1 – CENTRALISATIE EN REFORMATIE

HOOFDSTUK 4 – CONSUMPTIE, CONSENSUS EN KOUDE OORLOG (1945-1965)
Intropagina's (pagina 52-53)
1 Hoe, door wie en waarom werd president Kennedy vermoord?
President Kennedy werd vermoord door de waarschijnlijk gestoorde ex-marinier en
scherpschutter Lee Harvey Oswald, die vanuit een gebouw langs de route van een
rondrit door Dallas toesloeg. Het motief van Oswald is nooit opgehelderd, mede doordat
hij werd vermoord voordat hij terecht kon staan.
2 Waarom ervoeren veel mensen de moord op Kennedy als een keerpunt?
Omdat het (achteraf vooral) leek of tot die tijd alles goed ging en de welvaart alsmaar
groeide, terwijl na die tijd de stemming werd gedomineerd door grote binnenlandse
spanningen, de (weinig succesvolle en omstreden) oorlog in Vietnam en de afnemende
populariteit van de VS in het buitenland.
3 Gebruik de tijdbalk (afbeelding 4.1). Leg uit waarom sommige gebeurtenissen in zwart
staan en andere in rood.
Zwart staat voor gebeurtenissen in de binnenlandse politiek van de VS; rood staat voor
gebeurtenissen in de buitenlandse politiek van de VS.
4 Gebruik de kaart (afbeelding 4.2). Leg uit dat de Koude Oorlog het heftigst woedde in
Afrika en Azië.
Op het Amerikaanse continent, in West-Europa en in Australië vormden de westerse
mogendheden een aaneengesloten blok. In Afrika en Azië waren sommige landen prowesters, sommige landen pro-communistisch; duidelijk is dat de twee machtsblokken
daar het hardst ‘vochten’ (meestal figuurlijk) om invloed en bondgenootschappen.
5 Gebruik de tabel in de kaart (afbeelding 4.2). In welke oorlog was de kans om te
sneuvelen het grootst?
In de Amerikaanse burgeroorlog; de sneuvelkans was daar ruim zes procent.
© Noordhoff Uitgevers B.V.
Geschiedeniswerkplaats / De VS 1865-1965 / vwo / antwoorden op de hulpvragen / hoofdstuk 4
1
6 Gebruik de tabel in de kaart (afbeelding 4.2). Welke ontwikkeling valt je op?
De ontwikkeling dat de sneuvelkans in oorlogen voor Amerikaanse soldaten in de
twintigste eeuw geleidelijk afnam (met alleen de Tweede Wereldoorlog als uitzondering
op die ontwikkeling); na de Tweede Wereldoorlog was die sneuvelkans 1 op 200; in
Afghanistan zelfs 1 op 3300.
Oriëntatiekennis (pagina 54-55)
1 Waar was (onder veel Europeanen) het ‘geloof’ in Amerika op gebaseerd?
Op de Amerikaanse welvaart, die zich na 1948 ook over West-Europa verspreidde; de
Amerikaanse bevrijding van de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog; de
economische steun van de VS aan Europa direct na de oorlog, en het Amerikaanse
bondgenootschap in de Koude Oorlog: de Amerikanen beschermden West-Europa tegen
de Sovjet-Unie.
2 Hoe stelden de VS zich op in de crisis rond Berlijn begin jaren 1960?
Passief: de VS grepen niet in toen de Sovjet-Unie een muur om West-Berlijn heen
bouwde, hoewel ze (bij monde van president Kennedy) daarna wel hun steun en
bescherming toezegden aan de West-Berlijnse bevolking.
3 Na de dood van Kennedy groeide de kritiek op Amerika, vooral onder jongeren. Welke
kritiek was dat?
Amerika was imperialistisch, het had een oppervlakkige en hebzuchtige nepcultuur, het
buitte arme landen uit en voerde oorlog in Vietnam, terwijl in Amerika zelf miljoenen
zwarten in armoede leefden.
