reflecties en ervaringen door medewerkers

Teksten bij “DE KRACHT VAN VERBINDING. Het versterken van het natuurlijk netwerk bij mensen
met een complexe psychische problematiek”, Reflectievoormiddag, donderdag 9 maart 2017, Ieper
REFLECTIES EN ERVARINGEN
DOOR MEDEWERKERS MOBIEL TEAM LANGDURIGE ZORG
Bijdrage door: Sharon Vandemaele, medewerker Mobiel team langdurige zorg
We dachten vooraf dat we eigenlijk goed bezig waren op het vlak van netwerken…
We hadden misschien zelfs enige scepsis of het project wel vernieuwend zou zijn voor ons…
Wat we niet doorhadden was dat we misschien een beetje teveel door de hulpverleningsbril keken…
Door de intervisies met LUS, de terugkoppeling en ervaringen van de collega’s die deelnamen aan het
project en door zelf eens aan de slag te gaan met enkele cliënten, bleek uiteindelijk toch dat we nog
heel veel stappen in de goeie richting kunnen zetten.
Het was niet altijd gemakkelijk om zomaar ‘out of the blue’ het thema ‘natuurlijk netwerk’ en
‘verwaterde sociale contacten’ aan te brengen bij cliënten.
Maar velen waren blij met de aandacht voor dit thema en heel bereidwillig om hieraan mee te werken.
De eenzaamheid weegt bij veel van onze cliënten zwaar door.
We werden echter ook snel geconfronteerd met het feit dat cliënten soms hoge verwachtingen
koesterden. Zo dachten sommigen bijvoorbeeld dat we eindelijk hun droomman of -vrouw zouden
helpen vinden…
Goeie afspraken, haalbare verwachtingen en transparante communicatie zijn daarom zeer belangrijk.
Het feit dat we de verschillende methodieken vooraf geoefend hadden onder collega’s hielp ons ook
om in te schatten welk instrument we het best konden gebruiken bij welke cliënt.
Sommige methodieken kunnen namelijk pijnlijke herinneringen oproepen en leiden tot confrontaties
met verlies ten gevolgen van hun psychische kwetsbaarheid.
Het is daarom belangrijk dat de cliënt weet dat de regie in zijn handen ligt.
Hij/zij geeft richting aan en kan op elk ogenblik even pauzeren en zelfs volledig stoppen met het
onderzoek naar zijn natuurlijk netwerk.
Bij het aan de slag gaan met de verschillende methodieken werden we soms aangenaam verrast door
de mogelijkheden en ongekende talenten van de cliënt. Bijvoorbeeld, de creativiteit waarmee een
levenslijn werd opgemaakt of de contacten in de omgeving die in beeld werden gebracht. Dit zorgde
voor een positieve input. Een aangename en doelgerichte manier van samenwerken met de cliënt.
Het trachten terug contact op te nemen met de zogezegde ‘verwaterde contacten’ uit het verleden,
leerde ons dat er heel wat drempels zijn om de stap te zetten iemand te contacteren.
Zowel bij de cliënt als bij ons als hulpverlener kost het wat moeite om de drempels te overwinnen.
Het was belangrijk om stil te staan op welke manier dit het best kon gebeuren en op welk tijdstip.
Sommigen slaagden erin om met een positief resultaat het contact opnieuw te herstellen.
Anderzijds moet ook gezegd worden dat bij sommigen de relatie in het verleden zodanig geschonden
werd, dat het onmogelijk werd om deze nog te herstellen.
Als professionele hulpverleners zijn we gebonden aan het beroepsgeheim. Dit mag echter geen
belemmering zijn. Samen met de cliënt spreken we vooraf af wat wel en niet kan gecommuniceerd
worden naar het natuurlijk netwerk toe. De cliënt is in heel wat gevallen bereid een stukje van zichzelf
en zijn beperkingen vrij te geven om het taboe te doorbreken.
Hierbij staan het natuurlijk- en professioneel netwerk niet tegenover elkaar en kunnen ze elkaar niet
vervangen. Beiden moeten samen werken in het belang van de cliënt. De hulpverlener probeert dan
niet enkel de cliënt te ondersteunen, maar richt zich ook op de ondersteuning van het natuurlijk
netwerk.
Pagina 1
Teksten bij “DE KRACHT VAN VERBINDING. Het versterken van het natuurlijk netwerk bij mensen
met een complexe psychische problematiek”, Reflectievoormiddag, donderdag 9 maart 2017, Ieper
Bepaalde cliënten slaagden er in om zelf, of met enige ondersteuning, nieuwe contacten te leggen .
Bij anderen bleek dat ze niet of niet meer over voldoende sociale vaardigheden beschikten om enige
vorm van contact op te bouwen omwille van hun psychische kwetsbaarheid.
Reeds bij aanmelding van de cliënt proberen we de nadruk te leggen op het natuurlijk netwerk. We
vragen dan ook onmiddellijk aan de cliënt welke steunfiguren er rond en bij hem staan. We vragen
uitdrukkelijk het mandaat om deze personen te contacteren. Vaak krijgen we de opmerking van de
naastbetrokkenen dat ze positief verwonderd zijn door deze contactname. Deze mensen geven vaak
aan dat ze het gevoel hebben “eindelijk” gehoord te worden.
Het is niet altijd evident om de opgebouwde contacten in stand te houden. Mensen geven soms op,
zonder duidelijke reden. Het investeren in sociale contacten vraagt inspanning en een blijvende inzet
van de beide partijen.
Ook praktische zaken zoals afstand, beperkte financiële middelen, tijdsgebrek,… zorgen er vaak voor
dat de contacten toch uitdoven.
Het betrekken van het natuurlijk netwerk mag zich niet louter beperken tot de tools en het toepassen
van de methodieken. Het moet in de hoofden van de medewerkers leiden tot een andere kijk, een
andere beeldvorming, een geïntegreerde visie binnen de werking van het Mobiel team. Deze visie zet
ons aan het denken en zorgt ervoor dat je evolueert van begeleider naar bruggenbouwer. Hierin zit
juist de kracht van verbinding.
Pagina 2