Dementie Omgaan met de gevolgen van dementie . Psychosociale begeleiding en behandeling Rose-Marie Dröes inhoud • • • • • • • • • • • • Van functiegericht naar belevingsgericht Het adaptatie-copingmodel Psychosociale methoden en effecten Gedragstherapeutische benadering Realiteitsoriënterende benadering Psychomotorische therapie Reminiscentietherapie Activiteitengroepen Validation Snoezelen De balans opgemaakt Literatuur Van functiegericht naar belevingsgericht • allerlei psychosociale zorg- en behandelingsmethoden ontwikkeld om dementerenden in verpleeghuizen bij te staan in het omgaan met de gevolgen van dementie. • het voornaamste doel= het onderhouden van de functies die nog in tact zijn, en waar nodig ze te ondersteunen of te com penseren zodat verdere achteruitgang waar mogelijk wordt voorkomen. Het adaptatie-copingmodel • Enkele algemene adaptieve taken waarmee men bij chronische ziekten kan worden geconfronteerd zijn • Omgaan met de eigen invaliditeit • Handhaven van een emotioneel evenwicht • Behoud van een positief zelfbeeld • Voorbereiden op een onzekere toekomst • Omgaan met de verzorgings- of verpleeghuisomgeving • Ontwikkelen van een adequate verhouding met het personeel • Ontwikkelen en onderhouden van sociale relaties Psychosociale methoden en effecten • beoogt dementerenden te ondersteunen in dit proces van aanpassing aan de gevolgen van dementie en eventuele opname in een verpleeghuis. Gedragstherapeutische benadering • ook wel gedragsmodificatie genoemd • het gedrag van de dementerende proberen te beïnvloeden met behulp van technieken die zijn gebaseerd op leertheoretische principes. operante conditionering. Realiteitsoriënterende benadering • oorspronkelijk ontwikkeld als een revalidatietechniek voor oudere (chronische) pschiatrische patiënten. • werd gezien als een middel ter compensatie van de sensorische en emotionele deprivatie bij langdurige institutionalisatie. Psychomotorische therapie • beoogt mensen, die te kampen hebben met psychosociale problemen, te behandelen met behulp van bewegingsactiviteiten en/of speciale aandacht voor de lichaamsbeleving, zoals bij ontspanningsoefeningen. Reminiscentietherapie • in de literatuur: onderscheid tussen drie typen reminiscentie. de eenvoudige reminiscentie de evaluatieve reminiscentie de obsessief-defensieve Activiteitengroepen • de doelstellingen: motiveren (patiënten interesseren voor hun omgeving), stimuleren (appelleren aan cognitieve, sociale en lichamelijke mogelijkheden), socialiseren (patiënten de gelegenheid bieden om contacten met leeftijdgenoten op te doen, zichzelf te uiten en zinvolle sociale rollen te ontwikkelen), leren recreëren (door het aanbieden van verschillende recreatieve activiteiten, leren dat men zijn (vrije) tijd voor een deel plezierig kan invullen met groepsactiviteiten). Validation • een methode van communiceren met gedesoriënteerde ouderen • de verbale en nonverbale empathische communicatietechnieken zijn afgestemd op ouderen met verschillende gedragspatronen Snoezelen • een activiteit die in de jaren zeventig is ontwikkeld in de zwakzinnigenzorg. in de loop van de jaren tachtig werd ze ook steeds vaker toegepast in de psychogeriatrie bij ernstig demente mensen. De balans opgemaakt • in de afgelopen decennia vooral methoden werden onderzocht die op de een of andere manier de dementerende trachten te begeleiden bij het omgaan met de eigen invaliditeit.