4.1 Welvaart en wantrouwen (pagina 56-57)
Economische groei
© Noordhoff Uitgevers B.V.
Geschiedeniswerkplaats / De VS 1865-1965 / vwo / antwoorden op de hulpvragen / hoofdstuk 4
2
1 Waarom vreesden velen dat de VS na de oorlog in een nieuwe depressie zouden
wegzakken?
Omdat in vredestijd de militaire productie (die voor heel veel werk zorgde) zou
terugwegvallen en miljoenen terugkerende soldaten een baan zouden zoeken – de vrees
was dat er geen werk voor hen was en dat de werkloosheid weer hoog zou oplopen.
2 Waarom kwamen die sombere voorspellingen niet uit?
De industrie wist zonder veel problemen over te schakelen van militaire productie naar
de productie van consumptiegoederen. Veel Amerikanen hadden in de oorlog geld
gespaard (er was nu eenmaal weinig te koop) en gingen dat nu uitgeven. En de regering
hielp teruggekeerde soldaten met de GI Bill om aan een baan, een studie of een huis te
komen, zodat de demobilisatie zonder grote problemen verliep.
3 Leg uit dat veel Amerikanen profiteerden van de economische groei in de jaren 1950
en 1960.
Doordat er veel werk was, profiteerden ook de lagere middenklasse en de blanke
arbeidersklasse: er was volop werk en met dat werk verdienden miljoenen van hen
genoeg om een auto te kopen en van het stadscentrum naar een ruimere woning met
tuin in de buitenwijken te verhuizen en allerlei consumptiegoederen te kopen, zoals tv’s,
vaatwassers en muziekinstallaties.
4 Leg uit op welke manier deze drie verschijnselen de economische groei bevorderden:
(1) babyboom, (2) arbeidsproductiviteit, (3) industrieel-militair complex
(1) Doordat er tussen 1945 en 1960 veel meer kinderen werden geboren dan in de
decennia daarvoor, was er een veel grotere vraag naar scholen, huizen, gezinsauto’s en
andere gezinsartikelen.
(2) Door automatisering en het gebruik van computers kon door minder mensen meer
worden geproduceerd; de productiekosten daalden dus, waardoor de prijzen omlaag
konden en veel luxe-artikelen voor een groot deel van de bevolking betaalbaar werden.
Ook in de landbouw nam de arbeidsproductiviteit toe (minder boeren produceerden
tezamen meer voedsel), waardoor de voedselprijzen laag konden blijven.
© Noordhoff Uitgevers B.V.
Geschiedeniswerkplaats / De VS 1865-1965 / vwo / antwoorden op de hulpvragen / hoofdstuk 4
3
(3) Vanaf 1950 namen de uitgaven voor het leger weer sterk toe. De wapenindustrie
werd een belangrijk onderdeel van de economie (veel banen; veel verkoop ook aan het
buitenland), niet omdat dit militair gezien noodzakelijk was, maar doordat een netwerk
van belangenbehartigers ervoor zorgde dat het leger en de wapenindustrie volop werk
hielden. (De Koude Oorlog werd gebruikt om angstbeelden op te roepen van een tot op
de tanden bewapende vijand.)
Fair Deal
5 Wat wilden Democratische presidenten na de Tweede Wereldoorlog bereiken?
Ze wilden de New Deal van Roosevelt verder uitbouwen: de rechten van werknemers
moesten vergroot worden en de armoede moest door wetgeving van de overheid verder
worden teruggedrongen.
6 Wat hield de Fair Deal van president Truman in?
De Fair Deal was een programma om de New Deal uit te breiden, onder meer met een
algemene ziektekostenverzekering en investeringen in het openbaar onderwijs.
7 Waarom kwam van de Fair Deal weinig terecht?
De belangrijkste wetten uit de Fair Deal kregen onvoldoende steun in het Congres: de
Republikeinen en de conservatieve Democraten stemden tegen.
