kosteloze begeleiding op het stimuleren van een cultuur

Oproep voor deelname ‘test & taste’ cultuur van kwaliteitszorg
Voor lopende of geplande mbo-projecten gericht op het
stimuleren van een cultuur van kwaliteitszorg
Inleiding
We leven in een tijd waarin deelnemers, ouders, bedrijven, overheid en u als onderwijsinstelling,
steeds kritischer kijken naar de kwaliteit van het beroepsonderwijs. Met de middelen die er zijn,
dient elke deelnemer opgeleid te worden tot beginnend beroepsbeoefenaar om door te stromen
naar de arbeidsmarkt of vervolgonderwijs. Kwaliteit is daarbij het sleutelwoord, het komt in elk
facet van het opleiden aan de orde. Kwaliteitszorg1 speelt hierbij een belangrijke rol. Kwaliteitszorg
kent een datagerichte control (harde) kant en een kant die gericht is op betrokkenheid (zachte)
kant. Beide zijn vereist om tot kwaliteit te komen. Dit project richt zich op het ontwikkelen van de
zachte kant van kwaliteitszorg, de cultuur. Zit kwaliteit bij u in het bloed? En hoe zit het met uw
collega’s? Indien u die weg al bent ingeslagen, bieden wij uw mbo-instelling een kans om daarin
verder kosteloos begeleid te worden! Het gaat om een eenmalig aanbod gefinancierd door de
Europese Commissie en het ministerie van OCW.
Het grote plaatje: NLQAVET en EQAVET
Per 1 januari 2011 is het NLQAVET-project van start gegaan. Dit project is gericht op het
stimuleren van een cultuur van kwaliteitszorg. Het project is in 2010 aangevraagd door het
Nationaal Coördinatiepunt EQAVET en is tot stand gekomen in samenwerking met de verschillende
stakeholders waaronder MBO Raad en ministerie van OCW2.
In het kader van dit project heeft recent een brede inventarisatie plaats gevonden met behulp van
een enquête en zijn enkele diepte-interviews gehouden. Deze eerste stappen waren bedoeld om in
beeld te brengen: wat is het beleid van mbo-instellingen ten aanzien van kwaliteitszorg, hoe wordt
de kwaliteitszorg daadwerkelijk uitgevoerd en wat, volgens de betrokkenen, de impact is van de
kwaliteitszorg op de kwaliteit van onderwijs en organisatie. De resultaten van deze inventarisatie
worden binnenkort verwacht.
In een vervolg op deze eerste stappen biedt NLQAVET een vijftal mbo-instellingen de kans om met
ondersteuning de cultuur van kwaliteitszorg3 in hun instelling te versterken. Ook wel de test &
taste genoemd. Deze oproep geeft mbo-instellingen de informatie die zij nodig hebben om zich te
melden voor één van de vijf pilots.
1
Kwaliteitszorg: is een geheel van maatregelen en afspraken in een onderwijsinstelling met de intentie om op
systematische wijze de kwaliteit van het onderwijs en de organisatie in brede zin te bepalen, te bewaken en te
verbeteren.
2
Meer informatie over NLQAVET en EQAVET is te vinden in bijlage 1.
3
Cultuur van kwaliteitszorg: bij een cultuur van kwaliteitszorg gaat het om de collectieve mentale
programmering van de medewerkers in een onderwijsinstelling als groep en hun daaruit voortkomende
vanzelfsprekende gedragingen, gericht op zorg voor kwaliteit. Er kan sprake zijn van een dominante cultuur
van kwaliteitszorg en van subculturen. De cultuur kan een positieve of juist een negatieve invloed hebben op
kwaliteitszorg en het streven naar kwaliteit. Vragen zijn:
-
Hoe zien de opvattingen, normen en waarden van groepen medewerkers eruit ten aanzien van de zorg
voor kwaliteit van onderwijs en organisatie in een onderwijsinstelling?
1
-
Hoe uit zich dat in hun gedrag?
-
En wat is de betekenis van de cultuur voor de gerealiseerde kwaliteit?
De test & taste heeft het doel te werken aan de volgende vraagstukken:

Hoe kan een onderwijsinstelling de harde, datagerichte, tastbare kant van kwaliteitszorg en

Hoe ziet een cultuur van kwaliteitszorg eruit die een positief effect heeft op de kwaliteit van

Hoe kan de kwaliteitszorg in diverse aspecten van de organisatie (zoals onderwijs,
de dynamische, minder tastbare kant in samenhang optimaliseren?
onderwijs en organisatie?
personeel, organisatie en bedrijfsvoering) in samenhang bijdragen aan versterking van de
kwaliteit?
Deze vraagstukken passen binnen de kaders en ambities van het Ministerie van Onderwijs op het
gebied van kwaliteitszorg zoals deze bijvoorbeeld neergelegd zijn in het actieplan mbo ' Focus op
vakmanschap'.
Kiezen voor de test & taste
Wat is de test & taste?
Het NLQAVET-project biedt vijf mbo-onderwijsinstellingen een kans om een voorgenomen
verandering/ ontwikkeling op het gebied van een cultuur kwaliteitzorg met steun vanuit het project
in te zetten. Het NLQAVET-project biedt ondersteuning aan projecten van onderwijsinstellingen die
passen binnen de volgende schets van doelen en activiteiten.

