Enquête Taalgebruik en Stereotypen

Enquête Taalgebruik en Stereotypen
De enquête bestaat uit vier delen. Het eerste deel bevat vragen over algemene persoonsgegevens. Het tweede deel is
gericht op stereotypen aangaande mensen van verschillende nationale, etnische en religieuze groepen, die in omloop
zijn. Het tweede deel bestaat uit een lijst uitdrukkingen die betrekking hebben op diverse nationaliteiten en groepen. In
het laatste deel komen weer stereotypen aan de orde.
Bij het derde gedeelte krijg je een uitgebreide invulinstructie. Bovendien word je verzocht de delen van de enquête in
te vullen in de volgorde waarin ze is samengesteld. Dat heeft wel invloed op de conclusies die later worden getrokken.
Vragen van de afzonderlijke delen mag je in een willekeurige volgorde beantwoorden.
Deel 1: Algemene vragen
1. Wat is je geslacht?
man / vrouw
2. Wat is je leeftijd?
..........jaar
3. Studeer je?
Zo ja, aan welke faculteit?
Zo nee, wat is je opleiding / beroep?
4. Uit welk land kom je?
Deel 2: Stereotypen
'Stereotype' wordt opgevat als: toeschrijving van specifieke eigenschappen (m.n. persoonlijkheidskenmerken, maar
ook gedrag, uiterlijk, interesses, meningen en waarden) aan een of andere kategorie van mensen (bv. iemand is
hardwerkend, hartstochtelijk, wreed, betrouwbaar, rijdt veel auto, hecht aan traditie of is sterk gericht op succes etc.)
Welke stereotypen ken je ten aanzien van de volgende groepen?
1. Fransen 2. Engelsen 3. Joden 4. Spanjaarden 5. Turken 6. Grieken 7. Noren 8. Chinezen 9. Polen 10. Egyptenaren 11. Zwitsers 12. Ieren 13. Schotten 14. Amerikanen 15. Duitsers 16. Italianen 17. Oostenrijkers 18. Russen 19. Hongaren -
21. mensen uit Indonesië 22. Vlamingen 23. Negers -
Deel 3: Vragen met betrekking tot de uitdrukkingen over buitenlanders
In dit deel wordt een lijst Nederlandse vaste verbindingen aan je voorgesteld. De bedoeling van dit gedeelte is de
bekendheid van de doorsnee taalgebruiker met deze uitdrukkingen te meten.
- In de eerste kolom zie je de verbinding zelf, in de tweede moet je een '+' of een ' – ' invullen naargelang je de
uitdrukking kent of er nooit van gehoord hebt.
- Ken je de uitdrukking, vul dan in de 3de kolom haar betekenis.
- Ken je ze niet, probeer de betekenis te doorzien op basis van haar delen en je wereldkennis. Schrijf je
vermoeden in kolom 4.
Bij voorbeeld: Misschien heb je de uitdrukking 'een harde noot kraken' nooit gehoord, maar je weet dat je soms een noot
aantreft die je, ondanks al je moeite, niet kan kraken. Op basis van je algemene kennis weet je dus dat wie 'een harde noot
kraakt' een zware klus met moeite heeft geklaard. De uitdrukking is dus a.h.w. 'doorzichtig'.
-
-
In kolom 5 schrijf waarom je denkt dat de verbinding is ontstaan (geschiedenis, cultuur, godsdienst,
stereotype, woordspel of een ander reden – geef daarbij concreet aan welke historische gebeurtenis /
omstandigheden etc. je bedoelt). je mag het best niet weten, maar probeer toch een verband te leggen tussen
de uitdrukking zelf en de werkelijkheid.
In kolom 6 geef aan welke karaktertrekken van een bepaalde groep – indien aanwezig – in de uitdrukking
wordt weerspiegeld.