McCarthyisme
8 Welke internationale gebeurtenissen zouden de toegenomen angst voor het
communisme kunnen verklaren?
In China hadden de communisten de macht overgenomen; en de Sovjet-Unie was aan
een atoombom gekomen (dus de VS waren hun machtspositie als enige atoommacht
kwijt).
9 Wat wordt bedoeld met McCarthyisme?
© Noordhoff Uitgevers B.V.
Geschiedeniswerkplaats / De VS 1865-1965 / vwo / antwoorden op de hulpvragen / hoofdstuk 4
4
Het zonder bewijs en vaak zelfs zonder enige grond mensen mensen van communisme
beschuldigen – waarbij communisme zonder meer gelijk werd gesteld aan landverraad.
4.2 Consumptiemaatschappij: consensus en kritiek (pagina 58-59)
Eisenhower
1 Waardoor wonnen de Republikeinen de presidentsverkiezingen van 1952?
Niet dankzij hun programma, maar dankzij de populariteit van hun kandidaat, de
oorlogsheld Dwight D. Eisenhower.
2 Waarom draaide de Republikein Eisenhower de New Deal en de Fair Deal niet terug?
Eisenhower was een gematigde Republikein - eigenlijk had hij zelf helemaal heen
uitgesproken politieke opvattingen. Hij voelde er niets voor om af te breken wat zijn
voorgangers hadden opgebouwd.
3 Waarom wilden na 1956 ook veel Republikeinen niet langer af van de New Deal en de
Fair Deal?
In de politiek was een zekere consensus ontstaan dat in de VS de zaken over het
algemeen goed geregeld waren; ingrijpende veranderingen waren niet nodig. Er was
veel geloof dat het in de toekomst alleen maar beter zou worden, ook voor de
arbeidersklasse.
Kennedy
4 Leg uit dat volgens (onder meer) Galbraith de armoede op den duur zou verdwijnen.
Galbraith dacht dat de economische groei op den duur welvaart voor iedereen zou
brengen; er zouden wel rijken en minder rijken zijn, maar armen uiteindelijk niet meer.
5 Welke kritiek had Galbraith op de Amerikaanse consumptiemaatschappij?
© Noordhoff Uitgevers B.V.
Geschiedeniswerkplaats / De VS 1865-1965 / vwo / antwoorden op de hulpvragen / hoofdstuk 4
5
Volgens Galbraith werd er door Amerikanen te veel geld uitgegeven aan luxe-artikelen,
ook nutteloze nieuwigheden als elektrische broodmessen. Ook investeerde de overheid
te weinig in goed onderwijs, in gezondheidszorg, in openbaar vervoer, de binnensteden
en in het milieu – en alleen de overheid kon die publieke sector overeind houden.
6 Wat hield de New Frontier van president Kennedy in?
De New Frontier van Kennedy hield in dat er nieuwe doelen voor het Amerikaanse volk
werden gesteld: ditmaal niet de ‘verovering’ van het Amerikaanse continent, maar de
strijd tegen armoede (door een hoger minimumloon, een nationale
ziektekostenverzekering, openbaar onderwijs). Eigenlijk was dit dus een poging de Fair
Deal alsnog uitgevoerd te krijgen.
Johnson en de Great Society
7 Waardoor lukte het president Johnson om veel van Kennedy’s voorstellen door het
Congres te loodsen?
Dat kwam voor een deel door de schok van de moord op Kennedy: de vermoorde
president was zo populair, dat veel politici niet tegen de plannen durfden te stemmen die
hij voor zijn dood had gemaakt. Johnson wist daar handig gebruik van te maken, door te
benadrukken dat hij Kennedy wilde eren door zijn werk af te maken.
8 Wat hield de Great Society van president Johnson in?
De Great Society van president Johnson was een groot hervormingsprogramma voor de
Verenigde Staten: de Fair Deal moest worden uitgevoerd en zelfs nog worden uitgebreid
– een strijd tegen armoede en achterstelling dus.
