Eten, toelichting

Eten en drinken
► TOELICHTING
Doel: Het helpen van een zorgvrager bij het eten en drinken
Optimale voeding verbetert de voedingstoestand voor het genezingsproces
en maakt de zorgvrager sterker. De kans dat de gezondheidsproblemen eerder
of gemakkelijker verdwijnen neemt daarmee toe.Om een goede voorlichting over
voeding te om verslikken te voorkomen.
kunnen geven is niet alleen inzicht nodig in de benodigde voedingstoffen maar
ook in de speciale eisen die aan de voeding van een zieke hulpvrager worden
gesteld. Het al dan niet inschakelen van een arts of diëtist is afhankelijk van de
verpleegsituatie. De hulp die nodig is bij bet voeden kan variëren van het
opdienen van een maaltijd tot het daadwerkelijk eten geven aan een zorgvrager.
Hulp in deze moet zo verantwoord mogelijk geschieden en tegelijk zo snel
mogelijk verminderd worden omdat zorgvragers het vaak zeer onprettig vinden
als een kind worden gevoerd. Realiseer je dat iemands eetlust bij ziekte erg kan
zijn afgenomen.
Bijzonderheden
- Dek van tevoren de tafel of zet alles klaar op een dienblad en plaats dit op het
nachtkastje van de zorgvrager.
- Controleer de temperatuur van het eten van tevoren om verbranden van het
mondslijmvlies en slokdarm te voorkomen.
- Geef de zorgvrager de gelegenheid om te bidden.
- Blijf nooit staan als je de zorgvrager eten geeft, dit geeft de zorgvrager het
gevoel dat er geen tijd voor hem is.
- Bij het helpen drinken is het van belang kleine slokjes te geven om verslikken te
voorkomen.
- Houd bij de warme maaltijd de volgorde aan die de zorgvrager gewend is.
Wanneer een zorgvrager lang over het eten doet is het raadzaam de maaltijd
tussendoor even opnieuw op te warmen. Dit is van groot belang omdat een
afgekoelde maaltijd vaak als niet smaakvol beschouwd wordt en een een
zorgvrager juist zo nodig heeft voor het genezingsproces.
- Geef de zorgvrager met een halfzijdige verlamming het eten midden op de tong
of aan de niet-verlamde zijde van de mond, om verslikken te voorkomen. Pas het
eten zo nodig aan op dikte, ook weer om verslikken te voorkomen.
- Ook de psychogeriatrische zorgvrager heeft vaak enige hulp nodig. Door
samen met de zorgvrager te gaan eten kun je zo veel mogelijk decorumverlies
voorkomen.
- Aan de blinde zorgvrager moet verteld worden hoe de maaltijd is samengesteld
en waar elk bestanddeel op het bord ligt.
- Laat de zorgvrager eventueel gebruik maken van hulpmiddelen, onder andere:
▪ aangepast bestek, dat gebogen kan zijn of een verdikt handvat kan hebben.
▪ een tuitkannetje. waarmee de zorgvrager zelf kan drinken terwijl hij achter over
ligt .
▪ een bord met een verhoogde rand, voor zorgvragers die met een hand moeten
eten.
▪ een bekerhouder, als de zorgvrager moeite heeft met het vasthouden.
▪ een Manoy-beker. die een speciale handgreep heeft.
- In een voeding- en/of vochtbalans wordt de verhouding tussen voedsel- en
vochtopname enerzijds (voeding en vocht ‘per os’ en vochtopname ‘parenteraal’
zoals een voedingsinfuus) en voedsel- en vochtverlies anderzijds (overmatig
transpireren, ontlasting – en urine uitscheiding, braken, eventueel bloedverlies)
weergegeven. Een totale registratie hiervan vormt de voedings- en vochtbalans
van een zorgvrager. Het evenwicht tussen opname kan al dan niet verstoord zijn.
Een voeding- en/of vochtbalans wordt op voorschrift van de arts of dietist
aangelegd en bijgehouden. Om een overzichtelijk en betrouwbaar beeld te
krijgen moet een vochtbalans zeer zorgvuldig en regelmatig worden ingevuld.
Noteer de hoeveelheden altijd nadat de zorgvrager het vocht of de voeding
ingenomen heeft en niet al wanneer het bij de zorgvrager wordt neergezet. Als
een zorgvrager de noodzaak van een dergelijke registratie toegelicht wordt kan
vaak de zorgvrager zelf om medewerking worden gevraagd voor het bijhouden
en noteren.
Leerdoel
De student kan: in 15 minuten de zorgvrager eten geven volgens de richtlijnen
van het protocol.
Bron: Vaardigheden basisverpleegkunde, Tweede herziene druk