De onderwijsinstelling heeft een initiatief genomen of is voornemens om op het niveau van
(één of enkele) opleidingsteams een cultuur van kwaliteit te versterken en daarbij nieuwe
vormen van kwaliteitszorg in te zetten.

Deze nieuwe vormen van kwaliteitszorg zijn erop gericht in opleidingsteams betrokkenheid en
eigenaarschap ten aanzien de kwaliteit van onderwijs en organisatie te bewerkstelligen of te
versterken.

De zorg voor kwaliteit wordt een vanzelfsprekendheid in een team. Kwaliteitszorg raakt
geïntegreerd in de cultuur van het team. Er is aandacht voor de mensgerichte en ‘zachte’ kant
van kwaliteitszorg.

Het management neemt een rol op zich om deze ontwikkeling van een cultuur van
kwaliteitszorg in opleidingsteams in gang te zetten en te onderhouden.
Als onderdeel van het initiatief is er binnen betrokken opleidingsteams aandacht voor:

Gezamenlijke doelen om tot een cultuur van/voor kwaliteitszorg te komen.

Aandacht voor de vraag: wat is kwaliteit voor mij en voor ons als groep gezamenlijk?

Eigenaarschap, motivatie en betrokkenheid van alle teamleden en hun manager.

Een belangrijke plaats voor reflectie en dialoog als onderdeel van kwaliteitszorg als
aanvulling op en in relatie tot reeds aanwezige dataverzameling in het kader van
kwaliteitszorg

Aandacht voor het proces.
Het resultaat van het project is gericht is op continu verbeteren en leren van betrokkenen.
Er wordt in het project toegewerkt naar een benadering van kwaliteit als continu proces waarbij
alle teamleden en hun manager betrokken zijn, verantwoordelijkheid en initiatief nemen,
toewerken naar een gezamenlijke taal met betrekking tot kwaliteit en bereid en in staat zijn te
reflecteren op hun dagelijkse praktijk en daar van te leren.
2
Waarom deelnemen aan de test and taste?
 Verhoogd bewustzijn van (cultuur van) kwaliteitszorg binnen opleidingsteam(s)
 Een frisse blik op uw organisatie met betrekking tot cultuur van kwaliteitszorg
 Externe begeleiding bij een voorgenomen verandering op het gebied van cultuur van
kwaliteitszorg
 Borging van de interventie op papier
 Zichtbaarheid en promotie voor de instelling
 Uitwisseling met andere pilotscholen rondom het thema cultuur van kwaliteitszorg
Hoe verloopt de test & taste?
Als instelling bepaalt u zelf vanuit welke ambities en doelen u wilt participeren in het NLQAVETproject. Uw instelling kan een project/initiatief voordragen dat al enige tijd loopt of een project dat
zich in een startfase bevindt.
Het initiatief dat een instelling voordraagt dient overzichtelijk te zijn qua omvang, aan te sluiten bij
de randvoorwaarden en realiseerbaar in de beschikbare tijd.
De test & taste loopt in het schooljaar 2011 – 2012 en bestaat uit een individueel en een
gezamenlijk traject. Enerzijds ontvangt u individueel begeleiding bij de ingezette ontwikkeling.
Denk hierbij bijvoorbeeld aan procesbegeleiding binnen opleidingsteam(s), critical friend voor
projectleiding en CvB en/of inhoudelijke ondersteuning. De begeleiding wordt op maat geboden,
passend bij het thema en de fase waarin het project zich bevindt.
Mogelijke invulling van begeleiding:

Eerste begeleidingsbijeenkomst: De uitgangsituatie, met name de huidige cultuur van
kwaliteitszorg met elkaar in beeld brengen op basis van een scan. Wat zijn de ambities en
visies? Hoe ver is de ontwikkeling al? Wat zijn de uitdagingen? Op basis daarvan kunnen de
doelen van het project aangescherpt worden en het projectplan uitgewerkt.

Tweede begeleidingsbijeenkomst: Inhoudelijk uitdiepen van het thema van het project;

Derde bijeenkomst: Verder vorm geven van de methodiek.