9 Waardoor kon president Johnson een belangrijk deel van zijn Great Society uitvoeren?
President Johnson kon een groot deel van zijn Great Society uitvoeren doordat hij
voldoende steun had in het Congres (een grote meerderheid van de Democraten), en
doordat de economie groeide en de overheidsinkomsten stegen – er was dus voldoende
geld voor.
© Noordhoff Uitgevers B.V.
Geschiedeniswerkplaats / De VS 1865-1965 / vwo / antwoorden op de hulpvragen / hoofdstuk 4
6
10 Waardoor ging het uiteindelijk toch mis met de plannen van Johnson?
De Vietnamoorlog ging de VS steeds meer geld kosten. Het Congres dwong Johnson om
dat geld weg te halen bij zijn plannen voor de Great Society. Bovendien nam de kritiek
op de overheid toe: die zou te groot en te machtig zijn geworden. De politieke steun
voor de Great Society brokkelde af.
4.3 Burgerrechten: succes en frustratie (pagina 60-61)
Segregatie onder druk
1 Welke sociale veranderingen plaatsten de burgerrechten van zwarte Amerikanen
opnieuw op de (politieke) agenda?
In de jaren 1940 en 1950 verhuisden miljoenen zwarten van het zuidelijke platteland
naar de industriesteden in het noorden; in de steden werd de stem van de zwarte
arbeidersklasse een politieke factor van belang. Bovendien ontstond er een zwarte
middenklasse. Vooral in deze middenklasse kwamen zwarten meer op voor hun rechten.
Doordat de zwarte middenklasse door blanken veel minder als bedreiging werd gezien,
nam de bereidheid om met hen samen te leven toe.
2 Waarover ging de rechtszaak Brown vs Board of Education of Topeka?
Over rassenscheiding in het onderwijs. Het Hooggerechtshof besloot dat die scheiding in
strijd was met de grondwet; scholen mochten niet langer zwarte leerlingen weigeren
vanwege hun huidskleur.
3 Waarom stuurde president Eisenhower federale troepen naar Little Rock?
In Little Rock besloot een blanke school in 1957 om zwarte leerlingen toe te laten. Toen
een deel van de blanke bevolking uit protest daartegen de straten onveilig maakte,
weigerde de gouverneur van Arkansas (de staat waarin Little Rock ligt) de leerlingen te
laten beschermen. Daarom besloot president Eisenhower de nationale overheid die
bescherming te laten bieden en federale troepen te sturen.
© Noordhoff Uitgevers B.V.
Geschiedeniswerkplaats / De VS 1865-1965 / vwo / antwoorden op de hulpvragen / hoofdstuk 4
7
Martin Luther King
4 Wat hield de busboycot in Montgomery in?
Uit protest tegen de discriminatie in het openbaar vervoer besloten de zwarten in de
stad Montgomery een jaar lang niet langer de bus te nemen – wat de busmaatschappij
veel inkomsten kostte en negatieve publiciteit opleverde.
5 Welke strategie gebruikte de nieuwe burgerrechtenbeweging van Martin Luther King?
Geweldloos verzet: het organiseren van demonstraties, protestmarsen en sit-ins (in de
weg gaan zitten op plekken waar zwarten niet werden toegelaten, net zo lang tot ze
werden weggesleept of hun zin kregen).
6 Leg uit dat het geweld dat tegen zwarte demonstranten werd gebruikt de
burgerrechtenbeweging sterker maakte.
De demonstraties en sit-ins waren geregeld op televisie te zien. Iedereen kon daardoor
zien dat de zwarten zich vreedzaam gedroegen en weerloos waren; voor de blanke
agressie en gewelddadigheid was steeds minder begrip. De sympathie ging uit naar de
slachtoffers.
7 Wat hield de Civil Rights Act van 1963 in?
Het verbod op discriminatie in alle openbare gelegenheden. Daarmee zou segregatie
voortaan verboden zijn.