Schrijf in de laatste kolom ('F' staat voor freguentie) hoe vaak je de uitdrukking gebruikt of hoe vaak je haar
in het taalgebruik van anderen aantreft. (v – vaak, z – zelden, n – nooit)
* Let op: In geval van verbindingen waarin geen nationaliteitsnaam vermeld is schrijf ook over welke
nationaliteit de uitdrukking gaat.
Nr
1
2
3
4
5
6
1.
2.
De uitdrukking
+/ Iets met de Franse
slag doen
Hij kent Frans als
een koe Spaans
De Franse kerk staat
open
Een Franse brief
schrijven
In de Franse was
9
Doe zoals de
Fransman doet,
traag in de beurs en
rap aan de hoed
Wij zullen hem dat
Frans praten wel
afleren
De Engelsen zijn
geland
Engels flegma
10
Engels gaar
11
Jodenfooi
12
Het lijkt hier wel
een jodenkerk
Jodenlawaai
7
8
13
3.
De betekenis
4.
Doorzichtigheid
5.
Ontstaansbron
6.
Eigenschap
7.
F
Nr
14
15
16
17
18
19
20
1.
De uitdrukking
Joodje geboren
De Joden een
ergernis en de
Grieken een
dwaasheid
Net als de joden van
achteraf beginnen
Blind, arm en oud is
jodenvloek
Ze leven met hem
als de joden met
Onzen Heer
Het is net of je een
Jood vermoord hebt
Er zijn meer joden
die Piet heten
21
Het joodse kwaad
22
27
Zo vet als een
Spaans anker
Het Spaans
benauwd krijgen
Spanje gezien
hebben
Liever Turks dan
paaps
Eruitzien als een
Turk
Rijden als een Turk
28
Ik ben je Turk niet
29
32
Een Griek kan leven
waar een ezel van
honger zou sterven
Een Grieks
testament
Noorwegen zit in de
lucht
Chinezen
33
Een rare Chinees
34
Dat komt uit de
Chinese kerk
Een Pools-Russisch
handelsverdrag
Het ging er pools toe
23
24
25
26
30
31
35
36
37
38
39
Terugverlangen
naar de vleespotten
van Egypte
Een Egyptische
duisternis
Zo zat / dronken als
een Zwitser
2.
+/ -
3.
De betekenis
4.
Doorzichtigheid
5.
Ontstaansbron
6.
Eigenschap
7.
F
Nr
40
41
1.
De uitdrukking
Een baard als een
Zwitser
Zo wild als een Ier
42
Hij is aan heidenen
overgeleverd
43
Schots en scheef
44
Een Amerikaans
feest / fuif
Er zijn nog rechters
in Berlijn
Zo glad als een
Italiaan
Een zuideuropees
leventje
Een Oostenrijker
hebben
Oostindisch doof
45
46
47
48
49
50
51
Het laat me
Siberisch
Naar Rusland gaan
52
Russische massage
53
Het rijk van het
kwaad
Hij werkt voor de
koning van Pruisen
Breekt een Vlaming
een been dan is het
ander nog heel
Iemand naar
Hongarije zenden
Leven als een heiduk
54
55
56
57
58
2.
+/ -
3.
De betekenis
4.
Doorzichtigheid
5.
Ontstaansbron
6.
Eigenschap
7.
F
Zo zwart als een
neger
Deel 4: Vragen met betrekking tot de stereotypen
1. Iedereen hecht waarde aan bepaalde stereotypen, maar niemand geeft dat graag toe. Op basis waarvan bouw je
meestal je stereotiepe beelden op?
2. Hoe denk je dat stereotypen in het algemeen tot stand komen?
3. Denk je dat een direct contact met mensen nodig is zodat een stereotype over de groep waartoe zij behoren ontstaat?
4. Zijn – na invulling van de tabel – je opvattingen t.o.v. bepaalde groepen (aanzienlijk) veranderd?
(d.w.z. heb je een ander stereotiep beeld van die mensen?) Geef aan over welke veranderingen het gaat.
Bedankt voor het invullen van de enquête.