Vierde bijeenkomst: Evalueren van de uitgevoerde proef; Wat ging goed? Wat kan beter?
reflectie en feedback op methodiekontwikkeling.
Welke aanpassingen aan de methodiek wil het opleidingsteam doorvoeren?

Vijfde bijeenkomst: Waar staat de ontwikkeling nu? Wat zijn vervolgstappen? Wat kan
breder geïmplementeerd worden?
Tevens zullen de vijf scholen delen in kennis, resultaten, vragen en dilemma’s voorleggen aan de
andere scholen en zich spiegelen aan input van experts. Er ontstaat een lerend netwerk. Dit wordt
vormgegeven door gezamenlijke thema bijeenkomsten.
De experts vertalen de resultaten van de test & taste in overdraagbare kennis.
Wanneer bent u geschikt voor deelname aan de test & taste? Condities zijn:

Een verkennend gesprek als voorbereiding op het indienen van een definitief plan.

Een projectplan dat past binnen de doelen van het NLQAVET-project en de in deze oproep
opgenomen schets.
3

Aanwijzen van een projectleider in de onderwijsinstelling.

Het primair onderwijsproces staat centraal in het project.

Betrokkenheid docenten, managers en CvB (en staf).

Organisatie van begeleidingsbijeenkomsten binnen de instelling.

Beschikbaar stellen van ruimte voor docenten/ opleidingsteams om aan de bijeenkomsten

Participeren in landelijk netwerk van de scholen met de vijf projecten.

Openstellen voor monitoring van de voortgang (ongeveer om de zes weken een
deel te nemen en om activiteiten in het kader van het project te ontplooien.
voortgangsgesprek met de projectleider en de betrokken manager(s) om de 12 weken met
het CvB.

Bereid om kennis breed te delen en methodieken beschikbaar te stellen voor overdracht.
Wat moet u doen als u geïnteresseerd bent?

Deze oproep om u aan te melden als potentieel project wordt verzonden aan alle mboinstellingen.

Het CvB van de instelling laat weten de ambitie te hebben te participeren door bijgevoegd
format uiterlijk 9 juni 2011 in te dienen bij Natasja Buitenhuis, [email protected].

Na voorlopige selectie vindt in week 25 / 26 een startgesprek plaats tussen medewerkers
van het NLQAVET-project en de verantwoordelijken vanuit de instelling over het voorstel.
Dit gesprek is bedoeld om na te gaan of het initiatief past in het NLQAVET-project.
Daarnaast worden de voorgenomen doelstelling en resultaten bespreken en de condities en
vervolgprocedure doorgenomen.

De instelling dient een uitgebreid plan in (met behulp van een nog ter beschikking te

Goedkeuring en contracttekening tussen Nationaal Coördinatiepunt EQAVET en het CvB van
stellen format).
de instelling.
Heeft u nog vragen?
U kunt per mail of telefonisch contact opnemen met
Natasja Buitenhuis, secretaresse [email protected] – 073 – 6800 730 of
Ellen Hanselman, projectleider NLQAVET [email protected] – 06-20 611 328.
4
Schets hier hoe uw (voorgenomen of lopende) ontwikkeling rondom
cultuur van kwaliteitszorg aansluit bij de test & taste
Gegevens instelling
Naam instelling
Adres en email
Verantwoordelijke CvB-er
Contactpersoon/ projectleider
Betrokken manager (indien afwijkend)
Welke ontwikkeling binnen uw instelling draagt u voor?
Titel
Korte omschrijving in enkele trefwoorden
van het project
Is het een voorgenomen of lopende
ontwikkeling? Wat is de (voorgenomen)
looptijd?
Doelen en te bereiken resultaten
(Beoogde) betrokkenen intern
(opleidingsteam, manager, CvB, staf)
Wat is de aanpak van het project globaal?
(activiteiten, tijdpad)
Wat is de aanleiding en motivatie voor de
(voorgenomen of lopende) ontwikkeling
rondom cultuur van kwaliteitszorg, los
van deze test & taste?
Wat is uw motivatie om aan te sluiten bij
de test & taste?
Wat is de aansluiting van het project bij
de geschetste vraagstukken van het
NLQAVET-project tav een cultuur van
kwaliteitszorg?
Wat verwacht u van de begeleiding?
Wat gebeurt er nadat u deze schets heeft aangeleverd?
Tijdens de selectie van instellingen zal naast een spreiding van type instellingen gelet worden op de
doelstellingen en motivatie die u aandraagt.
Indien u wordt uitgenodigd voor een gesprek naar aanleiding van dit voorstel en dit gesprek positief verloopt,
zal u gevraagd worden een uitgebreider plan van aanpak op te stellen.
5