8 Waardoor kwam in het Congres uiteindelijk een meerderheid voor de Civil Rights Act?
Door de moord op Kennedy. Tot aan de dood van Kennedy was een meerderheid in het
Congres nog tegen zo’n wet. Toen president Johnson een paar dagen na Kennedy’s dood
zei dat Kennedy geëerd moest worden door zijn Civil Rights Act goed te keuren, durfde
bijna niemand daar nog tegen te zijn.
9 Leg uit onder welke omstandigheden de Voting Rights Act werd aangenomen.
Martin Luther King, die net de Nobelprijs voor de Vrede had gekregen, werd bij een
vreedzame demonstratie voor kiesrecht gearresteerd en afgevoerd. Veel Amerikanen
© Noordhoff Uitgevers B.V.
Geschiedeniswerkplaats / De VS 1865-1965 / vwo / antwoorden op de hulpvragen / hoofdstuk 4
8
vonden dat een schande. Johnson gebruikte deze verontwaardiging om de Voting Rights
Act in te dienen – wetende dat Congresleden die tégen zouden stemmen zich daar niet
populair mee zouden maken.
Zwarte frustraties
10 Waardoor radicaliseerde de burgerrechtenbeweging?
Uit frustratie: op papier hadden zwarten nu gelijke rechten, maar in werkelijkheid
hadden ze nog volop te maken met racisme en discriminatie; onder zwarten was de
werkloosheid en armoede veel groter dan onder blanken.
11 Noem twee voorbeelden van radicale groepen uit de burgerrechtenbeweging.
(1) De Nation of Islam, een moslimgroepering die het zwarte ras superieur noemde en
niets met de blanken te maken wilde hebben.
(2) De Black Panthers, een radicale groep die met geweld de blanke heerschappij wilde
doorbreken.
12 Wat was de oorzaak van de rassenrellen in de ‘hete zomers’ van 1965 tot 1968?
Frustratie onder de zwarte bevolking dat ze nu wel politiek gelijkgesteld waren, maar
economisch en sociaal nog elke dag werden achtergesteld, en dat een groot deel van de
zwarte bevolking in uitzichtloze armoede leefde.
4.4 De eerste jaren van de Koude Oorlog (1945-1949) (pagina 62-63)
De atoombom
1 Waardoor bleven na de Tweede Wereldoorlog alleen de VS en de Sovjet-Unie over als
grootmachten?
De landen die voor de Tweede Wereldoorlog nog machtig waren, waren verslagen
(Duitsland en Japan) en uitgeput (Engeland, Frankrijk). Het grote China was nog arm en
© Noordhoff Uitgevers B.V.
Geschiedeniswerkplaats / De VS 1865-1965 / vwo / antwoorden op de hulpvragen / hoofdstuk 4
9
weinig ontwikkeld. De VS en de Sovjet-Unie waren de grootste overgebleven
industrienaties, beide met een enorm grondgebied en een grote bevolking.
2 Op de conferentie van Potsdam (juli 1945) was de sfeer tussen de bondgenoten VS en
Sovjet-Unie veel slechter dan op de conferentie van van Jalta (januari 1945). Hoe kwam
dat?
De Amerikaanse president Roosevelt was overleden en zijn opvolger Truman kon slecht
met Stalin overweg. Nu Duitsland verslagen was begonnen de VS en de Sovjet-Unie
elkaar openlijk te wantrouwen en verwijten te maken. De VS lieten weten een
atoombom te hebben; de Sovjet-Unie legde dat uit als een bedreiging.
Wederzijdse angst
3 Wat overtuigde de Amerikaanse regering ervan dat de Sovjet-Unie uit was op
wereldheerschappij en dus een bedreiging was voor de vrije westerse wereld?
Stalin vestigde na de oorlog dictaturen in de Oost-Europese landen die door de SovjetUnie waren ‘bevrijd’ en schermde die met een ‘ijzeren gordijn’ volledig van het westen
af.
