Six hats: Werken met netwerken? Mijn gedacht • Rode hoed: legitimeert gevoelens, ingevingen en intuïtie • Zwarte hoed: Logische negatieve argumenten, beoordelingen en terughoudendheid • Gele hoed: Logische positieve argumenten, haalbaarheid en voordelen • op niveau van het team • op niveau van de cliënt de cliënt • op niveau van de individuele hulpverlener • op organisatieniveau • onze organisatie maakt dit mogelijk • de antwoorden die we via deze weg vinden op de noden van cliënten • dit komt zo gewoon, zo naturel over, nu lijkt het een beetje raar dat we deze mogelijkheden eerder niet zagen • we kunnen vele dingen die we al goed doen hierin opnemen: bijvoorbeeld een ecogram maken • achterliggende mens- en maatschappijvisie • Groene hoed: nieuwe ideeën en creatief denken • over te gaan tot implementatie in een team waar weerstand te verwachten is • methodieken • concreet aan de slag met een cliënt • weerstanden en obstakels bij cliënten geen toekomstdoel, geen veranderingsbereidheid, geen ties 1 Rode hoed: legitimeert gevoelens, ingevingen en intuïtie • de grondvesten daveren een beetje • dit biedt kansen! • Dit geeft energie • wat sprak me dadelijk aan? • Onzekerheid • Tussen hoop en wanhoop • Goesting! • Pragmatiek • Help! 2 de grondvesten daveren een beetje • m'n identiteit verandert: ben ik nu hulpverlener of bemiddelaar? • Dit is tegelijk confronterend en verhelderend naar m'n rol als hulpverlener 3 dit biedt kansen! • Wij krijgen nu deze kans, we moeten ze grijpen, we zijn een topteam. • We zijn op goede weg! • Dit sluit aan bij onze visie! • Dit past in de vernieuwde visie van onze werking, het zit binnen de krachtlijnen 4 dit geeft energie • om bestaande visie verder te concretiseren in de praktijk 5 wat sprak me dadelijk aan? • De nadruk op de cliënt zelf • De focus op weak ties • De focus op krachten • de cliënt krijgt weer inzicht in eigen krachten 6 onzekerheid • Dit is een andere manier van werken • Dit wordt wennen!!! • Wow, nog een lange weg te gaan eer dit echt in onze gewoonten ingebakken zal zijn. • Hoe zorgen we ervoor dat dit gedragen wordt in een team want dit lijkt me wel belangrijk • Dit vraagt een serieuze investering en een groot engagement en een sterk gedeelde visie van heel het team om structureel te veranderen • Dit is een nieuwe kijk • Toch belangrijk dat we weten waar we aan beginnen • Dit vraagt in de eerste plaats een mentaliteitswijziging toch? 7 Goesting! • Dit intrigeert: • dit klinkt als een top van een ijsberg, hier valt nog veel te ontdekken • Dit inspireert 8 Pragmatiek • Is dit een pakket dat je all the way moet toepassen of kan je hieruit delen halen? 9 Help! • Ondersteuning nodig! 10 Tussen hoop en wanhoop • Dubbel: grote investering, lastig maar ook groot potentieel, ik geloof erin, ik sta erachter, ik vind het duurzaam 11 Zwarte hoed: Logische negatieve argumenten, beoordelingen en terughoudendheid • past niet bij onze werking • niet voor onze cliënten • we hebben de vaardigheden niet • team • realiteitszin • dit vraagt een grote mentaliteitswijziging bij onze hulpverleners: ik zie dit niet gebeuren 12 past niet bij onze werking • onze werking vereist dat cliënten op 21 dagen doorstromen, tja dan gaat het niet toch? • dit is niet voor de eerste lijnshulp • hier hebben wij de tijd niet voor • onze begeleidingen zijn sterk afgebakend in tijd, het is dus onmogelijk om 'all the way te gaan". • dit is alleen bruikbaar in begeleiding met een lange duur • ons ambulant aanbod is te beperkt om cliënten binne eigen netwerk te versterken 13 niet voor onze cliënten • allemaal goed en wel in de veronnderstelling dat mensen een netwerk hebben: onze cliënten zijn vaak erg geïsoleerd • onze cliënten gaan dit niet zien zitten • onze cliënten zijn hier niet klaar voor • chronisch thuislozen hebben een te beperkt netwerk • wat als cliënt niet wil meewerken? • doelgroep van ons team: daklozen waarbij gemeenschappelijke noemer vaak geen of zwaar gekwetst netwerk • laat ons wel wezen: het netwerk van de cliënt is soms "blij" om cliënt even over te kunnen dragen aan hulpverleners • wat met de cliënten die voor zichzelf geen doel of toekomst zien? • het risico op nieuwe kwetsuren is veel te groot • het netwerk zelf wordt hier erg rooskleurig bekeken, vaak is het zelf behoorlijk gekwetst 14 we hebben de vaardigheden niet • nood aan methodieken • nood aan methodieken en tijd om ermee vertrouwd te geraken • ik ben een goede één op één hulpverlener, geen groepswerker 15 team • een eerste voorwaarde is dat iedereen in team helemaal mee moet zijn in visie en methodiek • de mindset van een volledig team veranderen is moeilijk, moeilijk, moeilijk, 16 realiteitszin • klinkt allemaal tof maar hoe realistisch is dit nu echt? 17 dit vraagt een grote mentaliteitswijziging bij onze hulpverleners: ik zie dit niet gebeuren • dit gaat ten koste van de naturel van onze hulpverleners • Het is nu niet het goede moment om in ons team grote veranderingen te gaan doorvoeren • niet iedereen in team staat achter deze werkwijze • op korte termijn te