4 Welke les trok de Amerikaanse regering uit de Tweede Wereldoorlog?
Tegen het fascisme was veel te laat opgetreden; door Hitler steeds zijn zin te geven,
was hij alleen maar brutaler en veeleisender geworden en was uiteindelijk een
wereldoorlog ontstaan. Dat mocht nooit meer gebeuren: aan het communisme - aan de
Sovjet-Unie dus – mocht geen enkele concessie worden gedaan, mocht geen enkel teken
van zwakte of aarzeling worden getoond.
5 Waarom dacht Stalin dat zijn land bedreigd werd door de VS? Geef ook aan hoe hij
voor veiligheid wilde zorgen.
Stalin zag het Amerikaanse streven naar vrijhandel als een bedekte vorm van
imperialisme: onder het mom van vrijhandel waren de Amerikanen alleen maar op
dominantie uit. De VS hadden in de oorlog relatief bescheiden verliezen geleden,
© Noordhoff Uitgevers B.V.
Geschiedeniswerkplaats / De VS 1865-1965 / vwo / antwoorden op de hulpvragen / hoofdstuk 4
10
beschikten over atoomwapens en probeerden op verschillende plekken in de wereld het
communisme te bestrijden.
Stalin wilde voor veiligheid zorgen door de Oost-Europese landen een communistische
regering te geven, die moest doen wat in Moskou besloten werd.
Containment
6 Wat hield de Truman-doctrine in?
Het beleid om landen en regeringen die, waar dan ook ter wereld, te beschermen tegen
het communisme – met andere woorden: er alles aan doen om te voorkomen dat de
communisten er de macht kregen. Het communisme mocht zich niet verder verspreiden
dan het op dat moment al was.
7 Leg uit dat de Marshallhulp een onderdeel was van de containmentpolitiek.
West-Europa lag door de oorlog in puin. Omdat armoede werd gezien als een gevaarlijke
toestand (arme Europeanen zouden misschien communisme gaan zien als de oplossing
voor al hun problemen), werd de Marshallhulp ingezet: miljoenen Amerikaanse dollars
gingen naar de West-Europese landen. De groei van welvaart daar zou het oprukkende
communisme moeten tegenhouden.
8 Vat in drie regels samen wat de Berlijnse crisis van 1948-1949 inhield.
Uit woede over de invoering van een nieuwe munt in West-Berlijn liet Stalin alle wegen
naar de stad blokkeren. De VS besloten de stad nu via de lucht te bevoorraden en
hielden dat een jaar lang vol. Uiteindelijk hief Stalin de blokkade op.
9 Wat was het doel van de NAVO?
Het zorgen voor veiligheid van alle aangesloten landen, door uit te spreken dat een
aanval op één van hen zou worden opgevat als een aanval op allen. Een militair
bondgenootschap dus, bedoeld om de vijand (de Sovjet-Unie op de eerste plaats) af te
schrikken.
© Noordhoff Uitgevers B.V.
Geschiedeniswerkplaats / De VS 1865-1965 / vwo / antwoorden op de hulpvragen / hoofdstuk 4
11
4.5 Wereldwijde Koude Oorlog (1950-1965) (pagina 64-65)
Dominotheorie
1 Door wie en waarom werd de Korea-oorlog gevoerd?
De Korea-oorlog werd gevoerd door het communistische Noord-Korea, dat gesteund
werd door China, en het door de Amerikanen en een aantal bondgenoten gesteunde
Zuid-Korea.
2 Hoe raakten de VS (militair) betrokken bij Vietnam?
In Vietnam had in 1945 een communist de onafhankelijkheid uitgeroepen. De vroegere
kolonisator Frankrijk wilde heel Vietnam heroveren. Toen dat niet haalbaar bleek, wilden
de Fransen zich uit Vietnam terugtrekken. De VS wilden niet dat heel Vietnam
communistisch werd en besloten zich actief met het conflict te bemoeien.
3 Wat hield de dominotheorie in en welke gevolgen had die theorie?
De dominotheorie stelde dat als het communisme in één land succes zou boeken
(bijvoorbeeld in Vietnam), er al snel veel meer landen zouden volgen; het communisme
moest dus koste wat het kost tegengehouden worden.
4 Leg uit dat de Koude Oorlog ook tot een wedloop in de ruimte leidde.
De Sovjet-Unie bracht in 1957 als eerste een satelliet in de ruimte en voerde in 1961 de
eerste bemande ruimtevlucht uit. Daarmee liet de Sovjet-Unie zien over enorm veel
kennis en technologie te beschikken, die zonder veel moeite ook voor militaire doelen
konden worden ingezet. De Amerikanen zagen de Russische successen als een
bedreiging en reageerden met een ambitieus eigen ruimteprogramma.
Berlijnse Muur en de Cubacrisis
5 Waarom bouwde de DDR een muur om West-Berlijn heen?
Omdat steeds meer inwoners van de DDR hun land ontvluchtten. Ze deden dat via WestBerlijn, omdat ze van daaruit relatief eenvoudig naar het westen konden vluchten. De
© Noordhoff Uitgevers B.V.
Geschiedeniswerkplaats / De VS 1865-1965 / vwo / antwoorden op de hulpvragen / hoofdstuk 4
12
muur moest dus voorkomen dat inwoners van de DDR West-Berlijn in konden – maar
zorgde er ook voor dat de West-Berlijners opgesloten zaten.
6 Wat hield de ‘Cubacrisis’ in? Vat samen in maximaal drie zinnen!
De Sovjet-Unie had kernwapens geleverd aan het communistische Cuba, dat dicht bij
Amerika ligt en daarmee een bedreiging voor de VS vormde. De Amerikaanse president
eiste op tv dat de raketten verdwenen, waardoor voor de Sovjet-Unie een stille aftocht
(zonder gezichtsverlies) onmogelijk was geworden. Doordat de Sovjetleider in eerste
instantie agressief reageerde, leek de wereld een paar dagen lang op het randje van een
kernoorlog te verkeren: de ‘Cubacrisis’.
Escalatie in Vietnam
7 Waardoor laaide in Vietnam na 1960 het geweld op?
Noord-Vietnam organiseerde gewapend verzet in het door de VS gesteunde ZuidVietnam. De VS reageerden door meer militairen te sturen en zwaardere wapens in te
zetten, zoals napalmbommen.
8 Wat hield de Tonkinresolutie in?
De Tonkinresolutie gaf de Amerikaanse president toestemming om alle militaire
maatregelen te nemen, die hij nodig vond om de Amerikaanse soldaten in Vietnam te
beschermen. In zekere zin was de resolutie daarmee het ‘echte’ begin van de
Vietnamoorlog. (Tot die tijd waren de VS terughoudend geweest: niet teveel soldaten
sturen, geen rechtstreekse bemoeienis met de strijd, alleen het Zuid-Koreaanse leger
ondersteunen).
9 Leg uit dat de Vietnamoorlog de VS dwong om opnieuw na te denken over de rol die
zij in de wereld wilden spelen.
Ondanks de inzet van een half miljoen soldaten en zware bombardementen wisten de VS
in Vietnam geen militair succes te boeken. Tegelijk nam in eigen land het verzet tegen
de oorlog (en de wrede manier van oorlogvoeren) toe. Nooit eerder was er zoveel
© Noordhoff Uitgevers B.V.
Geschiedeniswerkplaats / De VS 1865-1965 / vwo / antwoorden op de hulpvragen / hoofdstuk 4
13
protest van Amerikanen geweest tegen hun eigen buitenlandse politiek. Dat gaf de
regering stof tot nadenken.
© Noordhoff Uitgevers B.V.
Geschiedeniswerkplaats / De VS 1865-1965 / vwo / antwoorden op de hulpvragen / hoofdstuk 4
14