tijdsintensief 18 Gele hoed: Logische positieve argumenten, haalbaarheid en voordelen • op niveau van het team • op niveau van de cliënt de cliënt • op niveau van de individuele hulpverlener • op organisatieniveau • onze organisatie maakt dit mogelijk • de antwoorden die we via deze weg vinden op de noden van cliënten • dit komt zo gewoon, zo naturel over, nu lijkt het een beetje raar dat we deze mogelijkheden eerder niet zagen • we kunnen vele dingen die we al goed doen hierin opnemen: bijvoorbeeld een ecogram maken • achterliggende mens- en maatschappijvisie 19 op niveau van het team • we zijn gemotiveerd • we hebben een sterk team • we zien dit als een een vernieuwing en een uitdaging 20 op niveau van de cliënt de cliënt • cliënt staat er niet alleen voor • hij of zij ziet nu steun waar zij of hij die eerder niet zag • altijd proberen, je riskeert vaak niet veel wanneer het mislukt • voelt zich minder afhankelijk van de hulpverlening • ontdekt eigen capaciteiten • is enige manier om cliënt hulp-onafhankelijk te maken 21 op niveau van de individuele hulpverlener • de hulpverleners van onze ploeg geloven er in slagen er in dit geloof ook op cliënten over te brengen • ... staan er niet alleen voor, er is een netwerk, ze hoeven niet alles op hun schouders te laden • je kan hier ook vrij goed op je eentje mee aan de slag, je hoeft niet te wachten op de grote maatschappelijke omslag of de omslag binnen je team. 22 op organisatieniveau • het biedt antwoorden op ons wachtlijst of tijdsdruk probleem: wanneer dit lukt is er minder professionele hulp nodig en kunnen we meer mensen helpen 23 onze organisatie maakt dit mogelijk • we hebben de tijd gekregen om hiermee aan de slag te gaan • we krijgen de mogelijkheid om te experimenteren • ze ziet dit als een investering in de toekomst 24 de antwoorden die we via deze weg vinden op de noden van cliënten • zijn duurzamer • cliënten leren hun netwerk niet alleen als een bron van problemen zien, maar ook van oplossingen • ... helpen herval te vermijden • ... vermijden dat mensen voor alles afhankelijk worden van hulpverlening 25 dit komt zo gewoon, zo naturel over, nu lijkt het een beetje raar dat we deze mogelijkheden eerder niet zagen 26 we kunnen vele dingen die we al goed doen hierin opnemen: bijvoorbeeld een ecogram maken 27 achterliggende mens- en maatschappijvisie • het maatschappelijk verhaal klopt: • verantwoordelijkheid terug geven aan het netwerk • mensbeeld klopt: • iedereen heeft krachten en kwaliteiten • er is, als je goed kijkt, altijd wel een netwerk, hoe beperkt ook 28 Groene hoed: nieuwe ideeën en creatief denken • over te gaan tot implementatie in een team waar weerstand te verwachten is • methodieken • concreet aan de slag met een cliënt • weerstanden en obstakels bij cliënten geen toekomstdoel, geen veranderingsbereidheid, geen ties 29 over te gaan tot implementatie in een team waar weerstand te verwachten is • nieuw team maken • stagiaires inzetten als brengers van verandering • binnen een team leren van elkaar • de kracht van verhalen inzetten • kijk ook voor dit probleem naar de weak ties van je team, wie in de ruimere omgeving van je team kent er iemand die een oplossing kan hebben voor dit deelprobleem • het zal voor iedereen een omslag zijn en dus leren worden, zorg voor een veilig leerklimaat • fail again, fail better • leer uit bad practices • er zijn heel wat situaties en casussen waar het credo baat het niet dan schaadt het niet perfect opgaat, daarin kan je het gewoon doen • probeer leidinggevenden in je organisatie mee te krijgen • ook hier: zoek naar weak ties • maak een klein, hecht groepje trekkers voor dit thema • vier kleine succesjes op dit vlak • Gsm: van wie kreeg je sms-jes, naar wie belde je, ...Handig, meestal hebben cliënten een gsm bij de hand, ... • casusbesprekingen • laat obstakels, tegenkanting, etc. bestaan, dit is een andere manier, maar geen wondermiddel, heel wat weerstand zal niet alleen oprecht maar ook terecht en legitiem zijn. • deel good practices 30 methodieken • Sonestra met een maar • VZW LUS • Bindkracht • Ligand • Bart Libbrecht • Eigen Kracht Conferentie 31 concreet aan de slag met een cliënt • focus op quality of life voor de cliënt, het moet gaan om zijn/haar doelen • maak al vrij vlug het onderscheid tussen strong en weak ties • soms zal een cliënt door het stof moeten, herstel, van verbroken bindingen • soms kan je weak ties gebruiken om strong ties te herstellen • wederkerigheid? Hoe verschillend is die, moet die zijn bij weak en strong ties? • casusbespreking: wanneer en hoe start je hiermee in een cliëntrelatie. 32 weerstanden en obstakels bij cliënten geen toekomstdoel, geen veranderingsbereidheid, geen ties • stel je als hulpverlener de vraag: Wiens doel is geen doel? • focus op quality of life voor de cliënt, het moet gaan om zijn/haar doelen • in situatie met jongere en ouders die telkens ingaan op chantage: welke ties, strong maar zeker ook weak, kunnen mij/ons helpen om niet te helpen? • welke ties zijn er wel? Wat vragen die ties van de cliënt? 33